ما بحران آب و ضعف در حاکمیت را به مردم احاله کردیم که خیلی مناسب نیست.
به گزارش جماران دکتر مجتبی پالوچ پژوهشگر سیاست های کشاورزی که در موسسه دین و اقتصاد سخن می گفت، توسعه‌ی گلخانه‌ها را راه نجات در امنیت غذایی کشور دانست و گفت: استراتژی وزارت جهاد کشاورزی این است که تا جایی که ممکن محصولات سبزی و صیفی را از عرصه به گلخانه بیاورد. گلخانه چند ویژگی دارد. یکی از ویژگی‌های مهم گلخانه این است که میزان آبی که مصرف می‌شود حداقل یک دهم است. تولید آن به طور نرمال ده برابر است. در حال حاضر، این اولویت وزارت جهاد کشاورزی است. اکنون کل سطحی که در محصولات صیفی داریم 18.5 میلیون است. عرصه‌های گلخانه 15 هزار هکتار است که خیلی رقم زیادی نیست. اما همواره این موضوع را مدنظر داشته باشیم که در محصولات راهبردی مانند گندم، برنج باید بهره‌وری افزایش یابد. این‌ها تضادهایی است که مدیریت باید به آن اشراف داشته باشد.
اکنون کل سطحی که در محصولات صیفی داریم 18.5 میلیون است. عرصه‌های گلخانه 15 هزار هکتار است که خیلی رقم زیادی نیست
وی گفت: افزایش تولید محصولات گلخانه‌ای می‌تواند اطمینان بیشتری ایجاد کند و برای فارغ التحصیلان اشتغال ایجاد کند. از سویی تلاش می‌شود نفوذ هر چه بیشتر دانش و فناوری در مزرعه صورت گیرد. در این ارتباط وزارت جهاد کشاورزی با توجه به ده نیرویی که استخدام کردند و به ازای آن آموزش دادند و تربیت کردند و مناطق کشور را پهنه بندی کرده است. اختیاراتی در حد یک وزیر دارد. به او امکانات مناسبی می‌دهند که بتواند این عرصه را پایش و پیگیری کند. بنابراین نفوذ دانش و ترویج آن از این طریق می‌تواند میسّر باشد.
مطالعات نشان می‌دهد کشور ظرفیت 1.5 میلیون تن ماهی در قفس دارد. ماهی در قفس یکی از پروژه‌های اقتصاد مقاومتی است. مجری مشخصی دارد که قائم مقام سازمان شیلات است. برای برنامه‌ی ششم ظرفیت سازی شده که بتواند دویست هزار تن از این محل تولید شود. اما تحریم پیشرفت پروژه را دچار مشکل کرده است. تجهیزاتی که قرار است بیاید خیلی دچار مشکل است.
وی گفت: پروژه‌ی جدیدی که در زمان دولت آقای روحانی شکل گرفت، بحث توسعه و پرورش آبزیان است. مطالعات نشان می‌دهد کشور ظرفیت 1.5 میلیون تن ماهی در قفس دارد. ماهی در قفس یکی از پروژه‌های اقتصاد مقاومتی است. مجری مشخصی دارد که قائم مقام سازمان شیلات است. برای برنامه‌ی ششم ظرفیت سازی شده که بتواند دویست هزار تن از این محل تولید شود. اما تحریم پیشرفت پروژه را دچار مشکل کرده است. تجهیزاتی که قرار است بیاید خیلی دچار مشکل است.
پالوچ گفت: توسعه‌ی زراعت گیاهان دارویی خیلی مورد توجه است که آب کمتری می‌خواهد. بازار مناسبی که چه در داخل و چه در خارج دارد و شورای عالی انقلاب فرهنگی یک سند گیاهان دارویی و برنامه‌ی نقشه‌ی راه دارد. برای برنامه‌ی اقتصاد مقاومتی وزارت جهاد کشاورزی یک مجری گذاشته شده است. در تعامل با معاونت علمی و فناوری راهبرد ریاست جمهوری این مسائل در حال پیگیری هست. از سویی اتفاقی که برای حفاظت از منابع پایه و طبیعی دنبال می شود این است که دولت بحث طرح تنفس جنگل‌ها را اعلام کرده است.
توسعه‌ی زراعت گیاهان دارویی خیلی مورد توجه است که آب کمتری می‌خواهد. بازار مناسبی که چه در داخل و چه در خارج دارد و شورای عالی انقلاب فرهنگی یک سند گیاهان دارویی و برنامه‌ی نقشه‌ی راه دارد. برای برنامه‌ی اقتصاد مقاومتی وزارت جهاد کشاورزی یک مجری گذاشته شده است. در تعامل با معاونت علمی و فناوری راهبرد ریاست جمهوری این مسائل در حال پیگیری هست.
وی گفت: قرار است تولید چوب در عرصه‌ی جنگل‌های شمال که 9/1 میلیون هکتار است تعدیل شود. بنابراین بحث زراعت چوب هم به عنوان یکی از بحث‌های جدّی صنوبر کاری توسعه یافته است. از سویی توسعه مکانیزاسیون و ورود انواع ماشین آلات و تجهیزات و سفارش به واحدهای داخلی بسیار حائز اهمیت است.
وی با تأکید بر هماهنگی سیاست‌های کلان اقتصادی و بخشی، گفت: همان گونه که خدمتتان عرض کردم سیاست‌های کلان اقتصاد یک مسیری را می‌رود و سیاست‌های کلان کشاورزی به مسیری دیگر می‌رود. سیاستی که خود کلان کلان‌ها اتخاذ کردند یک مسیر نیست. سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی چهار سال طول کشید تا به این سیاست تبدیل شد بهبود رابطه‌ی مبادله یکی از الزامات است که حتماً باید این اتفاق بیفتد. باید دوستی بین سیاست‌های مالی، ارزی، پولی با سیاست‌های کشاورزی باشد. سرکوب قیمتی به بهانه‌ی حمایت از مصرف کننده نمی‌تواند استمرار پیدا کند کما اینکه در حال حاضر همین اتفاق می‌افتد.
به گزارش جماران وی گفت: با قیمت تضمینی پولی که گندم‌ها را خریداری می‌کنیم و با قیمت یارانه‌ای آرد را به نانوا می‌دهیم این دیگر به تولیدکننده برنمی‌گردد. دولت در حال زیاد کردن رفاه اجتماعی است. 82 میلیون مصرف کننده دارد و از آن سوی 2 میلیون تولیدکننده‌ی گندم هست. حمایت‌ها باید کامل و هدفمند باشند. باید از تشکل‌ها و اتحادیه‌ها و صنوف در توسعه‌ی نهادها به شکل بهتر و بهینه استفاده شود. باید نهادهای مناسب، نهادهایی که کیفیت مطلوبی دارند با ارز مناسب تخصیص پیدا کند. ممکن است در محصول نهایی مقاومت شود. باید سموم و کود و ماشین آلات با ارز مناسب وارد شوند.
پالوچ ادامه داد: تغییر نرخ ارز شوک‌های اقتصادی در کنار عدم حمایت از تولیدکننده موجب می‌شود تغییرات زیادی در برنامه‌ها بویژه ترکیب و الگو کشت اتفاق بیفتد و مدیریت نشود. تسهیلات لازم برای سرمایه‌گذاری در واحدهای تولید از جمله الزامات است. اگر قرار باشد سیاست ما توسعه‌ی گلخانه باشد سهم سنگینی از سرمایه را می‌برد. هر هکتار حداقل 1.5 میلیارد سرمایه لازم دارد. اگر بهره‌بردار یا تولید کننده‌ای بخواهد وارد شود خیلی از مسائل را در بروکراسی اداری می‌پیچاند که عملاً برای آن‌ها خیلی سخت است.
برعکس آنچه در UHO و FAO در حال توسعه دادن هستند پنج کیلوگرم سرانه‌ی مصرف روغن ما بیش از متوسط مصرف جهانی است. مطالعات میدانی ما نشان می‌داد با تحریم‌ها و ورود فضای مجازی هر خانوار به طور متوسط دو کیلوگرم به ذخیره‌ی خانوادگی خودشان برای روغن اضافه کردند.
وی گفت: در عین حال اثرگذاری بحث کشاورزی در حفظ اشتغال به تأمین منابع نقدینگی مهم است. در سال‌های 96 و 97 طی یک سال 136 هزار شغل در بخش کشاورزی ایجاد شد که این خود می‌تواند حائز اهمیت باشد. با صندوق توسعه‌ی ملّی پیگیری‌هایی که صورت گرفت برای بحث اشتغال 1.5 میلیارد در نظر گرفتند. در حالی که بخش کشاورزی بیشتر در حاشیه بود ولی واقعیت این است که به ناچار سیستم به این نتیجه رسید که کشاورزی و روستا و زنجیره با هم ارتباط دارند.
مجتبی پالوچ گفت: اگر کشاورزی ظرفیت خود را مهیا نمی‌کرد 1.5 میلیارد در هاله‌ای از ابهام بود. در برخی از محصولات مانند دانههای روغنی یکسری بحث‌های جدّی هست. در ارتباط با روغن با همه‌ی اتفاقاتی که افتاد و دولت خودکفا محور آقای روحانی و آقای حجتی برای دانههای روغنی یک مجری مشخص گذاشت، اما ما 15 درصد بیشتر خودکفا نیستیم.
در سال 97 میزان واردات 81 هزار تن است که خیلی حائز اهمیت است. در این ارتباط اتفاق مبارکی افتاده که تقریباً به مرز خودکفایی رسیده ایم و این حاصل اقدامات پیچیده‌ای هست.
وی گفت: برعکس آنچه در UHO و FAO در حال توسعه دادن هستند پنج کیلوگرم سرانه‌ی مصرف ما بیش از متوسط مصرف جهانی است. مطالعات میدانی ما نشان می‌داد با تحریم‌ها و ورود فضای مجازی هر خانوار به طور متوسط دو کیلوگرم به ذخیره‌ی خانوادگی خودشان برای روغن اضافه کردند. با اتفاقاتی که افتاد و فضای رسانه‌ای به طور متوسط هر خانوار دو کیلوگرم اضافه ذخیره کرد. این‌ها بحث‌هایی هست که باید بیشتر مدیریت شوند.
وی با تأکید بر این که تجربه‌ی کشورها به ما نشان می‌دهد که سرکوب قیمتی می‌تواند خطرناک باشد، گفت: باید حمایت از تولیدکننده و مصرف کننده به صورت هدفمند باشد. برای اینکه مقایسه‌ای داشته باشیم در سال 2017 ، OECD 228 میلیارد دلار؛ چین 211 میلیارد دلار؛ اتحادیه‌ی اروپا 100 میلیارد دلار؛ آمریکا 34 میلیارد دلار یارانه می‌دهند. این اطلاعات رسمی هست ولیکن در گزارش دیگری که برای خود آمریکا است، کنگره آمریکا مصوب کرده بود که سالی صد میلیارد دلار حمایت شود. اما ما با ارز 11 هزار تومان 1.7 میلیارد دلار از تولید کننده حمایت می کنیم. اگر سهم حمایت از تولیدکننده را از درآمد ناخالص داخلی حساب کنیم کره‌ی جنوبی از همه بیشتر است که 52 درصد از تولید داخلی آن حمایتی است. OECD 18 درصد؛ ترکیه 20 درصد؛ ژاپن 47 درصد؛ ایران تقریباً 6/8 درصد مربوط به حمایت از PCE است. OECD کشورهای توسعه یافته‌ی اتحادیه اروپا که 28 کشور هستند. کل تولید در سال 1392 97 میلیون تن بود که به 122 میلیون تن افزایش پیدا کرد.
به گزارش جماران این پژوهشگر سیاست های کشاورزی گفت: بحث دیگری که خیلی حائز اهمیت است این است که هدفگذاری که در وزارتخانه شده بود مثبت کردن تراز تجاری و مثبت کردن تراز در افق 1400 بود. سال 1392 تقریباً تراز تجاری منفی هشت میلیارد دلار بود. بر اساس آمار رسمی کشوری در هر دو سال 96 و 97 تقریباً این مبلغ نصف شده است. تولیدات زراعی از 68 به 83 و 84 میلیون تن رسید. خرید تضمینی گندم از 4.8 میلیون تن در سال 92 به 9.5 میلیون تن در سال 97 رسید. علی‌رغم شرایط ایجاد شده تا به حال رسماً حدود 6.5 میلیون تن گندم خریداری شد. البته استان‌های غربی حتماً اضافه خواهد شد.
وی گفت: از تولیدات مهم بحث چغندر قند است که به واسطه‌ی واردات زیادی که در ارتباط با قند و شکر هست اتفاق افتاده بود که یک سال 2.5 میلیون تن واردات قند و شکر داشتیم. در سال 97 میزان واردات 81 هزار تن است که خیلی حائز اهمیت است. در این ارتباط اتفاق مبارکی افتاده که تقریباً به مرز خودکفایی رسیده ایم و این حاصل اقدامات پیچیده‌ای هست. با توجه به مباحث آبی کشت به صورت نشائی انجام می‌شود. محصول بهار و تابستان به سمت زمستان شیفت می‌کند هر چه عیار آن کمتر است ولی در نهایت تولید بیشتری با شکر کمتر انجام می‌گیرد. حفظ منابع مراعات می‌شود.
وی گفت: ممکن است جای سؤالی باشد چرا 2.5 میلیون تن وارد شد به 10 درصد کاهش پیدا کرد 280 هزار تن شد؟ این‌ها در سیستم با هم دیده می‌شوند. یک پکیچ وجود دارد که کشت نشائی، کشت زمستانه، بذر مناسب و آب کافی و... بحث‌های مختلف و متفاوت هست.
مجتبی پالوچ گفت: با توجه اینکه کلزا می‌تواند در تناوب با گندم و جو باشد در سطح قابل توجه‌ای به مرز 59 درصد برای خودکفایی می‌رسد. یک بحث گوشت طیور است که از 1.900 به 2.300 رسید. تولید شیر خام از هشت میلیون تن به ده میلیون و هفتصد هزار تن رسیده است. گوشت قرمز از 755 میلیون به 859 رسیده است. بحث آبزی پروری از اهداف مهم وزارتخانه است. پرورش ماهی در قفس اصلاً و مطلقاً نبوده ولی اکنون هست. افزایش تولید میگو را داریم و تا برنامه‌ی ششم 200 هزار تن هدفگذاری شده بود ولی به لحاظ نهادها دچار مشکل شد.
وی گفت: در ارتباط با کاهش ضایعات و از بین رفتن و ظرفیت سازی که در ارتباط با صنایع تکمیلی شده به 53 میلیون تن رسیده است. گلخانه از هشت هزار و هشتصد هکتار به چهارده هزار و هفتصد هزار هکتار رسیده است. در برنامه‌ی سال جاری با اصراری که آقای وزیر در جلسه با معاون باغبانی داشتند باید این مسیر را ادامه دهیم و پنج هزار هکتار را در دستور کار قرار دهید تا این اتفاق بیفتد؛ وزیر مکلّف کردند تسهیلات و مصالح را دهند.
وی گفت: کاربرد سامانه‌های نوین آبیاری که در ارتباط محافظت از آب و بهره‌وری هست در یک میلیون هکتار در طول دولت تدبیر و امید به عرصه‌های کشور اضافه شده که این هم حائز اهمیت است. ششصد هزار هکتار به شبکه‌های آبیاری زهکشی اضافه شده است. عملیات تجهیز و نوسازی هم همین گونه اضافه شدند. خط ویژه‌ای برای ماشین آلات ایجاد شده و مرکز مکانیزاسیون موظف است یکسری اقدامات خاصی انجام دهد که تقریباً 550 هزار دستگاه در کشور در حال کار کردن هستند.
وی گفت: در عین حال صادراتی که در سال 97 در کنار واردات داشتیم ، از هشت به تراز تجاری منفی چهار رسیدیم این موضوع حاصل صادرات هفت میلیون تن محصول بود.
این پژوهشگر اقتصاد کشاورزی گفت: در بحث کشاورزی زمانی که صحبت از امنیت غذایی می‌کنیم یک بعد از غذا به محصولات دامی و مواد پروتئینی مثل گوشت مرغ و تخم مرغ برمی‌گردد. ما گوشت مرغ را در سطح خیلی زیادی تولید می‌کنیم. حدود دو میلیون و چهارصد هزار تولید گوشت مرغ است. کمتر از نهصد هزار تولید تخم مرغ است. سرانه‌ی تولید و مصرف خیلی قابل توجه است. به جهت اینکه این محصولات تأمین پروتئین می‌کنند خیلی حائز اهمیت هستند. برای تولید این محصولات وابستگی خیلی شدید به نهاده های وارداتی وجود دارد. نهاده هایی که در داخل کشور امکان تولید خیلی سخت دارند. در برخی موارد حدود نه میلیون تن ذرت وارد شد ما چیزی حدود شش میلیون تن نیاز داریم برای اینکه میزان گوشت مرغ و تخم مرغ تولید شود. وابستگی وارداتی این صنعت بسیار مهم و با اهمیت را تبدیل به یک صنعت مونتاژ کرده است.
به گزارش جماران دکتر مجتبی پالوچ که در مؤسسه دین و اقتصاد سخن می گفت چالش مهم دیگر کشور در امنیت غذایی را محدودیت منابع آبی دانست و گفت: ما بحران آب و ضعف در حاکمیت را به مردم احاله کردیم که خیلی مناسب نیست. از سویی توجه کافی و وافی به فناوری‌های نوین به ویژه در تولید محصولات کشاورزی نشده است. ناهماهنگی سیاست‌های کلان و بخشی خیلی زیاد است. سیاست‌های کلان کشوری، سیاست‌های پولی، مالی، ارزی با سیاست‌های تولید هم راستا و هماهنگ نیست. از سویی رابطه‌ی مبادله‌ی نابرابر بین بخش‌ها به نفع بخش غیر مولّد خدمات محور دلالی ناکارآمد است. ضعف در انتقال ارزش افزوده که به بخش برنمی‌گردد. در بعضی دیگر زنجیره‌ها کامل نیست. امروزه در پارادایم نهایی بحث زنجیره‌های ارزش خیلی مهم است.
وی گفت: اگر دولت تدبیر و امید آقای حجتی و تیم او موفق بودند بخاطر این بود که نیم بند زنجیره‌ی ارزش دست آن‌ها بود. در قانون برنامه‌ی پنج ساله‌ی ششم هم چند بار به زنجیره‌ی ارزش در ماده‌ی 32 به صراحت اشاره شده است. یکی از بحث‌هایی که اعلام می‌کنند پیاز یا سیب زمینی و... گران می‌شود در قالب سیستم قراردادی زنجیره‌ی ارزش متأثر از بازار می‌گیریم که باید حل کنیم. در کنار زنجیره‌ی ارزش یک مقوله بحث کشاورزی قراردادی است. زمانی که قرار است سیستم بازرگانی را متأثر از این قضیه کنید منهای بحث‌های وابستگی و واردات گرایی در داخل هم دچار مشکل خواهید شد و موفقیت‌هایی که حاصل شده از بین خواهد رفت.
وی گفت: کامل نبودن زنجیره یکی از مشکلات و چالش‌ها است. ضعف و ناهماهنگی در مدیریت تعرفه‌ی محصولات وارداتی وجود دارد که باید دست متولی‌اش که به اعتبار قانون افزایش بهره‌وری وزارت جهاد کشاورزی هست باشد بنابراین ورود دستگاه‌های دیگر خیلی مناسب نیست.
این پژوهشگر توسعه کشاورزی گفت: در سازوکارهای اثر بخشی در بحث کشاورزی دچار مشکل هستیم. نهادهای توسعه‌ای هم با مشکل کارآمدی و اثر بخشی کمتر مواجه هستند. در سیستم آموزش و پژوهش‌های کاربردی تقاضا محور ضعف داریم. ارتباط بین عناصر نظام دانش و اطلاعات ارتباط ناقصی هست ضمن اینکه باید به کمبود منابع سرمایه‌گذاری توجه کنیم.
وی گفت: در ارتباط با تحریم یک بحث این است که تراز تجاری کشاورزی بهبود پیدا کرده و از منفی هشت نصف شده است. بخش کشاورزی صادراتی دارد ولی تحریم انتقال درآمد ارزی حاصل از صادرات را دچار مشکل کرده است. از سویی محصولاتی که قرار است تحت عنوان نهاده وارد شود، نهاده هایی مانند ذرت و سویا هستند که در سطح انبوه مورد نیاز است . واردات چیزی حدود نه میلیون تن ذرت و سویا رقم قابل توجه‌ای است. برای اینکه به فروشندگان پول داده شود دچار مشکل هستیم. برای اینکه بتوانید محصول برنج را بگیرید بحث مبادله ارزی، کشتی ها و بنادر دچار مشکل هستیم. این‌ها از جمله مشکلات تحریم در این ارتباط است. از سویی زمانی که قرار است چنین اتفاقی بیفتد بیمه‌ی کشتی گران می‌شود. این در ابعاد پانزده میلیون تن محصول گندم، روغن، سویا و ذرت اهمیت دارد. در عین حال فرایندها هم زیاد می‌شود. در برخی از مسائل ممکن است حجم کمتر باشد ولی به دلیل اینکه حساسیت‌ها زیاد هستند باید هشت دست بگردد تا به ایران بیاید. این‌ها فرایندها را طولانی می‌کند. برخی از بذرها و سموم یا برخی از مکمل‌هایی که در سیستم دام و طیور استفاده می‌شود به سختی می‌تواند در کریدور قرار بگیرد.
پالوچ بحث دیگر را در این زمینه القای کمبود کالا و نهادهای اساسی دانست. بعضاً در فضاهای مختلف و مجازی رسانه‌هایی پیدا می‌شوند که بحث‌هایی را مطرح می‌کنند که تعادل قیمتی را از بین می‌برد و نوسانات شدید ایجاد می‌کند. در ارتباط با گوشت قرمز سال گذشته تجربه آن را داشتیم. البته من به شخصه فکر می‌کنم مدیریت هم کارآمدی لازم را در این ارتباط نشان نداد.
به گزارش جماران وی گفت: برای اینکه کشاورزی پایدار و توسعه‌ی حفاظتی در کشاورزی داشته باشیم به ماشین آلات خاصی نیاز داریم. یکی از استراتژی‌های ما برای مقابله با خشکسالی، مقابله با کم آبی، سازگاری با اقلیم اتخاذ سیاستی تحت عنوان کشاورزی حفاظتی هست. کشاورزی حفاظتی منهای اینکه تناوب کشت دارد یکی از بحث‌های ان است که ماشین آلاتی خاصی که در عین حال چند کاره وجود داشته باشد. در ارتباط با واردات چنین وسایلی دچار مشکل هستیم. برخی از متقاضیان تسهیلات گرفتند و زمانی که قرار است آن ها به بازار ارائه دهند قیمت آن سه یا چهار برابر شده و موضوع را دچار مشکل کرده اند.
پالوچ مسئله‌ی بعد در امنیت غذایی ایران را اتخاذ سیاست‌های نامناسب بی‌اعتمادی ذی نفعان حلقه‌های مختلف زنجیره‌ی ارزش به دولت دانست و گفت: زمانی که وارد زنجیره‌ی ارزش و حلقه‌ها می‌شوید می‌بینید یکسری تصمیمات در جاهایی گرفته می‌شود که خلاف هدف غایی است که می‌خواهد زنجیره را شکل دهد. به عنوان مثال زمانی که وارد حلقه‌ی زنجیره‌ی تولید گوشت مرغ می‌شوید و می‌خواهید آن را از پراکندگی درآورید و مشکلات را حل کنید و حلقه‌های مختلف از مرغ مادر و جوجه کشی و کارخانه‌ی طیور و تولید گوشت و کشتارگاه را در زنجیره ببینند متوجه می‌شوید به طور ناگهانی سازمان امور مالیاتی در این بین پیدا می‌شود و می‌گوید شما زنجیره هستید و باید مالیات دهید.
وی گفت: یکی از دوستان دیروز آمده بود و گفت برای من دو میلیارد تومان مالیات وضع کردند. زمانی که اعتماد در حال شکل گرفتن هست با این اتفاقات و با اتفاقی که سران سه قوه برای بحث بازرگانی می‌گیرند فاصله‌ی دولت و مردم، سرمایه‌ی اجتماعی به حداقل ممکن تنزل پیدا می‌کند.
پالوچ کاهش درآمد و افزایش قیمت در مناطق روستایی را بویژه برای بهره‌برداران خرد و متوسط یکی از پیامدهای دیگر تحریم دانست و گفت: قیمت محصولات کشاورزی همواره در رابطه‌ی نامبادله و در عین حال سرکوب می‌شود. هزینه‌ی تولید در کشور کلاً بنا به شرایطی بالا است در حالی که کشاورز باید برای نیروی کارگری و واردات نهاده و حمل نقل بتواند تأمین منابع کند. قیمت سیستم حمل و نقل مضاعف می‌شود و کشاورز محصول خود را ثابت نگه دارد. در فضای غیر رقابتی و رانتی این مسائل هست. از سویی با این مسائل فضای کسب و کار بسیار پیچیده می‌شود.
وی گفت: با توجه به اینکه در حال حاضر بحث برنامه‌ی اقتصاد مقاومتی و ششم توسعه را داریم راهبردهای مصوبی که دولت برای بخش کشاورزی دارد به دلیل اینکه دبیرخانه و وزارت جهاد کشاورزی یک جا بوده است، بحث ارتقاء بهره‌وری و صرفه جویی در مصرف آب، اعمال مدیریت تقاضا، ارتقاء امنیت غذایی، سلامت و غنی‌سازی محصولات، صیانت از منابع طبیعی، بهبود وضعیت خاک، توسعه‌ی صادرات، توسعه‌ی صنایع کشاورزی زنجیره‌ی عرضه از اهداف مصوب دولت و به نوعی مجلس است.
پالوچ ادامه داد: در ارتباط با تحریم و افزایش و رونق تولید متأثر از راهبردهای مصوب بحث افزایش تولید و ارتقاء امنیت غذایی با تکیه بر منابع داخل از راهبردهای اصلی وزارت جهاد کشاورزی است. ارتقاء بهره‌وری کلیه‌ی عوامل و منابع به ویژه آب و خاک برای دستیابی به خودکفایی در محصولات اساسی یکی از راهبردها است و در برنامه‌ی ششم به صراحت آمده است. بهبود تراز تجاری کشاورزی و غذا از اهداف اصلی است که خود آقای وزیر به این مسئله خیلی اصرار دارد.
وی گفت: بدون تردید تحریم دسترسی به فناوری را دچار مشکل می‌کند. مراوده با جامعه‌ی بین‌المللی را دچار مشکل می‌کند. امکان اینکه این ارتباطات باشد سخت است. همین گونه دسترسی به بازار جهانی را دچار مشکل می‌کند. تحریم این موارد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اگر به صراحت اعلام می‌کنند در جنگ اقتصادی هستیم باید فرماندهان جنگ اقتصادی مانند فرماندهان اقتصادی زمان جنگ باشند. فرماندهان اقتصادی زمان حال آن ویژگی را ندارند و لذا موفقیت تحت الشعاع قرار می‌گیرد. شرایط جنگی مردان جنگی خاص خود را می‌خواهد و اقتصاددانان آن باید جامعه نگر و کمی متفاوت‌تر باشند. در شرایط تحریم و جنگ مدیریت بحران مهم است نه مدیریت مخاطره‌ی کاهش ریسک که از اصول آن است. در اینجا تاکتیک‌ها به کار می‌آیند. تاکتیک‌هایی که بتواند راهبردها را ترجمه کنید و ترجمه‌ی کوتاه مدت آن راهبردها باشند.
وی گفت: برای اینکه از راهبردها که تعهد امنیت غذایی هست زاویه نگیرد و منحرف نشود باید تاکتیک‌های مشخص و مناسب‌تری داشته باشد. بنابراین با استفاده از تاکتیک‌ها مسئله‌ی ارتقاء خودکفایی در محصولات کشاورزی و غذایی، کاهش واردات و کاهش درآمدهای نفتی از سویی توسعه‌ی عواید حاصل از صادرات کشاورزی و محصولات غذایی به عنوان جایگزین برای کاهش درآمدهای نفتی حائز اهمیت است. بنابراین سیاست‌های در وزارت جهاد کشاورزی بحث توزیع مناسب نهاده‌‌های اصلی برای ارتقاء بهره‌وری و دستیابی به خودکفایی محصولات راهبردی و کاهش هزینه‌ها در این زمینه اهمیت بالایی می یابد.
وی گفت: در این ارتباط استفاده از ظرفیت تشکل‌ها و اتحادیه‌ها و صنوف خیلی حائز اهمیت است که این فرایند در حال دنبال شدن است. بحث دیگر ایجاد توسعه‌ی زنجیره‌ی ارزش است. با توجه به محدودیت منابع آبی و توسعه سامانه‌های آبی و آبیاری و توسعه‌ی شبکه‌های آبیاری زهکشی، تصحیح اراضی با هدف ارتقاء بهره‌وری منابع حائز اهمیت است.
وی گفت: همواره امنیت غذایی و اینکه آدم‌ها بتوانند دسترسی آسان از نظر اقتصادی، فیزیکی به غذای سالم در هر زمان و مکان داشته باشند مورد توجه نهادها و کشورهای بین‌المللی WHO، بانک جهانی و کشورها قرار بوده است. بعد از اینکه توسعه یک توسعه‌ی ضد طبیعت بود و طبیعت را تحت تأثیر قرار داد و از دهه‌ی 1980 که بحث توسعه پایدار به عنوان یک پارادایم مطرح شد. بحث‌های مختلف و متفاوتی که استفاده از منابع باید به گونه‌ای باشد که نسل آینده هم بتواند بهره برداری کند. کنفرانس‌های زیادی تشکیل شد و کنفرانس‌ها و اجلاس‌های جهانی به مسئله‌ی امنیت غذایی به عنوان مسئله‌ی مشترک جهانی کشورها و بشریت توجه‌ها داشته اند.
وی گفت: اگر قصد داشته باشیم استارت توسعه‌ی پایدار به صورت جهانی و جهان شمول را مدنظر داشته باشیم بحث اجلاس ریو 1992 هست که در آنجا بحث امنیت غذایی به طور خیلی جدّی مورد توجه جهانیان قرار می‌گیرد. از برنامه‌ی عملیاتی 2000 تا 2015 به صراحت این نکته مطرح می شود که 840 میلیون گرسنه در جهان وجود دارد که تا افق 2015 در اهداف STG رقم باید نصف شود. از سال 2000 تا 2015 بجای اینکه این رقم نصف شود سالی یک میلیون به گرسنگان در آن سطح اضافه می‌شود علی‌رغم اینکه هدف جهانی است.
وی افزود: اجلاس ریو بعد از 20 سال بحث‌های جهانی را در کانون توجه قرار می‌دهد و در خرداد 1392 آینده‌ی مشترک جهانیان را می‌نویسد. در خرداد 1392 که ماحصل آن تحت عنوان ریو بعلاوه‌ی 20 و یا در کشور ما با عنوان سند 2030 مطرح می شود؛ با بحث‌هایی جدید را مطرح کرده. در سند 17 عدد اصلی مطرح می شود که اعداد اول و دوم و سوم برای فقرزدایی، ایجاد امنیت غذایی و محور گرسنگی است. این اهمیت امنیت غذایی را در کشورها به صراحت و شفافیت نشان می‌دهد.
پالوچ گفت: گزارشی که اخیراً منتشر شد می‌گوید که 20 میلیون به گرسنگان اضافه شده است. کمی بحث‌های یمن، سوریه در آن عنوان شده است. در هر حال امنیت غذایی یک مقوله‌ی بسیار مهم و کلیدی است، به دلیل اینکه نیاز حیاتی بشر است و در جمهوری اسلامی ایران این بحث بسیار حائز اهمیت شناخته شده است. در اسناد فرادستی نظام به این مسئله توجه شده است. اگر قانون اساسی، سند چشم انداز و بحث‌های سیاست‌های کلی را مدنظر داشته باشیم در آن‌ها به صراحت بحث امنیت غذایی و خودکفایی آمده است.
وی افزود: قانون اساسی یک میثاق ملّی است. و به عنوان میثاق ملّی در اصل 43 به خودکفایی تأکید دارد. در سند چشم انداز به صراحت آمده که در افق چشم انداز باید از امنیت غذایی مطلوب برخودار باشیم. مضافاً اینکه در سال 1392 سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی ابلاغ شده است. بنابراین امنیت غذایی که یک مسئله‌ی جهانی، در جمهوری اسلامی ایران بسیار حائز اهمیت شناخته شده است.
به گزارش جماران دکتر مجتبی پالوچ گفت: دو و نیم سال از برنامه‌ی ششم طی شده در مواد مختلف بخش کشاورزی به صراحت به امنیت غذایی، خودکفایی محصولات به میزان 95 درصد در ماده‌ی 31 تأکید ویژه‌ای دارد. با یکسری مشکلات و مسائل مواجه هستیم که برای برون رفت از آن ها بحث ارتقاء بهره‌وری، توجه به منابع انسانی، استفاده از فناوری‌ها و دانش بنیان کردن تولید خلق ثروت مورد توجه است.
