ماجرای حضور سرزده اروپایی ها در دفتر عراقچی چه بود؟

این رویداد در حالی رخ داد که منابع آگاه ایرانی همان موقع از برگزاری یک نشست محرمانه میان دیپلمات‌های اروپایی و ایرانی در وزارت خارجه ایران یک روز پیش از این تحریم‌ها خبر داده بودند. حالا منابع دیپلماتیک ایرانی و غربی از جمله خبرگزاری رویترز اطلاعات تازه‌ای را از جزئیات آن منتشر کرده‌اند؛ جزئیاتی که موضوع تنش را برخلاف انتظارات نه به برجام که به موضوع فعالیت‌های موشکی ایران مرتبط می‌کند.

خبرگزاری رویترز به نقل از چهار دیپلمات ادعا کرده که در این دیدار که در ساختمان وزارت خارجه ایران، میان طرف ایرانی با دیپلمات‌های فرانسه، انگلیس، آلمان، دانمارک، هلند و بلژیک انجام شد، اروپایی‌ها بدون بیان جزئیاتی از این نشست، گفته‌اند که دیگر نمی‌توانند آزمایش‌های موشکی ایران و اقدامات این کشور برای ترور برخی افراد در خاک اروپا را تحمل کنند. یکی از این دیپلمات‌ها در این‌باره گفت: «هیجان زیادی در جلسه وجود داشت و آنها دیدگاه ما را دوست نداشتند اما احساس کردیم باید نگرانی‌های جدی خود را ابراز کنیم.»

اما همزمان با گزارش رویترز، منابع دیپلماتیک کشورمان جزئیات دقیق‌تری از این نشست را اعلام کردند. یک منبع آگاه گفت که دیپلما‌ت‌های چند کشور اروپایی بدون اعلام قبلی در دفتر عراقچی حضور پیدا کردند و برخلاف انتظارات که گمان می‌رفت دلیل حضور سرزده آنها توضیحاتی پیرامون دلایل تأخیر اروپا برای تأمین خواسته‌های ایران در چارچوب برجام باشد، از فعالیت‌های موشکی ایران انتقاد می‌کنند. چنان که یکی از دیپلمات‌های اروپایی حاضر در این نشست قصد داشته بیانیه‌ای را که پیش‌تر با هدف محکوم‌ کردن فعالیت‌های موشکی ایران نوشته شده بود، قرائت کند که عراقچی فرصت این کار را از او می‌گیرد.

طبق شنیده‌ها، معاون سیاسی وزیر امور خارجه اجازه نمی‌دهد ادعاهای طرف مقابل ادامه پیدا کند و می‌گوید: «فکر می‌کردیم آمده‌اید تا از کم‌کاری‌های خود درباره برجام بگویید یا درباره تروریست‌هایی که در اروپا پناه داده‌اید، توضیح دهید و عذرخواهی کنید.»

عراقچی بعد از این اظهارات، ختم جلسه را با گفتن اینکه «دیدار تمام است»، اعلام می‌کند. او سپس از جلسه خارج شده و در را محکم می‌بندد و می‌رود. در حالی که دیپلمات‌های اروپایی تلاش کردند یادداشت خود را تحویل مقام‌های ایرانی دهند اما از طرف ایران، هیچ کس آن را تحویل نگرفت و سرانجام اروپایی‌ها دست خالی بازگشتند.

یک روز بعد از این جلسه بود که اتحادیه اروپا نام دو ایرانی را در فهرست تحریمی خود قرار داد.

ناامیدی اروپایی‌ها برای گفت‌وگوی موشکی با ایران

حالا رویترز در پی این نشست ناتمام از ناامیدی دیپلمات‌های اروپایی برای گفت‌وگو با ایران در حوزه‌هایی فراتر از مسأله هسته‌ای خبر داده است. چهار دیپلمات اروپایی در این باره گفته‌اند که «فدریکا موگرینی» که از بانیان اصلی برجام است، نگران این مسأله است که پیگیری فوری این تدابیر به فروپاشی کامل توافق هسته‌ای بینجامد.

در حالی که گفته شده وزرای خارجه اتحادیه اروپا در اقدامی کم‌سابقه قصد دارند روز ۲۱ ژانویه (یک بهمن) درباره نقش منطقه‌ای ایران و درخواست برای پایان دادن به آزمایش‌های موشکی، بیانیه مشترک صادر و حتی تحریم‌های جدیدی را علیه شماری از مقام‌های نظامی ایران تصویب کنند اما موگرینی می‌کوشد صدور چنین اقداماتی پس از نهایی‌کردن سازوکار مالی ویژه برای حفظ برجام صورت گیرد. این تحولات همزمان با آن صورت می‌گیرد که امریکا قصد دارد ماه آینده در لهستان کشورهای متحدش را با هدف محکوم کردن ایران گرد هم جمع آورد؛ نشستی که رویترز در اشاره به آن و  به نقل از دیپلمات‌های اروپایی می‌گوید: «برگزاری نشست ضد ایرانی به میزبانی لهستان می‌تواند منجر به شکاف بین کشورهای اروپای غربی و اروپای شرقی شود.» چنانکه فدریکا موگرینی در این نشست حضور نخواهد یافت و هنوز مشخص نیست که فرانسه، انگلیس و آلمان در چه سطحی در این نشست شرکت کنند.

یک دیپلمات اروپایی ضمن تأکید بر اینکه گمان نمی‌کنیم ایران از برجام خارج شود، گفت: «اما نیازی هم نمی‌بینیم که با تحریک ایرانی‌ها از طریق حضور در چنین نشست‌هایی آنها را به سمت عمیق‌تر شدن یک مسابقه تسلیحاتی در خاورمیانه هل دهیم.»

هشدار خرازی به اروپا

ادعای مقام اروپایی پیرامون فعالیت‌های موشکی ایران در حالی این روزها تکرار می‌شود که مقامات کشورمان بارها برنامه فعالیت‌های موشکی ایران را در چارچوب دکترین دفاعی ایران اعلام کرده که بر پایه آن امنیت هیچ کشوری در معرض تهدید قرار نمی‌گیرد. با این حال پیگیری این موضوع از سوی دیپلمات‌های اروپایی آن هم در شرایطی که ایران به رغم پایبندی به تعهداتش در چارچوب برجام، منافع اقتصادی خود را از سوی اروپا تحقق نیافته می‌بیند، جای پرسش دارد. چنانکه کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در اعتراض به تأخیر اروپا برای نهایی‌کردن سازوکار «اس‌پی‌وی»، این سؤال را مطرح می‌کند که اگر دولت‌های اروپایی می‌دانستند که بر شرکت‌های خود نفوذی ندارند، چرا با ایران وارد مذاکره شدند؟

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در دیدار با هیأتی از مؤسسه ایتالیایی امور بین‌المللی (IAI) با بیان اینکه هدف ترامپ، رئیس جمهوری امریکا فقط اعمال فشار بر ایران نیست، بلکه تضعیف و تجزیه اروپا را دنبال می‌کند، تصریح کرد: «اقدام امریکا برای برگزاری اجلاس ضدایرانی در لهستان در راستای تشدید اختلاف بین کشورهای اروپایی نیز هست.»

خرازی افزود: «امریکا، اروپا را گروگان خود گرفته است و به همین خاطر اروپا در آینده با مشکلات بیشتری در قبال امریکا مواجه خواهد شد.»

او ادامه داد: «امریکا به دنبال آن است که خود را تنها قدرت بلامنازع جهان نشان دهد و اروپا باید چگونگی مقاومت در برابر امریکا را از نحوه واکنش چین و روسیه در قبال امریکا بیاموزد.»