چهارمین همایش روز ملی مبارزه با فساد دیروز توسط شورای تشکل‌های مردمی پیشگیری و مبارز با فساد در مدرسه تاریخی دارالفنون برگزار شد.
به گزارش جماران، این همایش با هدف هم‌افزایی ظرفیت‌های کنشگران اجتماعی و فکری در زمینه مبارزه با فساد توسط شماری از سازمان‌های مردم نهاد برپا شده و چهارمین دوره برگزاری خود را پشت سرگذاشت.
بر اساس این گزارش، حسن عابدی جعفری دبیر این همایش در سخنانی اظهارداشت: مقابله با فساد سازمان‌یافته جزء با تشکل سازمان‌یافته میسر نیست، تشکلی که همه دستگاه‌ها و سازمان‌های کشور در آن حضور یافته و این مبارزه را به اتفاق جلو ببرند.
وی افزود: نهال جوان شورای تشکل‌های مردمی پیشگیری و مبارزه با فساد که چهار سال پیش به همت برخی از کارشناسان و چهره‌های خبره شکل گرفت، اکنون به درخت تناوری تبدیل شده که در راه مبارزه با فساد هر روز جوانه‌های جدیدی از آن رویش می‌یابند.
رئیس هیأت‌‌مدیره انجمن علمی رفتار سازمانی ایران اظهارداشت: اگر چه اجزای تشکل مردمی پیشگیری و مبارزه با فساد ذیل این عنوان جامع سازماندهی شده‌اند اما هر یک به تنهایی در هر یک از جنبه‌های این مبارزه دارای تخصص ویژه شده‌اند که تخصص‌های مبارزه با فساد را در بر می‌گیرد.
شفافیت، تحلیل کلان داده‌ها، پیشگیری، پایش و بازدارندگی و مبارزه و مقابله با فساد برخی از این تخصص‌هاست. وی گفت: در کنار این، بخش خصوصی تا جایی پیش رفته که کمیسیون اختصاصی مبارزه با فساد را تشکیل داده و در پنج سال گذشته مراسم روز جهانی مبارزه با فساد را برگزار و طرح‌هایی برای ارتقای سلامت بخش خصوصی ارایه داده است.
عابدی جعفری با ارایه گزارشی از دستاوردهای این شورا در سال جاری اظهارداشت: در فاصله سال گذشته تا امسال نشست‌های دانشگاهی متعددی برای مبارزه با فساد برگزار شده و نوآوری‌های جدیدی در حوزه شفافیت، کلان داده‌ها و ورود به حوزه رسانه به همت حجت‌الاسلام والمسلمین دعایی، مدیر مسئول روزنامه اطلاعات صورت گرفته است.
وی خاطرنشان کرد: همچنین انجمن‌های علمی کشور گام‌های جدیدی در این راستا برداشته‌اند. نامبرده گفت: همچنین ما در نشست‌هایی با ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی هشت کارکرد تخصصی را تعریف کرده و قرار است با محوریت فرمان رهبری در مبارزه با فساد به قوای سه گانه کمک کنیم. به عنوان مثال قرار است با مجلس درباره تدوین لوایح مبارزه با فساد همکاری داشته باشیم.
وی با اشاره به برنامه‌های سال ۹۹ این تشکل افزود: ما در سال آینده ظرفیت‌های جدیدی را برای مبارزه با فساد شناسایی خواهیم کرد و ظرفیت‌های موجود هم تقویت می‌شوند.
عابدی جعفری اظهارداشت: همچنین ارتباط با بخش خصوصی و قوای سه گانه در راستای سالروز صدور فرمان رهبری برای مبارزه با فساد در اردیبهشت ۹۹ افزایش خواهد یافت.
وی گفت: ما از دستاوردهای پژوهشگران مبارزه با فساد استقبال کرده و ابتکارات جدیدی برای انسجام بخشی به امر مبارزه با فساد و ارتباط با دیگر تشکل‌ها را شاهد خواهیم بود.
بهمن عشقی دبیرکل اتاق بازرگانی تهران هم در سخنانی به تحلیل نقش امیرکبیر در خلق سرمایه اجتماعی در دوران سلسله قاجار پرداخت و گفت: امیرکبیر از سرمایه اجتماعی با عنوان «طاقت برای حکومت» نام می‌برد و اگر سلسله قاجار در عین تهی‌شدن از قدرت، تا مدت‌ها بر سر کار بود به علت سرمایه اجتماعی بود که امیرکبیر برای آن ایجاد کرده بود. وی اقدامات اساسی امیرکبیر در خلق سرمایه اجتماعی را در شش محور بیان کرد و افزود: نوشتن اولین بودجه رسمی تاریخ ایران و سر و سامان دادن به قرض‌ها و بروات شاه و دربار با شعار دولت من خوش‌حساب است، برداشتن عرف‌های نابجا و راه‌اندازی لجستیک واقعی، ایجاد دومین نظام سرمایه‌‌داری کنترل‌شده صنعتی ایران که اتاق بازرگانی محصول آن است، حذف القاب قاجار و طبقه اجتماعی که با این القاب درست شده بود، نظارت بدون تساهل بر کارمندان دولت و انتشار اولین روزنامه ایران ازجمله این محورهاست.
عشقی تصریح کرد: ما در شرایط فعلی به تعریف جدیدی از قدرت و بازآفرینی قدرت نیاز داریم که اقدامات امیرکبیر می‌تواند سرلوحه کار ما باشد.
محمد جلالی رئیس کمیسیون نظارت بر انجمن‌های علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هم در این همایش گفت: زمینه و بستر مبارزه با فساد،آزادی در ۲ محور آزادی بیان و رسانه و آزادی‌های گروهی و تشکیلاتی است. وی افزود: ما فقط ۴۰۰ انجمن علمی در وزارت علوم و بیش از نیمی این رقم را در وزارت بهداشت داریم که می‌خواهیم نقش آنها را در مبارزه با فساد از طریق شورای انجمن‌های علمی بیشتر کنیم.
جلالی تصریح کرد: ما در نخستین گام، از خودمان شروع کرده و به حوزة «فساد علمی» ورود کرده که گریبانگیر جامعه علمی کشور است. در این راستا آیین‌نامه مقابله با تقلب‌های علمی تدوین شده است. همچنین در تماس با قوه قضائیه برای ارایه راه‌حل‌‌های بهتر در مبارزه با فساد تأکید کرده‌ایم.
همچنین در این همایش طرح داده کاوی توسط دکتر علی‌اصغر عمیدیان، مدیرعامل مؤسسه حفاظت از داده‌ها و شفافیت اطلاعات تشریح و موانع ایجاد شفافیت در ایران بیان شد.
وی در تشریح این طرح اظهارداشت: پیش‌نویس لایحه حفاظت از داده در حال تدوین و اقدامات لازم برای راه‌اندازی سامانه پایش و تحلیل اطلاعات انجام و این سامانه به زیر سیستم‌هایی چون کشف تقلب و تحلیل شبکه‌های اجتماعی مجهز است که تا مهرماه سال ۹۹ به اتمام خواهد رسید.
در این مراسم همچنین سید محمود دعایی مدیرمسئول روزنامه اطلاعات درسخنانی به بیان نقش امیرکبیر درتاریخ ایران پرداخت وگفت: امروز پس از یک و نیم قرن هنوز از خدمات و شخصیت یک مدیر، سیاستمدار و مصلح بزرگ کشورمان ایران یاد می‌کنیم. راز این ماندگاری و این اعتبار و عظمت چیست؟ چرا کوچک و بزرگ، شهری و روستایی، حوزوی و دانشگاهی و خلاصه همه قشرها و طبقات جامعه ما به امیرکبیر احترام می‌گذارند و نام و دستاوردهای او را گرامی می‌دارند؟
وی اظهار کرد : بی‌تردید امیرکبیر سیاستمداری خبره و درجه اول، انسانی مصمم و مدیری کارآمد در عرصه مملکت‌داری بود. صدارت کوتاه میرزا تقی‌خان، روستایی‌زادۀ باهمت و آشنا با رنج و درد محرومان، از درخشان‌ترین لحظات زمامداری و اصلاحات حکومتی در تاریخ ایران بوده است.
بدون قصد اغراق و بزرگ‌نمایی باید اذعان کرد که سنگ بنای تغییرات و اصلاحاتی که پنجاه سال پس از شهادت مظلومانۀ امیر در ایران آغاز شد و به نام «جنبش مشروطیت» تاریخ کشورمان را وارد مرحله دیگری ساخت. دستاورد امیر، مدیریت، آموزش‌ها و مؤسسات و رسانه‌هایی بود که او یک‌تنه و با اراده‌ای مستحکم ایجاد کرد تا دردها و عقب‌ماندگی‌های مردم را درمان کند و چاره سازد.
آقای دعایی تصریح کرد : زمانی که او به همراه ناصرالدین‌شاه از تبریز به تهران عزیمت کرد، میهن ما در چه وضعی بود؟ او چه تحویل گرفت و پس از سه سال صدرات، چه تحویل داد؟ به لحاظ سیاسی، کشور آشفته و پریشان بود. اقتصاد و زراعت از بین رفته و ملوک‌الطوایفی افسار گسیخته و فساد عظیم، تتمۀ حیات و دارایی مردم را تباه ساخته بود و خونشان را می‌مکید. نفوذ روسیه در شمال، انگلیس در جنوب و دخالت عثمانی در غرب و شمال غربی ایران به امری معمول و رفتاری طبیعی تبدیل شده بود. بی‌اعتمادی و چه بسا بی‌اعتقادی بیداد می‌کرد و مردم در کشاکش میان «اصولی» و «اخباری»، «شیخی» و «بابی» و تفرقه‌افکنی‌های دیگر سرگردان بودند؛ زیرا ایمان و اعتقادات عمومی هیچ نظم و آموزش عمیقی نداشت تا بتواند در کنار فرهنگ دینی، پاسخگوی نیازهای حقوقی مردم و اعتلای نهادهای مذهبی و نمادهای دینی باشد.
وی گفت: در چنین موقعیتی که خزانه خالی بود و قشونِ بازمانده از جنگ های نکبت‌بار روس و ناامید به سبب از دست رفتن هرات و مناطق دیگر، حرمت و حیثیتی نداشت، بزرگان و دانشمندان فراری بودند و علما و اهل دیانت درگیرِ شبهه‌آفرینی‌های فرقۀ نوظهور شیخیه و بابیه و دربار و خوانین مشغول ثروت‌اندوزی و دست‌اندازی به آخرین بازماندۀ جان و مال مردمان مظلوم و بی‌پناه شهرها و روستاها، فرزند برومندِ کربلایی محمدقربان از اهالی هزاوۀ فراهان که به حق دست‌پروردۀ قائم‌مقام بود، رشته کارها را به دست گرفت و همان شد که آن بزرگمرد پیش‌بینی کرده بود: «فرزند! روزی خواهد رسید که در باریکترین مواقع، اگر خائنین و مغرضین مزاحم نشوند، کشتی طوفان‌زدۀ مملکت را از گرداب هلاکت و پریشانی نجات خواهی داد.»
پس از سیزده سال صدراتِ حاج میرزا آقاسی، عصر ناصری فرا رسید و «امیرنظام» در مقام صدراعظم بر سر کار آمد. قاآنیِ شاعر درست گفت، گرچه صله‌ای نگرفت:
به جای ظالمی شقی، نشسته عادلی تقی
کـه مـؤمنانِ متقـی کـنند افتـخارها
امیر مملکت‌گشا، امین مُلک پادشا
معینِ دین مصطفی، ضَمینِ رزق‌خوارها
کُشندۀ شـریرها، رهـاکنِ اسیـرها
خـزانـۀ فقیـرها، نظام‌بخـشِ کارها
مدیرمسئول روزنامه اطلاعات افزود: حضور امیر در مسند صدارت یک تجربۀ تاریخی بی‌نظیر است که نشان می‌دهد اداره و اصلاح امور کشور و توسعه مملکت در میهن ما و شاید در بسیاری از ممالک شرقی، وابسته به مدیریتی با اراده و خردمند است.
چنانچه عقل و پاکدستی، همراه با عزم و ایمان و نجابت و کاردانی و تجربه در دولتمردی جمع باشد، کارهای سترگ انجام می‌گیرد.
وی تصریح کرد: امیر پیش از آغاز برنامه‌های آموزشی و اصلاحات اقتصادی و نظام‌مندی قشون جدید در ایران، به سراغ فساد و بانیان اصلی تباهی و خرافه و دزدی و سوءاستفاده و اجحاف به مردم رفت. او می‌دانست که اگر نخست علف های هرز را هرس نکند، به‌زودی فرق میان خار و گل، گیاه سمی و دارویی از بین خواهد رفت و میان خاشاک و ثمرات نمی‌توان فرق نهاد. پس باید پیش از توسعه و تمهیدات ضروری برای تحول و ترقی، مبارزه با فساد را آغاز کرد و از همین جا بود که دشمنی‌های دامنه‌دار آغاز شد.
دعایی خاطرنشان کرد: فقط به یک نمونه که مرحوم آیت‌الله هاشمی در کتاب «امیرکبیر، قهرمان مبارزه با استعمار» آورده، اشاره می‌کنم تا خطیر بودن کردار امیر معلوم شود. ایشان می‌نویسد: امیرکبیر حقوق ماهیانۀ ۶۰هزار تومانی ناصرالدین شاه را به ماهی ده‌هزار تومان تقلیل داد. به این ترتیب کار دست درباریان و دیگران آمد. وی گفت: مبارزه امیر با فساد، بی‌هیاهو، اما قاطع و بی‌ترحم بود.
او کوشید از دربار تا دورترین نقاط وطن، مردم را از صدق و پاکی خود آگاه کند. پس مخبران راستگو را برگزید و در همه جا به کار گرفت تا بتواند به راستی از اوضاع و احوال باخبر شود.
امیر به شهادت مجموعۀ عظیم یادداشت‌های خُفیه‌نویسان امین که در حکم چشم و گوش دولت بودند، مبارزه عظیم و همه‌جانبه‌ای را با فساد و مفسدان و کانون‌های هرزگی و دزدی آغاز کرد. او منتظر نماند تا عده‌ای از درباریان و نزدیکانش چند جزوۀ گلچین‌شده و خبرهای ناقصِ و غرض‌ورزانه به دستش برسانند و او تصمیم بگیرد و فرمان صادر کند، بلکه خود به همه جا می‌رفت و با قشرها و طبقات گوناگون، علی‌الخصوص مردمان برجسته و معتبر، عالمان مستقل و آگاه، اطبا و صدیق‌ترین نمایندگان مردم ملاقات می‌کرد. هدف او شناخت و نفوذ در اعماق جامعه بود.
آقای دعایی افزود :پس از مبارزه با فساد، ایجاد «نظم مرکزی و نهادهای کارآمد» به عنوان مهمترین هدف، مدنظر امیر قرار داشت. دولت مستقر و پایدار، ارتش منظم با فرماندهان شجاع و میهن‌پرست و وفادار به کشور و ملت، تنظیم امور مالی و تعیین محل مناسب برای درآمدهای ثابت و مخارج دولتی، به اضافه ایجاد درباری منظم و دارای کیفیت حکومتی در شأن ایران و ایرانی سرلوحۀ خدمات دیوانی و اداری امیرکبیر بود.
وی اظهار داشت: طبعاً دشمنان و فاسدان و حاسدان از این تغییرات و تحولات نه تنها طرفی نبستند، بلکه زیانکار هم شدند.
پس در خفا به دشمنی برخاستند اما عظمت و اعتبار امیر، شخصیت و شجاعت وی، ایمان و آرمان‌خواهی او، مددکار الطاف الهی شد؛ به طوری که دوست و دشمن داخلی و خارجی در ستایش امیر و بیان سجایای او متفق شدند.
مدیرمسئول روزنامه اطلاعات افزود: امیر پس از تحکیم مناسبات و نهادهای اداری و اقتصادی و نظامی، به سراغ آموزش و فرهنگ رفت. در این زمینه او گام های بلندی برداشت که پیش از او تا زمان نظامیه‌ها و نهادهای علمی قرون ۴ و ۵ هجری هیچ نظیر و مشابهی برایش نمی‌توان یافت.
«دارالفنون» و «دارالترجمه»، و روزنامۀ «کاغذ اخبار» که پنجاه سال دوام آورد و سرانجام چاپخانه‌ها و انتشار کتب علمی و فرهنگی و ادبی به شیوه نوین و در تیراژ وسیع، کاری بود کارستان که آثارش تا همین امروز برجا و قابل مشاهده است.
امیرکبیر طی ۳۹ ماه حکومت، بناهای بزرگی بر جای نهاد: بازارها، مساجد، ابنیه، پل ها، خیابان‌ها، کاروانسراها و ادارات و حتی ساختن سدی در گرگان و حمایت از صنایع کوچک داخلی به اضافۀ برقراری امنیت و آرامش که شرط شکوفایی تجارت و افزایش ثروت و اقتدار کشور است، برگ های پرباری از کارنامۀ او هستند.
وی تصریح کرد : سال ها پیش از برقراری مشروطیت، امیرکبیر عملاً دولت را مسئول امور و پاسخگویی مسائل نشان داد و شاه را با حفظ احترامات سنتی ناظر بر امور دانست.
دخالت شاه مستبد و دارای اختیارات بی‌حد و حصر که در هر امری دخالت کند و در هر زمینه‌ای فرمان صادر نماید، یکی از بلایای کشور و از بزرگترین دلایل انحطاط و واپس‌ماندگی بود که امیر با نفوذ عمیق عاطفی در شخص ناصرالدین‌شاه مانع دخالتش در امور می‌شد.
امیر خود را شخص اول یا دوم کشور نمی‌دانست، بلکه خود و دولتش را کارگزارانی امین می‌شناخت که وظیفه‌شان خدمت به مردم است و نه سوار شدن بر ایشان. این گونه بود که بزرگترین خدمت سیاسی را در مدت کوتاهی انجام داد.
دعایی اظهارداشت :امیر با نظام اطلاعاتی سالم، دقیق و کارآمدی که ایجاد کرد، کار مزدوران و مواجب‌بگیران و تفرقه‌اندازان و دروغ‌پراکنان را که موجب بدنامی خادمان بودند و اخبار کشور را به بیگانه می‌دادند و راه دخالت روس و انگلیس را در کشور و دربار هموار می‌کردند، مسدود کرد.
خفیه‌نویسان امیر همه جا بودند و با اطلاعات دقیق، پای سفیران و تعهددادگان و مزدوران دولت‌های بانفوذ و مداخله‌جو را از پایتخت و دیگر نقاط کشور به‌کلی قطع کرد.
نمایندگان خارجی تا آخرین روز صدرات امیرکبیر هیج راهی برای دخالت نیافتند و در هر زمینه‌ای مرعوب بازمی‌گشتند. طبعاً آنان هم همچون مفسدان داخلی ناراضی بودند و بیکار نمی‌نشستند .
وی گفت : اما جای این پرسش هست که چگونه یک مدیر خدوم و وطن‌پرست، مجرب و آزموده می‌تواند منشأ این‌همه خدمات و خیرات و مواریث عظیم برای کشورش باشد؟
شک نیست که به اقتضای انسانی، انتقاداتی هم به امیر می‌توان وارد ساخت؛ اما در مقابل خدمات او چندان قابل اعتنا نیست.
سخن را با دو بیت از مرحوم استاد ادیب برومند به پایان می‌برم که در سالگرد شهادت او متن نسبتاً کاملش در روزنامه اطلاعات به چاپ رسید:
رگ امیر نبود آنچه شد گشوده به فین
رگ حیـات بلادیده کشور جم بود
طراوت سـحری داد باغ ایران را
ولی دریغ که کوته‌زمان چو شبنم بود
دراین میان یاد سردار سازندگی روزگار خودمان، مرحوم آیت‌الله هاشمی را گرامی می‌داریم که دغدغه‌ها و آرمان‌های امیر را داشت، کتابی درباره‌اش نوشت، در آخرین روزهای حیاتش به یاد امیر سخت گریست و از قضا با یک روز فاصله، همزمان با او به دیدار حق شتافت.
در همین حال بیانیه ۱۱ بندی چهارمین همایش روز ملی مبارزه با فساد در مدرسه تاریخی دارالفنون منتشر شد.
در این بیانیه آمده است: لازم است قوه محترم قضائیه بر اساس اصل ۱۵۶قانون اساسی برای پیشگیری، نظارت و مبارزه با فساد، دارای برنامه جامع و راهبردی درون و برون سازمانی باشد و عموم سازمان‌ها نیز با مسئولیت‌پذیری اجتماعی خود در قبال حقوق عامه مردم و جامعه به این مهم اهتمام کنند. این بیانیه افزود: بر اساس اصل هشتم قانون اساسی مردم حق نظارت بر مسئولان جمهوری اسلامی را دارند به‌نحوی‌که در همه دستگاه‌های حاکمیتی دفاتر نظارت مردمی استقرار یابد که تاکنون قانون آن تدوین نشده است. درخواست می‌شود مجلس شورای اسلامی ساز و کار نظارت مردم بر مسئولان را به عنوان یک طرح، تصویب و ابلاغ کند.
این بیانیه از سازمان امور اداری و استخدامی خواسته است در اجرای ماده ۲۸ قانون مدیریت خدمات کشوری با طراحی ساز و کارهای اجرایی لازم، در ارتقاء، انتصاب، تمدید قراردادهای استخدامی، بهره‌مندی از امتیازات استخدامی، تشویقات و تنبیهات کارمندان، رضایتمندی یا نارضایتی مردم را لحاظ کند.
این بیانیه همچنین از مجلس خواست هر چه سریعتر ضمن اعمال نقطه نظرهای تشکل‌های مردمی، نسبت به تصویب لایحه شفافیت و ابلاغ آن اقدام کند.
همچنین ضرورت دارد قوای سه گانه بستر‌های لازم را برای کسب آزادانه اخبار و نظرهای متفاوت مردم، انعکاس و انتشار آنها فراهم کرده و بر اساس اصل ۹ قانون اساسی، هیچ مقامی یا هیچ قانونی نباید آزادی‌های مشروع را سلب کند.
بیانیه تشکل‌های مردمی پیشگیری و مبارزه با فساد از هر سه‌قوه و سایر نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ایران خواست که ساز و کار اعتراض مردم نظیر تجمع، راهپیمایی، نوشتن طومار و امضای الکترونیک را فراهم و امنیت معترضان را تامین کنند.
این بیانیه تصریح کرده است: با توجه به این که اشرافی‌گری مسؤولان آسیب جدی به اعتماد مردم به نظام اسلامی وارد کرده است: درخواست می‌شود مجلس شورای اسلامی، منشور ساده زیستی مسئولان را با ترتیبات قانونی تصویب کند و چنانچه اقدامی انجام نمی‌دهد از مقام معظم رهبری درخواست می‌شود فرمان اجرایی ساده‌زیستی مسئولان را صادر فرمایند. همچنین از هیات دولت و مجلس شورای اسلامی درخواست می‌شود با پیش‌بینی ترتیبات قانونی، زمینه مشارکت موثر تشکل‌های مردم‌نهاد را به صورت موضوعی و تخصصی، در مجامع تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری، اجرا و نظارت به صورت مستمر فراهم کنند تا از استفاده ابزاری تشکل‌ها پرهیز شود. در بند نهم این بیانیه آمده است: کشف‌کنندگان و افشاکنندگان فساد (سوت زنان) اعم از شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی به‌ویژه سازمان‌ها و نهادهای مردمی فعال در حوزه مبارزه با فساد، بایستی در کشف و گزارش فساد به مراجع قانونی از مصونیت کافی برخوردار بوده و مورد تقدیر و تشویق قرار گیرند. ضرورت دارد مجلس شورای اسلامی قانون حمایت از افشاکنندگان فساد را تصویب کند.
این بیانیه افزود: پیشگیری و مبارزه با فساد، نیازمند عزم سیاسی و عزم ملی و بسیج همگانی همه توان کشور است، از این رو ضرورت دارد قوای سه گانه، نهادهای زیر نظر مقام معظم رهبری، بخش خصوصی و به ویژه سمن‌ها و آحاد مردم در این مهم به صورت جدی نقش خود را تعریف و اجرا کنند.
از آن‌جا که مبارزه با فساد، نیاز به سمبل‌ها و یاد‌آوری‌های مستمر دارد، این تشکل، روز بیستم دی‌‌ماه، سالروز شهادت امیرکبیر شهید راه مبارزه با فساد داخلی و استعمار خارجی را به عنوان (روز ملی مبارزه با فساد) اعلام می‌‌کند. گزارش خبرنگار ما حاکی است در چهارمین نمایش روز ملی مبارزه با فساد ۲ میزگرد هم برگزار شد. میزگرد اول با عنوان بررسی علل عدم اجرای قوانین مبارزه با فساد و میزگرد دوم با عنوان ساز و کارهای مطالبه‌گری مردم درباره مبارزه با فساد با حضور کارشناسان سازمان‌های مردم نهاد، به بررسی موضوعات مطروحه پرداختند.
