مجلس شورای اسلامی (قوه مققنه) یکی از قوای سه‌گانه و ارکان نظام جمهوری اسلامی محسوب می‌شود و اینکه چه افرادی با چه شاخصه‌هایی وارد آن شوند بسیار حائز اهمیت است.
انتخابات مختلف در نظام‌های مردم‌سالار از جمله انتخابات مجلس شورای اسلامی در جمهوری اسلامی ایران نه فقط از بعد سیاسی، بلکه از ابعاد دیگری چون اقتصادی و اجتماعی نیز قابل بررسی است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) مرکز البرز در میزگردی با حضور ۲ نفر از مدرسان دانشگاه در حوزه‌های اقتصاد و جامعه‌شناسی به بررسی انتخابات از نگاه آنان و اینکه دانشگاه ها چه نقشی در معرفی و تبیین نامزدهای اصلح برای آگاهی جامعه دارند، پرداخته است.
قوانین انتخابات، نیازمند بازنگری
پرویز رنگرز اقتصاددان با بیان اینکه درباره انتخابات عقاید متفاوتی در حوزه‌های مختلف وجود دارد، گفت: مردم‌سالاری دینی در ایران مدل خوبی است که به طور حتم اندیشه‌ای در پس آن بوده، با این وجود تصمیم‌گیری‌های حوزه انتخابات مانند بسیاری از قوانین در کشورمان که به مرور تغییر کرده، نیازمند بازنگری است.
وی تصریح کرد: تایید صلاحیت نامزدهای انتخابات یکی از وظایف شورای نگهبان است و در صورت کم‌توجهی به بازنگری در برخی قوانین، ارزش‌ها و هنجارهای گذشته در آینده به ضدهنجار تبدیل خواهد شد.
«بسیاری از قوانین کشورمان در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مربوط به سال ۱۳۴۲ است.»
زرگر با اعلام این مطلب اظهار داشت: نمایندگان مردم در خانه ملت بر پایه مسائل روز باید بر مبنای رفتارها و مطالبه‌های مردم تصمیم‌گیری کنند و بازنگری در قوانین بخش‌هایی از جمله گزینش افراد، کشاورزی، محیط زیست و اسناد مالکیت در دستور کار قرار دهند.
وی با تاکید بر لزوم توجه زیاد به بحث بررسی صلاحیتها در انتخابات، تصریح کرد: نهادهای نظارتی زیادی در کشورمان فعالیت می‌کنند و در این بین برخی افراد مرتکب تخلف یا جرم می‌شوند.
این اقتصاددان گفت: ایران پرچم‌دار اسلام در جهان است و نظام قدرتمندی دارد، از این رو باید با احترام به تصمیم‌های شورای نگهبان، از تخصص افراد نیز غافل نشد تا از ضعف در مدیریت کشور جلوگیری شود.
وی ادامه داد: مجلس شورای اسلامی از ارکان نظام جمهوری اسلامی است و اگر نمایندگان قدرتمند و متخصص نباشند نمی‌توانند این رسالت مهم را به دوش بکشنند، از این رو می‌توان با کانالیزه کردن افراد پیش از برگزاری انتخابات، بررسی صلاحیتها را از مدتها پیش آغاز کرد و حتی به افراد شایسته پیشنهاد نامزدی در انتخابات و تلاش برای جلب آرای مردم ارائه شود.
معیشت به تنهایی در انتخابات اثرگذار نیست
«مطالعه تاریخ کشورهای مختلف نشان می‌دهد که معیشت مردم و عامل اقتصادی به تنهایی نمی‌تواند در شرکت کردن یا نکردن مردم در انتخابات اثرگذار باشد، چنانچه مشاهده می‌شود در برخی کشورهای دارای رشد اقتصادی مطلوب مشارکت مردم در انتخابات کمتر از ۵۰ درصد است، از این رو نباید مشارکت در انتخابات را به مشروعیت نظام مرتبط کرد؛ موضوعی که برخی رسانه‌های معاند مدنظر قرار می‌دهند.»
این اقتصاددان با بیان مطلب یادشده گفت: سایه‌ای که بر سر انتخابات در ایران است بیشتر سیاسی و نه اقتصادی به نظر می‌رسد؛ در مواردی که مطالبات افزایش می‌یابد به دنبال ناجی هستند.
زرگر تصریح کرد: می‌توانیم اقتصاد خوبی نداشته باشیم اما با سیاست ارتباط خوبی برقرار کنیم؛ اقتصاد ایران تحت تاثیر روابط سیاسی است.
وی ادامه داد: باید با اتخاذ راهکارهایی از جمله شفاف‌سازی مسائل، مردم مطلع و مجذوب رسانه‌های داخلی شوند و در این بین موضوع آموزش، آگاه‌سازی و توجه به فعالیت‌های رسانه‌ای و فضای مجازی از اهمیت زیادی برخوردار است.
«برای مثال باید مردم بدانند که کشورمان در گذشته روزانه چهار میلیون بشگه نفت می‌فروخت اما اکنون چنین نیست.»
وی اضافه کرد: در برخی مسائل اقتصادی کشورمان خودتحریمی وجود دارد که در صورت اعطای مجوزهای خاص به استانها شاهد بهبود اوضاع خواهیم بود.
زرگر گفت: کشورمان در شرایط خاصی قرار دارد و در حال پوست‌اندازی است، به طوری که صراحتا اعلام می‌شود که اهل باج دادن به استکبار نیستیم.
«نگاه مستکبران به انتخابات مجلس شورای اسلامی است و سیاست‌های خود را بر پایه آن منطبق می‌کنند.» وی با بیان این مطلب تصریح کرد که خروج ترامپ رییسجمهوری آمریکا از برجام نشان از قدرت ایران و ضعف آمریکا است.
به گفته زرگر، افرادی که برای چهار سال به عنوان نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی انتخاب می‌شوند نباید وقت خود را به بطالت بگذرانند.
وی با بیان اینکه بین مردم و نظام رابطه دوسویه برقرار است، اظهار داشت: باید افراد توانمند و لایق برای نظام شناسایی شوند و به آنان پیشنهاد حضور در انتخابات و تلاش برای جلب نظر مردم داده شود.
این اقتصاددان تصریح کرد: بسیاری از افراد به خاطر نگرانی احتمالی از انگ عدم التزام عملی به اسلام داوطلب نامزدی انتخابات نمی‌شوند.
وی ادامه داد: مردم نباید در انتخابات تصمیم‌گیری قومیتی و رابطه‌ای داشته باشند، بلکه شایستکی افراد را مدنظر قرار دهند. یک تصمیم غلط ممکن است یک کشور را متضرر کند و می‌تواند جان افراد و یک نظام را به خطر بیاندازد.
زرگر گفت: دانشگاه به عنوان خاستگاه مورد اعتماد مردم که نخبگان جامعه از آن برمی‌خیزند در سال‌های اخیر آنچنان که باید و شاید به موضوع انتخابات ورود نکرده است.
وی خاطرنشان کرد: در شرایطی که مردم دچار تردید در انتخاب هستند، دانشگاهیان می‌توانند افراد توانمند را معرفی کنند.
برداشتن گام‌های موثر، نیازمند مجلس نیرومند
سیدحسین نبوی جامعه شناس نیز گفت: مجلس شورای اسلامی باید نیرومند باشد تا بتواند گام‌های موثری در رشد جامعه در حوزه‌های مختلف بردارد.
وی با تاکید بر اینکه افراد باید دارای تخصص واقعی باشند، افزود: بسیاری از افراد یاد گرفته‌اند بدون شایستگی، نقش فرد دیگری را ایفا کنند و این موضوع مانند سرطان در بخش‌های مختلف جامعه رخ داده است.
وی ادامه داد: فرهنگ و پاره‌فرهنگی که در بخشی از اعضای جامعه وجود دارد و به اصطلاح عامیانه به آن زرنگی می‌گویند از گذشته شکل گرفته و اکنون در حال لطمه زدن به است، برای مثال در تقلبی آشکار، کالای تولیدی در کشور را به نام کالای خارجی خارجی عرضه می‌کنند و نام آن را زرنگی می‌گذارند.
وی اضافه کرد: بسیاری از افراد ناتوان که خود را توانمند معرفی می‌کنند به زد و بند، بده و بستان و برقراری برخی روابط روی می‌آورند که برای جامعه بسیار مضر است؛ این پدیده فرهنگی در جامعه روی داده و در حال شیوع است.
وی ادامه داد: اگر خواهان مجلس قوی هستیم افراد اخلاق‌مدار و متعهد که در کارشان صداقت وجود دارد و اهل بهره‌بردن از رانت و زد و بند نیستند باید قوانینی وضع کنند که جریان‌ساز شود.
«در جامعه ایران پس از دهه اول که سازندگی آغاز شد تاکنون فرایند اقتصادی به عنوان اولویت نخست درآمده و ارزش‌های جامعه تغییر کرده است. ارزش‌های اخلاقی کمرنگ شده و منافع شخصی در اولویت قرار گرفته و اکنون در شرایط بحرانی قرار داریم».
این جامعه‌شناس با بیان مطلب تصریح کرد: در این شرایط مجلس قوی می‌تواند به کمک رهبری و سایر ارکان نظام، جامعه را به سمت و سوی مناسبی سوق دهد.
نبوی افزود: اهمیت مجلس شورای اسلامی به خصوص اکنون که گام دوم انقلاب سپری می‌شود اصلاح ریل‌هاست، چرا که همه فعالیت‌ها از عهده رهبری خارج است؛ در این بین افراد لایق و صادقی که نگاه تجاری و کاسبکارانه به انتخابات و مجلس ندارند و منافع جامعه را به منافع شخصی خود ترجیح می‌دهند باید در کنار رهبری کمک کنند تا دولت به اصلاح آسیبهای فرهنگی بپردازد.
وی اضافه کرد: برخی افراد ادعای انجام برخی امور دارند، اما صلاحیت اخلاقی آن را ندارند.
تبلیغ فرهنگ سرمایه‌داری در رسانه‌ها
عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی اظهار داشت: برخی رسانه‌ها به طور غیرمستقیم فرهنگ سرمایه‌داری را تبلیغ می‌کنند، البته اقدام رسانه‌های معاند در این خصوص آگاهانه و رسانه‌های داخلی ناخودآگاه است.
نبوی افزود: باتوجه به اینکه قرار است مرحله جدیدی برای احیای جامعه در پیش گرفته شود، رسانه‌ها باید اهتمام لازم را برای نیل به این هدف داشته باشند و ساز و کارهای قانونی برای تحقق این مهم فراهم شود.
وی با بیان اینکه ممکن است افراد در طول تحولات فکری به سمت و سویی گرایش پیدا کنند، ادامه داد: شاید یک فرد برای مسئولیتی چون نمایندگی مجلس مناسب نباشد اما در مسئولیتی دیگر مثمر ثمر واقع شود.
وی تصریح کرد: دانشگاهیان می‌توانند بر وجهه علمی و تخصصی نامزدهای انتخابات تاکید کنند و معیار و نشانه‌های صحیح را در اختیار جامعه قرار دهند.
استان البرز با سه میلیون نفر جمعیت و ۶ شهرستان دارای حدود ۱۲۹ نامزد انتخاباتی در ۲ حوزه انتخابیه و سه کرسی در مجلس شورای اسلامی است.
این استان در حوزه انتخابیه کرج، اشتهارد و فردیس ۲ کرسی و حوزه انتخابیه ساوجبلاغ، نظرآباد و طالقان یک کرسی در مجلس شورای اسلامی دارد.
انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی دوم اسفند ماه امسال برگزار می شود.
