در حالی که طرح نهضت ملی مسکن در آستانه‌ی ورود به سومین سال اجرا قرار دارد خلاء سیستم بانکی در این طرح مشهود است؛ به طوری که بانک‌ها در سال اول به کمتر از ۵ درصد و سال دوم به کمتر از ۱۰ درصد تعهد تسهیلاتی خود در قبال بخش مسکن عمل کردند. با این حال مسئولان دولتی می‌گویند که با روش‌هایی مثل مشارکت انبوه‌سازان و پای کار آمدن تعداد بیشتری از بانک‌ها در پی جبران عقب‌ماندگی‌ها هستند.
جی پلاس، دولت سیزدهم در آستانه‌ی سومین سال اجرای طرح ساخت نهضت ملی مسکن قرار دارد و مصمم است این طرح را به نتیجه‌ی مطلوب برساند. علاوه بر تکمیل مسکن مهر و واحدهای اقدام ملی باید عقب‌ماندگی‌های طرح نهضت ملی مسکن در سال ۱۴۰۲ جبران شود. تحقق این هدف مستلزم آن است که بانک‌ها و متقاضیان در تامین آورده جدیت بیشتری نسبت به گذشته نشان دهند.
ایسنا نوشت؛ عملکرد بانک‌ها در دو سال ابتدای طرح نهضت ملی مسکن چندان امیدوارکننده نبود. نظام بانکی موظف است سالیانه ۲۰ درصد از تسهیلات خود را به بخش مسکن اختصاص دهد. اما آن‌طور که روح‌الله اکبری ـ دستیار ویژه وزیر راه و شهرسازی می‌گوید بانک‌ها در سال ۱۴۰۰ که طرح نهضت ملی مسکن آغاز شد کمتر از ۵ درصد به بخش مسکن وام دادند. در سال دوم این عدد رشد داشته اما هنوز کمتر از ۱۰ درصد است و در واقع سیستم بانکی به حدود نیمی از تکلیف خود عمل کرد.
البته بجز بانک مسکن به عنوان بانک تخصصی بخش مسکن که عملکرد مناسبی داشته و تقریبا به طور کامل به تعهدات خود عمل کرده بانک‌های ملت، سپه، صادرات، ملی و کارآفرین هم وارد گود شده‌اند و انتظار می‌رود در سال ۱۴۰۲ میزان تسهیلات تخصیص به بخش مسکن افزایش پیدا کند. این در حالی است که ۲۷ بانک و موسسه اعتباری مکلف به پرداخت تسهیلات پروژه نهضت ملی مسکن هستند.
با توجه به پایین بودن توان متقاضیان طرح نهضت ملی مسکن و نوسانات قیمت مصالح ساختمانی، وزارت راه و شهرسازی قصد دارد تا انبوه‌سازان را در پروژه‌های مشارکتی وارد کند. از این طریق می‌توان بخشی از منابع طرح نهضت ملی مسکن را تامین کند. در این زمینه تا کنون جلساتی بین بخش خصوصی و مسئولان وزارت راه و شهرسازی برگزار شده است. قرار است در هر پروژه تعدادی واحد یا قطعات زمین در قبال ساخت طرح‌های مسکونی به انبوه‌سازان واگذار شود.
درخصوص قیمت واحدها نیز اعداد و ارقامی از ۶ تا ۱۰ میلیون تومان در هر متر مربع اعلام می‌شود. بنابه گفته اکبر نیکزاد ـ رییس بنیاد مسکن، قیمت واحدهای نهضت ملی مسکن به عوامل مختلف شامل، کیفیت مصالح تزئینی، امکانات، مشاعات، موقعیت جغرافیایی و برخی دیگر از مولفه‌های اقتصادی بستگی دارد. به طور مثال ساختمانی که در یک روستا ساخته می‌شود یک طبقه است، آسانسور و راه پله ندارد. بنابراین قیمت آن ارزان‌تر از بلوک‌های چند طبقه تمام می‌شود؛ زیرا در بلوک‌های آپارتمانی آسانسور، راه پله و سایر مشاعات باید ایجاد شود.
دستگاه‌هایی که مسئولیت اجرای طرح نهضت ملی مسکن را بر عهده دارند به دنبال افزایش ظرفیت این واحدها در سال پیش رو هستند. بنیاد مسکن وظیفه احداث یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد از ۴ میلیون واحد را بر عهده دارد که تا کنون ۳۴۱ هزار واحد را در روستاها و شهرهای کوچک به مرحله‌ی اجرا رسانده است. معاون مسکن روستایی بنیاد مسکن به ایسنا گفت که یقینا در سال ۱۴۰۲ ظرفیت طرح نهضت ملی مسکن توسط بنیاد افزایش می‌یابد.
به گفته مجید جودی، یکی از دلایلی که باعث شد کارها مقداری کند پیش برود آن بود که متمم وام ساخت از ۱۰۰ به ۲۰۰ میلیون تومان توسط سوی سیستم بانکی با حدود یک سال تاخیر پرداخت شد و آبان ۱۴۰۱ به دست متقاضیان رسید. جودی تاکید کرد: پیش‌نویس طرح نهضت ملی مسکن را برای سال ۱۴۰۲ آماده کرده‌ایم و از فروردین ماه، عملیات اجرایی را آغاز می‌کنیم.
هم‌چنین شرکت عمران شهرهای جدید تعداد ۷۰۰ هزار واحد را متقبل شده که تا کنون ۳۰۰ هزار واحد در قالب سه بسته ۱۰۰ هزار واحدی به مرحله‌ی اجرا رسیده است. جعفری ـ مدیرعامل شرکت عمران وعده داده تا هر سه ماه یک بار بسته ۱۰۰ هزار واحدی رونمایی کند.
سایر ظرفیت‌هایی که از آن می‌توان در جهت اجرای طرح‌های نهضت ملی مسکن استفاده کرد ارایه مشوق به سازندگان بخش خصوصی و تفاهم‌نامه با دستگاه‌های دولتی است. آمارها در سال‌های اخیر نشان می‌دهد سالیانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار واحد توسط بخش خصوصی ساخته می‌شود و دولت باید تلاش کند این تعداد به یک میلیون واحد برسد.
