ابراز تاسف دبیرکل سازمان ملل از تحریم آمریکا علیه ایران/ تاکید اتحادیه اروپا بر بی بدیل بودن برجام

به گزارش جماران؛ نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی هشتمین گزارش دبیرکل این سازمان درباره اجرای قطعنامه ۲۲۳۱، عصر پنج شنبه در حالی آغاز شد که گوترش از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم علیه ایران، ابزار تاسف کرده است.

کلی کرافت نماینده آمریکا در سازمان ملل متحد که ریاست دوره‌ای این شورا در ماه دسامبر را برعهده دارد، مطابق آئین نامه داخلی این شورا از نماینده ایران، نماینده اتحادیه اروپا و معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد دعوت کرد تا در این نشست، مشارکت داشته باشند.

رزماری دیکارلو معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل متحد در ابتدا گزارش دوره‌ای دبیرکل را قرائت کرد.

دبیرکل سازمان ملل متحد در این گزارش، تحریم‌های یکجانبه آمریکا را برخلاف اهداف ترسیم شده در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ دانست و گفت مطابق این قطعنامه، همه کشورها باید بتوانند با ایران تجارت آزاد داشته باشند.

آنتونیو گوترش افزوده است: برنامه جامع اقدام مشترک درباره مساله هسته ای ایران یکی از مهم ترین دستاوردهای دیپلماسی چند جانبه است.

وی ادامه داد: این برنامه حمایت طیف وسیعی از اعضای سازمان ملل را با خود دارد و همچنین در قطعنامه ۲۲۳۱ سال ۲۰۱۵ مورد تایید قرار گرفته است.

پس از ۱۲ سال گفت‌وگو در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران، سر انجام تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی به سرپرستی محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه توانست پس از گفت‌وگوهای فشرده با وزیران خارجه آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه، چین و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ به توافقی موسوم به برجام  دست یابند.

مطابق این توافق، در تاریخ ۲۹ تیر ماه ۱۳۹۴، قطعنامه‌ای در شورای امنیت به رای گذاشته شد که با شماره ۲۲۳۱ به تصویب رسید و بر اساس آن، تمام ۶ قطعنامه پیشین این شورا که علیه ایران وضع شده بود، لغو شد.

این قطعنامه دبیرکل سازمان ملل متحد را موظف کرده است هر ۶ ماه گزارشی از آخرین وضعیت اجرای این قطعنامه به شورای امنیت ارائه کند.

دبیرکل سازمان ملل متحد با یادآوری اینکه برجام حاصل تلاش‌های دیپلماتیک چین، فرانسه، آلمان، روسیه، انگلیس، آمریکا، اتحادیه اروپا با جمهوری اسلامی ایران بوده است، ادامه داد: این توافق برای اطمینان از ماهیت منحصرا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران است که آژانس بین المللی انرژی اتمی آن را تایید می‌کند.

گوترش اضافه کرد: بخش اساسی برنامه جامع اقدام مشترک، برداشته شدن تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های هسته ای ایران و اجازه دادن به این کشور برای عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی است.

وی با بیان اینکه در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ به دنبال اقدامات ویژه ایران و تایید آژانس بین المللی انرژی اتمی، این توافق اجرایی شد، اظهار کرد:با این توافق، دهه‌ها تحریم سازمان ملل و همچنین تحریم‌های چندجانبه و ملی مرتبط با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران لغو شد.

دبیرکل سازمان ملل متحد تصریح کرد: بین ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ و ۱۴ ژوئن ۲۰۱۹، آژانس بین المللی انرژی اتمی، ۱۵ بار به شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش داد که ایران به تمام تعهدات خود تحت این برنامه، پایبند بوده است.

گوترش با ابراز تاسف از خروج آمریکا از این توافق در تاریخ ۸ مه ۲۰۱۸ و اعمال دوباره تحریم‌های ملی که به موجب برجام برداشته یا معاف شده بود، افزود: این کشور در تداوم اجرای تصمیم خود معافیت‌های مربوط به تجارت نفت ایران را تمدید نکرد و از تمدید کامل معافیت‌های مربوط به پروژه منع گسترش در چارچوب برجام نیز خودداری کرد.

وی تاکید کرد: تداوم این اقدامات برخلاف اهداف ترسیم شده در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است و ممکن است مانع توانایی ایران در اجرای مقررات خاص برجام و قطعنامه شود.

دبیرکل سازمان ملل متحد ادامه داد: من به نگرانی‌های مطرح شده از سوی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد از جمله نامه چهارم نوامبر ۲۰۱۹ توجه می دهم.

گوترش به تصمیم ایران در کاهش تعهدات خود تحت برجام هم اشاره کرد که به دنبال اعمال تحریم‌های یکجانبه آمریکا و ناتوانی دیگر کشورها در عمل به تعهداتشان اتخاذ شده است و گفت مهم است که همه این اقدامات ایران، برگشت پذیرند.

وی با یادآوری نشست‌های کمیسیون مشترک برجام در ۲۸ ژوئن در وین و ۲۵ سپتامبر در نیویورک، تصریح کرد: همه طرف‌های برجام بر تداوم اجرای تعهداتشان برای حفظ برجام تاکید کردند.

دبیرکل سازمان ملل متحد از حفاظت از آزادی اقدامات اقتصادی اعضای برجام در پیگیری تجارت مشروع با ایران در تطابق کامل با قطعنامه ۲۲۳۱ و دیگر ابتکاراتشان در حمایت از روابط تجاری و اقتصادی با ایران استقبال کرد.

گوترش با تاکید بر اینکه این ابتکارات باید به عنوان یک موضوع اورژانسی، به طور کامل موثر واقع شود، عملیاتی شدن ابزار حمایت از تبادل تجاری و علاقه اروپا و دولت‌های عضو آن را در پیوستن به فرانسه، آلمان و انگلیس به عنوان سهامداران و تلاش‌ها برای بازنگهداشتن سازوکار ویژه مالی جهت عملیات های اقتصادی کشورهای ثالث، دلگرم کننده دانست.

وی عنوان کرد: اساسی است که برنامه جامع اقدام مشترک برای همه طرف‌های مشارکت کننده آن کارایی داشته باشد.

دبیرکل سازمان ملل متحد همچنین مشارکت سایر کشورهای عضو سازمان ملل متحد در حفظ برجام را مهم دانست و گفت: من آنها را تشویق می کنم تا با طرف‌های برجام مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ همکاری موثر داشته باشند تا شرایط لازم در عملیات‌های اقتصادی آنها برای تعامل تجاری با جمهوری اسلامی ایران ایجاد شود.

گوترش در بخش دیگری از این گزارش به موضوع حمله به تاسیسات نفتی آرامکو، تاسیسات نفتی عفیف و فرودگاه بین المللی ابها پرداخت و برخلاف اتهام‌زنی‌های ناشیانه آمریکایی‌ها تصریح کرد: در این زمان نمی توان به طور مستقل تایید کرد که موشک‌های کروز و هواپیماهای بدون سرنشین که در این حملات مورد استفاده قرار می‌گیرند، منشا ایرانی دارند و با روشی متناقض با قطعنامه ۲۲۳۱ منتقل می شوند.

در ادامه این نشست، نماینده اتحادیه اروپا، ۱۵ عضو شورای امنیت و نماینده جمهوری اسلامی ایران بیانیه‌های جداگانه‌ای قرائت خواهند کرد.

اتحادیه اروپا بر بی بدیل بودن برجام تاکید کرد

نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد، برجام را فاقد جایگزین معتبر و مسالمت آمیز دیگری دانست و گفت: خروج آمریکا از برجام، اعمال تحریم و عدم تمدید معافیت‌های مربوطه، می‌تواند پیامدهای امنیتی مهمی داشته باشد.

اولوف اسکوک عصر پنج شنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که با موضوع هشتمین گزارش دبیرکل این سازمان درباره قطعنامه ۲۲۳۱ برگزار شد، افزود: ما شاهد یک چالش بزرگ هستیم زیرا بر روی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)  فشارهای فزاینده ای قرار دارد.

وی ادامه داد: ما به عنوان اعضای جامعه بین المللی وظیفه داریم از تجزیه آن جلوگیری کنیم. طرف‌های باقیمانده برجام در آخرین جلسه کمیسیون مشترک در ۶ دسامبر، بر اهمیت کلیدی اجرای کامل و موثر همه طرف‌ها و همچنین عزم آنها برای پیگیری همه تلاش ها برای حفظ توافق تاکید کردند.

نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد اضافه کرد: دلایل واضح است و مهم است که به یاد داشته باشیم که قبل از برجام کجا بودیم. این برنامه، برنامه هسته ای ایران را به عقب انداخت، محدودیت های سختی را برای جلوگیری از دسترسی ایران به پلوتونیوم و اورانیوم غنی شده بالا ایجاد کرد و محکم ترین مکانیسم تایید را توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی (IAEA) ایجاد کرد.

اسکوک با بیان اینکه در طول چهارسال پس از توافق هسته ای، ایران به تعهدات خود به طور کامل پایبند بود، یادآور شد: حتی ۱۴ ماه پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال دوباره تحریم‌ها، این پایبندی ادامه داشت و از طریق مکانیسم نظارت قوی آژانس از برنامه هسته‌ای ایران، توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی تایید و گزارش شده است.

وی تاکید کرد: با این حال، در اوایل سال جاری ایران تصمیم گرفت تا مسیری نگران کننده را برای کاهش تعهدات هسته‌ای خود مرتبط با برجام آغاز کند. این چیزی است که اتحادیه اروپا به شدت متاسف است و ما به شدت از ایران می‌خواهیم که روند عمل خود را تغییر دهد.

این دیپلمات سوئدی اظهار کرد: برجام توافقی برای منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای با تعهدات مربوط به همه طرف‌ها است. در کنار پایبندی ایران به تعهدات مربوط به هسته‌ای، رفع تحریم‌ها برای عادی سازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران، بخش‌های اساسی برجام را تشکیل می دهد.

اسکوک خاطرنشان کرد: اتحادیه اروپا و همه ۲۸ کشور عضو عمیقا از خروج ایالات متحده از توافق متاسف هستند. اعمال مجدد تحریم های یک جانبه آمریکا و تصمیم آن بر عدم تمدید معافیت در رابطه با تجارت نفت، تاثیر بسزایی در اقتصاد ایران دارد.

وی تصریح کرد: علاوه بر این ، تصمیم ایالات متحده مبنی بر عدم تمدید کامل معافیت‌های مربوط به پروژه‌های منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای می‌تواند پیامدهای امنیتی مهمی را در پی داشته باشد.

نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد با بیان اینکه این اتحادیه از ادامه پروژه های کلیدی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که بخش اساسی برجام است، حمایت می کند، افزود: ما از تلاش مستمر همکاران کار گروه اراک (چین و انگلیس) در پیشبرد پروژه نوسازی اراک و همچنین از تلاش‌های روسیه برای ادامه اجرای پروژه در فردو برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار پزشکی استقبال می کنیم.

اسکوک با یادآوری اینکه اتحادیه اروپا به نوبه خود تحریم‌های خود را مطابق با تعهدات برجامی برداشته است، ادامه داد: این اتحادیه همچنان متعهد به تلاش برای حفظ توافق، از جمله در جهت عادی سازی روابط اقتصادی و تجاری با ایران است.

وی به موضوع اینستکس هم اشاره کرد و گفت: ما از تلاشهایی که در هفته‌های اخیر به ویژه در "اینستکس" با هدف تسهیل تجارت مشروع با ایران مطابق با قوانین بین المللی، مقررات اروپا و همچنین پشتیبانی از نیازهای مردم ایران، شدت یافته است، استقبال می‌کنیم.

نماینده اتحادیه اروپا همچنین از بلژیک، دانمارک، فنلاند، هلند، نروژ و سوئد برای پیوستن به اعضای اصلی اینستکس یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس قدردانی کرد.

اسکوک با بیان اینکه برجام یکی از عناصر اصلی معماری منع گسترش سلاح‌های هسته‎ای در جهان است، تاکید کرد: نباید فراموش کنیم که این قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آرا به تصویب رسیده است. این تنها ابزار موجود برای ارائه تضمین های لازم در مورد برنامه هسته‌ای ایران به جامعه بین المللی است. ضروری است ما همچنان به حفظ این ابزار ادامه دهیم و اجازه ندهیم به یک وضعیت جبران ناپذیر برسد.

وی همچنین نسبت به کاهش تعهدات ایران مطابق با برجام ابراز نگرانی کرد و افزود: در پیوست سوم برجام، پروژه‌های همکاری هسته‌ای غیر نظامی به ویژه در زمینه ایمنی هسته‌ای و پشتیبانی نظارتی وجود دارد که برای درک بهتر نیازهای ایران و همچنین اعتماد سازی برنامه‌های ایران، کمک کننده است.

نماینده اتحادیه اروپا در سازمان ملل متحد ادامه داد: اتحادیه اروپا مروج قوی دیپلماسی چند جانبه و به دنبال گفت‌وگو و تعامل سازنده است. به لطف برجام، اروپا توانسته است درباره موضوعات منطقه‌ای با ایران تبادل نظر کند. تداوم این مکالمه در کنار سایر کانال‌های ارتباطی بین ایران و اورپا برای تبادل نگرانی ها و منافع مشترک مفید خواهد بود.

اسکوک خطر فقدان این ارتباطات را حرکت به سمت مسیری خطرناک بر اساس اشتباه محاسباتی و ادراکی دانست.

وی بار دیگر با یادآوری اینکه هدف برجام، توافقی برای منع گسترش سلاح اتمی بوده است، خاطرنشان کرد: فراموش نکنیم که این توافق همچنان قادر به ارائه این هدف است و توانست ایران را برای مدت سه سال و نیم نسبت به تعهدات هسته ای در برجام پایبند نگهدارد.

نماینده اتحادیه اروپا تاکید کرد: فراموش نکنیم که هیچ جایگزین معتبر و مسالمت آمیز دیگری برای برجام وجود ندارد. این دلیلی است که اتحادیه اروپا به همراه دیگر شرکای بین المللی به همکاری بی وقفه برای حفظ برجام ادامه می دهد همانگونه که از ایران هم می خواهد از اقدامات خود بازگردد.