معاون وزیر امور خارجه کشور اظهار کرد: اروپایی‌ها معتقدند برجام موضوعی امنیتی و حیثیتی برایشان است اما مشکل این است که نمی‌توانند به این شرکت‌ها دستور دهند که در ایران بمانند و البته حرف ما هم همین است. اگر امنیت و حیثیت‌تان مهم است باید شرایطی فراهم کنید تا از شرکت‌هایتان برای ماندن در ایران حمایت کنید و هزینه این امنیت را بپردازید.
به گزارش جماران؛ معاون وزیر امور خارجه کشور گفت: دوباره شکل گرفتن اجماع جهانی علیه ایران و بازگشت موضوع ایران به شورای امنیت به نفع ما نیست.
سید عباس عراقچی در گفت‌وگویی در شبکه 4 تلویزیون تاکید کرد: بیشتر از تحریم‌هایی که تاکنون اعمال شده است در 14 آبان از سوی آمریکا شاهد نخواهیم بود. آمریکایی‌ها الان کشور به کشور، کمپانی به کمپانی و حتی فرد به فرد تحریم‌های ایران را سعی دارند عملی کنند.
وی در پاسخ به این سوال که چقدر به اروپا امیدواریم، گفت: ما به هیچ کس به جز خودمان و خدا امید نداریم. اروپایی‌ها تعهدات محکمی را برای حفظ برجام و تامین منافع ایران از این توافق داشتند اما راه حل‌های عملیاتی را هنوز اجرا نکرده‌اند.
معاون وزیر امور خارجه در رابطه با نگرانی‌ها از ضعف اروپا در مقابل آمریکا در حمایت از برجام خاطرنشان کرد: مذاکرات ما با اروپا به طور نزدیک و فشرده جریان دارد اما معتقدیم باید مواضع سیاسی آنها را از راهکارهای عملیاتی که می‌خواهند ارائه دهند تفکیک کنیم.
اروپایی‌ها در همه سطوح اذعان داشتند که حفظ برجام منوط به تامین خواسته‌های ایران در حوزه‌های اقتصادی است و گفتند راه حل‌های عملیاتی را طراحی می‌کنند اما این تعهد سیاسی چه وقت ترجمه به راه حل عملیاتی شود مشخص نیست. مثلا در حوزه پرداخت‌های مالی و بانکی فروش نفت، حمل و نقل، بیمه و ... هنوز از اروپایی‌ها راهکارهای عملیاتی دریافت و مشاهده نکردیم.
وی در پاسخ به این مطلب که شرکت‌های اروپایی یا از ایران خارج شده یا در حال خروج هستند، گفت: شرکت‌هایی که خارج شدند همه خصوصی‌اند و تصمیمات‌شان را بر اساس سود و زیان می‌گیرند؛ واقعیت این است که تحریم‌های آمریکا در صورتی که در ایران بمانند شامل آنها خواهد شد. از این رو با یک تصمیم اقتصادی مواجه‌اند که در بازار ایران بمانند یا آمریکا.
عراقچی در پاسخ به اینکه اگر برجام برای اروپا مهم است باید بتوانند شرکت‌ها را به ماندن در ایران قانع کنند؟ اظهار کرد: اروپایی‌ها معتقدند برجام موضوعی امنیتی و حیثیتی برایشان است اما مشکل این است که نمی‌توانند به این شرکت‌ها دستور دهند که در ایران بمانند و البته حرف ما هم همین است. اگر امنیت و حیثیت‌تان مهم است باید شرایطی فراهم کنید تا از شرکت‌هایتان برای ماندن در ایران حمایت کنید و هزینه این امنیت را بپردازید.
معاون ظریف در پاسخ به اینکه اروپایی‌ها در این رابطه چه پاسخی به شما می‌دهند گفت: ما در همه جلساتی که داریم این مواضع را بیان کردیم. دو هفته پیش از سفرای خارجی در ایران دعوت کردیم و مباحث را با آنان در میان گذاشتیم که اگر جدی هستند و شوخی در کار نیست برای حفظ برجام باید هزینه دهید. آنها می‌گویند: در حال طراحی ساز و کارهای عملیاتی هستند.
وی در پاسخ به اینکه آیا اروپایی‌ها در حال وقت کشی نیستند گفت: می‌تواند وقت کشی هم باشد و به همین دلیل است که ما اقتصادمان را به امید آنها نمی‌گذاریم. ما با اروپا مذاکره را ادامه می‌دهیم اما امیدمان به آنها نیست. ما به دنبال ایجاد مسیرهای بانکی، انتقال پول و فروش نفت هستیم و به این امید ننشستیم که آنها اقتصادمان را سامان دهند اما امیدواریم راهکارهایشان به کمک تجارت ما بیاید.
به اروپایی‌ها گفته‌ایم تا 14 آبان همه چیز باید مشخص شود
معاون سیاسی وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به اینکه آیا ایران تاریخی برای پایان مذاکرات با اروپایی‌ها تعیین نکرده است؟ گفت: مهلتی که آمریکا برای اعمال تحریم‌های بعدی در آبانماه تعیین کرده است همان چیزی است که ما به اروپایی‌ها گفتیم که تا قبل از آن باید ساز و کارهای عملیاتی‌شان را ارائه دهند و این یک مهلت مشخص است و اروپایی‌ها هم می‌دانند تا آن تاریخ (14 آبان) همه چیز باید مشخص شود.
وی در رابطه با اینکه تاریخی به طور مشخص از سوی ایران تعیین نشده است اظهار کرد که تاریخ 14 آبان کاملا مشخص است و مشکلی نیست و تا وقتی تحریم آمریکا اجرایی نشده اروپایی‌های وقت دارند.
عراقچی خاطرنشان کرد: البته تحریم‌ها عملا شروع شده است و خیلی از کشورها و خریداران نفت شروع به کاهش خرید و یا سفارش‌های جدید را حذف کرده‌اند. البته ما به دنبال خریداران جدید نفتی هستیم.
معاون ظریف در پاسخ به این پرسش که بسیاری از توافقات برجام صرفا روی کاغذ بود و پیشرفت‌های هسته‌ای متوقف شد، گفت: بعد از برجام روند اقتصادی ما به سرعت شروع به بهبود کرد اما آمریکایی‌ها این روند را تحمل نکردند. ما بعد از برجام گام‌های مهمی برداشتیم که در حوزه‌های نفت، کشتیرانی، بانک، حمل و نقل، بیمه و تجارت مشهود بود. همین شرکت‌ها و موسساتی که در حال خروج از ایران هستند همان موقع به ایران آمدند شاید در داخل خیلی بر روی این مسئله تبلیغ نکردیم و برخی هم علاقمند نبودند که این شرایط بهبود یافته را بشنوند و ببینند و حالا که دارند از ایران خارج می‌شوند سر و صدا به راه انداخته‌اند. ورود 11 هواپیما و قرارداد پنج میلیاردی با توتال پیشرفت‌های کمی نبود. آمریکا از برجام خارج شد چرا که دید این توافق به ضررش است.
وی در پاسخ به اینکه برجام هیچ تضمینی برای ممانعت از خروج کشورها و شرکت‌ها از این توافق نداشت، گفت: اتفاقا این تضمین وجود دارد و به همین دلیل است که اروپایی‌ها حاضر به فسخ این توافق نیستند. اگر توتال از ایران خارج می‌شود خسارتش را می‌دهد.
عراقچی تاکید کرد: برجام برای ایران منافع و گشایش‌های زیادی داشت و با وجود خروج آمریکا از این توافق ماندن ما در آن منافعی دارد. همانطور که مقام معظم رهبری گفتند، زمانی از برجام خارج می‌شویم که منافعی برایمان نداشته باشند؛ خارج شدن و آتش زدن توافق که کاری ندارد. این مقام وزارت خارجه بازیگر متضرر خروج از برجام را آمریکا دانست و گفت: ایرانی که امروز در سطح منطقه و در کشورهای مختلف دارای نفوذ و نقش برجسته و موثری است و توان موشکی گسترده دارد و در عین حال نفتش را می‌فروشد برنده سیاسی این توافق است. متاسفانه از دیماه گذشته بحث‌ها به شکل دیگری شکل گرفت اما باید بدانیم که کشور بعد از برجام داشت به روال عادی باز می‌گشت که آمریکا اجازه آن را نداد.
معاون ظریف ادامه داد: همچنین باید بگویم برنامه هسته‌ای ما نه تعطیل شد و نه کاهش یافت ما صرفا در برنامه‌مان تاخیر و تعدیل ایجاد کردیم آن هم در جاهایی که نیاز فوری نداشتیم. ذخایر مواد غنی شده‌مان اگر خارج شد دو برابر آن کیک زرد وارد کردیم. همچنین در تحقیق و توسعه هیچ تعطیلی نداشتیم و الان ماشین IR-8 را داریم که مشغول تست و آزمایش است و به علاوه ظرفیت‌های هسته‌ای ما به گونه‌ای است که در صورت تصمیم به بازگشت ظرف چند هفته می‌توانیم خود را احیاء کنیم.
وی خاطرنشان کرد: اگر محاسبه سود و زیان خود را کنیم باید بگویم که با خروج از برجام در همین شرایط فعلی بسیاری از منفعت‌ها را به لحاظ هسته‌ای از دست می‌دهیم. بنابراین ماندن در برجام بهتر است؛ مدیریت عالی کشور حتما این سود و زیان را محاسبه خواهد کرد.
معاون سیاسی وزارت خارجه اظهار کرد: در مقایسه با قبل از برجام وضعیت سیاسی و خارجی ما بهتر از قبل است و ایران در موضع برتر سیاسی و اخلاقی قرار دارد. همچنین هیچ اجماعی علیه ما در دنیا وجود ندارد. البته خروج آمریکا در برجام اثرات اقتصادی خود را دارد و مسائلی که در داخل با آن روبرو هستیم که بحث دیگری است اما وضعیت ما در سطح بین‌المللی خوب است و اگر بتوانیم داخل را مستحکم کنیم و روی اصول اقتصاد مقاومتی ایستادگی کنیم می‌توانیم از این مرحله عبور کنیم.
وی گفت: فشارهایی که اکنون آمریکا در حوزه اقتصاد به ایران وارد می‌کند به اوج خودش رسیده است و در 14 آبان که قرار است تحریم‌ها در حوزه نفت و بانک به طور رسمی اجرایی شود فشاری بیشتر از آنچه الان وجود دارد نخواهیم داشت. آمریکا کشور به کشور و کمپانی به کمپانی در حال اعمال تحریم‌ها علیه ایران است و حتی به سراغ افراد می‌روند و آنها را به عدم همکاری و تعامل با ایران وادار می‌کنند.
عراقچی درباره تاخیر اروپا در ارائه راهکارهای عملیاتی اقتصادی و تجاری به ایران گفت: تعهدات سیاسی که اروپایی‌ها برای حفظ برجام داشته‌اند هزینه کمی در مقابل آمریکا نبوده است. آنها تعهدات محکمی داشتند که بی سابقه است. اما باید اینها را عملیاتی کنند البته چند کار انجام داده‌اند از جمله تصویب قانون انسداد کننده، تاسیس ارائه مجوز به بانک سرمایه گذاری اروپایی برای همکاری با ایران و کارهایی برای ترغیب شرکت‌های کوچک به همکاری و ایده‌هایی برای ایجاد مکانیزم انتقال مالی در اروپا و ایجاد حساب ویژه برای ایران مبتنی بر یورو
این مقام وزارت خارجه ادامه داد: درآمدهای نفتی ایران به این حساب واریز و پرداخت می‌شود که البته تا جایی که خبر دارم در حال کار کارشناسی و بررسی‌های فشرده‌شان هستند. علاوه بر این اختصاص بانک‌هایی به ایران که تنها با یورو کار می‌کنند نیز از این جمله است.
وی در پاسخ به اینکه چرا تا کنون این اقدامات به نتیجه نرسیده گفت: آنها فکر نمی‌کردند که این اقدامات کمی سخت باشد. تمام این بانک‌ها هر چند کوچک در معرض تحریم‌های آمریکا قرار دارند و باید با اطمینان این کار را انجام دهند.
عراقچی درباره وارد شدن به بحث موشکی و منطقه از سوی اروپا گفت: این مباحث اصلا مطرح نیست. توقعی که اروپا در قبال ارائه این ساز و کارها از ایران دارد صرفا اجرای برجام است.
معاون ظریف یک بار دیگر تاکید کرد: اروپایی‌ها حداکثر تا آبانماه برای رسیدن به ساز و کارهای مشخص به نتیجه برسند چرا که بعد از آن ماندن در برجام فایده ندارد. اگر منافع اصلی ما در برجام یعنی در فروش نفت، بازگشت پول و دریافت و پرداخت‌ها عملیاتی نشود برای ما ماندن در برجام فایده ندارد و آنها می‌دانند اگر راهکاری پیدا نکنند ما در برجام نمی‌مانیم.
معاون وزیر امور خارجه درباره تحریم‌های نفت و کاهش صادرات نفت به کشورمان اظهار کرد: گزارش‌هایی که اکنون وجود دارد، نشان می‌دهد که برخی کشورها خرید نفت از ایران را تعدیل کرده‌اند و برخی سفارش‌های آینده را کنسل کرده‌اند. البته تا وقتی با کمی بالا و پایین نفت‌مان را بتوانیم بفروشیم ماندن در برجام منفعت دارد. حتی اگر بعد از 14 آبان قادر باشیم همچنان نفت‌مان را به فروش برسانیم ممکن است ادامه کار با برجام را داشته باشیم.
وی در پاسخ به سئوال مجری این برنامه که اصرار داشت ایران باید زمانی را به عنوان مهلت ارائه ساز و کارهای عملیاتی به اروپایی‌ها بدهد، گفت: گذاشتن مهلت دست و پای ما را می‌بندد. چرا باید این مهلت را بگذاریم که اگر خواستیم به اجرای برجام ادامه دهیم، نتوانیم. تا وقتی از برجام منتفع شویم در آن می‌مانیم و این موضع ما روشن و قوی است و اروپایی‌ها هم آن را می‌دانند. ما به جای مهلت شرط گذاشتیم که تا وقتی برجام به نفع‌مان باشد در آن بمانیم.
معاون ظریف در ادامه در رابطه با سفر معاون وزیر خارجه انگلستان به ایران و نقش انگلیس در برجام گفت: انگلیس نقش موثری دارد و به عنوان متحد آمریکا که از اتحادیه اروپا نیز خارج شده است بر حفظ برجام تاکید کرده است.
وی ادامه داد: مذاکرات ما با طرف انگلیسی در چارچوب گفت‌وگوهای دو جانبه بود. همچنین مسائل منطقه‌ای و برجام بحث شد. موضع انگلیس در رابطه با برجام این است که تا وقتی ایران در آن بماند آنها نیز در برجام می‌مانند و البته ماندن ایران در برجام منوط به تامین منافع ماست.
عراقچی در خصوص اینکه فکر نمی‌کنید درباره منافع برجام اغراق شده است و آن را مدینه فاضله عنوان کردند، گفت: این یک بحث داخلی است معتقدم مخالفین و موافقین هر دو اغراق کرده‌اند و هر کدام البته با اهداف خودشان اما برجام یک وسیله است و هدف از آن تامین منافع ملی است. معتقدم برجام در زمان خودش به خوبی منافع ملی‌مان را تامین کرد. حقوق هسته‌ای حفظ شد و تحریم‌ها نیز برداشته شد.
معاون وزیر امور خارجه درباره شکایت ایران نسبت به خروج آمریکا از برجام به دادگاه لاهه گفت: این دادگاه روال کار مشخصی دارد و شکایت ما در راستای چالشی است که با آمریکا در همه حوزه‌ها از جمله برجام داریم. جلساتی که تا کنون برگزار شده به شنیدن استدلال دو طرف پرداخته است و حالا دادگاه باید تصمیم بگیرد که صلاحیت رسیدگی به این شکایت را دارد یا خیر؟
نشست سران ایران، روسیه و ترکیه، ادامه مذاکرات آستانه
معاون سیاسی وزیر امور خارجه در ادامه سخنانش به نشست سران ایران، روسیه و ترکیه که روز دوشنبه در تهران برگزار می‌شود پرداخت و گفت: این اجلاس در ادامه روند مذاکرات آستانه انجام می‌شود که توانسته پیشرفت‌های خوبی در موضوع سوریه داشته باشد. این موفقیت در زمینه‌های مبارزه با تروریسم کاهش تنش بین دولت سوریه و معارضین، نوشتن قانون اساسی جدید و گردهم آوردن گروه‌های مختلف سوری بوده است. ما در مراحل پایانی روند آستانه هستیم به ویژه در حوزه بازسازی سوریه، مبارزه با تروریسم و اصلاحات سیاسی با این حال هنوز کار ادامه دارد.
عراقچی درباره نقش ترکیه در این روند اظهار کرد: نقش ترکیه مهم است و در ماه‌های اخیر نشان داده شده است که بازیگران اصلی در سوریه، ایران، روسیه و ترکیه هستند.
معاون ظریف روند حل بحران سوریه و تحولات اخیر را پیچیده دانست و گفت: موضوع کردها در سوریه روند را پیچیده کرد با این حال ترکیه در چارچوب روند آستانه نقش سازنده خود را حفظ کرد. البته این کشور سیاست خاص خود را در برخی مناطق شمالی سوریه دارد.
وی ادامه داد: تروریسم در اکثر نقاط سوریه از بین رفته است و تقریبا باقیمانده تروریست‌ها در ادلب جمع شده‌اند و اوضاع سخت و پیچیده‌ای ایجاد شده است چرا که جمعیت زیادی در این شهر وجود دارد و نگرانی جهانی از تلفات احتمالی وجود دارد که متاسفانه گروه‌های تروریستی در این شهر با مردم مخلوط شده‌اند و بین گروه‌های معارض و تروریست‌ها اختلاف نظرهایی ایجاد شده است. بنابراین شرایط اقتضا می‌کرد در چهارچوب روند آستانه به این مسئله رسیدگی کنیم و این بار برای نشست سران نوبت میزبانی ایران بود و آقای ظریف در راستای مرور آخرین تحولات سفری را به سوریه داشتند.
وی گفت: ایران طرح‌های مشخصی در رابطه با مبارزه با تروریسم، بازسازی، اصلاحات سیاسی و بازگشت آوارگان دارد.
معاون ظریف در خصوص برخی اظهار نگرانی‌ها و جوسازی‌ها نسبت به استفاده از سلاح شیمیایی و ادلب و نقش غرب و آمریکا در این فضاسازی‌ها گفت: از ابتدای بحران سوریه، غرب و آمریکا نقش مشکوک و پر ابهامی در این بحران داشتند که با وجود ادعای مبارزه با تروریسم در بسیاری از موارد و میادین به کمک تروریست‌ها آمدند و در بحث استفاده از سلاح شیمیایی این سئوال وجود دارد که چرا و توسط چه کسانی سلاح استفاده شد. اکنون درباره ادلب سر و صداهایی ایجاد شده است همانطور که قبل از حمله ارتش به سوریه در حلب و غوطه شرقی وجود داشت. وقتی ارتش سوریه برای پاکسازی هر شهر از تروریست‌ها می‌خواهد اقدام کند این سر و صداها بلند می‌شود و این در حالیست که تروریست‌ها از مردم به عنوان سپر دفاعی استفاده می‌کنند.
عراقچی گفت: وقتی یک طرف در موضع برتر قرار دارد چه نیازی به استفاده از سلاح شیمیایی وجود دارد. در حالیکه سلاح شیمیایی محکومیت و فشار جهانی می‌تواند ایجاد کند. اینها آخرین حربه است. اسنادی وجود دارد که مواد و سلاح شیمیایی به ادلب منتقل شده و احتمال استفاده از آن نیز وجود دارد که می‌تواند فاجعه انسانی ایجاد کند، اینها را دارند به دولت سوریه نسبت می‌دهند. از این رو نیاز است تا طرف‌های ایران، سوریه و ترکیه مشورت‌هایی را انجام دهند که یکی از موضوعات مهم نشست سران سه کشور در تهران همین مسئله است.
وی در رابطه با برخی فشارها برای خارج کردن ایران از سوریه گفت: حضور ایران و روسیه در سوریه مشروع و قانونی بود و سوریه حق دارد از امکانات کشورهای دیگر برای دفاع مشروع از خاکش از دست گروه‌های تروریستی از دولت‌های خارجی کمک بگیرد.
وی ادامه داد: حضور ایران در سوریه به گونه‌ای نیست که با توافقات پشت پرده به آسانی بتوان از آن جلوگیری کرد. روابط ما با روسیه و سوریه و نیز ترکیه مستحکم است و درک درستی از تعامل میان این کشورها وجود دارد. ایران در سوریه نقش تعیین کننده داشته و خواهد داشت.
معاون ظریف خاطرنشان کرد: ما فکر می‌کنیم در مسیر درست حرکت کرده‌ایم و روند آستانه مثبت بوده و به اعاده حیثیت سوریه در خاک خودش منجر می‌شود.
