مشکلی برای ارز نداریم

به گزارش جماران؛ عبدالناصر همتی در سومین گفت وگوی تلویزیونی خود با حضور در برنامه تیتر امشب، به تشریح اقدامات 6 ماهه بانک مرکزی و تازه ترین برنامه های این بانک در حوزه پول و ارز پرداخت. 

گفتنی است، همزمان با اعلام زمان گفت وگوی تلویزیونی رئیس کل بانک مرکزی، بازاری ها و کانال های تلگرامی به پیش بینی اظهارات همتی و تاثیر آن در بازار پرداختند! نکته مهم اما اهمیت سخنان همتی در بازار ارز است که تمام کانال های تلگرامی هم به آن اذعان داشتند.

* آقای همتی بزرگترین دستاورد 6 ماهه شما در بانک مرکزی چیست؟

همتی در ابتدای سخنان خود در پاسخ به این سوال که مهمترین بخش عملکرد شما در 6 ماه گذشته در بانک مرکزی چه بوده است؟ گفت: یکی از افتخارات دوران خدمتی من این است که در این دوران در بانک مرکزی خدمت می کنم.

وی افزود: در مقطعی دشمن نظام مقدس جمهوری اسلامی را تهدید می کرد و ما تلاش کردیم این تهدید را خنثی کنیم؛ امروز که اینجا هستم نه تنها این توطئه اتفاق نیافتاد بلکه به سمت پایدار شدن اقتصاد کشور پیش می رویم.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: ایجاد ثبات اقتصادی و آرامش نسبی در بازارهای پول و ارز مهمترین دستاورد 6 ماه گذشته بوده است.

همتی در پاسخ به این سوال که برخی هنوز معتقدند وضعیت اقتصادی خوب نیست و از آینده ارز نگران هستند، نظر شما چیست؟ گفت: خیلی ها از وضعیت اطلاع ندارند؛ شرایط خاصی است که لزومی هم ندارد تمام اطلاعات را بگوییم که در اختیار دشمن هم قرار بگیرد.

این مقام مسئول در بانک مرکزی تاکید کرد: تا الان به هر قولی که دادم عمل کردم. الان وضعیت ارزی خیلی خوب است و اصلا مشکلی در این زمینه نداریم، کنترل کامل در بازار ارز داریم.

وی در همین ارتباط تصریح کرد: پیش بینی ما برای یک یا دو ماه نیست بلکه برای میان مدت و حداقل یک تا دو سال است. اگر اطلاع رسانی نمی کنیم برخی از موارد را بخاطر مصالح کشور است.

* مشکل ارزی نداریم/ 9.2 میلیارد دلار ارز صادرات برگشت

همتی گفت: در یک مقاطعی مشکلاتی پیش آمد و ما هم قبول داریم ولی الان به تدریج این مشکلات حل شده و فرایند اجرایی روانتر شده است. مشکلاتی بخاطر درآمدهای نفتی رخ داد ولی به این مفهوم نیست که مشکلات ارزی داریم؛ ما نیاز ارزی نداریم؛ برای درآمدهای صادارتی به منظور تامین ریالی بودجه تکیه خواهیم کرد.

وی، درباره بازگشت ارز حاصل از صادرات، بیان داشت: برخی صادرکنندگان عادات کرده بودند ارز خود را به کشور برنگردانند هرچند روالی برای بازگشت ارز به نیما نبود ولی تعاملات خوبی اخیرا انجام دادیم و با تولیدکنندگان صادراتی صحبت شد و حتما جریان ورود ارز به چرخه اقتصادی تشدید می شود و به تدریج واردکنندگان و صادرکنندگان به هم متصل می شوند.

رئیس کل بانک مرکزی از ورود 9.2 میلیارد دلار ارز صادرات به بازار نیما خبر داد و تصریح کرد: صادرات ریالی اصلاً مفهوم ندارد؛ من در دوره خدمتم در بانک مرکزی یاد گرفتم که می توان صادرات ریالی هم داشت! اگر مصلاح ملی را در نظر بگیریم باید این نوع صادرات را کنترل کنیم. صادرات ریالی تولید را افزایش میدهد ولی منابع به کشور بر نمی گردد و ارز حاصل از آن به کشورهای دیگر از جمله کانادا و ترکیه می رود. حاصل این صادرات به صورت کالا یا ارز باید به کشور برگردد.

همتی درباره بحث واردات بدون انتقال ارز، خاطرنشان کرد: واردات بدون انتقال ارز را باید بگوییم که کجاست؟ کشور برای واردات اولویت بندی دارد. اگر ارز خارج از کشور است برای چه کسی است؟ بدون انتقال ارز یکی از روش های بد است که مدیریت بانک مرکزی را در بخش ارز بهم می زند. در زمینه واردات خودرو بدون انتقال ارز هم با هیات وزیران صحبت کردیم و دولت با اصلاح این رویه موافقت کرد.

رئیس کل بانک مرکزی اظهارداشت: در واقع واردات بدون انتقال ارز یعنی اینکه در نهایت ارز از بازار تامین می شود و این یعنی فشار تقاضا در بازار. در روزهای اخیر کمیسیون تلفیق مصوبه ای داشت که واردات مواد اولیه بدون انتقال ارز آزاد شود و من امروز به کمیسیون تلفیق رفتم و درباره این موضوع صحبت شد که نهایتا از دستور کار خارج شد.

وی تصریح کرد: اخیرا در مناطق آزاد نیز برای واردات محدود مواد اولیه به صورت بدون انتقال ارز موافقت کردیم که البته با مدیریت وزیر صمت باید دنبال شود. همچنین در زمینه صادرات ریالی نیز باید گفت که شما یا باید ارز و یا کالا به کشور وارد کنید و غیر از این یعنی خروج سرمایه از کشور و ما اگر منصف باشیم باید در این بخش کنترل داشته باشیم و در حال حاضر با شبکه های صرافی در سایر کشورها توافقاتی شده تا ارز به چرخه اقتصاد کشور بازگردد.

* 2 ماه خواب نداشتم/ نباید اجازه می دادیم ارزش پول ملی سقوط کند

همتی درباره محدودیت تراکنش های کارتخوان های فروشگاهی گفت: من مرداد و شهریور دو ماه خیلی سختی را داشتم؛ در این دو ماه خواب درست و حسابی نداشتم؛ فکر می کردم حمله ای به مردم عزیز کشورمان شده و نباید اجازه دهیم که پول ملی ارزش خود را از دست دهد. در آن زمان به این نتیجه رسیدم که سفته بازی از مسیر ریال به ارز حمله می کرد. این فرایند را از دو مسیر تراکنش های کارتی و چک های تضمینی کنترل کردیم.

وی با بیان اینکه ارزش چک های تضمینی رایج در بازار 8 هزار میلیاردتومان بود، تصریح کرد: اگر 10  درصد این رقم برای خرید ارز و سکه استفاده شود حساب کنید که چه بلایی سر کشور می‌آید.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص تغییرات تراکنش های کارتی قبل و بعد از بخشنامه اخیر این بانک، افزود: تعداد کارت هایی که روی دستگاه های کارتخوان کشیده می شوند بعد از اجرای بخشنامه بانک مرکزی، از وضعیت غیرعادی و سفته بازی در مهر ماه به وضعیت عادی در دی ماه رسیده است.

وی با اشاره به اینکه اصلاح فرایند قانونی در خصوص چک های تضمینی نیز وضعیت سفته بازی در بازار کنترل شده است، تصریح کرد: تراکنش ها و چک های تضمینی عمده حمله سفته بازانه به بازار ارز و اقتصاد کشور بوده اند. امیدواریم به تدریج و با ثبات بیشتر وضعیت بازار ارز مطلوب تر شود.

* بازار پول فقط با تغییر دستوری نرخ سود اصلاح نمی شود

همتی اظهارات منتقدان مبنی براینکه رئیس کل بانک مرکزی فقط روی ارز تمرکز کرده و از سایر مسائل پولی و بانکی غافل است را رد کرد و گفت: من خیلی کم صحبت می کنم و دلیل نمیدانم همه چیز را بگویم. درحالی که در بانک مرکزی تیم های کارشناسی برای اصلاح نظام بانکی شکل گرفته و بررسی های زیادی در این حوزه داریم.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه هدف گذاری تورم برای ما مهم است نه اینکه در شورای پول و اعتبار درباره نرخ سود تصمیم بگیریم و نرخ دستوری تعیین کنیم، تصریح کرد: اقدامات مهمی در حوزه پولی انجام داده ایم و در آینده نیز به تدریج عملیاتی خواهیم کرد.

* راه اندازی بازار متشکل ارزی تا 2 هفته آینده

وی درباره بازار متشکل ارزی گفت: درحالی که نرخ ها در سامانه سنا ثبت می شود ولی هنوز هم بازار متشکل ارزی نداریم؛ اقدامات لازم را انجام دادیم و فکر می کنم تا یکی دو هفته آینده این بازار را عملیاتی کنیم.

همتی گفت: بازار متشکل ارزی برای اسکناس است که به صورت نقد و الکترونیکی، برای خریدهای عمده و خرد فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه بازار متشکل ارزی برای خرید و فروش عمده اسکناس صرافی‌ها و بانک‌ها طراحی شده است، افزود: بانک مرکزی نیز از طریق بانک‌های عامل بازیگردان اصلی این بازار خواهد بود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره تامین ارز فعالان اقتصادی و فرایند بازگشت ارز به کشور اظهار داشت: هر میزان تامین ارز در بانک مرکزی انجام شود باید به روز بر روی سایت قرار گیرد که این کار را به طور جدی اجرا می‌کنیم و دستور رئیس جمهور است که امیدواریم به شفافیت کمک کند.

این مقام مسئول در بانک مرکزی با بیان اینکه فساد و رانت در کشور خیلی زیاد است، تصریح کرد: برای برخورد با این وضعیت باید همه متحد باشند؛ این رانت ها و فسادها مردم را بدبین می کند. خیلی ها ارز گرفتند و برنگرداندند. یکی از مشکلاتی که احساس می کنم در مقابل مردم جوابی نداریم بگوییم این است که چطور این فساد را ریشه کن کنیم!

وی درباره رانت ناشی از ارز 4200 تومانی گفت: بررسی آماری نشان میدهد که اگر ارز 4200 تومانی پرداخت نمی شد تورم بسیاری شدیدی داشتیم ولی به دلیل عدم نظارت و ضعف های بزرگ این حوزه، کالاها با قیمت ارز4200 تومانی به دست مصرف کننده نرسید درحالی که در دولت تلاش می کنیم این سیستم را اصلاح کنیم.

رئیس کل بانک مرکزی درباره برنامه این بانک برای سپرده ریالی مبتنی بر ارز اینطور توضیح داد که اگر مردم می خواهند ارز بخرند و نگه دارند، می توانند به جای خرید فیزیکی، به افتتاح سپرده ریالی مبتنی بر ارز اقدام کنند و براساس نوسانات بازار ارز سود و زیان بگیرند. بانک مرکزی نیز به عنوان پشتوانه بانک ها برای ریسک های احتمالی این حساب ها است.

* برنامه ریزی ها بدون امید به کانال مالی اروپا

همتی درباره کانال ارتباطی ایران و اروپا اظهار داشت: اروپایی ها از نظر فنی مشکل دارند و می گویند هر چه بگذاریم امریکا دوباره تحریم می کند؛ البته ما تمام سیاست های خودمان را بدون توجه به چرخه مالی اروپا تدوین کرده ایم. اما احساس می کنم اروپایی ها برای حیثیت خودشان هم شده در آینده نزدیک کاری بکنند؛ اگر بکنند استقبال می کنیم و نکنند هم ما برنامه ریزی های خودمان را کردیم و کارمان را پیش می بریم.

وی افزود: البته تمام برنامه ریزی های ما بدون اتکا بر این چرخه مالی است و اکنون تمام اقدامات و زمینه های لازم برای مبادله ارز با کشورهایی مثل چین، کره، ترکیه، هند، روسیه و ... وجود دارد و مسیر رفت و آمد ارز مشخص و برنامه ریزی شده است.

رئیس کل بانک مرکزی در خصوص FATFنیز گفت که این موضوع به سازو کار مالی اروپا ارتباطی ندارد؛  FATF لوایح 4 گانه ای است که اکنون در مجلس در حال پیش روی است و از جمله ضروریات سیستم بانکی است و اکنون نیز با توجه به طرح این موضوع در مجلس، نگرانی از این جهت وجود ندارد و امیدوارم این لوایح تصویب شود.

رییس شورای پول و اعتبار با اشاره به اضافه شدن ژاپن به جمع 8 کشور خریدار نفت از ایران، گفت: میزان فروش اکنون بیش از یک میلیون بشکه است و باید به این نکته توجه داشت که راه های دیگری برای کسب درآمد از طریق صادرات فروش نفت وجود دارد و نگرانی از این بابت وجود ندارد و سیاست ما این است که بند ناف درآمد ناشی از نفت در بودجه بریده شود.

همتی ادامه داد: به نظر من اکنون روند خوبی است و دشمن قصد به سختی انداختن مردم را داشت که تا حدودی موفق شد و دولت نیز در تلاش است تا فشار بر مردم کاهش یابد اما اگر این مقاومت ادامه یابد و همه بدانند که در جنگ اقتصادی هستیم به طور حتم شرایط روز به روز بهبود خواهد یافت.

* 4 صفر کی حذف می شود؟

وی در بخش دیگری از این گفت وگو درباره برنامه بانک مرکزی برای حذف چهار صفر از پول ملی اظهار داشت: به ما اعلام کردند که اولویت بانک مرکزی حذف چهار صفر از پول ملی نیست، ما نیز اعلام نکردیم اولویت اصلی بانک مرکزی انجام این موضوع است چرا که بانک مرکزی موضوعات مختلفی را در دستور کار قرار داده و طرح حذف چهار صفر از پول ملی نیز یکی از مسائل است.

همتی افزود: پول‌های مسکوک فلزی ما ارزش فلزشان بیشتر از ارزش اسمی پول است و همین مسئله باعث شده تا گونی گونی می‌برند و نیکل آن را می‌فروشند و باید این مسئله را بپذیریم که رخ داده است و برای آن راهکار داشته باشیم.

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر تاثیر حذف چهار صفر بر سرانه اسکناس گفت: میانگین سرانه اسکناس کشور به 103 عدد رسیده در حالیکه با حذف چهار صفر به 25 عدد کاهش پیدا می‌کند.

همتی با اشاره بررسی لایحه حذف چهار صفر توسط دولت، گفت: لایحه حذف چهار صفر از پول ملی به دولت رفته و در حال بررسی است و در صورتی که دولت نپذیرد نیز  پیشنهادی از سوی بانک مرکزی بوده اما در صورتی که پذیرفته شده، مجلس بررسی آن را برای اعلام قانون در دستور کار قرار می‌دهد و پس از آن اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی به زمانی بالغ بر دو سال زمان نیاز دارد تا اسکناس‌های جدید وارد و اسکناس‌های قدیمی خارج شوند.

وی در پاسخ به ادعای برخی کارشناسان مبنی بر هزینه‌زایی چاپ پول‌های جدید توسط بانک مرکزی با حذف چهار صفر از پول ملی، خاطر نشان کرد:  برخی گفتند حذف چهار صفر از پول ملی هزینه زیادی به منظور چاپ اسکناس جدید ایجاد می‌کند در حالی که هزینه جدیدی را ایجاد نمی‌کند و اسکناس‌های جدید به جای اسکناس‌های فعلی در چرخه چاپ قرار می‌گیرد و اسکناس‌های قدیمی به تدریج کنار می‌روند.

همتی افزود: سکه 500 تومانی ضرب می‌شود که هزینه ساخت آن 400 تومان است در حالی که ارزش این اسکناس صرفا 100 تومان بیشتر از هزینه تولید آن است و باعث شده تا دیگر نتوان چاپ و ضرب این دسته از مسکوکات را ادامه داد.

* مردم به حرف های بی پایه توجه نکنند/ همتی: حرفی نمی زنم که نتوانم عمل کنم

وی همچنین در خصوص برنامه بانک مرکزی برای کنترل تورم و در پاسخ به اظهاراتی مبنی بر انتظار ابر تورم برای ایران، گفت: افرادی که منتظر ابر تورم بودند فکر می کردند ارز خیلی صعود می کند و نقدینگی رشد چشم گیری داشته باشد درحالی که اصلاً اینطور نبود.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به تاثیر نقدینگی در تورم تصریح کرد: میزان نقدینگی در 9 ماهه ابتدایی امسال در مقایسه با پایان سال 15 درصد رشد داشته که در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته نیز 15 درصد رشد وجود داشته است؛ این بدین معناست که  رشد نقدینگی هیچ تغییری نداشته و بانک مرکزی کنترل  کامل بر بازار پول دارد.

همتی در همین ارتباط به اضافه برداشت بانک ها از بانک مرکزی اشاره کرد و افزود: خیلی ها می گفتند اضافه برداشت های سیستم بانکی بیداد می کند درحالی که روزی که من تحویل گرفتم 55 هزار میلیارد تومان بود و الان 50 هزار میلیارد تومان است.

وی به انتقادات وارده در حوزه سود بانکی و ارتباط آن با تورم هم اشاره کرد و گفت: دوستان توجه نمی کردند که تورم ناشی از شوک عرضه بود و نباید سود بانکی را بالا می بردیم. ما تمام این مسائل را دیده ایم. اینطور نیست که تنهایی تصمیم بگیرم.

رئیس کل بانک مرکزی به شایعات درباره بانک های کشور اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی با تدبیر به موقع خود این شایعات را خنثی می کند و اجازه نمیدهد ضد انقلاب به اهداف خود برسد.

همتی در پایان خطاب به مردم گفت: به مردم عزیز این نکته را عرض کنم که حرفی را نمی زنم که نتوانم اجرا کنم و حرفی را نمیزنم که واقعیت نداشته باشد؛ بانک مرکزی بر بازار ارز مسلط است و مشکلی نداریم؛ این دوره هم می گذرد؛ مردم به حرف های بی پایه گوش ندهند. ملت بزرگ ایران از این آزمایش هم سربلند بیرون می آیند.