به گزارش جماران؛ ولی الله شجاع پوریان، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، در روزنامه همشهری نوشت:
«1- بر اساس تعریف ارائه شده در اساسنامه، شورایاری انجمنی غیردولتی، غیرمتمرکز، غیرسیاسی، داوطلبانه، مشارکتی و خودگردان است که اعضای آن به صورت افتخاری فعالیت میکنند. شورایاری جلوهای از مشارکت مردم در اداره امور شهر در سطح محلات است که طرح تشکیل آن در دوره اول شورای اسلامی شهر تهران در سال 78 در راستای رویکردهای مدنی دولت اصلاحات تصویب شد، اعضای شورای شهر در دوره اول با درک اهمیت وجود تشکلهای محلی و نقش آنها در اداره امور کلانشهر تهران، این مهم را بنیان گذاشته و تا به امروز که در آستانه برگزاری پنجمین انتخابات شورایاران هستیم، 352 محله تهران از این نهاد مردمی برخوردار بوده و با موافقت وزیر کشور پنجمین دوره انتخابات شورایاران در ماههای آینده برگزار خواهد شد.
2- یکی از مهمترین مشکلات شورایاریها، خلاهای قانونی نهاد شورایاری در اسناد بالادستی کشور است، گرچه نهاد شورای اسلامی شهر و روستا در قانون اساسی به صورت صریح ذکر شده، اما نهاد شورایاری در سطح شورای شهر و موافقت وزارت کشور ابلاغ شده و به همین جهت در چند دوره گذشته نیز محدودیتهای قانونی پیش روی شورایارن بوده که البته هر بار با پیگیری اعضای شورا و تعامل وزارت کشور این موانع حل شده است، اما برای تحکیم این نهاد مردمی نیاز است در دوره اخیر که تعامل مناسبی میان شورای اسلامی شهر تهران و نمایندگان مجلس تهران برقرار است، خلاهای قانونی شورایاری شناسایی و به صورت قانون تدوین و ابلاغ شود.
3- کارکرد اصلی نهاد شورایاری نظارت است، بر این اساس قرار است وظیفه نظارتی شورای شهر در سطح محلات به شورایاریان که از طریق انتخابات محلی برگزیده میشوند، واگذار شود تا برنامهریزیهای بودجهای، عمرانی، فرهنگی و اجتماعی منطبق با نیازهای واقعی و میدانی محلات صورت گیرد، علاوه بر این شورایاریها باعث ارتقای سطح مشارکت شهروندان می شوند که این مشارکت منجر به ارتقای سطح ارتباطات اجتماعی، افزایش مشارکت شهروندان و رفع مشکلات آنها میشود که منطبق بر آموزههای دینی و اسلامی در مشورت پذیری میباشد. نحوه پیوند شورایاری با اعضای شورا نیز از طریق 5 عضو شورا که در ستاد هماهنگی شورایاریها میباشد که مسئولیت سیاستگذاری، برنامه ریزی، نظارت و هدایت امور شورایاریها را بر عهده دارند.
4- با مروری بر عملکرد شورایاران در چهار دوره گذشته، به نظر میرسد به رغم ظهور کارکردهای مثبت این نهاد مدنی، در برخی موارد شورایاران از رسالت ذاتی خود فاصله گرفتهاند که میتواند منجر به بروز چالشهای جدی در آینده گردد. با مراجعه به تعریف اصلی شورایاری در ابتدای این متن، انحراف و فاصله گرفتن از رویکردهای اصلی نهاد شورایاری آشکار میگردد. داوطلبانه بودن، غیرسیاسی بودن و خودگردان بودن در شورایارایهای فعلی قابل استنتاج نیست و اگر این رویه اصلاح نشود، میتواند آسیبزا باشد. یکی از تئوریهای مهم جامعه شناسی سیاسی، موضوع نهادمندی میباشد که بر اساس آن یک نهاد با قاعدهای از هنجارها، منزلتها و نقشهای به هم پیوسته و مورپذیرش یک جامعه شکل میگیرد و به مرور به عنوان یک نهاد مشخص با کاردکردهای روشن، مورد پذیرش اکثریت جامعه قرار میگیرد که متاسفانه از این منظر نهاد شورایاری با نقاظ ضعف و اشکالات ساختاری جدی روبرو شده است.
5- برای برون رفت از مشکلات فعلی نهاد شورایاری، علاوه بر رفع محدودیتهای قانونی در اسناد بالادستی و نهادمند کردن آن، افزایش مشارکت مردم در انتخابات شورایاری اهمیت زیادی دارد، در دورههای گذشته در بسیاری از محلات منتخبین مردم با آرای کمتر از یک درصد شهروندان آن محل انتخاب میشدند و مشارکت کم شهروندان باعث میشد برخی افراد با آرای کمتر از چندصد نفر به عنوان شورایار انتخاب شوند و این امر زمینهساز برخی تخلفات در انتخابات و فرصتطلبی در آینده را فراهم میکرد، تنویر اهمیت و جایگاه شورایاری در سطح محلات در فازایش مشارکت مردم موثر خواهد بود و اکنون که وزیر کشور با برگزاری انتخابات موافقت کرده است، مدیریت شهری جدید که با رای حداکثری مردم در این جایگاه حضور دارد با کمک رسانه ها میتواند سطح مشارکت در پنجمین دوره انتخابات شورایاری را افزایش دهد.»