در چکیده این مطلب آمده است: این روزها مبارزه با پدیده تکدی گری در ایلام پررنگ شده است؛ از پوسترهای قرمز رنگ معاون اجتماعی استانداری ایلام تا بنرهای بسیار بزرگ و فراگیر شهرداری ایلام که از مردم می خواهند به متکدیان حرفه ای کمک نکنند.
** نگاهی جامعه‌شناختی به پدیده تکدی در شهر ایلام
تکدی پدیده ای است که همه جوامع، اعم از توسعه یافته و در حال توسعه به نحوی و با نسبتی با آن درگیر هستند. استان ایلام نیز از این موضوع مستثنی نیست و جدا از متکدیان سازمان یافته ای که در تمام طول سال در استان مشغول به کارند! چند سالی است که با برگزاری پیاده روی بزرگ اربعین شاهد حضور بسیار بیشتر از قبل و در سطح بین المللی متکدیان در استان هستیم.
دکتر حشمت قبادی، مدیرگروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام این موضوع را بررسی می کند:
مقدمه
گدایی، پدیده‌ای زشت و تکدی‌گری امری نکوهیده است که می‌تواند چهره هر شهر و دیاری را زشت و ناپسند نماید. این پدیده هم از لحاظ شرعی و هم از نظر قوانین حاکم بر جامعه کاری خلاف شمرده می‌شود و در قانون مدنی نیز جرم شناخته شده و مجازات‌هایی برای آن در نظر گرفته شده است.
«گیلمور» تکدی را چنین تعریف کرده است: «گدایی، فعالیتی سازمان یافته است که در آن فرد، گدایی را بر کار کردن ترجیح می‌دهد.»
با توجه به این تعریف، تکدی را کسانی انجام می‌دهند که توانایی کار و فعالیت دارند ولی با این حال گدایی را بر کار کردن ترجیح می‌دهند. گدایان علاوه بر جریحه‌دار کردن احساسات مردم و بدون اینکه متحمل زحمتی شده، یا فعالیتی را انجام داده باشند، وجوه قابل ملاحظه‌ای را گردآوری می‌کنند که گه گاه مرتکب انحرافات دیگری از جمله فحشا، دزدی و قاچاق مواد مخدر می‌شوند؛ لذا ایجاب می‌کند که چهره شهرها از وجود این عناصر پاک شود.
در زمینه برخورد با این پدیده ناپسند، همواره اقداماتی صورت گرفته است اما متاسفانه این اقدامات بیشتر مقطعی، کوتاه و گذرا بوده و برنامه‌ریزی مدون و درازمدتی برای آن وجود نداشته است و به گونه‌ای روشن باید گفت هیچ گاه توفیقی نداشته‌اند و پس از آن دوران کوتاه، دوباره به محل گدایی خود بازگشته و اینبار سمج تر از گذشته روند پیشین خود را از سر گرفته و با حضور در اماکن پر رفت و آمد از جمله اماکن زیارتی، معابر عمومی، چهار راه‌ها، پارک ها و گاه به صورت دوره‌گردی و رفتن به در منازل و مغازه‌ها به کار خود مشغول شده و بساط گدایی را گسترده‌اند.
همزمان با آغاز پیدایش تکدی‌گری در جوامع، پدیده دیگری به عنوان کمک به افراد نیازمند به وجود آمده و عمدتا در قالب نهادهای مذهبی تجلی پیدا کرده است. این کمک‌ها به گونه‌ای سازمان یافته و یا غیر سازمان‌یافته در طول تاریخ از سوی نهادهای مذهبی، حکومت و افراد متمکن و خیر به افراد نیازمند صورت گرفته است.
در جامعه کنونی ایران، نهادهای حمایتی زیادی وجود دارند؛ این نهادها به موازات پدیده تکدی ایجاد نشده‌اند، بلکه هدف کلی آنها حمایت از نیازمندان است. از جمله این نهادها می‌توان به کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و موسسه‌های خیریه اشاره کرد که البته در کنار این موسسات و نهادها، مردم عمده‌ترین بخش کمک به متکدیان را تشکیل می‌دهند و در رواج و گسترش آن بدون شک مهم‌ترین عامل محسوب می‌شوند.
در این مقاله سعی شده است با نگاهی جامعه‌شناختی، پدیده تکدی در شهر ایلام مورد بررسی قرار گیرد.
** بیان و اهمیت مساله
مسائل اجتماعی جدای از جامعه نیستند و اصولا زاده همان جامعه هستند و در آن رشد و توسعه می‌یابند. تکدی یکی از مسائل اجتماعی است که در بطن جامعه به وجود می‌آید، در آن رشد می‌کند و درنهایت بر آن تأثیر می‌گذارد. تکدی از آن رو پدیده‌ای اجتماعی است که هم بر سرنوشت افراد اثر می‌گذارد و هم بر کل جامعه؛ ضمن آنکه در هر جامعه صورتی خاص می‌یابد، انواعی چند می‌پذیرد و با روش‌های خاص تحقق می‌یابد. از طرفی افراد در مقابل خواست‌ها و تمنیّات مغایر و متضاد با هنجارهای اجتماعی خود مقاومت نشان می‌دهند و به آسانی تسلیم نمی‌شوند. در مقابل هر فردی تلاش می‌کند در جامعه پایگاه و مرتبه‌ای در خور و شایسته داشته باشد و اگر موفق به جلب احترام مردم نشود، لااقل مورد سرزنش قرار نگیرد؛ بنابراین تنها شخصی به تکدی، یعنی پدیده‌ای که همه عوامل و عناصر منفی را یکجا در خخود دارد دست می‌زند که بسیاری از فضائل اخلاقی بازدارنده را از دست داده و به لحاظ اخلاقی و روانی نیز صدمه‌پذیر باشد، لذا گدایی به عنوان پدیده‌ای با ابعاد فردی و جمعی به درستی مسأله‌ای اجتماعی است.
از بعد فرهنگی می‌توان گفت، چنانچه فرهنگی، تکدی را بپذیرد آن چنان که شخص از کار نکرده بهره گیرد، رشد و توسعه گدایی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و ممکن است این پدیده از صورت فردی به در آید و ابعادی سازمان یافته پذیرد و در یک کلام، به صورت خرده فرهنگ درآید.
در بعد روانی می‌توان گفت، شهری که در آن تعداد زیادی متکدی وجود دارد، چهره‌ای ناپسند، زشت و نامطلوب دارد، چنان که اقتضای حرفه بر زشتی، زشت‌نمایی و جلب ترحم از این راه است. علاوه بر آن، تکدی در پیدایش بسیاری از جرایم تاثیرگذار است و یا با آنها رابطه مستقیم دارد و می‌تواند همچون پوششی برای دزدی، روسپی‌گری، اعتیاد، قاچاق و توزیع مواد مخدر باشد.
منبع: پایگاه خبری تحلیلی ایلامی ها
6033/6034
انتهای پیام ** نگاهی جامعه‌شناختی به پدیده تکدی در شهر ایلام
تکدی پدیده ای است که همه جوامع، اعم از توسعه یافته و در حال توسعه به نحوی و با نسبتی با آن درگیر هستند. استان ایلام نیز از این موضوع مستثنی نیست و جدا از متکدیان سازمان یافته ای که در تمام طول سال در استان مشغول به کارند! چند سالی است که با برگزاری پیاده روی بزرگ اربعین شاهد حضور بسیار بیشتر از قبل و در سطح بین المللی متکدیان در استان هستیم.
دکتر حشمت قبادی، مدیرگروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایلام این موضوع را بررسی می کند:
مقدمه
گدایی، پدیده‌ای زشت و تکدی‌گری امری نکوهیده است که می‌تواند چهره هر شهر و دیاری را زشت و ناپسند نماید. این پدیده هم از لحاظ شرعی و هم از نظر قوانین حاکم بر جامعه کاری خلاف شمرده می‌شود و در قانون مدنی نیز جرم شناخته شده و مجازات‌هایی برای آن در نظر گرفته شده است.
«گیلمور» تکدی را چنین تعریف کرده است: «گدایی، فعالیتی سازمان یافته است که در آن فرد، گدایی را بر کار کردن ترجیح می‌دهد.»
با توجه به این تعریف، تکدی را کسانی انجام می‌دهند که توانایی کار و فعالیت دارند ولی با این حال گدایی را بر کار کردن ترجیح می‌دهند. گدایان علاوه بر جریحه‌دار کردن احساسات مردم و بدون اینکه متحمل زحمتی شده، یا فعالیتی را انجام داده باشند، وجوه قابل ملاحظه‌ای را گردآوری می‌کنند که گه گاه مرتکب انحرافات دیگری از جمله فحشا، دزدی و قاچاق مواد مخدر می‌شوند؛ لذا ایجاب می‌کند که چهره شهرها از وجود این عناصر پاک شود.
در زمینه برخورد با این پدیده ناپسند، همواره اقداماتی صورت گرفته است اما متاسفانه این اقدامات بیشتر مقطعی، کوتاه و گذرا بوده و برنامه‌ریزی مدون و درازمدتی برای آن وجود نداشته است و به گونه‌ای روشن باید گفت هیچ گاه توفیقی نداشته‌اند و پس از آن دوران کوتاه، دوباره به محل گدایی خود بازگشته و اینبار سمج تر از گذشته روند پیشین خود را از سر گرفته و با حضور در اماکن پر رفت و آمد از جمله اماکن زیارتی، معابر عمومی، چهار راه‌ها، پارک ها و گاه به صورت دوره‌گردی و رفتن به در منازل و مغازه‌ها به کار خود مشغول شده و بساط گدایی را گسترده‌اند.
همزمان با آغاز پیدایش تکدی‌گری در جوامع، پدیده دیگری به عنوان کمک به افراد نیازمند به وجود آمده و عمدتا در قالب نهادهای مذهبی تجلی پیدا کرده است. این کمک‌ها به گونه‌ای سازمان یافته و یا غیر سازمان‌یافته در طول تاریخ از سوی نهادهای مذهبی، حکومت و افراد متمکن و خیر به افراد نیازمند صورت گرفته است.
در جامعه کنونی ایران، نهادهای حمایتی زیادی وجود دارند؛ این نهادها به موازات پدیده تکدی ایجاد نشده‌اند، بلکه هدف کلی آنها حمایت از نیازمندان است. از جمله این نهادها می‌توان به کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و موسسه‌های خیریه اشاره کرد که البته در کنار این موسسات و نهادها، مردم عمده‌ترین بخش کمک به متکدیان را تشکیل می‌دهند و در رواج و گسترش آن بدون شک مهم‌ترین عامل محسوب می‌شوند.
در این مقاله سعی شده است با نگاهی جامعه‌شناختی، پدیده تکدی در شهر ایلام مورد بررسی قرار گیرد.
** بیان و اهمیت مساله
مسائل اجتماعی جدای از جامعه نیستند و اصولا زاده همان جامعه هستند و در آن رشد و توسعه می‌یابند. تکدی یکی از مسائل اجتماعی است که در بطن جامعه به وجود می‌آید، در آن رشد می‌کند و درنهایت بر آن تأثیر می‌گذارد. تکدی از آن رو پدیده‌ای اجتماعی است که هم بر سرنوشت افراد اثر می‌گذارد و هم بر کل جامعه؛ ضمن آنکه در هر جامعه صورتی خاص می‌یابد، انواعی چند می‌پذیرد و با روش‌های خاص تحقق می‌یابد. از طرفی افراد در مقابل خواست‌ها و تمنیّات مغایر و متضاد با هنجارهای اجتماعی خود مقاومت نشان می‌دهند و به آسانی تسلیم نمی‌شوند. در مقابل هر فردی تلاش می‌کند در جامعه پایگاه و مرتبه‌ای در خور و شایسته داشته باشد و اگر موفق به جلب احترام مردم نشود، لااقل مورد سرزنش قرار نگیرد؛ بنابراین تنها شخصی به تکدی، یعنی پدیده‌ای که همه عوامل و عناصر منفی را یکجا در خخود دارد دست می‌زند که بسیاری از فضائل اخلاقی بازدارنده را از دست داده و به لحاظ اخلاقی و روانی نیز صدمه‌پذیر باشد، لذا گدایی به عنوان پدیده‌ای با ابعاد فردی و جمعی به درستی مسأله‌ای اجتماعی است.
از بعد فرهنگی می‌توان گفت، چنانچه فرهنگی، تکدی را بپذیرد آن چنان که شخص از کار نکرده بهره گیرد، رشد و توسعه گدایی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود و ممکن است این پدیده از صورت فردی به در آید و ابعادی سازمان یافته پذیرد و در یک کلام، به صورت خرده فرهنگ درآید.
در بعد روانی می‌توان گفت، شهری که در آن تعداد زیادی متکدی وجود دارد، چهره‌ای ناپسند، زشت و نامطلوب دارد، چنان که اقتضای حرفه بر زشتی، زشت‌نمایی و جلب ترحم از این راه است. علاوه بر آن، تکدی در پیدایش بسیاری از جرایم تاثیرگذار است و یا با آنها رابطه مستقیم دارد و می‌تواند همچون پوششی برای دزدی، روسپی‌گری، اعتیاد، قاچاق و توزیع مواد مخدر باشد.
منبع: پایگاه خبری تحلیلی ایلامی ها
6033/6034
کپی شد
