رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه «کشور بدون اتکا به منابع نفتی و حتی با تحریم، پتانسیل اداره خود را به بهترین نحو دارد»، گفت: درآمد کشور تنها به فروش نفت محدود نمی‌شود، البته که اگر تصمیم به صادرات نفت داشته باشیم می‌توانیم این کار را تحت هر شرایطی انجام دهیم و راه بسته نیست؛ خودمان تصمیم گیرنده نهایی هستیم و مطمئناً کشور تسلیم تحریم‌ها نخواهد شد.
به گزارش جماران، محمدرضا عارف با اشاره به نامگذاری امسال از سوی مقام معظم رهبری به نام سال رونق تولید و همچنین تلاش آمریکا برای به صفر رساندن فروش نفت ایران گفت: جمهوری اسلامی ایران از سال‌های اول انقلاب با تحریم‌های عموماً یک جانبه و بعضاً چند جانبه آمریکا مواجه بود که این نشان دهنده تجربه ما از تحریم است. ما هرگاه با تحریم مقابله کردیم به موفقیت دست پیدا کرده و به سمت خودکفایی و کاهش وابستگی حرکت کردیم.
وی تجلی این موضوع را در پیشرفت‌های صنعت دفاعی دانست و گفت: اکنون به حد بالایی از خودکفایی در صنایع دفاعی رسیدیم که این مرهون تحریم‌ها و انسجام و تلاش دانشمندان، محققان و همراهی مدیران است. با عنایت به تجربه بخش دفاعی به عنوان الگویی برای سایر بخش‌ها به راحتی می‌توان از این گردنه تحریم‌های ظالمانه و یک طرفه عبور کرد. ما دستاوردهای ارزشمندی در این زمینه داریم که می‌توان در اختیار دست‌اندرکاران سایر بخش‌ها قرار گیرد.
عارف درباره تجربه‌اش از استفاده از درآمدهای نفتی در دولت اصلاحات گفت: نگاه ما به نفت این بود که انفال است بدان معنا که متعلق به همه نسل‌هاست و نباید تلقی شود که نفت تنها درآمد دولت است بلکه دولت در ارزش افزوده ایجاد شده سهم دارد. می‌خواستیم با همین رویکرد در برنامه سوم، وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی را سال به سال کاهش دهیم که توفیقاتی هم حاصل شد. دستاورد ما در ماده‌ای از برنامه چهارم تحت عنوان بهره مالکانه بود که طبق آن دولت تنها می‌تواند از بخشی از منابع زیرزمینی که روی زمین می‌آید و ارزش افزوده حاصل می‌شود استفاده کند و بقیه متعلق به ملت است و باید صرفاً در سرمایه گذاری‌های زیربنایی و ماندگار صرف شود.
وی توضیح داد: طبق بهره مالکانه دولت تنها می‌تواند بخشی از درآمدهای نفتی را به عنوان سهم دولت و شرکت نفت برداشت کند و مابقی باید در حساب ذخیره ارزی و یا صندوق توسعه برای توسعه کشور ذخیره شود تا نسل‌های بعد هم بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
به گفته عارف با عملیاتی کردن این رویکرد هر سال شاهد وابستگی کمتر به نفت خواهیم بود، هدف آرمانی ما در دولت اصلاحات تدوین بودجه بدون نفت بود منتها شرایط کشور و فشار دستگاه‌های مختلف باعث شد که دولت به توفیق زیادی دست پیدا نکند. اکنون با تحریم نفت فرصت مناسبی برای دولت برای تدوین بودجه بدون وابستگی به نفت ایجاد شده است. البته رسیدن به این هدف منوط به داشتن برنامه علمی و انسجام تیم اقتصادی دولت است.
دولت مسائل را صادقانه و خالصانه با مردم در میان گذارد چرا که با توجیه و همراهی مردم سیاست تحریم شکست می‌خورد.
وی با تاکید بر اینکه «دولت باید مسائل را صادقانه و خالصانه با مردم در میان گذارد»، گفت: اگر دولت مردم را توجیه کند و مردم هم همراهی داشته باشند، سیاست تحریم شکست خورده و ما در نهایت پیروز خواهیم شد و می‌توانیم بودجه را در سال‌های آینده بدون وابستگی به نفت ببندیم. نتیجه این رویکرد باید کاهش تصدی دولت و واگذاری امور به بخش‌های غیردولتی خواهد شد.
رئیس فراکسیون امید با بیان اینکه «می‌توان بخشی از تصدی امور را به شوراها، یعنی پارلمان‌های محلی و بخش خصوصی واگذار کرد و مانعی هم بر سر راه وجود ندارد»، افزود: زمانی مانع واگذاری‌ها، تفسیرهای مختلف از اصل ۴۴ قانون اساسی بود. این تلقی وجود داشت که باید امور زیربنایی در اختیار اعضای دولت باشد که خوشبختانه با ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ و تصویب قوانینی این مانع هم برداشته شد. اکنون هیچ مانعی برای واگذاری تصدی و فعالیت‌های دولتی به جز بخش‌های دفاعی و امنیتی وجود ندارد.
به گفته عارف تحریم‌ها و رفتن به سوی اقتصاد بدون نفت به انجام واگذاری‌ها کمک می‌کند. همچنین با واگذاری امور به مردم شاهد مشارکت بیشتر آنها خواهیم بود. این رویکرد را برخی کشورها با موفقیت انجام دادند که نتیجه آن قرار گرفتن دولت در جایگاه حاکمیت، داشتن نقش حاکمیت و نظارت به جای تصدی‌گری و رقیب مردم بودن است.
وی در توضیح اینکه اگر به جای رئیس جمهور بود راهکارهای دولت را برای کسب درآمدی به جز فروش نفت در شرایط فعلی تحریم چه می‌داند؟ گفت: بنده جای رئیس جمهور نیستم که بخواهم در این باره پاسخ دهم که اگر بودم برنامه خودم را اعلام می‌کردم، الان نمی‌خواهم درباره این مورد توضیحی دهم چون نمی‌خواهیم مسیر دولت را تعیین کنیم. البته اگر دولت از فراکسیون امید پیشنهاد می‌خواست ارائه می‌کردیم که هیچ گاه چنین درخواستی از ما نشده است. باز هم آمادگی کامل خود را برای همکاری با دولت در همه زمینه‌ها و از جمله اقتصاد بدون نفت اعلام می‌کنیم.
عارف با تاکید بر اینکه «کشور بدون اتکا به منابع نفتی و حتی با تحریم، پتانسیل اداره خود را به بهترین نحو دارد»، توضیح داد: درآمد ما تنها به فروش نفت محدود نمی‌شود ما علاوه بر منابع زیرزمینی، منابع درآمدزایی داریم که با پشتوانه همراهی و مشارکت مردم می‌توان از آن استفاده کرد البته که اگر تصمیم به صادرات نفت داشته باشیم می‌توانیم این کار را تحت هر شرایطی انجام دهیم و راه بسته نیست. در این مورد در نهایت خود ما تصمیم گیرنده هستیم و مطمئناً کشور تسلیم تحریم‌ها نمی‌شود.
درآمد ما تنها به فروش نفت محدود نمی‌شود، اگر تصمیم به صادرات نفت داشته باشیم آن را تحت هر شرایطی انجام می‌دهیم.
وی ادامه داد: همسایگان ما به انرژی، گاز، نفت و برق ما نیاز دارند که می‌توانیم با صادرات آنها درآمدزایی کنیم البته به شرطی که دولت با برنامه باشد و بداند می‌خواهد چه کاری انجام دهد، راهبردهایش را هم با مردم در میان بگذارد. اگر مردم مطلع باشند یقیناً کمک خواهند کرد.
رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره لزوم توجه به تولید و تولیدکنندگان و فعالیت دوباره کارخانجات گفت: امسال مهمترین مسئله دولت رونق اقتصادی و تولید است. ما در بخش‌های مختلف تولید با رکود مواجه هستیم که بیشترین مشکل هم تأمین نقدینگی این بخش است لذا باید دولت با هر مکانیزمی مشکل کمبود نقدینگی بخش صنعت را حل کند. قطعاً در این راه مجلس آمادگی کمک دارد. اگر دولت بخواهد ما راهکارهایمان را ارائه و از دولت حمایت می‌کنیم.
عارف سرمایه در گردش را موضوع جدی و ضروری صنعت دانست و توضیح داد: دولت باید از هر محلی ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان را در اختیار بخش صنعت قرار دهد تا ضمن حل شدن مسئله اشتغال و تولید شاهد حرکت در جهت رونق تولید و رشد اقتصادی و اشتغال منوط به بالا بردن کیفیت تولیدات داخلی به عنوان مهمترین راهبرد دولت و کشور و صنعتگران، باشیم. تمایل مردم خرید جنس با کیفیت است، باید اجناس ایرانی با کیفیت‌تر تولید کرد تا مردم هم با علاقه و اشتیاق بیشتری کالای ایرانی بخرند.
وی در ارزیابی از عملکرد دولت در شرایط تحریمی گفت: دولت متشکل از مجموعه‌ای از تصمیم‌گیران و مشاوران است که امیدواریم در جهت رونق تولید، کاهش تورم و رونق اقتصادی تصمیم گیری کنند. ما در فراکسیون امید هم کارگروه‌هایی برای بررسی سه موضوع مهم "قیمت حامل‌های انرژی"، "ساماندهی یارانه‌ها" به عنوان امری ضروری و "نرخ ارز" تشکیل دادیم و به نتایجی هم رسیدیم. امیدواریم با همکاری با دولت و تعامل در مجلس بتوانیم در این مسائل کلیدی به نتیجه برسیم که نتایج آن در تأمین بخشی از نقدینگی لازم برای صنعت هم تجلی پیدا می‌کند.
رئیس فراکسیون امید در پاسخ به این پرسش که به نظر شما به عنوان مبدع ایده گفت و گوی ملی باید چه اقداماتی برای کنار گذاشتن اختلافات در شرایط فعلی انجام داد؟ گفت: همدلی و انسجام داخلی ضرورت حیاتی برای کشور است که ما با همین نگاه در چند سال گذشته در مجلس گام برداشتیم. در اوایل مجلس دهم ایده گفت و گوی ملی توسط یکی از اعضای فراکسیون امید مطرح شد چون با همدلی و انسجام و وحدت می‌توان از مشکلات عبور کرد. یکی از کارها برای رسیدن به همدلی و انسجام گفت‌وگوی ملی است که جلساتی هم در مجلس با همین رویکرد برگزار شده است.
بخش‌هایی از حاکمیت برای برداشتن برخی موانع و جلوگیری از برخی اقدامات با تلقی سیاسی پیش قدم شوند که این باعث انسجام و تفاهم ملی بیشتر می‌شود.
وی افزود: جلساتی با محوریت گفت‌وگوی ملی در بیرون از مجلس هم برگزار می‌شود که در مجموع روند طی شده راضی کننده است ولی باید سرعت بیشتری داشته باشد. باید در شرایط فعلی بخش‌هایی از حاکمیت برای برداشتن برخی موانع و حصرها و جلوگیری از برخی اقدامات با ظاهری قضائی با تلقی سیاسی همچون برخی احضارها، پیش قدم شوند که در این صورت شرایط برای انسجام و تفاهم ملی بیشتر می‌شود.
عارف نمونه این همدلی و تفاهم را در پوشیدن لباس سپاه در یک جلسه مجلس در اعتراض به قرار دادن نام سپاه در لیست گروه‌های تروریستی توسط نمایندگان دانست و گفت: در آن روز تنها یک صدا از مجلس شنیده شد، سپاه نهاد برآمده از انقلاب است که همه بر روی خدماتش وفاق داشتند. می‌توان از انسجام اخیر در حمایت از سپاه و به دنبال آن رأی قاطع به طرحی با این مضمون در مجلس به عنوان الگویی برای انسجام بیشتر و حل برخی از مشکلات و مسائل کشور استفاده کرد.
عارف در واکنش به برخی تحلیل‌ها مبنی بر پیش بینی روابط بهتر ایران و آمریکا بعد از پایان ریاست جمهوری ترامپ، گفت: دولت‌های آمریکا خیلی با یکدیگر تفاوت ندارند. ما همیشه نوعی رودررویی و مخالفت و درگیری با دولت‌های آمریکا چه جمهوری‌خواهان و چه دموکرات‌ها را داشتیم پس بنا نیست با تغییر رئیس جمهور آمریکا خیلی از مسائل تغییر کند. البته اگر آدم منطقی، معقول و عاقلی روی کار آید فضا آرام‌تر خواهد شد.
به گفته وی، ترامپ اوج نگاه خشونت با برخی غربی‌ها و آمریکایی‌ها را دارد. با وجودی که هر کسی جز ترامپ روی کار آید شرایط آرام‌تر خواهد شد اما بنا نیست اتفاق خاصی بیفتد. موضع ما مقابله با تفکر استکباری دولت آمریکا و رفتار خشن دولت‌هایش نسبت به کشورمان است و باید رفتار دولتمردان آمریکا تغییر اساسی کند.
عارف در جمع‌بندی درباره احتمال قطع وابستگی بودجه و درآمدهای کشور به نفت گفت: راهبرد ما بعد از انقلاب فروش نفت به اندازه ضرورت کشور بود که با همین نگاه همواره محدودیت‌هایی در تولید و فروش نفت اعمال شده است. بنا نیست هر قدر که می‌توانیم نفت تولید کنیم و به فروش برسانیم بلکه بر اساس ضرورت نفت تولید می‌شود. اکنون هم فرصت مناسبی است که ان‌شاءالله پرونده نفت در بخش جاری بودجه سنواتی بسته شود.
به گفته وی اگر کشورمان نفت نداشت یا اینکه بودجه مستقل از نفت بود، وضع ما بهتر از الان بود و می‌توانستیم از نفت برای سرمایه‌گذاری در زیربناها استفاده کنیم چون کشور دارای پتانسیل و ظرفیتی است که می‌تواند از محل‌های دیگری درآمد کسب کند. امیدوارم با توفیق اجباری تحریم نفت، استارت قطع وابستگی به نفت و کسب درآمد از محل‌های دیگر خورده شود.
