کارشناس امور تحریمها در وزارت خارجه آمریکا گفت: اگرچه اکنون آمریکا مدعی است که قصد دارد با اعمال تحریمهای همهجانبه علیه ایران، استراتژی «حمایت از مذاکرات» را دنبال کند اما به نظر میرسد قصد آن تغییر رژیم در ایران باشد من تصور نمیکنم این تحریمها بتواند منتج به تغییر رژیم در ایران شود.
واقعیت این است آمریکا در دوران ریاست جمهوری ترامپ، بدون در نظر گرفتن مخالفتهای بینالمللی، در حال اعمال آشکار تحریمها علیه ایران است؛ بنابراین، شرکتها و بانکها از ترس مجازاتهایی که آمریکا برای آنها ( در صورت معامله با ایران) در نظر گرفته است، از انجام تجارت با ایران خودداری میکنند. این یک موضوع مسلم است. پس در حقیقت، تجارت بشردوستانه (دارو و اقلام پزشکی) تحت تحریم قرار نگرفته است! با این حال از آنجا که بانکها وکانالهای اعتباری مورد نیاز برای شرکتها در چنین مبادلهای وجود ندارد، مشارکت آنها در مبادلات بشردوستانه با ایران دشوار است. معتقدم برای مدیریت این شرایط و انجام مبادلات بشردوستانه، نیاز به تعریف مکانیسمهایی است( که هنوز وجود ندارد).
ماهیت تحریمهای آمریکا علیه ایران در دوران ریاستجمهوری ترامپ را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا کاخ سفید میتواند به اهداف از پیش تعیینشده خود در تحریم ایران دست پیدا کند؟
مشکل اصلی اینجاست که اهداف آمریکا در قبال ایران در دوران ریاستجمهوری ترامپ متناقض و متعدد است. اگرچه اکنون آمریکا مدعی است که قصد دارد با اعمال تحریمهای همهجانبه علیه ایران، استراتژی «حمایت از مذاکرات» را دنبال کند اما به نظر میرسد قصد آن تغییر رژیم در ایران باشد من تصور نمیکنم این تحریمها بتواند منتج به تغییر رژیم در ایران شود. اما اگر هدف از اعمال این تحریمها شروع مذاکرات باشد، آنها میتوانند مفید باشند؛ بنابراین، ارزیابی ماجرا باید معطوف به هدفی باشد که ترامپ در قبال ایران تعریف کرده است.
آیا ناکارآمد بودن تحریمهای اعمال شده توسط دولت ترامپ در قبال ایران باعث نشده است تا تحریمها به عنوان یک ابزار موثر در سیاست خارجی آمریکا زیر سوال برود؟
بله. تا حدودی صحیح است اما کاملا اینگونه نیست! مسأله اصلی اینجاست که ابزار تحریم در دوران ریاستجمهوری ترامپ، در مجرای معقول بهکار گرفته نمیشود و ناظر به کار ویژهای که برای تحریمها طراحی شده، نیست! تحریمها نباید به عنوان یک ابزار اصلی در حوزه سیاست خارجی آمریکا مورد استفاده قرارگیرد، اما ترامپ ابزار دیگری در این حوزه ندارد. تحریمها میتواند بخش مفیدی از سیاست خارجی باشد، اما تنها در صورت ادغام در یک استراتژی کامل و آن هم با در نظر قرار گرفتن جنبههای دیپلماسی، همکاری بینالمللی و تقویت فشار. متاسفانه دولت ترامپ اینگونه از تحریمها ( علیه ایران ) استفاده نمیکند.
به نظر میرسد دونالد ترامپ با پیچیدهسازی و محکم کردن تحریمها، کار را برای روسای جمهوری آینده دشوار میکند، حتی در مواردی تعلیق تحریمها از اختیار رئیسجمهور بعدی نیز خارج میشود. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
من این نکته را قبول ندارم. از نظر قانون رئیسجمهور آینده آمریکا میتواند تصمیمات و اقدامات ترامپ را خنثی کند. مشکلی که پیش میآید این است که برخی تحریمها، در قالب تحریم علیه تروریسم وضع میشود و همین مسأله رفع آنها را در آینده پیچیدهتر میکند. اما این خطر قابل کنترل است. اگر رئیسجمهور آینده از پشتیبانی لازم برای اقدام ( تعلیق تحریمهای ایران ) برخوردار باشد، این موضوع ممکن خواهد بود. نکته اصلی برای ما، دستیابی به یک توافقنامه منصفانه و معقول و به نفع منافع ملی آمریکاست.
چرا کانالهای تجارت بشردوستانه با ایران از جمله کانال سوئیس با شکست مواجه شده و در عمل نیازهای ایران را برطرف نمی کند؟
این کانالها کارآمد نیستند و شکست میخورند، زیرا آمریکا سرمایهگذاری و تضمینی برای ایجاد و استمرار آنها در نظر نگرفته است. در ضمن، نگرانی و ترس بانکها و شرکتهایی که باید در این زمینه با ایران تجارت کنند، در قبال تحریمها و محدودیتهای آتی از سوی آمریکا به قوت خود باقی است. همان گونه که اشاره شد، در این خصوص لازم است مکانیسمهای دیگری تعریف شود.