کرونا موجب کاهش ۹۸ درصدی تردد دریایی، کاهش ۸۰ درصدی جابه‌جایی مسافر در بخش هوایی، کاهش ۷۰ درصدی سفرهای جاده‌ای و استرداد حدود ۳۰۰ هزار بلیت قطار شده و موجب شده دولت تسهیلات ۷۸۰۰ میلیارد تومانی برای فعالان این بخش در نظر گیرد.
به گزارش جماران، مهم‌ترین توصیه برای جلوگیری از شیوع کرونا، پرهیز از ترددهای غیرضروری است. دورکاری، حضور نیروی کار به‌صورت شیفتی و تعطیلی موقت کسب‌وکارهای مختلف موجب شد تقاضای حمل و نقل به‌سرعت تحت تأثیر ویروس کرونا قرار گیرد. همزمانی شیوع کرونا با تعطیلات نوروزی و فصل سفر در کشور به‌خوبی نشان‌دهنده کاهش تقاضای سفر است. بر اساس آمارهای سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای کشور، مجموع تردد بین استانی در ایام تعطیلات نوروز یعنی از ۲۵ اسفند ۱۳۹۸ تا ۱۵ فروردین ۱۳۹۹، نسبت به سال گذشته ۶۶ درصد کاهش داشته یافته است.
تغییر تقاضای حمل و نقل عمومی در شهر تهران نیز تصویر مناسبی از وضعیت این بخش ارائه می‌دهد. یوسف حجت، سرپرست وقت معاونت سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، از کاهش ۸۵ درصدی مسافران مترو و اتوبوس در پی شیوع کرونا خبر داده بود.
البته به‌نظر می‌رسد پس از بازگشایی مشاغلی که به‌صورت موقت تعطیل شده بودند، بخشی از این کاهش تقاضا جبران شده باشد تا جایی که حتی نگرانی‌هایی برای وضعیت سلامت و عدم امکان رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در این ترددهای روزانه به‌وجود آمده است.
با اینکه در چنین شرایطی، تقاضا برای خرید غیرحضوری افزایش یافته و نیز جابه‌جایی کالا در کشور با محدودیت کمتری مواجه بوده، احتمالاً بخش حمل و نقل کالا نسبت به حمل و نقل مسافری، زیان کمتری متحمل شده باشد. اما در مجموع، حمل و نقل و لجستیک کشور نیز مانند سایر بخش‌ها از شیوع کرونا خسارت دیده است. اهمیت بخش حمل و نقل تا جایی است که رئیس‌جمهور به وزیر راه و شهرسازی دستور داده یک ارزیابی از شرکت‌های حمل و نقل ریلی، جاده‌ای و دریایی که در ایام تعطیلی دچار ضرر و زیان شده‌اند، انجام شود.
میزان حمایت دولت از بخش حمل و نقل
بر اساس آنچه محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده، در حوزه حمل و نقل جاده‌ای ۷۰ درصد، در حمل و نقل ریلی ۹۴ درصد و در بخش هوایی نیز ۷۵ تا ۸۰ درصد کاهش جابه‌جایی مسافر داشته‌ایم. تردد دریایی نیز ۹۸ درصد کاهش یافت. وی از تسهیلات ۷۵ هزار میلیارد تومانی برای حمایت از فعالان این حوزه به شرط حفظ کارکنان و عدم تعدیل نیرو توسط شرکت‌های حمل و نقل خبر داد.
به گفته وزیر راه و شهرسازی، حدود ۷۸۰۰ میلیارد تومان منابع مالی در نظر گرفته شده که ۳۰۰۰ میلیارد تومان برای راه‌آهن و شرکت‌های حمل و نقل ریلی و ۲۴۰۰ میلیارد تومان هم برای حمل و نقل هوایی در نظر گرفته شده است. بخشی از این منابع مالی هم برای ناوگان حمل و نقل جاده‌ای به‌ویژه بخش مسافری است. همچنین مبالغی هم برای مجتمع‌های بین‌راهی که در این ایام به‌صورت کامل تعطیل شدند و نیز شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی تخصیص خواهد یافت.
خسارت ۸۵۰ میلیارد تومانی کرونا به حمل و نقل جاده‌ای
ارزیابی‌های اولیه نشان می‌دهد تا دهه دوم فروردین‌ماه، بیش از ۶۰۰ میلیارد تومان خسارت به رانندگان اتوبوس، مینی‌بوس و سواری‌های کرایه بین‌شهری وارد شده است. معاون حمل و نقل سازمان راهداری در همان زمان از پیش‌بینی زیان ۸۵۰ میلیارد تومانی تا پایان فروردین، خبر داده بود. پیش از این، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای، پنج بسته حمایتی ویژه کسب‌وکارهای آسیب دیده مرتبط با حمل و نقل جاده‌ای را در دستور کار قرار داده بود.
مهران قربانی، معاون حمل و نقل این سازمان با تأکید بر کاهش ۷۵ درصدی حمل مسافر جاده‌ای گفت: بخش حمل و نقل جاده‌ای بار در اسفند ۱۳۹۸ و فروردین ۱۳۹۹ کاهشی از نظر تردد و تقاضا نداشته و با آهنگ جابه‌جایی‌های سال گذشته همخوان است، بنابراین در این بسته‌های حمایتی، حمایت از بخش حمل و نقل کالا مطرح نیست و متناسب با عدم نفع بخش حمل و نقل مسافری، بسته‌ها اختصاص می‌یابد.
کاهش هزینه تهیه اسناد فعالیت حمل و نقل، پرداخت بیمه بیکاری راننده و عوامل حوزه حمل و نقل تا اردیبهشت ۱۳۹۹، کارت‌های خرید یک و دو میلیون تومانی با سه ماه تنفس برای راننده‌های سرویسی، کمک هزینه قرض‌الحسنه برای ۱۱۱ هزار راننده و نیز ۸۰۰ میلیارد تومان تسهیلات برای شرکت‌های حمل و نقل مسافر و مجتمع‌های خدماتی-رفاهی پیشنهادهای این سازمان برای حمایت از فعالان حوزه حمل و نقل جاده‌ای هستند که سه بسته اول به مرحله اجرا رسیده و امکان ثبت‌نام دارند و در دست مکاتبه و پیگیری است.
۶۰۵ میلیارد تومان زیان در بخش حمل و نقل ریلی
حمل و نقل ریلی بخش دیگری است که از کاهش تقاضای سفر به دلیل شیوع کرونا، خسارت‌هایی را متحمل شده است. مهرداد تقی‌زاده، دبیر انجمن شرکت‌های ریلی در این رابطه از کاهش ۹۴ درصدی مسافران این بخش در نوروز امسال نسبت به نوروز ۱۳۹۸ خبر داد و گفت: در این مدت، ۳۰۰ هزار بلیت قطار کنسل شد و ۹۱ میلیارد تومان پول بلیت قطار به مردم برگردانده شد.
به‌گفته تقی‌زاده، پیش‌بینی می‌شود تا پایان خرداد ۵۰۵ میلیارد تومان به بخش حمل و نقل ریلی مسافری و ۱۰۰ میلیارد تومان به بخش حمل و نقل ریلی باری خسارت وارد شود.
تهدید کرونا برای اشتغال ۳۰۰۰ نفر در بخش حمل و نقل هوایی
محمدمهدی کربلایی، مدیرعامل شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) از کاهش ۷۰ درصدی تعداد پروازها در اسفند ۱۳۹۸ نسبت به سال قبل خبر داد و گفت: در مدت مشابه ۷۷ درصد تعداد مسافران و ۶۰ درصد نیز کاهش درآمدها را داشتیم. در فروردین امسال، تعداد پروازها ۹۱ درصد و تعداد مسافران نیز ۹۷ درصد کاهش داشته و ۸۸ درصد از درآمدهای این شرکت کاهش یافته است.
به گفته مدیرعامل این شرکت، حدود ۵۰۰۰ نفر به‌طور مستقیم و غیرمستقیم در شهر فرودگاهی شاغل هستند که از این تعداد ۳۰۰۰ نفر در کل منطقه شهر فرودگاهی، مشاغل مرتبط با خدمات فرودگاهی دارند. اجاره‌های اماکن متعلق به شرکت به مدت ۲ ماه بخشیده شده، اما این خطر وجود دارد که با ادامه شرایط فعلی حدود ۳۰۰۰ نفر نیروی انسانی این شرکت، شغل خود را از دست بدهند.
