به گفته حجت‌الاسلام اوحدی، امام خمینی(ره) در «سرالصلوة» سوره حمد و توحید را به صورت مختصر و نیز در «آداب الصلوة» سوره‌های حمد، توحید و قدر را به صورت مفصل تفسیر کرده‌اند.
به گزارش جماران به نقل از ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی‌اصغر اوحدی، معاون فرهنگی پژوهشی مجمع تقریب مذاهب اسلامی گفت: معتقدم به طور کلی باید به نگاه حضرت امام (ره) به قرآن بیش از آنچه تاکنون انجام شده است، می‌پرداختیم.
وی افزود: امام(ره) یکی از شخصیت بزرگ اسلامی در دوره معاصر بودند و آنچه را که ارائه دادند چه در مواضع عملی و علمی، نشات گرفته از آموزه‌های قرآنی بوده‌است. دیدگاه‌های حضرت امام(ره) را نمی‌توان از قرآن جدا کرد. شناساندن این‌معنا به جهانیان هدف این همایش است که هدف بزرگی است. در حقیقت مستند کردن مواضع امام به قرآن نیاز مقطع کنونی است و این کنفرانس در همین راستا گام برمی‌دارد. آنچه مهم است، نتایج فکری عملی و عملی حضرت امام است که باید به شکل مستند ارائه شود.
تفسیر «سوره حمد»
اوحدی در ادامه گفت: واژه تفسیر در قرآن کریم تنها یک بار در آیه 33 «سوره فرقان» به‌کار رفته‌است. طبق نظر بسیاری از مفسران، واژه تفسیر در این آیه مانند اکثر قریب به اتفاق واژه‌های قرآنی در همان معنای لغوی یعنی «کشف و بیان» به‌کاررفته است. در تفسیر هم به مراد و مقصود متکلم و هم به متن آیات توجه می‌شود. فهم و درک مفاهیم آیات نخستین مرحله تفسیر و مرحله دیگر آن تبیین و توضیح آنهاست.
وی افزود: از دید امام خمینی(ره) تفسیر قرآن کریم کار آسانی نیست که از عهده هر کس برآید و این صحیفه الهی برتر از آن است که مفسران بتوانند آن را چنانکه باید تفسیر کنند و مفسران طرز اول جهان اسلام در طول تاریخ اسلام تفاسیر فراوانی نوشته‌اند تنها پرده‌ای از معانی قرآن را به تشریح کرده‌اند.
معاون فرهنگی پژوهشی مجمع تقریب مذاهب اسلامی گفت: در سال‌های نخست پیروزی انقلاب اسلامی امام خمینی به تفسیر قرآن مجید پرداختند و این کار را از «سوره حمد» آغاز کردند. اما جلسات تفسیری امام به دلایلی بیش از 5 جلسه نشد. آنچه به عنوان تفسی سوره حمد از امام به چاپ رسیده‌است مباحث مطرح شده در همان 5 جلسه است. البته امام در «سرالصلوه» سوره حمد و توحید را به صورت مختصر و نیز در آداب الصلوه سوره‌های حمد، توحید و قدر را به صورت مفصل تفسیر کردند. ایشان آداب الصلوه را چنان نوشتند که برای همگان مفید باشد؛ اما تفسیر سوره حمد دارای اصطلاحات و مطالب عرفانی و فلسفی بیشتری است و برای مخاطب خاص گفته شده‌است.
وی اظهار کرد: امام راحل در مقطعی تز اسلامی تشکیل حکومت را جامه عمل پوشانند که 14 قرن از ظهور اسلام گذشته بود و دورانی طولانی، حکومت اسلامی بنا نشده بود در یک چنین مقطعی امام آمدند و جامعه قرآنی و اسلامی را پیاده کردند و به سمت تحقق این نظام الهی گام برداشتند. آنچه امام پیاده کردند، نشات گرفته از مفاهیم و آموزه‌های قرآنی بود. در حقیقت نظام سیاسی که امام را ارائه دادند برآمده از اسلام بود. ولایت فقیه کاملا برآمده از آموزه‌های قرآنی است. ولایت فقیه نزد فقیهان شیعه یک مسئله ریشه داراست. امام این نظریه را ارائه دادند با توجه به شرایط اجتماعی و موقعیت خاص ایران طرح نظریه کردند.
وی افزود: یکی از اتهاماتی که دشمن از طریق سلفی‌ها وتکفیری شیعیان را به آن متهم می‌کند مسئله تحریف قرآن است اما امام همواره این مسئله را رد می‌کردند و بر تحریف‌ناپذیری قرآن بیان صحه می‌‌گذاشتند.
وحی از سنخ مادیات نیست
اوحدی گفت: امام خمینی(ره) درباره حقیقت وحی فرمود «این از لطایف معارف الهیه و از اسرار حقایق دین است که کم‌تر کسی می‌تواند به طریق علمی آن اطلاع پیدا کند. اول کسی وجود مبارک رسول خاتم است و پس از آن دیگر اولیا و اهل معارف هستند کسی دیگر نتواند به طریق کشف و شهود از این لطایف الهیه مطلع شود....» از کلام حضرت امام اینگونه استنباط می‌شود که وحی از سنخ مادیات نیست، بلکه از اموری است که کسی نمی‌تواند حقیقت آن را درک کند، مگر خود پیامبر و اهل بیت (ع). تمام آنچه محققان درباره وحی گفته‌اند شرح اسم است نه بیان واقعیت آن و فقط انسان آثاری را که در بعضی از روایات به آن اشاره شده‌است می‌تواند تا حدودی درک کند.
وی افزود: امام راحل حقیقت وحی را قابل درک ندانستند. زیرا وحی از اسرار و حقایق است و انسان باید از این عالم مادی خارج گردد تا بتواند شمه‌ای از آن معنا را بدست آورد و این مطلبی است که در کلام بسیاری از محققان وعاصر وجود دارد.
جامعیت قرآن از دید امام خمینی
اوحدی گفت: قرآن از این جهت که در میان قومی خاص و در یک منطقه محدود جغرافیای پدیدار شده‌است، با سایر کتب آسمانی همسان است. اما از این جهت که پیام خود را به عربستان منحصر نکرده‌است و جهان را مخاطب خود قرار داده‌است، با آنها متفاوت است. هر کس کتب عهدین را مشاهده کند متوجه می‌شود روی سخن آنها با یهودیان و مسیحیان است. اما قرآن با صراحت می‌فرماید روی سخن من با تمام جهان است مانند « یا ایها الناس» در قرآن دلیل این مدعاست. هدفی که امام برای قرآن بیان کردند، راهنمایی بشر به سوی سعادت و کمال است. ایشان با صراحت می‌گوید «قرآن کتاب صرف و نحو و معانی و بیان تاریخ نیست بلکه کتاب هایتگرانسان‌ساز است».
اوحدی در آخر افزود: امام راحل درباره جایگاه انسان در قرآن دیدگاه خاص خود را داشتند. دراین باره به ابعاد تربیتی و هدایتی قرآن توجه می‌کردند. بسیاری فکر می‌کنند امام تنها در بعد سیاسی از آموزه‌های قرآنی بهره می‌بردند. اما در این همایش این نکته باید مشخص شود که تنها این بعد امام از آموزه‌های قرآنی نشات نگرفته‌است. امام در ابعاد فقهی، اجتماعی، سیاسی و تفسیر از آموزه‌های قرآن بهره گرفتند. ما باید در امثال این همایش‌ها این موضوعات را مطرح و مورد بررسی قرار بدهیم.
