در حالی که آمریکا به شدت در تلاش است تا صادرات نفت ایران و درآمدهای ناشی از آن را به صفر برساند چین به عنوان شریک نخست تجاری ایران در دو بخش خرید نفت و سرمایه گذاری در حوزه صنعت نفت از تهران حمایت کرده است.
به گزارش جماران، چین به عنوان بزرگ ترین بازار انرژی دنیا که سریعترین رشد را تجربه میکند، یک شریک راهبردی برای ایران به عنوان یکی از بزرگترین عرضهکننده های انرژی جهان است.
در همان بدو تحریم نفتی ایران توسط آمریکا، واشنگتن دو مقام آمریکایی را با هدف راضی کردن چین برای قطع واردات نفت از ایران به پکن اعزام کرد این تیم بعد از سه روز مذاکره با مقامات چین نتوانست پکن را برای قطع واردات نفت از ایران ترغیب کند و در نهایت چین درخواست آمریکا را رد کرد.
در کنار نیاز چین به نفت ایران و همچنین روابط مناسب سیاسی دو کشور، آنچه که به عنوان یک انگیزه جدی به خرید نفت ایران توسط چین افزوده است بحث جنگ تجاری چین و آمریکا و یکجانبه گرایی آمریکا در این نبرد و امکان اعمال تعرفه آمریکا بر واردات نفت است.
** تعلیق واردات نفت از آمریکا
«سینوپک» بازوی تجاری شرکت نفت دولتی چین و بزرگترین پالایشگر نفت آسیا در گام نخست، واردات نفت خام از آمریکا را به حالت تعلیق درآورد، «یونیپک» واحد تجاری سینوپک، دستکم تا ماه اکتبر (مهر- آبان) هیچ خرید نفتی جدیدی از آمریکا را ثبت نکرده است.
این در حالی است که اوایل سال 2018 برنامه یونیپک افزایش واردات نفت خام از آمریکا بود و قصد داشت تا پایان سال حجم خرید خود از این کشور را 300 هزار بشکه در روز افزایش دهد با این برنامه، واردات نفت خام سینوپک از آمریکا در مقایسه با سال پیش از آن سه برابر می شد.
با تغییر برنامه خرید نفت از آمریکا توسط این شرکت بزرگ، کارشناسان حوزه نفتی معتقدند که چین کمبودهای خود در این زمینه را از ایران تامین می کند.
** مشارکت در پارس جنوبی
دوازدهم تیرماه پارسال نخستین قرارداد جدید نفتی ایران در پساتحریم بین شرکت ملی نفت ایران و یک کنسرسیوم بین المللی به رهبری شرکت نفتی توتال فرانسه برای توسعه فاز 11 پارس جنوبی امضا شد.
بر اساس این قرارداد، یک کنسرسیوم بین المللی به رهبری توتال فرانسه ایجاد شده بود که شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین (سی.ان.پی.سی) و پتروپارس ایران اعضای دیگر آن را تشکیل می دادند.
سهم توتال به عنوان رهبر این کنسرسیوم در این قرارداد 50.1 درصد بود شاخه بین المللی شرکت ملی نفت چین و پتروپارس ایران نیز به ترتیب 30 و 19.9 درصد سهم داشتند.
اصولا شرکت های اروپایی در مواقع تحریم خیلی زودتر تسلیم فشارها شده و بخصوص شرکت های بزرگ فورا برنامه های کاری خود را تغییر می دهند اما شرکت های چینی فارغ از تحریم ها و بی توجه به اقدامات یکجانبه آمریکا فعالیتهایشان را در نقاط مختلف دنیا ادامه می دهند.
'محمد مصطفوی' مدیر سرمایهگذاری و کسبوکار شرکت ملی نفت ایران گفته است به دنبال خروج توتال از ایران، شرکت ملی نفت چین (سی.ان.پی.سی) با سهم 80.1 درصدی در فاز 11 پارس جنوبی جایگزین توتال فرانسه شد و به کار ادامه می دهد که بیانگر سرمایه گذاری چین در استخراج نفت ایران است.
** خرید نفت از ایران
چین از سال 1993 میلادی که یک وارد کننده صرف شد بزرگترین خریدار نفت کشورمان بوده و در برخی سال ها نزدیک به 13 درصد از نفت مورد نیاز خود را از ایران تامین کرده است.
میزان خرید نفت چین از ایران در یک دهه گذشته همواره سیر صعودی داشته و از 250هزار بشکه در 10 سال پیش به 550 تا 650 هزار بشکه در حال حاضر رسیده است که نشان می دهد نیاز چین به نفت همواره فزاینده بوده است.
اکنون نیز چین بر اساس آمار، واردات خود را از ایران افزایش یافته است طبق آمار گمرک چین، در سال 2017 این کشور به طور متوسط روزانه 623 هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده است اما این رقم در ماه گذشته میلادی (جولای) به 23.8 میلیون بشکه برابر با روزانه 767 هزار بشکه و در ماه ژوئن نیز به 19.8 میلیون بشکه برابر با 660 هزار بشکه در روز افزایش یافته است.
در تازه ترین اقدام دولت چین و در راستای دور ماندن از تحریم های آمریکا، این کشور برای حفظ واردات نفت خود از ایران به استفاده از نفتکش های «شرکت ملی نفتکش ایران» (NITC) روی آورده است.
بر همین اساس شرکت های 'جوهای جنرونگ'، 'سینوپک' بزرگترین شرکت نفتی آسیا و شرکت ملی نفت چین، در توافق جدیدشان با ایران به تهران اجازه داده اند نفت خریداری شده توسط نفتکش های شرکت ملی نفت ایران حمل شود.
مدیر اجرایی شرکت 'سینوپک' بزرگترین شرکت پالایشگاهی نفت چین در این مورد اظهار داشت: در صورتی که واردات نفت خام از ایران متوقف شود برخی پالایشگاه های این شرکت به شدت متضرر خواهند شد به همین دلیل ما نیازمند تداوم خرید نفت ایران هستیم.
'هوانگ ونشنگ' معاون مدیرعامل شرکت سینوپک (China Petroleum & Chemical Corp) در این مورد تصریح کرد: برخی از پالایشگاه های پایین دست ما برای پالایش نفت خام ایران طراحی شده اند اگر ما واردات را متوقف کنیم، این پالایشگاه ها آسیب خواهند دید.
** دیدگاه کارشناسان
مدیر بخش بین الملل فدراسیون صنعت نفت و فراورده های شیمیایی چین در مورد خرید نفت چین از ایران گفت: در بحث خرید نفت از ایران، ما به تحریم ها اهمیتی نمی دهیم این یک روند تجاری بسیار معمول میان دو کشور است و ارتباطی به آمریکا ندارد چین معتقد است نفت، گاز و عرصه های تجاری و اقتصادی دیگر نباید تحت تاثیر تحریم های آمریکا قرار گیرد.
«آندری یو» در گفت و گو با ایرنا بازار چین و بسیاری از بازارهای دیگر را به نفت ایران وابسته دانست و تصریح کرد: شرکت های چینی در هر شرایطی به نفت جمهوری اسلامی ایران نیاز دارند و از این کشور نفت خریداری خواهند کرد.
عضو برجسته موسسه سیاست و اقتصاد جهانی چین نیز در مورد بی توجهی چین به تحریم های نفتی امریکا علیه ایران در واردات نفت تاکید کرد تحریم های آمریکا علیه صدور نفت ایران بی نتیجه است و شکست خواهد خورد زیرا جهان به نفت ایران نیاز دارد.
'وو چنگ خویی' (Wu Chenghui) به ایرنا گفت خیلی از کشورها و شرکت های خصوصی در جهان به نفت ایران وابسته هستند و سوخت خود را از تهران تامین می کنند لذا این حق آنهاست که بر اساس منافع خود در مورد خریدن یا نخریدن نفت از ایران تصمیم بگیرند و آمریکا نباید انها را به زور وادار به نخریدن نفت از ایران بکند.
