مجموعه 22 جلدی صحیفه امام که تا کنون چندین چاپ از آن منتشر شده است را خیلی از افراد با با صحیفه نور اشتباه می گیرند که قبلا و پیش از اینکه موسسه تنظیم و نشر آثار امام اقدام به چاپ صحیفه امام داشته باشد، منتشر شده است.
معاون پژوهشی موسسه تنظیم و نشر امام خمینی(س) با بیان این مطلب در گفت و گو با خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، افزود: در مقدمه صحیفه امام به طور مفصل درباره تفاوت های میان صحیفه امام و صحیفه نور توضیح داده شده است و توصیه ما به محققان علاقه مند به پژوهش در حوزه آثار امام این است که استنادها خود در این حوزه را به جای صحیفه نور به صحیفه امام انجام دهند.
علی داستانی افزود: مجموعه صحیفه امام مجموعه کامل تری نسبت به صحیفه نور است، که در آن مجموعه نامه ها، اجازات و همه آنچه که لازم بوده در آن گنجانده شده است، اما صحیفه نور بعضا از سخنرانی های حضرت امام در روزنامه ها برداشت شده که در مواردی نقص هایی دارد.
وی تصریح کرد: بنایراین مردم می توانند به راحتی به صحیفه امام که اکنون نرم افزار آن نیز وجود دارد رجوع کنند و منبع استناد درباره امام خمینی(س) باید به صحیفه امام باشد و نباید به صحیفه نور استناد شود، هرچند تدوین کنندگان صحیفه نور در زمان خود زحمت کشیدند، ولی این مجموعه در حال حاضر کارایی لازم را ندارد.
داستانی تصریح کرد: صحیفه نور در یک مرکز فرهنگی در وزارت ارشاد انتشار یافت. اگر چه آنها در موقع خود برای این امر زحمت کشیدند. ولی این مجموعه اکنون دیگر چاپ نمی شود و همان نسخه هایی قدیمی است که وجود دارد. ضمن اینکه اگر کسی اثری بنویسد و آن را به صحیفه نور ارجاع دهد، ما باید در اینجا آن را به منبع صحیفه امام تبدیل کنیم که زحمت زیاد و مضاعفی است.
معاون پژوهشی موسسه نشر و تنظیم آثار امام خاطر نشان کرد: دستیابی به صحیفه امام نیز راحت تر است؛ چون هم نرم افزار آن موجود است و هم در پرتال امام خمینی قابل دسترسی است و بنایراین استفاده از صحیفه امام برای محققان نیز استفاده از آن راحت تر است.
به گزارش جماران، تا کنون پیامها و سخنان امام خمینی در صدها اثر در عناوین و شیوههای گوناگون در زبانهای مختلف از سوی دوستان امام و موسسات فرهنگی منتشر شده است و بدون تردید چاپ و نشر آثار امام به ویژه آثار سیاسی و اجتماعی ایشان از پرتیراژترین آثار منتشره در زبان فارسی است. در میان کتابهای انتشار یافته از آثار عمومی امام خمینی (پیش از تشکیل موسسه تنظیم و نشر آثار امام(س)) چند اثر برجستگی یافته اند، از جمله دورهی 22 جلدی صحیفه نور. با این وجود کاستیها و اشکلاتی در مجموعهی صحیفه نور به چشم میخورد و موجب نقدهایی شده بود. باید گفت این اثر از زمان انتشار اولین جلد تا زمان انتشار صحیفهی امام جامعترین مرجع برای محققین و علاقه مندان آثار امام خمینی بوده است. زحمات و تلاش ارزشمند گردآورندگان صحیفه نور در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی و همه کسانی که در این زمینه تلاش کرده اند، قابل تقدیر است.
کاستیها و اشکالات صحیفه نور:
1- بخش قابل توجهی از آثار امام خمینی به علت دسترسی نداشتن گرد آورندگان، در صحیفهی نور نیامده است.
2- درموارد متعددی به لحاظ در اختیار نداشتن اصل دستخط پیامها و نامهها و نوار سخنرانیها و مصاحبهها از متنهای منتشر شده در روزنامهها استفاده شده است که با توجه به اشکالات متعدد متون روزنامه ای، مغایرتها در صحیفه نور نیز منعکس شدهاند.
3- در ذکر تاریخ برخی از آثار امام در صحیفه نور، اشتباهاتی رخ داده است که منشأ آن نقلهای متعدد و گاهی مغایر روزنامهها بوده است.
4- از آنجا که دورهی صحیفه نور به تدریج منتشر شده است، فهرست نمایهها به صورت جداگانه و در پایان هر جلد آمده است که برای دسترسی به موضوع مورد نظر میبایست به یکایک مجلدات 22 گانه مراجعه نمود. با انتشار کتاب «مفتاح صحیفه نور» از سوی موسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی در سال 1372، اشکال مزبور مرتفع گردید. همچنین سازمان مدارک فرهنگی انقلاب اسلامی در تجدید چاپ صحیفه نور و انتشار مجدد آن که در چند سال گذشته منتشر شده است، برخی از اشکالات قبلی را رفع نموده است.
به منظور ارائهی دورهی کاملی از تمامی آثار امام خمینی و با توجه به کمبودها و اشکالات عمده ای که در صحیفهی نور وجود داشت، موسسهی تنظیم و نشر آثار امام خمینی اقدام به انتشار صحیفهی امام در سال 1378 نمود.
طی چندین سال در بخشهای مختلف مؤسسه متنهای موجود در صحیفه نور و یکایک روزنامهها و دیگر نشریات و کتاب ها، با نوارها و دستخطها و نسخههای اصل آثار امام خمینی که در اختیار مؤسسه میباشند، مقابله گردیده و متن نهایی با دقت استخراج شده است. تمامی مغایرتهای تاریخی و دیگر اشکالات (موجود در صحیفه نور و سایر منابع) مربوط به اطلاعات شناسنامه ای هر یک از آثار و در قالب شناسنامه آن ارائه شده است. افزون بر موارد مذکور مهم ترین امتیاز صحیفه امام بر صحیفه نور و دیگر کتابهای منتشر شده از آثار امام خمینی، درج پیش از دو هزار اثر و سند از آثار منتشر نشدهی امام خمینی است که برای نخستین بار در اختیار عموم قرار گرفته است. استخراج دقیق نمایهها (اعلام، موضوعات و واژگان، آیات و روایات و... ) و ارائهی آن در قالب یک مجلد (جلد22) که امکان دستیابی سریع به آدرس موضوع مورد نظر را در 21 جلد صحیفه امام فراهم میسازد، از ویژگیهای دیگر صحیفه امام میباشد که تا کنون در چندین نوبت تجدید چاپ شده است و به علاقمندان عرضه گردیده است.
نرم افزار مجموعه آثار حضرت امام خمینی(س) شامل مجموعه 22 جلدی صحیفهی امام (بیانات، پیامها، مصاحبه ها، احکام، اجازات شرعی و نامهها) و نیز تمام آثار مکتوب آن حضرت و بعضی تقریرات دروس ایشان ، ترجمهی صحیفهی امام (عربی و انگلیسی)، تهیه شده است که از مشخصات آن میتوان به جستجوی سریع با امکان تهیهی محدوده، سابقهی جستجو، انواع عبارات ترکیبی با عملگرهای منطقی «و»، «یا» «نه» و امکان انحصاری نزدیک و قبل اشاره کرد.