به گزارش ایرنا، دکتر نیراعظم خوش خلق سیما روز چهارشنبه در جمع خبرنگاران درکرج با بیان اینکه در پژوهشگاه برای دست یابی به امنیت غذایی و کشاورزی پایدار باید 4 چالش را پاسخگو باشیم، اظهار داشت: تغییر اقلیم برای ما تنش محیطی مثل خشکی و شوری ایجاد می کند و برای حل این چالش از راه فناوری باید وارد شویم.
وی گفت: کشاورزی هالوفیت، تولید گیاهان مقاوم که خاصیت زراعی شدن داشته باشند و محصولات جایگزین از جمله راهکارها برای حل این چالش است.
این محقق گیاه سالیکورنیا را بهترین پاسخ برای چالش شوری آب و خاک محیطی دانست و افزود: کشت این گیاه به صورت آزمایشی از سال 93 در بعضی از نقاط کشور آغاز شده که پاسخ خوبی داده است و اکنون این محصول در حدود 60 هکتار از اراضی کشور کشت شده است.
وی اظهار داشت: این گیاه یکی از روش های کوچک برای جلوگیری طغیان نمک در دریاچه ارومیه و حاشیه دریای عمان بوده و در مناطق از بوشهر، چابهارو گرگان هم کشت شد که آب دریا در کشت آن استفاده شد.
وی افزود: در عصر فراصنعتی برای استفاده از دانشی که ماحصل پژوهش است باید در امر پژوهش و تحقیق سرمایه گذاری کنیم.
این مسئول اظهار داشت: برای تاثیرگذاری کشورمان به عنوان یک کشور پیشرفته در رقابت های جهانی باید در توسعه دانش بنیان و دانایی محوری تاثیرگذار باشیم و یک تقویت کننده منبع استراتژیک در رقابت اقتصادی و ملی برای ارتقای کشورمان باشیم.
وی با بیان اینکه پژوهش فکری است که تولید ثروت و کارآفرینی می کند، گفت: پژوهش عاملی برای حرکت است.
وی با اشاره به اینکه در سال جاری پژوهشکده بیوتکنولوژی به پژوهشگاه ارتقاء یافت، افزود: پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی برای اینکه بتواند دستاوردهای پژوهشگرانش را وارد عرصه اقتصاد کند و بتواند تا سال 1404 در تولید ناخالص ملی تاثیرگذار باشد، به دنبال پیاده سازی اکوسیستم دستاوردهای تحقیقاتی خود است.
خوش خلق سیما ادامه داد: به همین منظور با ایجاد پژوهشگاه، مدیریت های زیرمجموعه در استان ها به پژوهشکده ارتقاء یافته و فعالیت های و پژوهش های مختلفی را در بخش های مختلف کشاورزی اجرا می کند.
وی گفت: این پژوهشگاه با جذب نیروهای جدید و ارتقای مدیریتی نه تنها به دنبال ارتقای کمی و کیفی پژوهش ها هستیم بلکه درب های این پژوهشگاه را به روی تمام مردم باز کرده ایم تا ضمن آشنایی نزدیک با فعالیت های بیوتکنولوژی در مردم تغییر تفکر در خصوص برنامه های ما ایجاد شود.
وی افزود: هم اکنون تحقیقات این پژوهشگاه در حوزه صنایع غذایی، دام طیور و آبزیان، کشت بافت، انتقال ژن، نانو، فیزیولوژی مولکولی، میکروبی و... انجام می شود.
***پسماندهای آب میگو، معضل محیط زیست
خوش خلق سیما به دیگر مزایای این گیاه اشاره کرد و گفت: پسماندهای آب مزارع پرورش میگو معضل محیط زیست است که اگر این پسماندها را در مزارع کشاورزی استفاده کنیم کمک خوبی به کشاورزی کرده ایم که این گیاه در کنار مزارع میگو کشت و جواب داده است.
وی افزود: سالیکورنیا یک منبع خیلی خوب ژنتیکی است که حامل ژن های تحمل به شوری است که اکنون ما با کارهای تحقیقاتی خود توانسته ایم ژن این گیاه را به بانک اطلاعاتی دنیا اضافه کنیم و پیش بینی می کنیم که بتوانیم کشت این گیاه را گسترش داده و با طبیعت پیش برویم.
وی دومین کاردر پژوهشگاه را تاثیر بر روی امنیت غذایی دانست و بیان داشت: زمانی به امنیت غذایی می رسیم که در هر زمینه ای دسترسی فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی به غذای کافی برای رفع نیاز تغذیه ای و ترجیحا برای یک زندگی فعال و سالم داشته باشیم.
رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ادامه داد: این پژوهشگاه هم وارد این عرصه شد و از لحاظ کمی و کیفی غذای مردم را افزایش داد که تاثیر بر روی پروبیوتیک های دامی است.
وی همچنین با اشاره به بررسی کشت سیب در کشور، گفت: در سطح دنیا زیرکشت بالایی در این محصول داریم که از هر هکتار حدود 13 و نیم تن محصول برداشت می شود ولی در کشور اتریش که سطح کمتری دارد در هر هکتار 77 تن برداشت می شود که در نتیجه تولید محصول ما کمتر از آن ها می باشد.
وی یکی از کارها را افزایش توان تولید محصولات عنوان کرد و افزود: یکی از عواملی که امکان دارد در تولید محصولات باغی ما تاثیرگذار باشد نداشتن باغ مادری سالم است.
وی اضافه کرد: باغ مادری ، باغی است که کشاورزان و باغداران نهال های خود را از آنجا تامین کنند که در کشور در حال تاسیس است که یکی در اصفهان ایجاد شده و در مشهد هم در حال تاسیس است.
خوش خلق سیما گفت: ما در این مزارع به ایجاد نهال های سالم کمک می کنیم تا بتوانیم به تولید این نهال های مثمر از رقابت های جهانی عقب نمانیم.
***ورود تقریبا 100 درصدی بذور سبزیجات از خارج
وی در ادامه با بیان اینکه تقریبا 100- 98 درصد بذور سبزیجات از خارج از کشوربا بودجه ای بالغ بر 200 میلیون دلار وارد می شود، افزود: بذرهای هیبرید سبزیجات 100درصد وارداتی است به غیر یکسری بذرهای بومی که حدود 2 درصد است ولی بذرهای تجاری ها 100 درصد وارداتی است.
وی یکی از دلایل واردات این بذور را دسترسی نداشتن به والدین بذور دانست و خاطرنشان کرد: در این پژوهشگاه با روش های اصلاحی می توانیم به والدین بذور برسیم و باید در کشور مراکز وارد کننده به سمت تولید بذور حرکت کنند.
وی با بیان اینکه اکنون حدود 20 درصد بذور را توانسته ایم تولید کنیم، گفت: باید شرکت های بزرگ همچون بنیاد مستضعفان و آستان قدس و همچنین بخش خصوصی را به سوی شرکت در تولید بذور هدایت کنیم.
وی افزود: به همین طریق توانسته ایم از طریق کشت بافت مینی تیوبر، سیب زمینی عاری از ویروس تولید کنیم که دانش آن را به شرکت های مختلف دانش بنیان داده ایم و اکنون شرکت های دانش بنیان مختلفی داریم که این مینی تیوبر را تولید می کنند.
این محقق بیان داشت: با استفاده از این فناوری می توانیم در سال اقتصاد مقاومتی به اقتصاد و تولید کشور کمک کنیم.
***ورود مهندسی ژنتیک برای مقابله با تنش های محیطی/تولید برنج متحمل به کم آبی
خوش خلق سیما با بیان اینکه از طریق مهندسی ژنتیک وارد می شویم که با تنش های محیطی مقابله کنیم، گفت: برنجی تولید خواهیم کرد که کم آبی را از طریق مهندسی ریشه تحمل کند.
وی افزود: برای تولید این برنج به سرعت در حال پیشرفت هستیم که اگر در تمام زمینه های آن موفق باشیم تا 1400 برنجی را در آزمایش های مزرعه ای وارد خواهیم کرد که کاملا مثل گندم کشت شود و حتی مصرف آب کمتری داشته باشد.
وی ادامه داد: در مهندسی ژنتیک نیز در تولید روغن گلرنگ، روغنی را تولید خواهیم کرد که دارای امگا 3 باشد که ثلث آن در دریا است.
وی گفت: روغن های منشاء گیاهی اصلا امگا3 ندارند و نسبت امگا 3 و امگا 6 آن بسیار پایین است و برای بعضی از افراد که نسبت به مصرف ماهی تمایل ندارند به دنبال آن هستیم که روغن ها را با کیفیت امگا 3 ایجاد کنیم که از طریق ویرایش ژنی انجام خواهد شد که اکنون در مرحله آزمایشگاهی است.
این محقق ادامه داد: هرچه بتوانیم هزینه تولید را پائین بیاوریم وسفره کشاورز را گسترده کنیم به درآمدزایی کشاورزی در کشور کمک کرده ایم که یکی از وظایف این فناوری علیرغم اینکه سخت و گران به دست می آید ولی ارزان تولید می شود این است که می تواند سفره کشاورز و درآمدزایی کشاورز را بالا ببرد.
وی افزود: حدود 50 درصد کالری ما وارداتی است و نمی توان امنیت غذایی را از طریق واردات تامین کنیم و باید خودمان ثروت در جامعه ایجاد کنیم که پژوهشگاه به دنبال آن است.
رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی بیان داشت: یکی از روش های فناوری های نو نجات محیط زیست و کشاورزی است که کم کردن و یا حذف سم راهی برای نجات محیط زیست است زیرا بعضی از آفات مثل کرم ساقه خوار برنج سم زیادی را مصرف می کند تا نابود شود.
***آزمایش بذور تمام محصولات تراریخته در مبادی ورودی
وی در ادامه با اشاره به اینکه مردم از لحاظ مصرف محصولات کشاورزی به خصوص ذرت خیالی آسوده داشته باشند، گفت: از حدود 3 سال پیش تا کنون که کمیته تراریخته در وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شد، تمام محصولات تراریخته ای که وارد کشور می شود به خصوص ذرت، توسط آزمایشگاه ردیابی می شود تا ژن های آن شناسایی شود.
وی با بیان اینکه با تشکیل کمیته تراریخته به سیستم واردات نظم و نسق بخشیده شده است، افزود:
اگر هر بذر تراریخته ای سالم نباشد جلوی واردات آن گرفته می شود به طوریکه بار تمام کشتی ها توسط سازمان دامپزشکی نمونه برداری می شود و به موسسه ما داده می شود که آیا تراریخته است یا نه؟
وی یکی از فعالیت ها در این پژوهشگاه را بالابردن ماندگاری غذا با استفاده از پژوهش های نانویی در زمان انبارداری دانست و اظهار داشت: این کار در گوشت و میوه انجام می شود.
وی یکی دیگر از دستاوردهای این پژوهشگاه را ایجاد اولین مرکز رشد بیوتکنولوژی کشاورزی در رشت دانست و گفت: در این مرکز رشد 4 شرکت و چند هسته مشغول به فعالیت شده اند و یکی از کارهای خوب در این پژوهشگاه این بود که زنجیره تشکیل اکوسیستم تجاری را کنار هم می چنیم تا در اقتصاد کشور و ثروت آفرینی تاثیرگذار باشیم.
***انجام 144 پروژه تحقیقاتی در بیوتکنولوژی
خوش خلق سیما به فعالیت های پژوهشگاه اشاره کرد و افزود: در سال جاری 144 پروژه تحقیقاتی در زمینه های نانوتکنولوژی، کشت بافت، فیزیولوژی، انتقال ژن، میکروبی، دام و طیور، صنایع غذایی و زیست شناسی در حال انجام است.
وی بیان داشت: یکی از فعالیت های دیگر در این پژوهشگاه این است که برای تولید گیاهان دارویی اراضی کشور را زیر کشت نمی بریم و در داخل فرمانتور گیاه را تولید می کنیم که یک محیط غذایی بسته ای است که تمام عوامل رشد را در آن محیط ایجاد می کنیم.
وی گفت: در خیلی از تحقیقات در مرز همراه با دنیا هستیم و در هر پژوهشکده در مناطق مختلف موظف هستد که متخصص ترین فرد خارجی را به عنوان مشاور در کنار خودشان داشته باشند.
این محقق افزود: اکنون مشاوران خوبی در پژوهشکده ها داریم و ارتباطات بین المللی خوبی داریم و در مرز علم هم توانسته ایم تاثیرگذار باشیم و تولیدات علمی خوبی را داشته ایم و مقالات خوبی به چاپ رسانده ایم.
6156 / 6155 خبرنگار: نوشین طهماسبی**انتشاردهنده: محمد عزیزپور
انتهای پیام وی گفت: کشاورزی هالوفیت، تولید گیاهان مقاوم که خاصیت زراعی شدن داشته باشند و محصولات جایگزین از جمله راهکارها برای حل این چالش است.
این محقق گیاه سالیکورنیا را بهترین پاسخ برای چالش شوری آب و خاک محیطی دانست و افزود: کشت این گیاه به صورت آزمایشی از سال 93 در بعضی از نقاط کشور آغاز شده که پاسخ خوبی داده است و اکنون این محصول در حدود 60 هکتار از اراضی کشور کشت شده است.
وی اظهار داشت: این گیاه یکی از روش های کوچک برای جلوگیری طغیان نمک در دریاچه ارومیه و حاشیه دریای عمان بوده و در مناطق از بوشهر، چابهارو گرگان هم کشت شد که آب دریا در کشت آن استفاده شد.
وی افزود: در عصر فراصنعتی برای استفاده از دانشی که ماحصل پژوهش است باید در امر پژوهش و تحقیق سرمایه گذاری کنیم.
این مسئول اظهار داشت: برای تاثیرگذاری کشورمان به عنوان یک کشور پیشرفته در رقابت های جهانی باید در توسعه دانش بنیان و دانایی محوری تاثیرگذار باشیم و یک تقویت کننده منبع استراتژیک در رقابت اقتصادی و ملی برای ارتقای کشورمان باشیم.
وی با بیان اینکه پژوهش فکری است که تولید ثروت و کارآفرینی می کند، گفت: پژوهش عاملی برای حرکت است.
وی با اشاره به اینکه در سال جاری پژوهشکده بیوتکنولوژی به پژوهشگاه ارتقاء یافت، افزود: پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی برای اینکه بتواند دستاوردهای پژوهشگرانش را وارد عرصه اقتصاد کند و بتواند تا سال 1404 در تولید ناخالص ملی تاثیرگذار باشد، به دنبال پیاده سازی اکوسیستم دستاوردهای تحقیقاتی خود است.
خوش خلق سیما ادامه داد: به همین منظور با ایجاد پژوهشگاه، مدیریت های زیرمجموعه در استان ها به پژوهشکده ارتقاء یافته و فعالیت های و پژوهش های مختلفی را در بخش های مختلف کشاورزی اجرا می کند.
وی گفت: این پژوهشگاه با جذب نیروهای جدید و ارتقای مدیریتی نه تنها به دنبال ارتقای کمی و کیفی پژوهش ها هستیم بلکه درب های این پژوهشگاه را به روی تمام مردم باز کرده ایم تا ضمن آشنایی نزدیک با فعالیت های بیوتکنولوژی در مردم تغییر تفکر در خصوص برنامه های ما ایجاد شود.
وی افزود: هم اکنون تحقیقات این پژوهشگاه در حوزه صنایع غذایی، دام طیور و آبزیان، کشت بافت، انتقال ژن، نانو، فیزیولوژی مولکولی، میکروبی و... انجام می شود.
***پسماندهای آب میگو، معضل محیط زیست
خوش خلق سیما به دیگر مزایای این گیاه اشاره کرد و گفت: پسماندهای آب مزارع پرورش میگو معضل محیط زیست است که اگر این پسماندها را در مزارع کشاورزی استفاده کنیم کمک خوبی به کشاورزی کرده ایم که این گیاه در کنار مزارع میگو کشت و جواب داده است.
وی افزود: سالیکورنیا یک منبع خیلی خوب ژنتیکی است که حامل ژن های تحمل به شوری است که اکنون ما با کارهای تحقیقاتی خود توانسته ایم ژن این گیاه را به بانک اطلاعاتی دنیا اضافه کنیم و پیش بینی می کنیم که بتوانیم کشت این گیاه را گسترش داده و با طبیعت پیش برویم.
وی دومین کاردر پژوهشگاه را تاثیر بر روی امنیت غذایی دانست و بیان داشت: زمانی به امنیت غذایی می رسیم که در هر زمینه ای دسترسی فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی به غذای کافی برای رفع نیاز تغذیه ای و ترجیحا برای یک زندگی فعال و سالم داشته باشیم.
رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ادامه داد: این پژوهشگاه هم وارد این عرصه شد و از لحاظ کمی و کیفی غذای مردم را افزایش داد که تاثیر بر روی پروبیوتیک های دامی است.
وی همچنین با اشاره به بررسی کشت سیب در کشور، گفت: در سطح دنیا زیرکشت بالایی در این محصول داریم که از هر هکتار حدود 13 و نیم تن محصول برداشت می شود ولی در کشور اتریش که سطح کمتری دارد در هر هکتار 77 تن برداشت می شود که در نتیجه تولید محصول ما کمتر از آن ها می باشد.
وی یکی از کارها را افزایش توان تولید محصولات عنوان کرد و افزود: یکی از عواملی که امکان دارد در تولید محصولات باغی ما تاثیرگذار باشد نداشتن باغ مادری سالم است.
وی اضافه کرد: باغ مادری ، باغی است که کشاورزان و باغداران نهال های خود را از آنجا تامین کنند که در کشور در حال تاسیس است که یکی در اصفهان ایجاد شده و در مشهد هم در حال تاسیس است.
خوش خلق سیما گفت: ما در این مزارع به ایجاد نهال های سالم کمک می کنیم تا بتوانیم به تولید این نهال های مثمر از رقابت های جهانی عقب نمانیم.
***ورود تقریبا 100 درصدی بذور سبزیجات از خارج
وی در ادامه با بیان اینکه تقریبا 100- 98 درصد بذور سبزیجات از خارج از کشوربا بودجه ای بالغ بر 200 میلیون دلار وارد می شود، افزود: بذرهای هیبرید سبزیجات 100درصد وارداتی است به غیر یکسری بذرهای بومی که حدود 2 درصد است ولی بذرهای تجاری ها 100 درصد وارداتی است.
وی یکی از دلایل واردات این بذور را دسترسی نداشتن به والدین بذور دانست و خاطرنشان کرد: در این پژوهشگاه با روش های اصلاحی می توانیم به والدین بذور برسیم و باید در کشور مراکز وارد کننده به سمت تولید بذور حرکت کنند.
وی با بیان اینکه اکنون حدود 20 درصد بذور را توانسته ایم تولید کنیم، گفت: باید شرکت های بزرگ همچون بنیاد مستضعفان و آستان قدس و همچنین بخش خصوصی را به سوی شرکت در تولید بذور هدایت کنیم.
وی افزود: به همین طریق توانسته ایم از طریق کشت بافت مینی تیوبر، سیب زمینی عاری از ویروس تولید کنیم که دانش آن را به شرکت های مختلف دانش بنیان داده ایم و اکنون شرکت های دانش بنیان مختلفی داریم که این مینی تیوبر را تولید می کنند.
این محقق بیان داشت: با استفاده از این فناوری می توانیم در سال اقتصاد مقاومتی به اقتصاد و تولید کشور کمک کنیم.
***ورود مهندسی ژنتیک برای مقابله با تنش های محیطی/تولید برنج متحمل به کم آبی
خوش خلق سیما با بیان اینکه از طریق مهندسی ژنتیک وارد می شویم که با تنش های محیطی مقابله کنیم، گفت: برنجی تولید خواهیم کرد که کم آبی را از طریق مهندسی ریشه تحمل کند.
وی افزود: برای تولید این برنج به سرعت در حال پیشرفت هستیم که اگر در تمام زمینه های آن موفق باشیم تا 1400 برنجی را در آزمایش های مزرعه ای وارد خواهیم کرد که کاملا مثل گندم کشت شود و حتی مصرف آب کمتری داشته باشد.
وی ادامه داد: در مهندسی ژنتیک نیز در تولید روغن گلرنگ، روغنی را تولید خواهیم کرد که دارای امگا 3 باشد که ثلث آن در دریا است.
وی گفت: روغن های منشاء گیاهی اصلا امگا3 ندارند و نسبت امگا 3 و امگا 6 آن بسیار پایین است و برای بعضی از افراد که نسبت به مصرف ماهی تمایل ندارند به دنبال آن هستیم که روغن ها را با کیفیت امگا 3 ایجاد کنیم که از طریق ویرایش ژنی انجام خواهد شد که اکنون در مرحله آزمایشگاهی است.
این محقق ادامه داد: هرچه بتوانیم هزینه تولید را پائین بیاوریم وسفره کشاورز را گسترده کنیم به درآمدزایی کشاورزی در کشور کمک کرده ایم که یکی از وظایف این فناوری علیرغم اینکه سخت و گران به دست می آید ولی ارزان تولید می شود این است که می تواند سفره کشاورز و درآمدزایی کشاورز را بالا ببرد.
وی افزود: حدود 50 درصد کالری ما وارداتی است و نمی توان امنیت غذایی را از طریق واردات تامین کنیم و باید خودمان ثروت در جامعه ایجاد کنیم که پژوهشگاه به دنبال آن است.
رئیس پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی بیان داشت: یکی از روش های فناوری های نو نجات محیط زیست و کشاورزی است که کم کردن و یا حذف سم راهی برای نجات محیط زیست است زیرا بعضی از آفات مثل کرم ساقه خوار برنج سم زیادی را مصرف می کند تا نابود شود.
***آزمایش بذور تمام محصولات تراریخته در مبادی ورودی
وی در ادامه با اشاره به اینکه مردم از لحاظ مصرف محصولات کشاورزی به خصوص ذرت خیالی آسوده داشته باشند، گفت: از حدود 3 سال پیش تا کنون که کمیته تراریخته در وزارت جهاد کشاورزی تشکیل شد، تمام محصولات تراریخته ای که وارد کشور می شود به خصوص ذرت، توسط آزمایشگاه ردیابی می شود تا ژن های آن شناسایی شود.
وی با بیان اینکه با تشکیل کمیته تراریخته به سیستم واردات نظم و نسق بخشیده شده است، افزود:
اگر هر بذر تراریخته ای سالم نباشد جلوی واردات آن گرفته می شود به طوریکه بار تمام کشتی ها توسط سازمان دامپزشکی نمونه برداری می شود و به موسسه ما داده می شود که آیا تراریخته است یا نه؟
وی یکی از فعالیت ها در این پژوهشگاه را بالابردن ماندگاری غذا با استفاده از پژوهش های نانویی در زمان انبارداری دانست و اظهار داشت: این کار در گوشت و میوه انجام می شود.
وی یکی دیگر از دستاوردهای این پژوهشگاه را ایجاد اولین مرکز رشد بیوتکنولوژی کشاورزی در رشت دانست و گفت: در این مرکز رشد 4 شرکت و چند هسته مشغول به فعالیت شده اند و یکی از کارهای خوب در این پژوهشگاه این بود که زنجیره تشکیل اکوسیستم تجاری را کنار هم می چنیم تا در اقتصاد کشور و ثروت آفرینی تاثیرگذار باشیم.
***انجام 144 پروژه تحقیقاتی در بیوتکنولوژی
خوش خلق سیما به فعالیت های پژوهشگاه اشاره کرد و افزود: در سال جاری 144 پروژه تحقیقاتی در زمینه های نانوتکنولوژی، کشت بافت، فیزیولوژی، انتقال ژن، میکروبی، دام و طیور، صنایع غذایی و زیست شناسی در حال انجام است.
وی بیان داشت: یکی از فعالیت های دیگر در این پژوهشگاه این است که برای تولید گیاهان دارویی اراضی کشور را زیر کشت نمی بریم و در داخل فرمانتور گیاه را تولید می کنیم که یک محیط غذایی بسته ای است که تمام عوامل رشد را در آن محیط ایجاد می کنیم.
وی گفت: در خیلی از تحقیقات در مرز همراه با دنیا هستیم و در هر پژوهشکده در مناطق مختلف موظف هستد که متخصص ترین فرد خارجی را به عنوان مشاور در کنار خودشان داشته باشند.
این محقق افزود: اکنون مشاوران خوبی در پژوهشکده ها داریم و ارتباطات بین المللی خوبی داریم و در مرز علم هم توانسته ایم تاثیرگذار باشیم و تولیدات علمی خوبی را داشته ایم و مقالات خوبی به چاپ رسانده ایم.
6156 / 6155 خبرنگار: نوشین طهماسبی**انتشاردهنده: محمد عزیزپور
کپی شد
