نقش بی بدیل منطقه آزاد انزلی در ایجاد کریدورهای تجاری

به گزارش جماران؛ منطقه آزاد انزلی به عنوان تنها منطقه آزاد ایران در دریای خزر از ویژگی های متمایزی برخوردار می باشد و ظرف سال های اخیر با درخشش خیره کننده ای در مسیر رشد و توسعه زیرساختی، خود را به کانون فعالیت های اقتصادی کشور در ارتباط با کشورهای حاشیه دریای خزر تبدیل کرده است. این منطقه از سال 84 در بخش هایی از شهرستان های انزلی و رشت به صورت عملی شروع به کار کرده و دارای دو بندر انزلی و مجتمع بندری کاسپین است و از زیرساخت های مناسبی همچون فعالیت بورس کالا، بانک، بیمه، صرافی، مرکز نمایشگاهی و... جهت بهره برداری فعالان اقتصادی از مزایا و معافیت های قانونی برخوردار می باشد. سرمایه گذاران این منطقه از مزایا و معافیت های قانونی همچون آزادی کامل ورود و خروج سرمایه، آزادی مشارکت سرمایه گذاری خارجی تا سقف ۱۰۰ درصد، تضمین کامل سرمایه های خارجی و سود حاصل از آنها، امکان ورود کالا بدون پرداخت عوارض گمرکی و سود بازرگانی منطقه، معافیت مالیاتی ۲۰ ساله، امکان مشارکت سرمایه گذاری داخلی و خارجی، معافیت از پرداخت هرگونه حقوق گمرکی و سود بازرگانی برای واردات مواد اولیه، ماشین آلات و قطعات یدکی جهت تولید کنندگان منطقه، امکان ورود اتباع خارجی از طریق مبادی ورودی و خروجی مجاز مناطق بدون نیاز به صدور روادید بهره مند می باشند.

در گفت و گویی با رضا مسرور، مدیر عامل منطقه آزاد انزلی در رابطه با برنامه ها و چشم انداز های مورد نظر توضیح داده است.

لطفاً در مورد پروژه مجتمع بندری کاسپین که بزرگترین پروژه زیرساختی مناطق آزاد کشور نامیده می شود، توضیحاتی در زمینه امکانات موجود در آن و فرصت هایی که با تکمیل این پروژه عاید کشور می شود، ارائه کنید.

احداث مجتمع بندری کاسپین از سال 88 آغاز شد و هم اکنون سه پست اسکله آن مورد بهره برداری قرار گرفته و در حال سرویس دهی می باشد، این مجتمع که در نوع خود بزرگ ترین بندر ایران در دریای خزر و بزرگ ترین پروژه زیرساختی مناطق آزاد است، در ۲۲ پست اسکله مشتمل بر ترمینال‌های تجاری(ترمینال کانتینری، ترمینال‌های چند منظوره، ترمینال‌های محوله عمومی، اسکله رو و ترمینال غلات)، سوخت و صنایع دریایی است که ظرفیت تخلیه و بارگیری ۱۵ میلیون تن کالا در هر شیفت کاری را در طول سال خواهد داشت.

اسکله‌های این بندر با عمق آبخور ۱۴ متر توانایی پهلوگیری کشتی‌هایی با ظرفیت ۵۰ هزار تن را نیز دارا خواهند بود و این در حالی است که بزرگ‌ترین کشتی‌های در حال تردد در دریای کاسپین با ظرفیت ۱۲ هزار تن عبور و مرور خواهند داشت. همچنین امکانات بندری مجتمع بندری کاسپین مشتمل بر ساختمان‌های اداری-خدماتی، انبارها، محوطه نگهداری کالا، برج مراقبت، منطقه نگهداری کالای فله‌ای مایع، منطقه نگهداری کالای فله‌ای خشک، منطقه کانتینری، منطقه نفتی، محدوده صنعتی، بخش پارکینگ، ترمینال مسافری و محوطه حمل نقل ریلی است. طول موج‌شکن غربی این بندر ۲۳۶۰ متر و موج‌شکن غربی آن ۲۶۳۵ متر خواهد بود که بیشترین فاصله میان دو بال موج‌شکن، ۲۶۰۰ متر است که حوضچه آرامشی به مساحت بالغ ‌بر ۳۰۰ هکتار را پدید می‌آورد. از ویژگی‌های متمایز این بندر نسبت به سایر بنادر ایران که جزء بنادر نسل سوم جهان محسوب می‌شود، دارا بودن پس‌کرانه ۴۰۰ هکتاری است، درنتیجه ازنظر مساحت نیز بزرگ‌ترین بندر ایران در دریای کاسپین خواهد بود، وجود این پس‌کرانه امکان ساخت صنایع مولد، واحدهای تولیدی فرآوری کالا و صنایع مرتبط با کشتی‌سازی، تعمیر و نگهداری کشتی را فراهم می‌کند و درعین‌حال خدمات لجستیکی، انبارداری، ترانزیت کالا نیز در این بندر ارائه می شود.

مهم‌ترین اثری که با بهره‌برداری بزرگ‌ترین بندر ایران در دریای کاسپین عاید کشور می‌شود را می‌توان در فعال‌سازی کریدور شمال جنوب خلاصه کرد. بدین معنی که با تکمیل حلقه‌های زیرساختی جاده ای-ریلی و بندری کشور در دریای کاسپین، امکان فعال‌سازی این مسیر تجاری بین‌المللی فراهم می‌شود. در خصوص اهمیت فعال‌سازی کریدور شمال جنوب باید تصریح کرد که سالیانه افزون بر یک میلیارد تن کالا از مسیر کانال سوئز به سایر نقاط جهان ترانزیت می‌شود و اگر فقط ۳ درصد از حجم بار مزبور از طریق کریدور شمال جنوب ترانزیت شود به معنی ترانزیت ۳۰ میلیون تن کالا از مسیر ایران است که به همراه خود علاوه بر درآمدهای ارزی، زمینه افزایش اشتغال‌زایی را پدید می‌آورد؛ که باعث تثبیت جایگاه منطقه‌ای ایران در معادلات اقتصادی- سیاسی منطقه خاورمیانه و اوراسیا می‌شود. از سوی دیگر این بندر می‌تواند به‌عنوان بخشی از مسیر فرعی جاده ابریشم میان چین و اروپا به ایفای نقش بپردازد، یعنی کالا از مسیر چین به بندر اکتائو قزاقستان رسیده و سپس وارد دو بندر کاسپین و بندر انزلی می‌شود، مسیر تجاری که در دستور کار سازمان منطقه آزاد انزلی برای کاهش هزینه و زمان مبادلات تجاری میان ایران و چین، قرار دارد. از نکات متمایز ساخت این مجتمع بندری استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در ساخت پست های اسکله آن است و این در حالی است که در سایر پروژه های زیرساختی مشابه، این مهم از سوی دولت اجراء می شود.

لطفا بسته های حمایتی و تشویقی سازمان منطقه آزاد انزلی برای سرمایه گذاری را تبیین کنید.

علاوه بر مزایا و معافیت های قانونی، سازمان منطقه آزاد انزلی طی سال های اخیر اقدامات گسترده ای را جهت تسهیل و تسریع در فرآیندهای تولیدی و صادرات کالاهای تولید شده توسط واحدهای تولیدی منطقه در دستور کار قرار داده است. فعال سازی ۷۰ واحد تولیدی راکد، ارائه بسته های حمایتی و تشویقی متعدد، ایجاد امکان برای حضور واحدهای صنعتی منطقه در نمایشگاه های تخصصی داخلی و خارجی به منظور کمک به بازاریابی این واحدها، پیگیری تأمین سرمایه در گردش از سیستم بانکی کشور، بهره برداری از زیرساخت های منطقه به ویژه شروع به کار مجتمع بندری کاسپین، فعال سازی کریدور شمال جنوب و ایجاد مسیر جدید تجاری چین- قزاقستان- ایران با محوریت این منطقه و در نهایت حمایت از تغییر رویکرد وارکنندگان پوشاک به تولید کننده که باعث اضافه شدن ۱۲ تولید کننده به شبکه تولید پوشاک منطقه شده و منطقه آزاد انزلی را به یکی از مراکز اصلی تولید و صادرات پوشاک کشور تبدیل کرده است، از مهم ترین اقدامات حمایتی به شمار می رود. نکته حائز اهمیت اینکه سازمان منطقه آزاد انزلی در سال رونق تولید، و در ادامه سیاست های تشویقی خود جهت پشتیبانی از صادر کنندگان صنعتی و شرکت های نوآور، فناور و دانش بنیان کارگروه رونق تولید و توسعه صادرات را به منظور هم افزایی تمامی نهادهای مرتبط با فعالیت های تولیدی و صادراتی در منطقه با حضور مدیران سازمان، دستگاه های دولتی و بخش خصوصی تشکیل داده است. در خصوص حمایت از شرکت های نوآور، فناور و دانش بنیان نیز این سازمان ظرف سال های اخیر اقدامات متنوعی همچون انعقاد تفاهم نامه با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و صندوق نوآوری و شکوفایی ملی، فعالیت مرکز شکوفایی شرکت های نوآور و دانش بنیان منطقه آزاد انزلی به منظور پشتیبانی از شرکت های فوق و افزایش تولید و صادرات محصولات دانش بنیان در این منطقه، به گونه ای که هم اکنون 90 شرکت دراین مرکز مشغول به فعالیت می باشند و همچنین تشکیل شورای حمایت از ایده های نو و ارائه بسته های تشویقی و معافیت های متعدد اشاره کرد.

با توجه به مزایا و معافیت های موجود، منطقه آزاد انزلی برای چه حوزه های سرمایه گذاری از ارزش افزوده بیشتری برخوردار می باشد؟

فعالیت شرکت های فناور، نوآور و دانش بنیان، فعالیت های مرتبط با تولید صنایع «های تک»، فعالیت در زمینه های مختلف صنعت ترانزیت و لجستیک، فرآوری محصولات کشاورزی و شیلاتی و در نهایت حوزه های مرتبط با گردشگری از بیشترین میزان ارزش افزوده برای سرمایه گذاران در این منطقه برخوردار می باشد.

لطفا جاذبه ها و امکانات موجود در حوزه گردشگری منطقه آزاد انزلی را بیان کرده و آماری در خصوص میز ان گردشگر ورودی به منطقه را اعلام کنید؟

از ابتدای فروردین تا پایان خرداد ماه سال جاری تعداد ۲ میلیون و ۹۴ هزار گردشگر از فاز تجارت و گردشگری منطقه بازدید به عمل آوردند که در مقایسه با ۱ میلیون و ۸۹۸ هزار نفری که سال گذشته از این بخش منطقه دیدار داشتند، از رشد ۱۰ درصدی جذب گردشگر خبر می دهد. از سوی دیگر طی این مدت تعداد ۸۴۷ توریست خارجی از امکانات و تسهیلات موجود در فاز تجارت و گردشگری منطقه آزاد انزلی استفاده کردند که در قیاس با ۷۴۹ گردشگر ورودی در مدت مشابه سال گذشته، بیانگر افزایش ۱۳ درصدی، حضور گردشگر خارجی در این منطقه می باشد. براین اساس در بهار سال ۹۸ هتل ها، هتل آپارتمان ها، مجتمع های اقامتی، کاشانه مهمان های فعال و مرکز بوم گردی منطقه میزبان حدود ۲۰۰ هزار گردشگری بود که مراکز اقامتی این منطقه را برای اقامت خود انتخاب کردند. با عنایت به جایگاه این منطقه و استان در صنعت گردشگری کشور و جاذبه های متنوع موجود، توسعه زیرساخت های گردشگری منطقه به منظور جذب حداکثری گردشگران داخلی و خارجی یکی از مهمترین راهبردهای سازمان منطقه آزاد انزلی ظرف سال های اخیر بوده که ساخت و بهره برداری از اسکله تفریحی مارینا، مرکز تفریحات دریایی، استخر ساحلی، بهشت پرندگان، منظرگاه ساحلی، پارک های جنگلی و سایر امکانات تفریحی-دریایی در کنار مجموعه ورزش های ساحلی قایقران؛ از جمله مهمترین آن ها قلمداد می شوند.

از سوی دیگر با بهره گیری از سرمایه گذاران داخلی چندین مرکز تفریحی، توریستی در این منطقه ایجاد شده که در کنار مجموعه تفریحی و گردشگری آکواریوم و باغ خزندگان به عنوان بزرگترین آکواریوم کشور با سرمایه گذار خارجی، بر ظرفیت های گردشگری این منطقه افزوده است.

گفتنی است طی این مدت توسعه ظرفیت های اقامتی و اماکن تفریحی، با بهره گیری از توان بخش خصوصی در دستور کار قرار گرفت که براین اساس منطقه آزاد انزلی دارای ۱۷ هتل و هتل آپارتمان، ۱۲۰کاشانه مهمان، با قابلیت پذیرش ۶۳۴۰ نفر تخت و ۶۵ رستوران و اقامتگاه های بوم گردی است که بهمراه ظرفیت های اکوتوریستی همچون جنگل هیرکانی فتاتو، سواحل بکر دریای خزر، همجواری با تالاب بین المللی انزلی و تالاب ملی بوجاق، در کنار برگزاری نمایشگاه ها جشنواره های فرهنگی، ورزشی و صنایع دستی، ظرفیت ها و جاذبه های گردشگری این منطقه را تشکیل می دهند.

موقعیت جغرافیایی انزلی چه مزایایی برای سرمایه گذاران به همراه دارد؟

منطقه آزاد انزلی تنها منطقه آزاد کشورمان در دریای خزر است، منطقه ای که نزدیک ترین منطقه آزاد کشور به تهران بوده و به دلیل قرار گرفتن در استان گیلان از ظرفیت های اکوتورویستی، کشاورزی، صنعتی و نیروی انسانی با کیفیت آن بهره مند می باشد. از سوی دیگر این منطقه با قرار گرفتن در کناره دریای خزر از فرصت ارتباطی با کشورهای حاشیه این دریا برخوردار بوده و در عین حال با قرار گرفتن در مسیر کریدورهای بین المللی دارای مزیت کم نظیری جهت کاهش هزینه ها و زمان مبادله کالا می باشد. کریدورهای بین المللی شمال جنوب(نستراک) و مسیر تجاری جدیدی که با محوریت این منطقه از سال گذشته میان چین، قزاقستان و ایران برقرار شده، کریدوری که به عنوان مسیر جنبی کریدور یک جاده یک کمربند کشور چین به ایفای نقش خواهد پرداخت، از مزیت های ژئواستراتژیک منطقه آزاد انزلی قلمداد می شود. در زمینه اثر موقعیت جغرافیایی بر سرمایه گذاری در این منطقه، این واقعیت قابل توجه است که به دلیل فاصله بسیار نزدیک دو بندر انزلی و مجتمع بندری کاسپین که در محدوده این منطقه قرار گرفته اند، تولید کنندگان از مزیت بی نظیر زمان و هزینه بسیار ناچیز جهت واردات مواد اولیه برای تولید و صادرات برخوردار هستند؛ موضوعی که به کاهش هزینه های تمام شده محصول نهایی و امکان رقابت با نمونه های خارجی در بازارهای بین المللی منتهی می شود.

شرکت های خدمات رسان مانند برق، آب، گاز و ... نهادهای دولتی در حوزه های زیرساختی تا چه اندازه با شما همکاری داشته اند؟

تمامی زیرساخت های مورد نیاز جهت هر گونه فعالیت اقتصادی، تولیدی و خدماتی در محدوده این منطقه از سوی سازمان تأمین و ایجاد شده است و در این ارتباط نهادهای همکار در حوزه های تأمین زیرساخت، همکاری کافی با این سازمان داشته و ادارات همکار در خدمات رسانی و اجرای تمامی مزایا و معافیت های قانونی مترتب بر سرمایه گذاری در این منطقه نیز همراهی قابل قبولی در این خصوص انجام داده اند.

تا چه اندازه پروژه های منطقه در قالب مزایده و مناقصه به پیمانکاران واگذار می شود؟

تمامی پروژه های سازمان منطقه آزاد انزلی در محدوده منطقه در چارچوب قوانین مختص به مزایده و مناقصه واگذار می شود واین مهم در راستای اجرای قانون و استفاده از ظرفیت های بخش خصوصی صورت می گیرد.