این بخشی از گفته های یک عضو سابق شورای اسلامی شهر و شورای ترافیک سمیرم است که با توجه به اینکه این شهر و شهرستان روی گسل زلزله قرار دارد و در دو سال گذشته شاهد زمین لرزه های خفیف و متعددی در این خطه بوده ایم.
مقاوم نبودن فضاهای موجود، تقاضای روزافزون مسکن، گسترش شهر، کنترل و هدایت تقاضای مسکن به فضاها و عرصه های مناسب را امری اجتناب ناپذیر و ناگزیر کرده است.
در عین حال احیا بهینه بافت های فرسوده از سوی مسئولان، بویژه شهرداری و دیگر سازمان های مرتبط، تنها راه حل خروج از بسیاری مشکلات و معضلات موجود شهرمان خواهد بود.
تغییر سیمای شهری با طراحی فضاهای مورد نیاز مطابق با رعایت اصول شهرسازی و معماری اسلامی و ایرانی ، ایجاد اشتغال مسقیم و غیر مستقیم ، فراهم کردن زمینه جلب و جذب سرمایه گذار ازدیگرشهرها و استان ها ،ایجاد زمینه به منظورجلوگیری از خروج سرمایه های فکری و مادی ، افزایش ضریب رفاهی، ترافیکی، امنیتی و روانی ساکنان ، ایجاد زمینه جذب گردشگر و رونق طبیعت گردی ،کاهش مهاجرت معکوس و زمینه سازی برای جلب مهاجر روستاها و شهرها از مواردی است که می تواند سیمای شهر سمیرم را بهبود دهد.
اگر چه در سال های اخیر در شهرها و مناطق دیگر راهکارهای مختلفی برای احیا و بازسازی بافت های فرسوده از سوی شهرداری ها و دولت اجرا شده اما به دلیل گستردگی بافت های فرسوده، طولانی شدن زمان اجرا، ناکارآمدی و گاهی شکست راهکارهای بکارگیری شده را به دنبال داشته است.
اما مهمترین مشکل پیش رو، تأمین سرمایه برای بازسازی و احیای بافت های فرسوده است.
تجربه دیگر شهرها نشان می دهد اعمال روش هایی مانند تملک اجباری یا روش های داوطلبانه با فروش تراکم در بخش بافت های فرسوده نتیجه موثری نداشته است.
در روش نخست به دلیل سهیم نشدن مالکان در سود طرح علاوه برمشکلات اجتماعی نیازبه سرمایه اولیه بالا برای تملک بافت های فرسوده بوده که از توفیق چندانی بهره مند نشد. روش دوم هر چند توانست مالکان را در فرآیند بازسازی سهیم کند اما رعایت نکردن اصول و مبانی شهرسازی و معماری و طولانی شدن فرآیند بازسازی از مهمترین مشکلات پیش روی این روش بشمار می رود.
این در حالی است که تجربه های موفق در دیگر کشورها که قابلیت اجرا شدن در شهر سمیرم را دارد گواه آن است که با به کارگیری روش های کارآمد علاوه بر حفظ نقاط قوت تا حد زیادی نقاط ضعف موجود را کاهش می دهد.
از جمله این روش ها که تجربه ای موفق بشمار می رود روش تنظیم مجدد زمین است ؛ در این روش شهرداری، به جای مصادره زمین و خرید زمین مالکان بافت فرسوده اقدام به جابجایی ملک آنها در فرآیند بازسازی می کند.
شهرداری در این روش بافت های فرسوده را به بلوک هایی تقسیم و برای هربلوک طراحی مناسب با اصول شهرسازی و معماری طراحی می کند به نحوی که با کنار هم قرار دادن بلوک ها مانند قطعه های یک پازل از مجموع آنها منطقه شهری مناسبی ایجاد شود.
سپس شهرداری بلوکی از این مناطق را به عنوان آورده اولیه تملک کرده و با استفاده از سرمایه گذار بخش خصوصی اقدام به ساخت واحدهای مسکونی و تجاری در این بلوک می کند و پس از اتمام ساخت آن را تحویل ساکنان بافت فرسوده در بلوک های دیگر می دهد و بافت های فرسوده در بلوک های مجاور را برای بازسازی تملک می کند.
با اجرای این کار به صورت بلوک به بلوک و ناحیه به ناحیه در چند سال می توان شاهد ساخت تعداد زیادی واحد جدید با رعایت کلیه اصول فنی و معماری در سمیرم بود.
ضمن اینکه با بهره از این روش مالکان بافت های فرسوده و سرمایه گذاران از محل اجرای این طرح منتفع می شوند و شهرداری آورده اولیه خود را حفظ و در خاتمه این پروژه و هر سال بر میزان و قیمت تملکات شهرداری نیز افزوده می شود.
به این ترتیب مدیریت شهری متولی بازسازی بافت فرسوده در مقیاس وسیع که وظیفه مدیریت آورده، زمین و ملک صاحبان بافت های فرسوده و سفارش ساخت در زمین های تملک شده را دارد.
نکته دیگر اینکه در این طرح، نقش نظارتی دولت نه تنها حفظ بلکه ارتقا یافته و دولت می تواند با ارائه تسهیلات تشویقی مطابق با روند ساخت و سازها و افزایش قیمت ها در مراحل و بخش های مختلف ساخت و ساز، نظارت سازندگان بخش خصوصی را نسبت به همکاری بیشتر در اجرای طرح ها متمایل و تشویق کنند.
نکته پایانی هم اینکه برنامه های تشویقی دولت ها برای افزایش رغبت سرمایه گذاران بخش خصوصی نسبت به فعالیت در بافت فرسوده، افزایش تعامل میان دولت و شهرداری برای بهره گیری از توان اجرایی مدیریت شهری در احیای بافت های فرسوده، امری ضروری است چرا که هماهنگی و همراهی این دو بخش می تواند در تسریع روند بازسازی نقش موثری داشته و در بهبود مبلمان شهری و سیمای کالبد سمیرم هزار چشمه مفید و سازنده واقع شود.
** خبرنگار ایرنا در سمیرم
گ/7147 / 6022
انتهای پیام مقاوم نبودن فضاهای موجود، تقاضای روزافزون مسکن، گسترش شهر، کنترل و هدایت تقاضای مسکن به فضاها و عرصه های مناسب را امری اجتناب ناپذیر و ناگزیر کرده است.
در عین حال احیا بهینه بافت های فرسوده از سوی مسئولان، بویژه شهرداری و دیگر سازمان های مرتبط، تنها راه حل خروج از بسیاری مشکلات و معضلات موجود شهرمان خواهد بود.
تغییر سیمای شهری با طراحی فضاهای مورد نیاز مطابق با رعایت اصول شهرسازی و معماری اسلامی و ایرانی ، ایجاد اشتغال مسقیم و غیر مستقیم ، فراهم کردن زمینه جلب و جذب سرمایه گذار ازدیگرشهرها و استان ها ،ایجاد زمینه به منظورجلوگیری از خروج سرمایه های فکری و مادی ، افزایش ضریب رفاهی، ترافیکی، امنیتی و روانی ساکنان ، ایجاد زمینه جذب گردشگر و رونق طبیعت گردی ،کاهش مهاجرت معکوس و زمینه سازی برای جلب مهاجر روستاها و شهرها از مواردی است که می تواند سیمای شهر سمیرم را بهبود دهد.
اگر چه در سال های اخیر در شهرها و مناطق دیگر راهکارهای مختلفی برای احیا و بازسازی بافت های فرسوده از سوی شهرداری ها و دولت اجرا شده اما به دلیل گستردگی بافت های فرسوده، طولانی شدن زمان اجرا، ناکارآمدی و گاهی شکست راهکارهای بکارگیری شده را به دنبال داشته است.
اما مهمترین مشکل پیش رو، تأمین سرمایه برای بازسازی و احیای بافت های فرسوده است.
تجربه دیگر شهرها نشان می دهد اعمال روش هایی مانند تملک اجباری یا روش های داوطلبانه با فروش تراکم در بخش بافت های فرسوده نتیجه موثری نداشته است.
در روش نخست به دلیل سهیم نشدن مالکان در سود طرح علاوه برمشکلات اجتماعی نیازبه سرمایه اولیه بالا برای تملک بافت های فرسوده بوده که از توفیق چندانی بهره مند نشد. روش دوم هر چند توانست مالکان را در فرآیند بازسازی سهیم کند اما رعایت نکردن اصول و مبانی شهرسازی و معماری و طولانی شدن فرآیند بازسازی از مهمترین مشکلات پیش روی این روش بشمار می رود.
این در حالی است که تجربه های موفق در دیگر کشورها که قابلیت اجرا شدن در شهر سمیرم را دارد گواه آن است که با به کارگیری روش های کارآمد علاوه بر حفظ نقاط قوت تا حد زیادی نقاط ضعف موجود را کاهش می دهد.
از جمله این روش ها که تجربه ای موفق بشمار می رود روش تنظیم مجدد زمین است ؛ در این روش شهرداری، به جای مصادره زمین و خرید زمین مالکان بافت فرسوده اقدام به جابجایی ملک آنها در فرآیند بازسازی می کند.
شهرداری در این روش بافت های فرسوده را به بلوک هایی تقسیم و برای هربلوک طراحی مناسب با اصول شهرسازی و معماری طراحی می کند به نحوی که با کنار هم قرار دادن بلوک ها مانند قطعه های یک پازل از مجموع آنها منطقه شهری مناسبی ایجاد شود.
سپس شهرداری بلوکی از این مناطق را به عنوان آورده اولیه تملک کرده و با استفاده از سرمایه گذار بخش خصوصی اقدام به ساخت واحدهای مسکونی و تجاری در این بلوک می کند و پس از اتمام ساخت آن را تحویل ساکنان بافت فرسوده در بلوک های دیگر می دهد و بافت های فرسوده در بلوک های مجاور را برای بازسازی تملک می کند.
با اجرای این کار به صورت بلوک به بلوک و ناحیه به ناحیه در چند سال می توان شاهد ساخت تعداد زیادی واحد جدید با رعایت کلیه اصول فنی و معماری در سمیرم بود.
ضمن اینکه با بهره از این روش مالکان بافت های فرسوده و سرمایه گذاران از محل اجرای این طرح منتفع می شوند و شهرداری آورده اولیه خود را حفظ و در خاتمه این پروژه و هر سال بر میزان و قیمت تملکات شهرداری نیز افزوده می شود.
به این ترتیب مدیریت شهری متولی بازسازی بافت فرسوده در مقیاس وسیع که وظیفه مدیریت آورده، زمین و ملک صاحبان بافت های فرسوده و سفارش ساخت در زمین های تملک شده را دارد.
نکته دیگر اینکه در این طرح، نقش نظارتی دولت نه تنها حفظ بلکه ارتقا یافته و دولت می تواند با ارائه تسهیلات تشویقی مطابق با روند ساخت و سازها و افزایش قیمت ها در مراحل و بخش های مختلف ساخت و ساز، نظارت سازندگان بخش خصوصی را نسبت به همکاری بیشتر در اجرای طرح ها متمایل و تشویق کنند.
نکته پایانی هم اینکه برنامه های تشویقی دولت ها برای افزایش رغبت سرمایه گذاران بخش خصوصی نسبت به فعالیت در بافت فرسوده، افزایش تعامل میان دولت و شهرداری برای بهره گیری از توان اجرایی مدیریت شهری در احیای بافت های فرسوده، امری ضروری است چرا که هماهنگی و همراهی این دو بخش می تواند در تسریع روند بازسازی نقش موثری داشته و در بهبود مبلمان شهری و سیمای کالبد سمیرم هزار چشمه مفید و سازنده واقع شود.
** خبرنگار ایرنا در سمیرم
گ/7147 / 6022
کپی شد
