براساس مصوبه هیئت دولت در سال ۸۷ بخش ملکشاهی به شهرستان تبدیل شد. در مرکز استان ایلام و در جنوب شهرستان ایلام در فاصله ۷۲۵ کیلومتری از تهران واقع شده است.
آب و هوای شهرستان ملکشاهی معتدل کوهستانی است. اما اهمیت این شهرستان بیشتر به سبب دام و دامپروری است هر چند مردم منطقه به کارهای کشاورزی نیز اشتغال دارند.
بیش از ۹۰ درصد مساحت شهرستان ملکشاهی را عرصه منابع طبیعی از جمله کوهستان ها و جنگل ها و دره ها تشکیل داده و دارای مناظر بکر و زیبایی طبیعی و گردشگری است
شهرستان ملکشاهی به علت قرار گرفتن در سلسله کوه های کبیرکوه از سلسله جبال زاگرس دارای طبیعت بکر و جاذبه‌های طبیعی زیبایی همچون آبشار اما، آبشار پنجه علی، دریاچه سد ایلام، ارتفاعات و دره‌های زیبای کوه پشمین، آبشار درگناو گنداب، تالاب سیاب درویش، کوه کلک، غارتایه که و آتشکده کوشک قینفر است.
آبشار اما
از جمله شاخص ترین آثار طبیعی و گردشگری شهرستان آبشار اما و غار آقامیر است که هر دو در فهرست آثار ارزشمند میراث طبیعی کشور ثبت شده اند.
آبشار زیبا اما به شماره ۲۳۷ در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسیده است، طول این آبشار ۲۹۷ متر است که در تمامی فصول سال دارای چشم اندازی زیبا برای بازدید گردشگران و طبیعت دوستان است.
آبشار اَما با ارتفاع حدود ۲۰ متر در نزدیکی روستای اَما در ۲۵ کیلومتری جنوب ایلام و پشت سد ایلام واقع شده است. برای دسترسی به این محل باید از میدان قرآن ایلام به سمت ملکشاهی حرکت کرد. بعد از روستای چشمه کبود یک مسیر فرعی بسیار زیبا وجود دارد که دارای جنگل زیبایی از درختان بلوط است. آبشار روستای اما در میان دره‌ای واقع شده و آب آن به سمت دریاچه سد ایلام جریان دارد. ادامه مسیر فوق به روستای مهر و در نهایت به شهر ملکشاهی منتهی می‌شود.
غار تایه گه
این غار در دو کیلومتری جنوب باختری روستای وری ازتوابع شهرستان ملکشاهی استان ایلام در میان دره ای که به رودخانه جنوب روستا منتهی می شود، قرار گرفته و تا مرکز بخش ملکشاهی ۱۵ کیلومتر فاصله دارد.
درازای دهانه غار ۲۵ متر و پهنای (تالار) آن ۱۲۰ متر و بلندی سقف آن تا کف غار ۳۳ متر است.کف غار از شن و سنگ پوشیده شده و استالاکتیت (چکنده) و استالاگمیت (چکیده) که از رخسارهای برجسته غارهای آهکی هستند، در کف و سقف آن مشاهده می شود.در فاصله ۱۰ متری ورودی غار، استخر آبی قرار دارد که محل جمع شدن سیلابهای زمستانی است که معمولا به داخل غار سرازیر می شود.
این غار به دوران دوم زمین شناسی مربوط است. ورودی این غار از تالاری بزرگ شروع می شود و انتهای آن کم کم باریک شده و به قسمتهای نامعلومی که هنوز شناسایی نشده اند، ختم می شود. خفاش های زیادی نیز در این غار زندگی می کنند.
قلعه باستانی قله جوق
قلعه باستانی قله جوق مشرف بر سرزمینی نسبتأ هموار است و در چهار کیلومتری غرب شهر ارکواز ملکشاهی بر فراز تپه بلندی بنا شده است. در قسمت جنوبی قلعه، سه اتاقک وجود دارد که مساحت آنها مجموعأ ۲.۲۹ متر مربع است و از سنگ و گچ ساخته شده است. در قسمت فوقانی آنها آثار دو اتاق مشاهده می‌شود که مجموعأ ۹۲ متر مربع است. بنای ساختمانی این دو اتاق در مقایسه با سه اتاقک جنوبی از بین رفته و فقط چندین قطعه سنگ کوچک و گچ در بعضی قسمتهای تحتانی آن دیده می‌شود. اتاق‌های قلعه از گچ ساخته شده است. این گچ به احتمال زیاد از سه کیلومتری شهر ارکواز به این مکان آورده شده است. این قلعه، مربوط به دورهٔ حکومت سلجوقیان است.
نقش برجسته آشوربانی پال
نقش برجسته و کتیبه گل گل یادگاری از حمله و تصرف این منطقه توسط سلسله ی آشوری در هزاره های قبل از میلاد است که در ضلع شمالی روستای گل گل بخش ملکشاهی و بر نمای شرقی صخره و به ارتفاع حدود ۳ متر از زمین قرار دارد .
شکل عمومی کتیبه یک مستطیل به ارتفاع ۱۳۵ سانتی متر و عرض ۹۰ سانتی متر است که در وسط آن نقش نیم رخ و تمام قد پادشاه آشوری بصورت برجسته قرار دارد که کلاهی مخروطی و ردایی بلند تا روی پاها بر تن داشته و شمشیری حمایل نماد قدرتی به دست دارد که به علت تخریب شکل آن به درستی معلوم نیست.
نزدیک پیشانی نیز تصویری تخریب شده قرار دارد که به همراه نماد دیگری در پشت سر پادشاه هلال ماه احتمالاً نمادهای خدایان و الهه های آسمانی باشند که به حمایت از پادشاه آشوری برخاسته و به او کمک نموده اند تا در جنگ پیروز شود.
46
