کمیسیونهای «امنیت ملی و سیاست خارجی» «امور داخلی کشور و شوراها» دو کمیسیون معروف سیاسی هستند که از حساسیت بیشتری برخوردارند و اتفاقا طرافدارانش در میان نمایندگان کم نیست.
به گزارش جماران؛ اهالی مجلس یازدهم برای تعیین اعضای کمیسیون های تخصصی دست به امتیازبندی زدند و تا حدودی تکلیف اعضای کمیسیون های مجلس برای ۴ سال پیش رو مشخص شده است.
بحث این روزهای پارلمان چینش اعضای کمیسون‌های تخصصی مجلس در گام اول و در گام دوم انتخاب رئیس و دیگر اعضای هیات رئیسه است؛ کمیسیون‌هایی که قرار است چکش‌کاری طرح ها،لوایح و قوانین را در طول چهار سال آینده به عهده بگیرند.
این فصل از مجلس هم بدون جدال و لابی پیش نمی رود، رویه مرسوم همه مجالس است که نمایندگان برای برخی کمیسیون ها سرودست بشکنند و از کنار برخی دیگر بی تفاوت عبور کنند.
سازوکار ابتکاری مجلس یازدهم برای کاهش ترافیک در کمیسیونهای تخصصی
مجلس یازدهم اما برای آنکه از این حرف و حدیث‌های احتمالی تا حدی جلوگیری کند لیستی از شرایط و ضوابط تعیین کرد تا نمایندگان بر اساس این امتیازات و اولویت‌بندی‌ها در کمیسیون‌ها قرار بگیرند و بر اساس آن دست به انتخاب بزنند. آنطور که علیرضا سلیمی از اعضای هیات رئیسه مجلس می‌گوید ساز و کار تعیین اعضای کمیسیونهای تخصصی از این قرار است که اسامی بر اساس اولویت‌ها در کمیسیونهای مربوط مطرح می‌شود و ظرف ۴۸ ساعت نماینده فرصت دارد کمیسیون متبوع خود را انتخاب کنند.
سلیمی همچنین با بیان اینکه لیست کمیسیون‌ها ۱۹ نفره بسته شده است به فارس می‌گوید: ۱۹ نفره بسته شدن لیست کمیسیون‌ها به این خاطر است که هنوز تعدادی از نمایندگان جانمایی نشده‌اند و نتیجه رسیدگی در این باره روز شنبه اعلام خواهد شد. طبق روال وقاعده باید کمیسیون‌ها متشکل از ۲۳ نماینده باشد و پس از رسیدگی نهایی به اعتراضات، لیست ۱۹ نفره کمیسیون‌ها نیز ۲۳ نفره خواهد شد.
سلیمی درباره کمیسیون اصل ۹۰ نیز تاکید کرده است: در مورد کمسیون اصل ۹۰ که جزو کمیسیونهای خاص است روال بر این است که افراد متقاضی درخواست خود را برای عضویت در این کمیسیون به هیأت رئیسه ارسال می‌کنند و هیأت رئیسه در مورد عضویت آنها در کمیسیون اصل ۹۰ تصمیم می‌گیرد و در مورد کمیسیون اصل ۹۰ در این دوره مجلس، هیأت رئیسه هفته آینده تصمیم‌گیری خواهد کرد.
حال و هوای دو کمیسیون سیاسی در پارلمان
در این میان کمیسیونهای «امنیت ملی و سیاست خارجی» « امورداخلی کشور و شوراها» دو کمیسیون معروف سیاسی هستند که از حساسیت بیشتری برخوردارند و اتفاقا طرافدارانش در میان نمایندگان کم نیست و همین یک دلیل کفایت می‌کند تا برای تعیین اعضای این کمیسیون‌ها دست به دامن این شیوه اولویت‌بندی شوند و از تنش‌های احتمالی جلوگیری کنند.
همه این حرف و حدیث‌ها نشان می‌دهد قرارگرفتن نمایندگان در کمیسیونهای تخصصی در بسیاری از مواردبراساس تخصص و مرتبط بودن مدرک تحصیلی نباشد و همین موضوع یکی از مهمترین دلایلی است که طرح‌ها و لوایحی که از کمیسیون‌ها خارج می‌شود با چاشنی ایراد و نواقص همراه است. حال بد نیست نگاهی بیندازیم و ببینیم اوضاع در کمیسیونهای سیاسی مجلس چگونه است و چقدر انتخاب نمایندگان در کمیسیون‌ها منطبق با مدارک تحصیلی یا سوابق اجرایی‌شان بود.
کمیسیون امنیت و خط خوردن احمدی‌نژادی‌ها
« کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی برای انجام وظایف محوله درمحدوده سیاست و روابط خارجی، سیاست داخلی،شوراها،شهرداریها، اطلاعات و امنیت داخلی،دفاع و امنیت خارجی و ثبت احوال مطابق ضوابط این آیین‌نامه تشکیل می‌شود.» این توضیحی است که آئین نامه داخلی مجلس در ماده ۲۷ آن درباره کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مطرح می‌کند. همین چند خط کافی است تا مشخص شود مدارک تحصیلی مرتبط و یا مشاغلی که امتیاز افراد را برای حضور در این کمیسیون افزایش می‌دهد باید از چه جنسی باشد.
علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و ... از جمله مدارک تحصیلی است که می‌تواند امتیاز نمایندگان را برای این کمیسیون ارتقا دهد اما نکته جالب اینجا بود که در میان افراد مختلف با شغل‌ها و مدارک تحصیلی اسم‌هایی به چشم می‌خورد که مدرکشان هیچ سنخیتی با این کمیسیون ندارد. مثلا زهره الهیان نماینده تهران با مدرک پزشکی در میان افرادی که اولویت حضور در این کمیسیون دارند قرار دارد.
در جدول زیر به اسامی نماینده هایی که اولویت خود را حضور در کمیسیون امنیت اعلام کرده اند، سوابق و مدرک تحصیلی آنها اشاره شده است؛
هرچند پیش از این لیستی ۹۰ نفره از نمایندگانی که امتیاز بیشتری برای حضور در کمیسیون امنیت داشتند منتشر شد اما از آن تعداد ۲۰ نفر باقی ماندند و ۷۰ نفر از این لیست خط خوردند که در این میان می‌توان به حذف علی نیکزاد، بیژن نوباوه وطن، جعفر راستی، عباس‌زاده مشکینی و محمود نبویان اشاره کرد. البته از آنجا که زهره الهیان از تلاش نمایندگان برای ممانعت از حضور اعضای هیات رئیسه در کمیسیونهای پرطرفدار خبر داده بود می‌توان حذف نیکزاد از کمیسیون امنیت را در این راستا دانست.
کمیسیون شوراها و صدر نشینی قالیباف
«برای انجام وظایف محوله در محدوده سیاست داخلی، شوراها، امور غیرعمرانی شهرداریها و ثبت احوال مطابق ضوابط آیین‌نامه تشکیل می‌شود» این جمله‌ای است که در وصف کارکرد کمیسیون شوراها در آئین‌نامه داخلی مجلس مطرح شده است. هرچند در بزنگاه انتخابات شوراهای شهر ظهور و بروز کمیسیون شوراها نمود بیشتری پیدا می‌کند اما نقش‌آفرینی این کمیسیون منتهی به این مقطع نیست.
در میان اولویت بندی‌هایی که برای کمیسیون شوراها صورت گرفته است تعداد قابل توجهی با مدارک تحصیلی مرتبط و یا سوابق اجرایی مرتبط در این میدان حاضر شده‌اند اما در این کمیسیون هم مانند کمیسیون سیاست خارجی نمایندگانی حضور دارند که نه مدرک تحصیلی‌شان و نه سوابق اجرایی‌شان همخوانی ندارد مانند حسین عباس‌زاده امامی که دکتری الهیات دارد و پیش از دوره نمایندگی نیز رئیس دفتر یکی از نمایندگان مجلس بود. حضور رئیس مجلس در این کمیسیون از نکات مهم و قابل توجه است.
در این میان «محسن پیرهای» « وحید جلال‌زاده» « شهریار حیدری » و «یعقوب رضازاده» از نمایندگانی هستند که نامشان در هر دو لیست کمیسیون ها مشاهده می‌شود که البته نمایندگان باید یکی از دو کمیسیون را انتخاب کنند.
در جدول زیر به اسامی، سوابق و مدرک تحصیلی اعضای کمیسیون شوراها اشاره شده است؛
