پنجمین جلسه نقد و اندیشه با موضوع فضای مجازی، سواد رسانه ای و ارتباطات اجتماعی با حضور حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی خاموشی رییس سازمان اوقاف و امور خیریه و حجت الاسلام و المسلمین حمید شهریاری معاون آمار و فن آوری اطلاعات قوه قضاییه برگزار شد.
به گزارش جماران، به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در ابتدای این جلسه سوالی درباره لزوم حضور روحانیت در فضای مجازی مطرح شد که سید مهدی خاموشی در این باره گفت: استفاده از فضای مجازی به عنوان یک رسانه برای روحانیت ضروری است. با توجه به تبدیل شدن فضای مجازی به فضایی کاربرمحور، روحانیون می توانند به عناوین گوناگون در آن حاضر باشند.
وی افزود: روحانیت همان رسالتی که در فضای حقیقی دارد را در فضای مجازی نیز باید داشته باشد و هر طلبه بدون صرف هزینه زیاد تعدادی مخاطب را جذب کند که این کار نوعی مجاهدت است و این حضور بداهت دارد.
حمید شهریاری در پاسخ به سوال مطرح شده گفت: با توجه به اینکه در برخی از پست های مدیریتی روحانیت متصدی هستند بنابراین مسوولیت هر اتفاقی که در کشور رخ می دهد را متوجه روحانیت می دانند. این در حالی است که قبل از انقلاب روحانیت مرجع پاسخ به سوالات دینی بودند و گاهی هم در امور سیاسی اظهار نظر می کردند .
وی با بیان اینکه پس از انقلاب اسلامی حضور روحانیت در موضوع سیاست ضروری شد ادامه داد: بنابراین حضور روحانیت در فضای مجازی مانند حضور دانشجویان و سایرین در این فضا ضروری است. از آنجایی که فضای مجازی کپی شده فضای حقیقی است بنابراین روحانیت در فضای مجازی می تواند شاگرد، استاد، پژوهشگر، خدمات دهنده و خدمات گیرنده باشد.
وی پس از تشرح رویکردهای گوناگون حضور روحانیت در این عرصه گفت:این حضور می تواند شخصی، سازمانی و ملی باشد.
ضرورت برخورد با معاندان در فضای مجازی
در ادامه این نشست درباره رویکرد جمهوری اسلامی با فضای مجازی مورد بحث و بررسی قرار گرفت که حجت الاسلام و المسلمین خاموشی در این باره گفت: با توجه به اینکه فضای مجازی یک هویتی در مقابل فضای حقیقی دارد بنابراین حضور افراد در این فضا سهم بالایی را به خود اختصاص داده است.
رییس سازمان اوقاف و امور خیریه ادامه داد: بنابراین تاسیس شبکه ملی اطلاعات در این زمینه مهم است. این شبکه به معنای مجزا شدن از دنیا نیست بلکه مدیریت در این فضا را باز تعریف می کند و اگر این شبکه شکل بگیرد قدرت نظارت و مدیریت بیشتری بر فضای مجازی پیدا خواهیم کرد.
وی درباره نگاه سلبی به فضای مجازی نیز تصریح کرد: اگر شبکه معاندی از مرزهای دیگر(غیر مجازی) با اهداف براندازی حضور داشته باشد نمی توانیم با آن برخورد نکنیم، همان طور که در فضای حقیقی قوانینی داریم باید در فضای مجازی نیز قانون مناسب وضع کنیم.
در ادامه حجت الاسلام و المسلمین شهریاری در این رابطه گفت: داشتن نگاه سلبی و ایجابی در فضای مجازی موجب توفیق می شود. در این میان شهروندان از قوه قضاییه و مسوولان مطالباتی دارند به طوری که اگر کسی در صفحه وب مشکلی برای دیگران ایجاد کند یا فعالیت مجرمانه داشته باشد باید با آن برخورد کرد.
کارهای اساسی در حوزه دولت الکترو نیکی انجام شده است
معاون آمار و فن آوری اطلاعات قوه قضاییه تاکید کرد: اگر نگاه سلبی نداشته باشیم مشکلاتی از قبیل بروز فحشا یا جرائم دیگررخ می دهد بنابراین در این زمینه موضوع فیلترینگ شبکه های اجتماعی و احراز هویت افرادی که در این فضا فعالیت می کنند مطرح می شود، ما باید خدمات را با عدالت الکترونیکی در اختیار افراد قرار دهیم.
وی تاکید کرد: مهمترین وظیفه دولت در این زمینه تاسیس دولت الکترونیکی است که در یک سال و نیم گذشته در این حوزه کارهای جدی انجام شده است هر چند هنوز هم در این حوزه عقب هستیم.
شهریاری با بیان اینکه از دیدگاه بنده شبکه های مجازی را هم اکنون نباید فیلترشده دانست اظهار کرد: در شرایطی که فیلترشکن ها وجود دارد و همه به راحتی به فضای مجازی دسترسی دارند نمی توانیم ادعا کنیم که شبکه ها فیلتر هستند.
وی درپاسخ به سیاست های نظام درقبال فیلترینگ و عملکردها در این حوزه گفت: اگرچه در حوزه فیلترینگ خوب عمل کرده ایم اما باید با فیلترشکن ها هم برخورد کنیم، سیاست نظام با فیلترینگ همخوانی دارد.
حضور فعال روحانیت در فضای مجازی
در ادامه این نشست ویژگی حضور روحانیت در فضای مجازی مورد توجه قرار گرفت که شهریاری در این باره گفت: اینترنت نخستین تکنولوژی است که بدون حرمت ازسوی مراجع وارد کشور شد و مواضعی مثل ویدئو و ماهواره در قبال آن گرفته نشد، بنابراین روحانیت می تواند و باید در این حوزه حضور فعال داشته باشند. از سال 85 شناخت روحانیون در این زمینه گسترده تر شد و سایت هایی هم راه اندازی شد.
خاموشی نیز در این زمینه توضیح داد: با حضور روحانیون در این فضا مبلغین می توانند دور هم جمع باشند و نشر توحید، اخلاق اسلامی و تبلیغ در این زمینه داشته باشند. باید طلاب با جریان ها و تکنولوژی امروز آشنا باشند.
در تولید محتوا برای فضای مجازی ضعیف هستیم
شهریاری با اشاره به لزوم بومی سازی فضای مجازی خاطرنشان کرد: در حوزه تکنولوژی و فضای مجازی نباید از واردات جلوگیری کنیم اما باید آن را بومی کنیم، نمونه اش آپارات است که بومی شده یوتیوپ محسوب می شود و استفاده از آن منجر به اشتغالزایی می شود.
معاون آمار و فن آوری اطلاعات قوه قضاییه با اشاره به اینکه کمیته تعیین مصادیق مجرمانه عملکرد خوبی نداشته است بیان کرد: این کمیته توفیق چندانی در سیاست گذاری ندارد. اگرچه دبیرخانه آن روزانه سایت ها را رصد می کند و موضوعات مستجهن و تروریستی از سوی آنها کشف می شود.البته بحث دبیر خانه آن با خود کمیته متفاوت است چرا که در کمیته نظرات اعضا بسیار مختلف است و خروجی مناسب ندارد.
وی درباره تاثیر فضای مجازی در زندگی حقیقی نیز خاطرنشان کرد: این فضا سبک زندگی بشر را تغییر می دهد و به نوعی همه افراد جامعه را درگیر می کند و در اینجا زمینه تهدید و فرصت وجود دارد.
معاون آمار و فن آوری اطلاعات قوه قضاییه تصریح کرد: از یک سو در تولید محتوا ضعیف هستیم و اگر محتوای هم تولید می شود با فضای مجازی کنونی همخوانی ندارد و از سوی دیگر در شبکه سازی و عرضه گسترده هم هنوز تجربه لازم نداریم.
فضای مجازی در کلاس های درس خارج از فقه
شهریاری در خاتمه درباره توجه به فضای مجازی در حوزه علمیه گفت: فقه فضای مجازی در حوزه علمیه قم راه اندازی شده است و حریم خصوصی و امنیت فضای مجازی به عنوان درس خارج از فقه مطرح می شود و تاکنون 200 جلسه از آن برگزار شده است.
