رهبر انقلاب در نخستین روز ماه رمضان سال ۹۶ درباره تلاش های سعودی برای جلب حمایت آمریکا و با اشاره به خیال واهی برخی کشورها که تصور میکنند می توان با پول، صمیمیت دشمنان اسلام را جلب کرد، گفتند «واقعیت این است که صمیمیتی وجود ندارد و همانطور که خود آمریکاییها گفتند، آنها را میدوشند و در نهایت ذبحشان میکنند.»
به گزارش جماران؛ ایرنا نوشت: مجموعه تحولات منطقه ای و مواضع و رویکردهای شرکای ریاض موجب نگرانی هایی جدی میان رهبران سعودی شده است.
رقابت های پیدا و پنهان، کارشکنی علیه توافق هسته ای، تحریکات منطقه ای و بین المللی علیه تهران، قطع مناسبات و رویگردانی از تعامل، ورود به جنگ نیابتی و تهدید به کشاندن جنگ به خاک ایران و همداستانی با دولت «دونالد ترامپ» برای پیشبرد سیاست «فشار حداکثری» اصلی ترین محورهای سیاست خارجی سعودی در قبال کشور ما بوده است.
پس از یک دوره نسبتا طولانی و پرتنش، برخی تحلیلگران و رسانه ها از تغییراتی در سیاست سعودی ها خبر می دهند. اواخر ماه گذشته بود که «عبدالله المعلمی» نماینده عربستان در سازمان ملل متحد اعلام کرد کشورش به دنبال نبرد با ایران در هیچ عرصه ای نیست و ریاض می خواهد درگیری ها در یمن نیز خاتمه یابد. وی تصریح کرد تماسهایی هم با تهران در جریان نشست اخیر کنفرانس اسلامی در مکه برقرار شده است.
در ادامه و در پی رخدادهایی در منطقه و نیز واشنگتن، یک منبع صهیونیستی نیز خبر داده است که ریاض و ابوظبی تماس هایی پشت پرده را با ایران به ویژه در زمینه امنیت کشتیرانی برقرار ساخته اند. ادعای پایگاه خبری اسرائیلی «دبکا» با این تحلیل همراه شده که اماراتی ها و سعودی ها به این نتیجه رسیده اند، اهداف ترامپ با اهداف این دو کشور عربی همخوانی ندارد و آن ها باید خود چاره ای برای تهدیدهای پیش رویشان به واسطه تشدید تنش ها با تهران بجویند. به نوشته دبکا، «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی هم به طور جدی در اندیشه گشودن باب گفت وگو با ایران است. اما آنچه می تواند به عنوان عوامل اصلی سعودی ها در چرخش یا دست کم ایجاد تغییراتی در سیاست های ضدایرانی مورد توجه قرار گیرد به این شرح است؛
۱- ناکامی عربستان در رساندن جنگ یمن به نتیجه ای مشخص که روز به روز بر هزینه های سعودی و نگرانی سران این کشور می افزاید. بیش از چهار سال از یورش ائتلاف سعودی به یمن به بهانه بازگرداندن رئیس جمهوری مستعفی این کشور می گذرد و می توان گفت دستاورد سران ریاض از این یورش پرهزینه هیچ بوده است.
افکار عمومی جهان علیه تجاوزگری سعودی ها است و تبعات رخدادی چون قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی هنوز بر شانه رهبران ریاض به خصوص بن سلمان سنگینی می کند. در این میان حتی برخی دولت های غربی تحت فشار افکار عمومی از معاملات پرسود تسلیحاتی با عربستان چشم پوشی کرده اند و در آمریکا نیز تنها وتوی ترامپ مانع توقف این معاملات شده است.
از سوی دیگر نیروهای مقاومت یمنی روز به روز حیثیت سیاسی و نظامی سعودی را بیشتر خدشه دار می کنند. در ادامه حملات موشکی و پهپادی انصارالله به نقاط حساسی چون فرودگاه ها و تاسیسات نفتی عربستان، پنجشنبه هفته گذشته این حملات منجر به کشته شدن ده ها نفر از نیروهای همپیمان سعودی در پایگاهی در نزدیکی عدن شد.
تلاش برای رهایی از این هزینه های سنگین اما بی حاصل سبب شد تا نزدیکترین همپیمان سعودی در یورش به یمن چند هفته پیش تصمیم بگیرد بخش بزرگی از نیروهایش را از این مهلکه خارج کند؛ رخدادی که به ادعای مقامات اماراتی در هماهنگی با عربستان صورت گرفته ولی در هر حال به معنای تنهاتر شدن سعودی ها در تجاوزگری است.
۲- اواسط هفته گذشته بود که یک هیات اماراتی به تهران آمد تا پس از توقفی ۶ ساله در نشست سالانه گارد ساحلی دو کشور حضور یابد؛ رخدادی که از دید بسیاری از تحلیلگران همپیوند با خروج نیروهای اماراتی از یمن و همچنین فروکش کردن مواضع ضدایرانی این کشور عربی، نشانه مهمی در تغییر رویکرد ابوظبی در قبال جمهوری اسلامی ایران بود.
هر چند «انور قرقاش» وزیر مشاور امارات در امور خارجی که واسطه مواضع ضدایرانی شناخته شده است، رسانه های قطری را متهم به بزرگنمایی این رخداد کرده و گفته اقدام اخیر کشورش در هماهنگی با عربستان بوده اما تصریح داشته دو کشور در برابر ایران رویکرد سیاسی را به رویارویی ترجیح می دهند.
برخی هم بر خسارات سنگین امارات از تقابل با ایران به ویژه زیان های اقتصادی و تجاری این کشور سخن می گویند و آن را در کنار نگرانی های امنیتی از احتمال بروز جنگ در خلیج فارس قرار می دهند و می گویند، ابوظبی ضرورت های تنش زدایی با تهران را اینک بیش از پیش به چشم می بیند و همین مساله از نگاه سعودی ها هم دور نمانده است.
۳- رهبران ریاض تا چند ماه پیش روی شکنندگی تهران در مقابل فشار بی امان کاخ سفید حساب ویژه ای باز کرده بودند. رخدادهایی چون توقیف نفتکش انگلیسی و خودداری ترامپ از پاسخ به اقدام ایران در سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی بسیاری از معادلات و حساب و کتاب های عربستان و متحدانش را برهم زد.
دیروز تارنمای مجله آمریکایی «نیویورکر» فاش کرد که در جریان گفت وگوی «محمدجواد ظریف» با «رند پال» سناتور آمریکایی، پیشنهادی از سوی رهبران واشنگتن برای حضور وزیر امور خارجه کشورمان در کاخ سفید مطرح شده که مورد پذیرش ایران قرار نگرفته است.
این پیشنهاد که امروز از سوی سخنگوی دولت نیز تایید شد در ادامه تلاش هایی صورت می گیرد که کاخ سفید از طرق مختلف با هدف ایجاد رابطه و مذاکره با تهران صورت می دهد و گویا به رغم اقداماتی چون تحریم وزیر امور خارجه پایانی ندارد.
تداوم این تلاش ها باعث شده تا سعودی ها بیش از هر زمانی به همراهی و حمایت آمریکایی ها بدگمان شوند و احساس کنند حتی رهبران واشنگتن در دوره ترامپ نیز ممکن است در شرایطی مقتضی سعودی ها را به حال خود رها سازند.
در همین زمینه بود که رهبر انقلاب در نخستین روز ماه رمضان دو سال پیش (ششم خردادماه ۹۶) درباره تلاش های سعودی برای جلب حمایت آمریکا و با اشاره به خیال واهی برخی کشورها که تصور میکنند می توان با پول، صمیمیت دشمنان اسلام را جلب کرد، گفتند «واقعیت این است که صمیمیتی وجود ندارد و همانطور که خود آمریکاییها گفتند، آنها را میدوشند و در نهایت ذبحشان میکنند.»
با توجه به جمیع آنچه بیان شد می توان گفت واهمه از تحقق این پیش بینی، سران ریاض را دست کم به فکر تغییر در رویکردهایشان انداخته و به نگرانی آن ها در زمینه پیامدهای ایران هراسی و ایران ستیزی دامن زده است.