اقدامات آمریکا مبنی بر خروج یک جانبه از توافق هسته ای ایران و وضع تحریم های جدید علیه تهران، ابهامات زیادی برای هند در زمینه ادامه توسعه بندر چابهار ایجاد کرده است که هزینه های حمل و نقل و زمان برای صادرات کالاهای هند را تا یک سوم کاهش می دهد.
به گزارش جماران؛ یک روزنامه هندی با اشاره به نشست سه جانبه اخیر بین معاونان وزارت خارجه ایران، هند و افغانستان نوشت: دهلی نو علیرغم آگاهی از پیامدهای خروج آمریکا از برجام و تحریم های واشنگتن علیه تهران، مصمم است به مشارکت خود در توسعه بندر چابهار ادامه دهد.
روزنامه 'بیزینس اینسایدر'خاطر نشان کرد: وجی گوخال معاون وزیر امور خارجه هند، به عنوان نماینده کشورش در مذاکرات سه جانبه اوایل هفته جاری با ایران و افغانستان در کابل که برای اولین بار برگزار شد، با همتایان ایرانی و افغان خود دیدار کرد.
این روزنامه نوشت: درحالی که سه کشور در این دیدار در خصوص مسائلی از جمله مبارزه با تروریسم و مواد مخدر گفت و گو کردند، اما تمرکز مذاکرات بر توسعه بندر چابهار واقع در جنوب ایران بود.
اقدامات آمریکا مبنی بر خروج یک جانبه از توافق هسته ای ایران و وضع تحریم های جدید علیه تهران، ابهامات زیادی برای هند در زمینه ادامه توسعه بندر چابهار ایجاد کرده است که هزینه های حمل و نقل و زمان برای صادرات کالاهای هند را تا یک سوم کاهش می دهد. این بندر همچنین روابط و مبادلات تجاری میان هند، افغانستان و ایران را با توجه به مخالفت های پاکستان برای استفاده از خاک این کشور، افزایش خواهد داد.
بندر چابهار در استان سیستان و بلوچستان واقع در سواحل جنوبی ایران با دریای عمان، دسترسی هند به چهار شهر در افغانستان را نیز فراهم خواهد کرد.
لازم به ذکر است که هند برای توسعه بندر چابهار ایران متعهد به سرمایه گذاری 500 میلیون دلاری شده است. فاز اول طرح توسعه این بندر در ماه دسامبر سال گذشته (2017) با حضور حسن روحانی رئیس جمهوری ایران و نمایندگانی از هند و سایر کشورهای منطقه افتتاح شد. از طرف دیگر ایران و افغانستان در حال تایید ایجاد یک مسیر حمل و نقل بین المللی هستند و اولین محموله گندم هند از طریق بندر چابهار به افغانستان ارسال شده است.
از آنجا که اسلام آباد به هند اجازه استفاده از خاک پاکستان را برای تجارت مستقیم با افغانستان نمی دهد، بنابراین چابهار، برای دسترسی هند به افغانستان و فراتر از این کشور، اهمیت بسیاری دارد. هند به دلیل نگرانی در مورد حاکمیت ارضی خود به طرح 'یک جاده یک کمربند' چین نپیوسته است و به این دلیل چابهار بسیار برای هند اهمیت پیدا می کند. بندر گوادر پاکستان که با سرمایه گذاری چین ساخته شده و بخشی از طرح یک جاده یک کمربند به شمار می رود، در فاصله 100 کیلومتری چابهار واقع شده است.
ایران به دلیل تاخیرهای چند باره هند، به دنبال جلب همکاری چین به پروژه بندر چابهار است. اما حضور چین در چابهار بر خلاف منافع دهلی نو است، زیرا نه تنها هند را از فرصت های اقتصادی این بندر محروم می کند، بلکه نفوذ پکن را در منطقه افزایش می دهد.
دهلی نو در طول مذاکرات 2+2 که هفته گذشته میان هند و آمریکا برگزار شد، سعی کرد در مورد دلیل حضور خود در چابهار به واشنگتن توضیح دهد و اعلام کرد که پروژه بندر چابهار، هند را به طور مستقیم به خاک افغانستان متصل می کند که برای اقتصاد این کشور بدون دسترسی به آب های آزاد نیز مفید است. بهبود و دستیابی به ثبات اقتصادی در افغانستان یکی از اهداف مهم آمریکاست که از سال 2000 تاکنون در افغانستان حضور نظامی داشته است. واشنگتن امیدوار به همکاری هند برای بازسازی اقتصادی افغانستان است.
هند، ایران و افغانستان تصمیم گرفته اند که در سال 2019 مذاکرات مفصل تری در ارتباط با بندر چابهار برگزار کنند. انتظار می رود تا این زمان، تاثیر فشارهای واشنگتن بر ایران نیز مشخص تر شود و دهلی نو نیز موافقت آمریکا را برای ادامه سرمایه گذاری در بندر چابهار به دست خواهد آورد.
هدف اصلی مذاکرات هفته جاری هند، ایران و افغانستان، تاکید بر تعهد سه کشور به خصوص هند برای توسعه بندر چابهار بود.
