خود مراقبتی به فعالیت‌هایی گفته می شود که افراد برای مراقبت از خود یا خانواده برای حفظ سلامت و پیشگیری از ابتلا به بیماریها انجام می‌دهند زیرا خود مراقبتی ستون سلامت انسان را تشکیل می دهد.
درخود مراقبتی درسطح فردی باید با بهره گیری از دانش، تونایی و مهارت، نسبت به مراقبت ازخودهنگام بیماری یا پیش از بیماری اقدام کرد.
در خود مراقبتی گروهی، افراد از طریق تشکیل گروه های همسان و مشارکت در خود مراقبتی مانند آموزش در فضای مجازی از مزایای خود مراقبتی بهره مند می‌شوند.
سلامت شاخص پایه دردستیابی به توسعه پایدار است که با خود مراقبتی در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی حاصل می شود به همین دلیل کارشناسان حوزه بهداشت و درمان تاکید بررفتارهای سلامت محور بسط دهنده دایره کیفیت زیستی دارند.
خودمراقبتی رفتاری داوطلبانه و آموخته شده است و حق و مسئولیتی همگانی محسوب می‌شود که افراد برای حفظ سلامت خود، خانواده و نزدیکان خود انجام می‌دهند.
یکی از مهمترین مسائل درزمینه تضمین سلامت جامعه، توانمندسازی اجتماع محور و ارائه آموزش‌های لازم در زمینه خودمراقبتی است ودرواقع باید خودمراقبتی را یکی از قطعات مهم تضمین کننده سلامت جامعه دانست.
خودمراقبتی فعالیتی است که مردم برای تامین، حفظ و ارتقای سلامت خود انجام می‌دهند، اما گاهی این مراقبت به فرزندان، خانواده، دوستان و جامعه پیرامونی هم گسترش پیدا می‌کند.
ریشه و منشاء بسیاری از بیماریها، نداشتن سبک زندگی سالم و عدم مراقبت از خود است در حالی که خودمراقبتی کم هزینه ترین و پرسود ترین اقدام برای ارتقاء سلامت است.
بسیاری از سازمان‌ها از جمله آموزش و پرورش برای خود مراقبتی وظیفه دارند و این وزارتخانه باید فرهنگ سلامت را میان دانش‌آموزان گسترش دهد.
بعضی از سیاست‌ها، برنامه‌ها و بودجه ریزی‌ها باید در جهت پیشگیری از بیماریها باشد که این مهم در حوزه کاری آموزش و پرورش باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
با خود مراقبتی از کرنا نترسیم
رییس درمانگاه فرهنگیان کرج گفت: بیماری کرنا ترس ندارد چون با خود مراقبتی و رعایت نکات بهداشتی می توان آن را کنترل و مهار کرد.
دکتر سید عباس طباطبایی اظهارداشت: بهترین راه برای پیشگیری ازاین بیماری، رعایت بهداشت فردی و اجتماعی از جمله شستن مرتب دست‌ها با صابون مایع و دست ندادن و روبوسی نکردن با دیگران است.
وی با اشاره به اینکه برای مقابله با این بیماری باید به خود مراقبتی اهمیت زیادی داد، خاطرنشان کرد: استفاده از ماسک به منظور پیشگیری ازکرونا برای افراد سالم هیچ ضرورتی ندارد و تنها افرادی که مبتلا به سرماخوردگی یا آنفلوآنزا هستند و نیز اطرافیان آنها، لازم است از ماسک آنهم از نوع معمولی (ساده) آن استفاده کنند.
ویروس کرونا تا ۹ روز در محیط زنده می ماند که می توان با رعایت نکات بهداشتی با آن مقابله کرد.
افراد درفضای مجازی بی‌جهت درجامعه ایجاد نگرانی و اضطراب نکنند زیرا این اقدام بیشتر به نفع برخی سودجویان برای گرانفروشی اقلام بهداشتی است.
دکتر طباطبایی تهیه و نصب صابون مایع در ادارات و نهادها، مدارس، دانشگاه‌ها، ترمینال‌ها، اماکن عمومی، پارک‌ها، مساجد، بقاع متبرکه، سالن‌های ورزشی، خوابگاه‌های دانش‌آموزی و دانشجویی و همچنین ضدعفونی مستمر سطوح خارجی مکان‌های نامبرده شده را در پیشگیری از شیوع ویروس کرونا ضروری دانست.
گسترش آموزش خودمراقبتی
کارشناس مسوول سلامت نوجوانان و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی البرزگفت : خود مراقبتی یعنی آگاهی از راههای پیشگیری ازابتلا به بیماری های مختلف، یعنی بدانیم که چه کنیم تا بیمار نشویم و این آموزش ها در محیط هایی مانند مدرسه باید شکل بگیرد و رشد پیدا کند.
سهیلا هادیان خاطرنشان کرد: باید همه مردم در گروه های سنی مختلف با رعایت بهداشت فردی، در این زمینه آگاه و هشیار باشند، به این دلیل همواره رعایت اصول بهداشتی می تواند سلامت ما را در برابر این ویروس تامین کند.
وی خاطرنشان کرد: ویروس کرونا به سرعت از طریق قطرات تنفسی از انسان به انسان یا از برخی حیوانات به انسان منتقل می‌شود؛ همچنین این نوع ویروس از راه تنفس و پخش آن در هوا هم قابل انتقال است و تجمعات افراد در مکان های بسته، به سرعت شرایط را برای انتقال این ویروس مساعد می کند.
وی در ادامه به راهکارهای پیشگیری از سرایت ویروس های تنفسی اشاره کرد و ادامه داد: دست کم بیست ثانیه برای شستشوی دستان خود با آب و صابون، وقت بگذاریم و مرتب دستانمان را بشوییم؛ می توانیم در صورت نبود دسترسی به آب و صابون، از محلول ضدعفونی کننده بر پایه الکل که دست کم ۶۰ درصد الکل دارد، استفاده کنیم.
هادیان از خودداری از تماس دست با چشم ها، بینی و دهان، پرهیزاز تماس نزدیک با افراد بیمار، ماندن بیمار در منزل، برای جلوگیری از ابتلا به ویروس کرونا، به سرعت پس از ورود به خانه، دست های خود را بشوییم و ضدعفونی کنیم را به عنوان راههای پیشگیری از این بیماری عنوان کرد.
کارشناس مسوول سلامت نوجوانان و مدارس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی البرزاضافه کرد: باید با دستمال کاغذی، هنگام سُرفه یا عطسه جلوی دهان خود را بگیریم و سپس دستمال را در سطل زباله بیندازیم، اشیا و سطوحی را که مرتب لمس می کنیم مانند ریموت کنترل تلویزیون، دستگیره درها و گوشی همراه، تمیز و ضدعفونی کنیم، از رفتن به بازار حیوانات زنده خودداری کنیم،۹- گوشت و تخم مرغ را کاملا پخته و از خوردن خام آنها بپرهیزیم.
وی گفت: برای پیشگیری ازکرنا باید به رعایت فاصله دست کم یک متر با فرد بیماری که سرفه می کند، در پیشگیری از ابتلا به این بیماری مؤثر است،دست دادن و روبوسی را به کمترین اندازه ممکن برسانیم، استفاده از ماسک به هیچ وجه برای عموم مردم توصیه نمی شود و تنها افرادی که سرماخوردگی یا عفونت تنفسی دارند، بهتر است برای جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران از ماسک استفاده کنند ومصرف ویتامین C، میوه و سبزی سبب که تقویت سیستم ایمنی بدن می شود ، توجه خاص کرد.
وی عنوان کرد: برای پیشگیری از شیوع و مبتلا شدن به این بیماری فقط باید اقدامات پیشگیرانه از جمله شستشوی مرتب دست‌ها با صابون مایع انجام شود.
این پزشک ادامه داد: ویروس کرونا مانند دیگر بیماری‌های ویروسی از جمله سرما خوردگی و آنفلوآنزا، علائمی چون تب، سرفه، بدن درد و مشکلات تنفسی دارد که فرد بایستی به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه و درصورت تشخصیص حاد بودن بیماری از سوی پزشک، بستری شود.
وی تصریح کرد: افراد با پیش زمینه بیماری‌های قلبی و ریوی و نیز افراد سالمند بیشتر در معرض بیماری‌های ویروسی بویژه کرونا قرار دارند.
رعایت اصول پیشگیری ازسوی همه افراد جامعه ضروری است و در کنار آن بایستی از همه ظرفیت‌ها برای اطلاع‌رسانی و آموزش به مردم استفاده شود.
دستورالعمل مقابله با عفونت‌های تنفسی
معاون تربیت بدنی و سلامت اداره کل آموزش و پرورش البرزگفت: درراستای پیشگیری و کنترل بیماری کرونا دستورالعمل مقابله با عفونت‌های حاد تنفسی ناشی از کرونا ویروس به ادارات و مدارس ابلاغ شد.
فرشید علیزاده افزود: به منظور آموزش و فرهنگ‌سازی برای مقابله با ویروس کرونا ستاد پیشگیری و کنترل این بیماری درآموزش و پرورش تشکیل شد تا اقدامات پیشگیرانه روند مناسبی را طی کند.
برای آشنایی جامعه هدف آموزش و پرورش ۵ هزار پوستر آموزشی که محتوای آن آموزشی است با مشارکت آموزش و پرورش ودانشگاه علوم پزشکی البرزدر مدارس توزیع شد.
وی تصریح کرد: دراین فرآیند آموزشی به بهداشت نحوه شستن دست به عنوان مهمترین عامل پیشگیری کننده از سرایت این ویروس به دانش آموزان آموزش داده می شود.
علیزاده بیان داشت: دانش آموزان همچنین درباره رعایت بهداشت فردی شامل استفاده از دستمال و ماسک در مواقع عطسه و سرفه کردن و قرار نگرفتن در کنار فرد بیمار را آموزش می بینند.
وی عنوان کرد: بر تامین وجود صابون مایع در مدارس و نظارت بر شستن دست ها در هنگام استفاده از سرویس بهداشتی تاکید شده است.
علیزاده یادآورشد: برای ۱۴ هزار فرهنگی البرز دوره توانمند سازی آموزشی برگزارشد.
عبور از کرنا با خودمراقبتی
مدیرکل آموزش و پرورش البرز گفت: یکی از موضوعات مهمی که امروز می تواند در پیشگیری از آسیب ها به افراد کمک کند آموزش خود مراقبتی است که بهترین زمان آموزش خود مراقبتی، دوران تحصیل است.
سالار قاسمی افزود: دانش آموزان در بهترین سن برای آموختن قرار دارند و آموزش ها را یاد گرفته و به مهارت و رفتار تبدیل می کنند.
وی بیان داشت: خود مراقبتی مجموعه ی کارهایی است که به ما کمک می کند تا زندگی بهتر و سالم تری داشته باشیم و سلامت و شادابی را در زندگی مان ایجاد کنیم.
وی اضافه کرد: خود مراقبتی شامل اقداماتی آموختنی، آگاهانه و هدفمند است که فردی برای خود، خانواده ودیگران انجام می دهد تا سالم بماند و از سلامت جسمانی و روانی خود حفاظت کند، نیازهای اجتماعی خود را بر آورده سازد، از بیماریها یا حوادث پیشگیری کند و از ناخوشی ها و بیماری های مزمن مراقبت کند.
قاسمی تصریح کرد: خود مراقبتی موجب افزایش کارایی و مهارت های فردی می گردد.
وی با اشاره به اینکه در مدارس، سفیران سلامت دانش آموزی را داریم، خاطرنشان کرد: برای این افراد راهنمای خود مراقبتی ویژه تعریف شده و به ازای هر ۱۰ دانش آموز، یک نفر سفیر سلامت دانش آموز می شود.
فرآیند ضدعفونی محیط مدارس با هدف پیشگیری از شیوع بیماری کرونا دراین استان اجرایی شده است در حالی که با خود مراقبتی می توان از این بیماری ویروسی عبور کرد.
قاسمی عنوان کرد: طرح ضدعفونی و پاکسازی مدارس نواحی و مناطق هشتگانه آموزش و پرورش البرز برای پیشگیری و مقابله با شیوع بیماری کرونا عملیاتی شده است.
وی گفت: آموزش پیشگیری به دانش آموزان، ضدعفونی تمام مدارس، بررسی وضعیت بهداشت سرویس های بهداشتی و تامین وسایل مورد نیاز مدارس از جمله اقداماتی است که در دستور کاری – اجرایی ستاد پیشگیری از بیماری کرونا در آموزش و پرورش البرز قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: نکته حائز اهمیت در خصوص این بیماری؛ شیوه انتقال آن است چرا که در صورت عدم رعایت بهداشت فردی، بیماری به راحتی گسترش پیدا می‌کند و قدرت سرایت بالایی دارد. مهم این است که بهداشت فردی رعایت شود.
استان البرز ۵۰۰ هزار دانش آموز و ۲۶ هزار فرهنگی دارد.
