شقاقی شهری گفت: شرایط اقتصاد را باید همه جوره در نظر بگیریم. تک نرخی شدن درست است که جلوی فساد را می گیرد و یک سیاست ساده ومنطقی است، اما شوک قیمتی آن را نمی توان کنترل کرد. انرژی سهم عمده ای در اقتصاد ایران دارد و خود بنزین یک شاخص قیمت است. شوک قیمتی حاصل از تک نرخی شدن به توده های مردم و دهک های کم درآمد فشار می آورد.
پایگاه خبری جماران: سهمیه بندی بنزین داغ ترین خبر امروز بود. یکی از خبرگزاری ها با اعلام این خبر نوشت که از فردا شب ساعت 24 سهمیه بندی بنزین آغاز می شود. به نوشته تسنیم، بنزین با نرخ هزار تومان با سهمیه 60 لیتر در ماه و بنزین آزاد با قیمت 2500 تومان در هر لیتر عرضه می شود.
این خبرگزاری گفته: دولت برای تاکسی های اینترنتی با هماهنگی مجموعه وزارت کشور سهمیه ای مجزا در نظر می گیرد. قیمت هر لیتر بنزین سوپر آزاد نیز 3000 تومان در هر لیتر خواهد بود. همچنین از دومین ماه اجرای سهمیه بندی، یعنی در تیرماه، سازکاری تشویقی برای صرفه جویی سوخت با خرید سهمیه مصرف نشده بنزین مردم در نظر گرفته شده است.
جعفر پورفرجودی، مسئول روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی به جماران اعلام کرد: تا زمانی که دولت مطلبی را اعلام نکند این بحث ها گمانه زنی است. خبر رسمی در این زمینه را باید خود دولت اعلام کند.
زیبا اسماعیلی سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی نیز اعلام کرد: پنجشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه تاریخ اجرای طرح سهمیه بندی بنزین نیست.
وی تاکید کرد: مردم به شایعات و فضاسازیها به ویژه در فضای مجازی توجه نکنند.
مجلس با افزایش قیمت بنزین موافق نیست
بهروز نعمتی سخنگوی هیات رئیسه مجلس در این زمینه گفته: دولت نباید ریسک پر خطر افزایش قیمت بنزین را انجام دهد و در شرایط کنونی نباید مشکلی دیگر به مردم تحمیل شود.
نعمتی با اشاره به انتشار خبری مبنی بر تصمیم دولت برای افزایش قیمت بنزین به خانه ملت گفت: دولت با افزایش قیمت بنزین ریسک پر خطری را انجام می دهد که نباید این کار را انجام دهد، چرا که جامعه شرایط پذیرش چنین ریسکی را ندارد.
وی با بیان اینکه در برنامه ششم توسعه به دولت این اختیار داده شده که قیمت حامل های انرژی متناسب با شرایط جامعه واقعی شود اما در شرایط کنونی جامعه ظرفیت چنین افزایشی را ندارد، ادامه داد: در شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوای سه گانه مباحثی درباره سهمیه بندی بنزین مطرح شده اما این شورا تاکنون تصمیمی برای سهمیه بندی و افزایش قیمت نگرفته و انتشار اخبار گرانی بنزین در حال حاضر صحیح نیست.
عضو هیئت رییسه مجلس شورای اسلامی، با تاکید بر اینکه کلیت مجلس با افزایش قیمت بنزین موافق نیست، تصریح کرد: روز گذشته در جلسه ستاد اطلاع‌رسانی و تبلیغات اقتصادی کشور عنوان کردم که شرایط برای افزایش قیمت بنزین فراهم نیست و با توجه به اینکه مردم مشکلات فراوانی دارند نباید مشکلی دیگر به مردم تحمیل شود.
سهمیه‌بندی بنزین؛ تصمیم شورای اقتصادی سران سه قوه
یک عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی گفت: مجلس تصمیمی در خصوص سهمیه‌بندی یا افزایش قیمت بنزین اتخاذ نکرده است.
جلال میرزایی نیز به ایسنا گفت: تصمیم به سهمیه بندی بنزین در جلسه سران سه قوه و شورای هماهنگی اقتصادی اتخاذ شده است و مجلس در آن نقشی نداشته است.
وی با بیان اینکه در زمان بررسی بودجه در کمیسیون تلفیق پیشنهادات نمایندگان در خصوص مدیریت مصرف سوخت بررسی شد ولی هیچکدام رأی نیاورد چرا که اکثر پیشنهادات بر مبنای کمیته امدادی کردن جامعه بود، اظهار کرد: نه دولت حاضر بود به تنهایی این مسئولیت را قبول کند و نه مجلس آمادگی داشت مسئولیت این تصمیم را بپذیرد چرا که وارد سال انتخابات شده است.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به مطالب مطرح شده در خصوص افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی آن از فردا اظهار کرد: بنده از جزئیات دقیق آن خبر ندارم اما آنچه که در این زمینه شنیده ام بناست تا سقف ۶۰ لیتر قیمت همان ۱۰۰۰ تومان باشد و بیش از آن بر اساس نرخ آزاد ۲۵۰۰ تومان باشد. بنده از زمان اجرای دقیق این طرح اطلاعی ندارم.
سهمیه بندی بنزین به مجوز مجلس نیاز ندارد
البته یکی دیگر از نمایندگان مجلس گفته تصمیم گیری دولت درباره سهمیه بندی بنزین به مجور مجلس نیاز ندارد.
سید حسن حسینی شاهرودی به مهر گفت: سهمیه بندی بنزین و تصمیم‌گیری در مورد افزایش قیمت سوخت از اختیارات دولت است و نیازی به ارائه لایحه در این خصوص نیست.
نماینده مردم شاهرود در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: مجلس باید در مورد محل هزینه کرد درآمدهای حاصل از افزایش قیمت بنزین تصمیم بگیرد.
عضو هیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: دولت باید قبل از تدوین بودجه سال ۹۸ در این خصوص تصمیم می‌گرفت تا محل هزینه کرد این درآمدها در قانون بودجه تعیین شود، با توجه به اینکه بودجه تصویب شده است، دولت به جای ارائه لایحه سهمیه بندی قیمت بنزین باید لایحه متمم بودجه برای تعیین محله هزینه کرد درآمدهای ناشی از افزایش قیمت بنزین را به مجلس ارائه دهد.
وی تصریح کرد: طبق قانون دولت نمی‌تواند درآمدهای حاصل از افزایش قیمت بنزین را صرف پوشش هزینه‌های جاری خود کند بلکه این درآمدها باید در مسیر و محل‌های مورد نظر قانون هدفمندی یارانه‌ها در راستای حمایت از تولید هزینه شود.
رئیس کمیته دیپلماسی اقتصادی مجلس اظهار داشت: با توجه به اینکه انتخابات مجلس شورای اسلامی در پیش است هرگونه لایحه دولت برای افزایش قیمت بنزین و سهمیه بندی بنزین با توجه به تورم بالا و افزایش قیمت کالاهای اساسی در مجلس تصویب نخواهد شد. تورم به اوج خود رسیده و افزایش قیمت بنزین در بازار تنش ایجاد خواهد کرد. حسینی اظهار داشت: دولت برای سهمیه بندی بنزین و افزایش قیمت حامل‌های انرژی نیاز به کسب مجوز از مجلس ندارد و نیازی به ارائه لایحه در این خصوص نیست اما برای هزینه کرد درآمدهای حاصل از افزایش قیمت بنزین باید لایحه متمم بودجه به مجلس ارائه کند.
سیستم مالیات تصاعدی کارآمدتر از سوخت دونرخی است
شقاقی شهری، تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار جماران گفت: وضعیت کنونی ما در بحث حامل های انرژی حامل های خوبی نیست. دلیل آن حجم بالای قاچاق از کشور است.
استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی ادامه داد: البته من اگر جای دولت بودم سعی می کردم با مالیات تصاعدی کار کنم. به این صورت که تا 60 لیتر بنزین لیتری هزار تومان حساب شود و اگر کسی می خواهد بین 60 تا 90 لیتر بنزین استفاده کند 50 درصد مالیات دریافت می کردم. برای 90 تا 120 لیتر هم مالیات 100 درصدی و برای مصرف 120 تا 150 لیتر بنزین 200 درصد مالیات در نظر می گرفتم.
شقاقی شهری افزود: اگر ما بتوانیم در اقتصاد، مالیات تصاعدی را در عمده حوزه ها راه بیندازیم به عدالت نزدیک تر است. با این روش کسی که مصرف بیشتری دارد باید مالیات بیشتری بپردازد. در مصرف بنزین با به کارگیری مالیات تصاعدی می توان تا مصرف 60 لیتر به ازای هر لیتر هزار تومان دریافت کرد. وقتی مصرف به کانال 60 تا 90 لیتر می رود باید برای هر لیتر بنزین 1500 تومان دریافت کرد. کسانی هم که مصرف بنزین آنها بین 90 تا 120 لیتر است باید بنزین را لیتری دو هزار تومان بخرند.
استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمی ادامه داد: کارآمدی مالیات تصاعدی از سیاست بنزین چندنرخی بیشتر است. قطعا در شرایط کنونی به صلاح نیست که سوخت را با قیمت یارانه ای بپردازیم. بالاخره باید جلوی قاچاق سوخت را بگیریم.
قیمت واقعی بنزین لیتری 13 هزار تومان است
شقاقی شهری گفت: اگر قیمت پایه فوب خلیج فارس بر مبنای 90 سنت را در نظر بگیریم، و اگر قیمت دلار 14 هزار تومان باشد هر لیتر بنزین حدود 13 هزار تومان می شود. ما در سال 87 قانون اصلاح حامل های انرژی را پیاده کردیم. هدف آن قانون این بود که عملا قیمت حامل های انرژی به فوب خلیج فارس برسد و درآمدی که نصیب دولت می شود در قالب سیاست های حمایتی یعنی یارانه های نقدی و غیرنقدی و بهبود فناوری در حوزه های تولیدی و بهره وری انرژی استفاده شود. البته آن سیاست ها با عنوان هدفمندی یارانه ها پیاده شد به یارانه 45 هزار و 500 تومان انجامید و برای بهره وری انرژی هم هیچ مبلغی پرداخت نشد. در نهایت هم بنزین روی قیمت هزار تومان تنظیم و نهایی شد.
این اقتصاددان افزود: در سال 89 قیمت دلار 1100 تا 1200 تومان بود. وقتی بنزین هم هزار تومان بود تقریبا با فوب خلیج فارس تنظیم شده بود. اما با بحران های سال 91 که قیمت دلار به سه هزار و 500 تومان رسید و سال 97 که قیمت دلار به 14 هزار تومان رسید عملا حجم بزرگی از قاچاق سوخت در کشور انجام می شود.
شقاقی شهری افزود: راه حل دولت الان این است که دوباره به اصلاح قیمت دست بزند، اما در کنار آن سیاست های حمایتی را نیز اجرا کند. مفهوم این است که قیمت بنزین و قیمت سوخت را به تدریج افزایش دهیم. درآمدی که نصیب دولت می شود را می توان در قالب سیاست های حمایتی یارانه ای و غیریارانه ای استفاده کرد. در ضمن عمده یارانه های انرژی را دهک های پردرآمد مصرف می کنند، انرژی ارزان را می گیرند و کالاهای خود را به دلار صادر می کنند و ثروت افسانه ای نصیب آنها می شود. یارانه های انرژی بیشتر نصیب دهک های پردرآمد می شود. در حالی که خیلی نصیب مردم نمی شود. به این ترتیب دولت چاره ای جز این راه ندارد.
شوک قیمتی تک نرخی شدن بنزین به دهک های کم درآمد فشار می آورد
شقاقی شهری در پایان گفت: شرایط اقتصاد را باید همه جوره در نظر بگیریم. تک نرخی شدن درست است که جلوی فساد را می گیرد و یک سیاست ساده و منطقی است، اما شوک قیمتی آن را نمی توان کنترل کرد. انرژی سهم عمده ای در اقتصاد ایران دارد و خود بنزین یک شاخص قیمت است. شوک قیمتی حاصل از تک نرخی شدن به توده های مردم و دهک های کم درآمد فشار می آورد. بحث من این است که الان در شرایط فعلی نظام مالیات تصاعدی از هر راهی بهتر است. قطعا باید تلاش کرد که با افزایش قیمت حامل های انرژی دهک های کم درآمد بیشتر منتفع شوند.
وی افزود: اگر قیمت آزاد بنزین به 2500 تومان برسد هم قاچاق همچنان پابرجا خواهد ماند. چرا که نرخ ارز به اندازه ای افزایش پیدا کرده است که با این قیمت هم نمی توان جلوی قاچاق را گرفت. بر اساس قیمت پایه 90 سنتی فوب خلیج فارس قیمت بنزین 13 هزار تومان است. ما به قدری با بحران ارز رو به رو شدیم که قیمت بنزین مان در داخل کشور با خارج تفاوت بسیار زیادی دارد. این سیاست سهمیه بندی 60 لیتری تا حدودی جلوی شوک قیمت را خواهد گرفت.
علی سرزعیم، اقتصاددان و استاد دانشگاه هم به خبرنگار جماران گفت: اگر این خبر درست باشد این تصمیم دولت را تایید می کنم. این کار هم باعث افزایش عدالت می شود و هم باعث می شود افراد اقتصادی تر رفتار کنند. از سوی دیگر باعث کم شدن فشار مالی بر روی دولت می شود و دولت راحت تر می تواند تحریم ها را دور بزند.
علی گلمرادی: مجلس و دولت در خصوص سهمیه‌بندی بنزین هنوز به جمع بندی نرسیده اند
عضو کمیسیون انرژی مجلس با بیان اینکه مجلس و دولت در خصوص سهمیه‌بندی بنزین هنوز به جمع بندی نرسیدند، گفت: هر تصمیمی که گرفته می شود باید همه جوانب آن را دید.
علی گلمرادی در گفت و گو با خبرنگار جماران در خصوص طرح سهمیه بندی بنزین اظهار داشت: ما جلسات خیلی متعددی در صحن و کمیسیون های مجلس پیرامون سوخت، انرژی و بنزین داشته ایم و نظرات هم متفاوت بوده و هست. یعنی همکاران ما نظرات متفاوتی در رابطه با مدیریت انرژی دارند. آنچه کمیسیون انرژی به جمع بندی رسید این بود که تحت هیچ شرایطی نباید افزایش قیمت داشته باشیم. این به عنوان یک نکته اساسی و کلیدی مدنظر کمیسیون انرژی بود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی افزود: برای اینکه قاچاق سوخت را کنترل و مصرف آن را بهینه کنیم باید ساز و کارهایی را ببینیم که شاید یکی از آنها همین سهمیه بندی باشد. تعدادی از همکاران من در مجلس و مسئولین اجرایی بر این باورند که با توجه به پایین بودن قیمت، با سهمینه بندی می توان از مصرف بی رویه جلوگیری کرد. اما تا الآن به صورت رسمی این کار انجام نشده است. اگر قرار باشد این کار نهایی شود حتما باید نظرات مجلس اعمال شود.
امروز یکی از مسائل و مشکلات ما بحث یارانه‌هاست
وی یادآور شد: به صورت غیر رسمی هم بحث گران شدن بنزین و هم بحث سهمیه بندی و کارت سوخت مطرح بوده است. اما هنوز نقطه نظرات متفاوت حاکم هست و مجلس و حتی دولت هنوز به جمع بندی نرسیده اند. البته هماهنگی با کمیسیون انرژی وجود داشته و دارد. چون بالأخره باید بحث سرمایه های اجتماعی را هم لحاظ کنند. یعنی هر تصمیمی گرفته می شود باید همه جوانب آن دیده شود. سهمیه بندی یک روش برای اصلاح الگوی مصرف و جلوگیری از قاچاق است. البته اینکه این موضوع باعث ایجاد مشکل در سیستم اقتصادی و حمل و نقل عمومی نشود یک بحث دیگری است که نیازمند بررسی همه جانبه موضوع هست.
نماینده مردم ماهشهر در مجلس شورای اسلامی با اشاره به طرح هر ایرانی روزانه یک لیتر بنزین گفت: این طرح نکات مثبت و منفی زیادی دارد. ما نباید احساساتی و بدون در نظر گرفتن همه جوانب تصمیمی بگیریم که بعد از طریق آن مسائل و مشکلاتمان بیشتر شود. مثلا همین بحث یارانه ها اگرچه مزیت های زیادی دارد ولی باعث مسائل و مشکلاتی برای کشور هم شده است. یعنی هدفمندی یارانه ها به عنوان یک موضوع خوب زمانی مؤثر است که ما اقشار کم درآمد را مورد توجه قرار دهیم. در صورتی که بدون زیرساخت و بررسی همه جانبه، عملاً امروز یکی از مسائل و مشکلات ما بحث یارانه هاست که به دنبال ساماندهی آن هستیم.
باید وضعیت موجود بنزین را براساس مصرف تعیین کنیم
وی بیان کرد: هدفمند کردن یارانه‌ها موضوعی است که همه گرفتارش شدیم و در بحث سوخت نیز نباید خیلی سریع و به صرف اینکه بخواهیم جلب اعتماد کرده یا عدالت را اجرا کنیم، کاری انجام دهیم که دولت بعدی نیز گرفتار شود و این موضوع برایش تبدیل به یک معضل شود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس در ادامه بیان کرد: بهره گیری از کارت سوخت و سهمیه بندی با رعایت جوانب و بدون گران کردن قیمت آن می تواند موثر باشد. ما باید وضعیت موجود را براساس مصرف تعیین کنیم. بالاخره سیستم های حمل و نقل متعلق به عموم است و زمانی که بنزین با نرخ پایین به آنها تعلق گیرد، خدمات ارزان هم ارائه می دهند. اینکه بنزین را به فرد بدهند داستان درست می شود. باید سهمیه بنزین برای ناوگان حمل و نقل و وسایل نقلیه مشخص شده و متناسب سازی شود.
باید انعطاف‌مان در خصوص ناوگان عمومی بیشتر باشد
وی ادامه داد: به نظر می رسد این طرحی مطلوب تر باشد تا اینکه با طرح های متفرقه دیگر بخواهیم مشکلاتی برای کشور درست کنیم. ما دو بخش داریم، یکی بخشی که خدمات عمومی ارائه می کنند مانند تاکسی ها و ناوگان حمل و نقل عمومی و بخش دیگر نیز شخصی است. باید انعطاف‌مان در خصوص ناوگان عمومی بیشتر باشد و محدودیت‌ها را برای آنها کم کنیم تا بتوانند به نحو مطلوب تری خدمات ارائه کنند. باید در سیاستگذاری و تصمیم گیری هایی که در دولت و مجلس شکل می گیرد همه جوانب را دیده و اولویت توجه خود را روی اشخاص کم درآمد و مستضعف بگذاریم. کار کارشناسی یعنی همه جانبه نگری و باید طوری تصمیم گرفت که کمترین آسیب به اقشار کم درآمد وارد شود.
خبرهای منتشر شده درباره نرخ بنزین و نحوه سهمیه بندی بیشتر گمانه زنی است
همچنین محمد خوش چهره نیز در گفت و گو با خبرنگار جماران، درباره وضعیت نرخ بنزین و سهمیه بندی آن گفت: خبرهایی که درباره نرخ بنزین و نحوه سهمیه‌بندی آن منتشر می شود، بیشتر گمانه زنی بوده و به نظر می‌رسد اگر قرار باشد یارانه ای پرداخت شود باید به خودروهای ارزان قیمت، یارانه بیشتری در خصوص بنزین داده شده و از خودروهای مدل بالا مالیات بیشتری از طریق نرخ بنزین اخذ شود.
وی با بیان اینکه باید برای بررسی بیشتر طرح سهمیه بندی و اینکه چه کاری انجام شود به مذاکرات نمایندگان مجلس هفتم در این باره مراجعه کرد.
در نهایت اما بیژن زنگنه وزیر نفت موضوع سهمیه بندی بنزین را تکذیب کرد. وزیر نفت گفت که موضوع مطرح‌شده درباره سهمیه‌بندی بنزین دروغ است. بیژن زنگنه به ایسنا گفت: آنچه درباره سهمیه‌بندی بنزین اعلام شده دروغ است و بعداً توضیح بیشتری در این باره اعلام خواهد شد.
