امروزه بسیاری از اندیشمندان و متفکران به این باور رسیده اند که دولت ها بدون تکیه بر داشته های اجتماعی و مردمی نمی توانند برای نیل به رشد و آبادانی گسترده گام بردارند و این داشته ها در واقع سرمایه های یک کشور محسوب شده که در اشکال مختلف با نام تشکل های مردم نهاد یا مدنی می توان آنها را شناخت.
این تشکل ها از فعالیت در امور فرهنگی گرفته تا اقتصاد ، تعاون ، مددکاری ، نیکوکاری ، علمی ، تولیدی و صنعتی و سایر فعالیت های اجتماعی دارای اهمیت فراوان بوده به طوریکه تکیه بر این سرمایه ها می تواند جامعه و کشور را از بحران ها و چالش های جدی مانند تحریم و آسیب های طبیعی نجات دهد.
تجربه نشان می دهد که هرگاه تشکل های مردمی و مدنی میدان دار امور بوده و بخش عمده مسئولیت های اجتماعی به آنها سپرده شده در واقع روح احساس مسئولیت در مردم زنده شده و میدان داری با تمام وجود خود را نشان داده است.
از این رو امروزه در دنیا تشکل های مردمی در شکل های مختلف از فعالیت های اقتصادی تا رفتارهای عام المنفعه به عنوان یک راهکار اساسی برای حرکت هدفمند اجتماعی شناخته شده و مورد تکریم قرار گرفته است.
شاید دوستداران طبیعت را نخستین تشکل های هدفمند اجتماعی در عصر مدرن به عنوان یک حرکت مثبت اجتماعی شناخته شوند اما شاکله روح همکاری و همراهی در طول تاریخ به گونه های مختلف از جنگ گرفته تا تلاش برای بقاء و مبارزه با مشکلات با زندگی بشریت عجین بوده است.
با این اوصاف امروزه واگذاری فعالیت های دولت به بخش خصوصی یکی از محورهایی موضوعی است که دولتمردان از آن سخن به میان می آورند و بسیاری به این نتیجه رسیده اند که دولت نمی تواند به تنهایی اقتصاد و رفاه اجتماعی را برای جامعه سرپا نگه دارد و به طور ذاتی هر چند دولت و مسئولان در جهت رفع کاستی ها فعالیت می کنند اما نیازهای اجتماعی به حدی گسترده و سیری ناپذیر است که از عهده دولت و حاکمیت برنمی آید.
آنچه امروز باید به عنوان یک نقطه روشن در رسیدن به مفاهیم عملی و علمی می تواند کار ساز باشد این است که بخش گسترده ای از فعالیت های کشور به تشکل ها واگذار شود.
موفقیت تشکل ها در شناسایی ظرفیت ها و نخبگان
همانطور که اشاره شد ، دولت هرچند تلاش وافری برای تامین زیر ساخت و نیاز های اجتماعی هم داشته باشد اما کمتر در رسیدن به افق و چشم اندازها موفق خواهد بود و دلیل آن این است که سرمایه های ملی مربوط به یک نسل نبوده بلکه باید برای آینده هم ظرفیت سازی و حفاظت شود.
از این رو آنچه امروز در ساختار اجتماعی کشورهای پیشرفته خودنمایی می کند تلفیقی از سرمایه های اقتصادی ، اجتماعی ، فکری و فرهنگی است که در قاموس فعالیت های هدفمند آزاد یا بازار آزاد دیده می شود.
آنچه امروزه سبب شده تا کشورهای سرمایه داری بتوانند در زمینه اقتصادی و فکری پیشگام باشند این است که به سرمایه اجتماعی و فکری اعتماد وافر داشته و بخش عمده امور را به آنها سپرده اند.
امروز حتی بخشی از جنگ افزارها و سلاح های نظامی در کشورهایی مانند آمریکا توسط شرکت های بخش خصوصی تامین می شود و این نشان دهنده آن است که تکیه بر سرمایه های فکری و اجتماعی می تواند با کمترین هزینه دولت و کشور را به افق روشن نزدیک و هدایت کند.
با این حال ، تشکل های مردمی در شناسایی نخبگان علمی ، فرهنگی ، اجتماعی ، اقتصادی و ... همیشه موفق تر از بخش دولتی بوده چرا که تماس بیشتری با بدنه اجتماعی دارند و فراغ بال و بدون محدودیت استخدامی می توانند از این ظرفیت ها استفاده کنند.
ضرورت توجه به تشکل ها برای دستیابی به اهداف مطلوب اجتماعی
امروزه بسیاری از تشکل های اجتماعی در کشور و مناطقی مانند البرز نوپا بوده و هنوز فضای عمومی و اداری کشور چندان تمایلی به همراهی و همگامی با این تشکل ها نشان نمی دهد.
در این میان تشکل هایی وجود دارند که موفقیت آنها در عرصه های مختلف توانسته اعتماد و اقبال عمومی را در پی داشته و روز به روز بر دامنه فعالیت این تشکل ها افزوده می شود.
گاهی این تشکل ها فعالیت خود را حول یک محور شروع کرده اما پس از مدتی بنا به خواست و ظرفیت اعضا دایره فعالیت ها و برنامه های خود را بسط و گسترش می دهند که رضایتمندی و جلب مخاطب به همراه دارد.
فعالیت مناسب این تشکل ها موجب می شود تا طیف گسترده ای از بدنه اجتماعی به عضویت آنها درآمده و ضمن برخورداری از مزیت ها در فعالیت های عمومی و عام المنفعه مشارکت داشته باشند.
گام بلند تشکل های البرز برای جذب نخبگان
مهاجرت میلیونی از گوشه و کنار کشور به استان البرز اگرچه با مشکلات و آسیب های اجتماعی همراه بوده اما وجود نخبگان در ترکیب این جمعیت فضای مطلوبی برای تقویت تشکل های اجتماعی به وجود آورده است .
اکنون ده ها تشکل مردمی در قالب فعالیت های فرهنگی قرآنی ، زیست محیطی ، نیکوکاری ، مدرسه سازی ، خیرین سلامت و سایر بخش ها در استان شکل گرفته که اگر چه تا رسیدن به افق مطلوب فاصله زیادی وجود دارد اما بیانگر وجود روح اتحاد و همدلی مردمی برای گذر از چالش های اجتماعی به آینده بهتر است .
اگر چه امروز کشور و به تبع آن استان پرجمعیت البرز از تحریم های ظالمانه دشمنان آسیب دیده اند اما این سرمایه های اجتماعی هستند که می توانند کشور را از این پیچ دشوار تاریخی به سلامت عبور دهند.
شناسایی نخبگان اجتماعی و فکری در البرز
امروز تشکل های مردم نهاد استان البرز مسیر مناسبی برای شناسایی نخبگان علمی و اجتماعی در پیش گرفته و حتی برخی از این تشکل ها محله به محله به دنبال شناسایی بانوان و مردان فرهیخته استان هستند.
یکی از این تشکل ها ، جمعیت بانوان فرهیخته استان البرز است که به گفته دکتر منصوره معصومی اصل مسئول این جمعیت، تمام تلاش ها به شناسایی بانوان فرهیخته استان معطوف شده است .
وی بیان داشت : این جمعیت به دنبال آن است بانوان فرهیخته علمی ، فرهنگی ، هنرمندان ، ورزشکاران و سایر قشرها را شناسایی و به جامعه معرفی کند.
معصومی اصل گفت : جمعیت بانوان فرهیخته استان البرز با برگزاری دوره های آموزشی ، بانوان فرهیخته را به کانون فعالیت هدفمند و ارزشمند اجتماعی هدایت می کند تا استان بتوان از این ظرفیت های اجتماعی به خوبی بهره ببرد.
این استاد دانشگاه و فعال اجتماعی و فرهنگی اظهار داشت : امروز زمان آن فرا رسیده تا سرمایه های اجتماعی برای برون رفت از مشکلات و تنگناها به کار گرفته شود ضمن آنکه این مجال را به دولت می دهند تا در زمینه فعالیت های کلان تصمیم گیری و سیاستگذاری کند.
وی ادامه داد : ظرفیت ها و توانمندی های علمی ، فرهنگی ، اقتصادی و اجتماعی در کشور فراوان بوده و جامعه باید از این ظرفیت ها به خوبی بهره ببرد.
معصومی اصل با بیان اینکه تشکل های اجتماعی دارای گستره فعالیت قابل توجهی در استان البرز بوده ، گفت : امروز باید این تشکل ها را به متن جامعه آورد و از آنها استفاده بهینه کرد.
دکتر علی آقایی مدیرعامل موسسه قرآنی نور معرفت و ابسته به اداره کل تبلیغات اسلامی استان البرز می گوید: تشکل ها و ظرفیت های اجتماعی باید توسط رسانه های جمعی به جامعه معرفی شوند تا درآینده شاهد فعالیت گسترده این تشکل ها در جامعه باشیم .
وی با بیان داشت : این موسسه در کنار آموزش های قرآنی به بسط و گسترش فعالیت های ورزشی برای نوجوانان ، جوانان و بزرگسالان همت گماشته تا بتواند در سالم سازی اجتماعی نقش موثری داشته باشد.
اکنون بیش از یک هزار و ۵۰۰ نفر در موسسه قرآنی نور معرفت البرز آموزش های فرهنگی قرآنی فرا می گیرند.
موسسه نیکوکاری حضرت قائم (عج ) استان البرز نمونه دیگر از تشکل های مردم نهاد است که بیش از سه هزار خانواده نیازمند و بیماران خاص را تحت پوشش خدمات دهی قرار داده و این تشکل که سرپرست آن یک بانو است با تکیه بر ظرفیت های اجتماعی در جهت درمان و توانمند سازی بیماران و خانواده های آنان گام می بردارد.
این تشکل و نمونه های دیگر از این دست بیانگر آن است که ظرفیت لازم اجتماعی برای پیشبرد برنامه های اجتماعی ، اقتصادی ، توسعه ای و ترویج خیر عمومی و تقویت مشارکت همگانی در جامعه فراوان است و امروز می توان با تکیه بر این ظرفیت ها بسیاری از مشکلات را برطرف کرد.
تشکل های مردم نهاد البرز درهشت حوزه تخصصی فعال شدند
مدیرکل امور اجتماعی استانداری البرز می گوید: تشکل های مردم نهاد این استان به صورت ویژه در هشت حوزه تخصصی سازماندهی شدند.
عیسی قبادی افزود: این حوزه های تخصصی شامل خیریه ها، بهداشت و درمان، محیط زیست، کودکان، فرهنگ و نشاط اجتماعی، حقوق شهروندی ، ورزش و جوانان، پیشگیری از آسیب ها و ارتقای مهارت های اجتماعی است.
وی ادامه داد: تشکل های مردم نهاد به صورت شبکه ای در این موضوعات تخصصی ورود کرده و پس از آسیب شناسی و برآوردن نیازها در تلاش برای حل مشکلات هستند.
قبادی گفت: اکنون هیات موسس خانه سمن ها در البرز تعیین شده و در تلاش هستیم تا از ظرفیت های مردمی برای رفع مشکلات و توسعه استان استفاده کنیم.
وی خاطرنشان کرد: با تشکیل بانک اطلاعاتی سمن ها مکانی نیز برای خانه سمن های استان البرز با هدف متمرکز کردن فعالیت آنها پیش بینی خواهد شد.
در استان البرز ۴۶۰ تشکل مردم نهاد در حوزه های مختلف از جمله اجتماعی، فرهنگی و ورزشی فعالیت دارند.
۷۴۱۰/ ۶۱۵۵
