گزارشی درباره هزینه ها و همراهان سفرهای رئیسان جمهور ایران

به گزارش جماران؛ ایرنا نوشت: حضور تاثیرگذار رئیس جمهوری در مجمع عمومی سازمان ملل متحد فرصت مناسبی است تا فارغ از حاشیه هایی چون تشکیک در کیفیت سفر یا ضرورت حضور، پیام صلح طلبی ایران به گوش جهان برسد.

سپتامبر و اکتبر هرسال (شهریور و مهرماه) مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک آمریکا، میزبان روسا و مسئولان کشورهای عضو سازمان ملل متحد است تا درباره تازه ترین تحولات، دغدغه ها و تهدیدات جهانی به گفتگو و تبادل نظر بپردازند. حجت الاسلام حسن روحانی، رییس جمهوری ایران نیز برای ششمین بار در این مجمع حضور خواهد یافت تا به منظور حراست از منافع ملی و مقابله با برخی شبهه افکنی های آمریکا و متحدان منطقه ای و فرامنطقه ای این کشور به سخنرانی بپردازد. 

گرچه درباره سفر و حضور رییس جمهوری به نیویورک برخی تردیدها و گمانه ها و حتی توصیه ها و تحلیل هایی در روزهای گذشته مطرح بود، اما سرانجام با پرواز امروز یکشنبه هواپیمای حامل روحانی این ابهامات پایان گرفت و رییس دولت به همراه تنی چند از وزرا و معاونان عازم آمریکا شد. 

در این میان اعلام شایعه هایی چون هزینه 2میلیون دلاری برای سفر رییس جمهوری به نیویورک در حالی که شرایط اقتصادی و معیشیتی مردم چندان به سامان نیست، می تواند افکار عمومی را با ابهاماتی مواجه سازد و این در حالی است که به گفته رییس تشریفات رییس جمهوری طی پنج سال گذشته، سفرهای خارجی رییس جمهوری با نصف هزینه رییس جمهوری سابق انجام و تمام شده است و حتی هدایای اهدایی نیز از موارد موجود به مقامات دیگر کشورها اعطا شده است. 

**مروری بر حضور روسای جمهور ایران در مجمع عمومی سازمان ملل

هر ساله با آغاز زمزمه های حضور روسای جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل، حرف و حدیث ها درباره، کیفیت این حضور، تعداد هیات همراه، چگونگی سفر و موضوعاتی از این دست در رسانه ها و برخی محافل سیاسی منعکس شده و مورد ارزیابی قرار می گیرد. کیفیت این سفرها در دوره های روسای جمهور ایران متفاوت بوده است، گاهی بسیار ساده و در حد همراهی تیم حفاظتی و چند تن از وزرا و گاهی هم با «خدم و حشم» و به همراه عروس و داماد رییس جمهور!

شهید محمدعلی رجایی نخست وزیر ایران، نخستین مقام بلندپایه نظام جمهوری اسلامی است که در مهر ماه 1359 در جلسه شورای امنیت سازمان ملل حضور یافت و به دفاع از حقوق ملتی پرداخت که مورد تهاجم همسایه غربی خود قرار گرفته بود و در فهرست تحریم های جهانی قرار داشت. شهید رجایی را در این سفر هفت نفر از مسئوولان و چهار نفر خبرنگار و فیلمبردار همراهی کردند. 

آیت الله سید علی خامنه ای اولین شخصی بود که مهرماه سال 66 در مقام رییس جمهوری ایران عازم نیویورک شد و در مجمع عمومی سازمان ملل به سخنرانی پرداخت. جنگ ایران و عراق و جنایات صدام حسین رییس جمهوری وقت آن کشور علیه ایران، مهم ترین محور سخنان آیت الله خامنه ای در نیویورک بود. گرچه تعداد همراهان ایشان در سفر به سازمان ملل مشخص نیست اما تصاویر این حضور و بازتاب آن در مطبوعات آن روزها این تعداد بیشتر از بیست نفر گزارش نمی کند. (با حضور خبرنگاران و عکاسان).

یازده سال پس از سفر آیت الله خامنه ای به نیویورک، حجت الاسلام سید محمد خاتمی، سومین مقام بلندپایه ایران است که در صحن علنی سازمان ملل حضور می یابد تا منادی صلح طلبی و تمدن ایرانیان در جهان باشد. مطبوعات سی ام شهریور ماه سال 77 تعداد همراهان حجت الاسلام خاتمی در این سفر را دوازده نفر مسوول گزارش می کنند. 

محمود احمدی نژاد اما دائم السفر ترین رییس جمهوری ایران بود که طی هشت سال حضور در مقام رییس جمهوری، هشت بار به نیویورک رفت. حاشیه های این رفت و آمدها که هرساله در رسانه های داخلی و خارجی بازتاب می یافت و مورد توجه قرار می گرفت، گاهی بر اصل حضور و اهداف آن غلبه می کرد. تعداد همراهان رییس دولت های نهم و دهم از اولین حضور او در سال 84 تا آخرین آن ها در سال 91 هم از این دست حاشیه ها بود که طی سال های اشاره شده روندی صعودی به خود گرفت. احمدی نژاد را در سفر هفتم نزدیک به صد نفر از اعضای دولت و نزدیکانش همراهی کردند و انتشار تصویر حضور پسران و عروسان رییس جمهوری در صحن مجمع عمومی سازمان ملل، با توجه به تنگناهای متنوع کشور، واکنش های بسیاری برانگیخت. 

سفر هشتم و آخر رییس دولت های نهم و دهم هم پررنگ ترین نقطه در تابلو حاشیه های سفر به نیویورک بود و رسانه های خبری از درخواست 160 ویزا برای عزیمت همراهان رییس جمهوری به نیویورک خبر می دادند و گزارش ها از هیات 140 نفری. رییس‌ جمهور وقت را در آخرین سفرش به آمریکا، اعظم‌السادات فراحی همسرش و علیرضا پسرش، اسفندیار رحیم‌مشایی رییس دفتر رییس جمهور و همسرش، سیدمجتبی ثمره‌هاشمی دستیار ویژه رییس جمهور، غلامحسین الهام مشاور حقوقی رییس جمهور و حمید بقایی معاون اجرایی و رییس نهاد ریاست جمهوری همراهی می‌کردند. همچنین محمدشریف ملک‌زاده مشاور رییس جمهور و همسرش، همایون حمیدی معاون هماهنگی و پیگیری‌های ویژه دفتر رییس جمهور، محمدرضا فرقانی مدیرکل بین‌الملل دفتر رییس جمهور و مهدی آشتیانی و مجتبی سروش‌پور مسئولان معاونت تشریفات ریاست جمهوری از دیگر همراهان رییس جمهور بودند. بعدها خبرهای ضدونقیضی از هزینه های این سفر منتشر شد و کمیسیون اصل 90مجلس نهم که مسوول رسیدگی به تخلفات این سفر بود، هزینه هر شب اقامت برای هر نفر در هتل وارویک نیویورک که محل استقرار رییس جمهوری و هیات همراه بود، 400 تا 700 دلار اعلام کرد. 

روحانی پنجمین مقام بلندپایه ایران است که 31 شهریور سال 1392 و همزمان با نخستین سال ریاست جمهوری خود در سازمان ملل حضور یافت. در این سفر رییس جمهوری را 70 نفر از اعضای هیات دولت، بازرگانان و تجار ایرانی همراهی کردند. 

سفر دوم تا پنجم رییس جمهوری به نیویورک را می توان با توجه قرائن و شواهد و نوع برخورد رسانه های منتقد و حساسیت جامعه درباره کیفیت این سفرها، کم حاشیه ارزیابی کرد. اما ششمین سفر روحانی طی هفته های گذشته با زمزمه هزینه های میلیون دلاری همراه شد تا هم رییس تشریفات دفترریاست جمهوری و هم معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رییس‌جمهور به این شایعه ها واکنش نشان دهند. بهمن حسین پور و پرویز اسماعیلی با رد برخی اظهارنظرها، تعداد همراهان رییس جمهوری را با احتساب عکاسان و خبرنگاران و اعضای تیم حفاظت 43 نفر اعلام کرند. 

**متن حضور و سایه حاشیه ها بر سر آن

ششمین حضور روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در شرایطی که دولت آمریکا با زیاده خواهی، از توافق بین المللی هسته ای با ایران خارج شد و باردیگر تحریم های غیرقانونی علیه کشورمان را به ابزار سواستفاده های خود بدل کرده است، اهمیتی دو چندان می یابد. این حضور می تواند پیام رسای ایران در دفاع از حقوق مسلم خود را به جهان انتقال دهد و از سوی دیگر تاکیدی موکد بر زیاده خواهی کاخ سفید باشد. این حضور اما طی هفته های گذشته دستاویز حاشیه هایی بود که گاهی رنگ و بوی توصیه به عدم حضور داشت و گاهی تشکیک در کیفیت حضور. با این همه چنین برخوردهایی نباید اصل و ضرورت حضور را تحت تاثیر قرار دهد. 

شیوه برخورد حاشیه ساز و شایعه طلب برخی منتقدان دولت با سفر روحانی به نیویورک شاید بتواند اهداف این سفر و حتی دستاوردهای آن را که به طور قطع برای کشور و ایران خواهد بود کم رنگ کند، اما از سوی دیگر می تواند این پرسش را از منتقدان در اذهان پدید آورد که چرا پیش از این در برابر اسراف ها، بذل و بخشش ها و هزینه های هنگفت مانده بر دست بیت المال در دولت های نهم و دهم سکوت پیشه کرده بودند. هزینه هایی که فهرست تخلفات مربوط به آن همچنان مفتوح است و آغشته به انواع ابهامات.