استان اصفهان پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و با بیش از ۹ هزار واحد تولیدی، یکی از صنعتیترین استانهای کشور محسوب میشود؛ مسائلی مانند بالا بودن نرخ مهاجرت به این خطه، رکود اقتصادی برخی واحدهای تولیدی در سالهای گذشته و کاهش کشت و کار کشاورزی به دلیل کمبود منابع آبی از جمله دلایل بالاتر بودن نرخ بیکاری در این استان در مقایسه با متوسط کشوری عنوان شده است.
براساس گزارش مرکز آمار ایران، نرخ مشارکت اقتصادی در استان اصفهان در پاییز امسال ۴۶.۱ درصد است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۲.۷ درصد کاهش داشت.
نرخ مشارکت اقتصادی از تقسیم جمعیت فعال (شاغل و بیکار) به جمعیت در سنین کار به دست میآید که جمعیت در سن کار در این آمارگیری ۱۵ سال و بالاتر در نظر گرفته شده است.
همچنین نرخ بیکاری استان اصفهان در تابستان سال گذشته ۱۰.۳ درصد بود که رتبه سیزدهم را در بین سایر استانها داشت؛ میانگین نرخ بیکاری کشوری در تابستان ۹۸ حدود ۱۰.۵ درصد بود.
بر اساس گزارش نتایج طرح آمارگیری نیروی کار مرکز آمار ایران، نرخ بیکاری در استان اصفهان در پاییز ۹۸ به ۱۱ درصد رسید که در بین استانها دارای رتبه پانزدهم است درحالیکه این شاخص در پاییز سال ۹۷ در این خطه ۱۴.۱ درصد بود و رتبه هفتم را در بین سایر استانها داشت.
نسبت اشتغال نیز در این استان نیز در پاییز ۹۸، ۴۱.۱ درصد اعلام شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۰.۸ درصد کاهش نشان میدهد.
نسبت اشتغال شامل نسبت تعداد شاغلان به جمعیت در سنین کار است.
اما مهمترین نکته در به کارگیری جوانان به اشتغال در بخشهای مختلف، داشتن مهارت و تخصص در آن زمینه شغلی است.امری که سالهاست با عنوان مهارتآموزی در قالب کارورزی جوانان در محیط واقعی کار اجرا میشود.
اما اواخر دیماه سال ۹۸ بود که هیات عمومی دیوان عدالت اداری درخصوص آرای صادره از هیاتهای تشخیص و حل اختلاف کارگر و کارفرما درباره پرداخت حق بیمه دوره کارآموزی کارگران، پس از بحث و بررسی اعلام کرد کارفرمایان موظف به پرداخت حق بیمه در دوره کارآموزی کارگران هستند.
این موضوع بسیاری از اصناف و واحدها را از بهکارگیری و نیز آموزش مهارتهای لازم آن حرفه دلسرد کرد، اصناف و صنایعی که تا پیش از این به صورت دائم یا موقت افرادی را در قالب کارآموز جذب کرده و این جوانان در محیطی حرفهای، تخصصهای موردنیاز خود را فرامیگرفتند.
همچنین مدتهاست از طرحی ملی برای اشتغالزایی با عنوان "استاد شاگردی" سخن به میان آمده، طرحی در زمینه اشتغال پایدار که گفته میشود در سال جاری دستکم ۴۰ هزار نفر فرصت شغلی در کشور و سه هزار و ۵۰۰ فرصت شغلی در استان اصفهان ایجاد خواهد کرد.
طرحی که با توجه به رای دیوان عدالت اداری درخصوص پرداخت حق بیمه کارورزان باید دید تا چه میزان از سوی اصناف مورد اقبال قرار گرفته و عملیاتی خواهد شد.
بخش خصوصی نیروی کار متخصص میخواهد
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان در گفت و گو با ایرنا با اشاره به برخی اعتقادها مبنی بر نبود کار در کشور و استان و وظیفه دولت در بحث اشتغالزایی گفت: در زمان حاضر و با توجه به شرایط موجود اقتصادی، دولت هیچ استخدامی در دستور کار خود ندارد بنابراین بخش قابل توجهی از اشتغال کشور در بخشهای خصوصی است.
محسن نیرومند با تاکید بر اینکه بخش خصوصی نیز به دنبال افراد متخصص در هر حرفه و شغل است عنوان کرد: افزود: علت اصلی بیکاری جوانان نداشتن مهارت و تخصص در زمینههای کاری است.
وی با انتقاد از اینکه دانشگاهها بر پایه اصل تئوری و نه عملی و مهارتی هستند ادامه داد: متاسفانه فارغ التحصیلان دانشگاهی پس از خروج از دانشگاه، اصول عملی رشتههای تحصیلی خود را نمیدانند.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان اظهارداشت: نرخ بیکاری در میان جوانان ۳۰ درصد است ولی نرخ بیکاری در میان تحصیلکردهها به ۴۰ درصد میرسد.
وی همچنین از نبود قوانین کار به روز و مورد نیاز صنوف انتقاد و تصریح کرد: قوانین کار در کشور از سال ۶۹ تاکنون تغییری نداشته است درحالی که قوانین کار باید مطابق با قوانین مورد نیاز در صنوف تغییر کند و دستورالعملها باید به روز شود.
نیرومند خاطرنشان کرد: رای اخیر دیوان عدالت اداری که دیماه سال قبل اعلام شد کارفرمایان را به بیمه افراد و کار گران در زمان کارآموزی ملزم کرد و این افراد را مشمول بیمه دانسته و گفته شده که سنوات علیالحساب محاسبه شود.
وی با اشاره به ظرفیت به کارگیری حداقل یک نفر در تمامی اصناف استان گفت: ولی کارفرمایان از این موضوع که با به کارگیری افراد به اشتغال در واحدهای خود از نظر حق بیمه و حقوق به مشکل برنمیخورند مطمئن نیستند.
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان اصفهان یادآورشد: این رای موجب شده تا کارفرمایان با احتیاط بیشتر نیروهای کار را به کار بگیرند و در برخی موارد از این اقدام صرف نظر کنند.
رای اخیر دیوان عدالت اداری مهارت آموزی در واحدهای صنفی را با مشکل مواجه کرد
معاون آموزش، پژوهش و برنامهریزی اداره کل آموزش فنی و حرفهای استان اصفهان درباره این موضوع به خبرنگار ایرنا میگوید: با این رای همه واحدهای صنفی که پیش از این از اجرای طرح مهارتآموزی استقبال کرده بودند اکنون از به کارگیری کارورزان سرد شدهاند و دیگر رغبتی به جذب کارآموز ندارند.
عباس مهدیان افزود: با این وجود نمیتوانیم در زمینه کارورزی و اجرای طرح مهارتآموزی کار را با اصناف استان ادامه دهیم و باید تکلیف در این زمینه مشخص شود.
وی با بیان اینکه طرحهای مهارتآموزی دانشآموزان و دانشجویان و مهارتآموزی در محیط واقعی کار از سال ۹۲ آغاز شد اشاره کرد: آموزش دوگانه به صورت ویژه و برای اولین بار در کشور در اصفهان اجرایی شد.
معاون آموزش، پژوهش و برنامهریزی اداره کل آموزش فنی و حرفهای استان اصفهان اظهارداشت: این طرح افراد ۳۰ درصد در کارگاههای آموزش فنی و حرفهای و ۷۰ درصد در محیط واقعی کار با مهارتهای مختلف آشنا شدند.
وی اصفهان را همواره در زمینه طرح مهارتآموزی در رتبه های نخست دانست.
اصناف در مقابل صنعت پتانسیل بیشتری برای اشتغالزایی دارند
رییس اتاق اصناف اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در بخش صنعت برای اشتغال هر نفر به ۵۰۰ میلیون تومان سرمایهگذاری نیاز است درحالی که در واحدهای صنفی با ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان برای هر فرد میتواند شغل ایجاد کرد.
رسول جهانگیری بر وجود خلاءهای قانونی در حوزه کار و اشتغال تاکید کرد و افزود: سیستم دولتی ما در برخی موارد ظرفیت اشتغالزایی و سرمایهگذاری بخش خصوصی را فراموش میکند.
وی همچنین بر لزوم حفظ حقوق مختلف کارگران در مباحث اشتغالزایی و قانون تاکید کرد.
ارایه تسهیلات، مشوق کارفرمایان برای اشتغال معلولان است
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان نیز درباره اشتغال معلولان میگوید: براساس دستورالعمل بهزیستی بخشی از حقوق و بیمه اشخاص معلول به کارفرمایان پرداخت میشود که اگر پوشش کاملی داشته و کارفرمایان بابت پرداخت بیمه و حقوق مطمئن باشند بیشک مشکل اشتغال مددجویان بهزیستی رفع میشود.
مرضیه فرشاد ادامه داد: همچنین ما به کارفرمایانی که معلولان و مددجویان بهزیستی را بهکارگیری کنند نیز به ازای هر نفر ۵۰۰ میلیون ریال و تا سقف ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون ریال تسهیلات اعطا میکنیم.
مدیرکل بهزیستی استان افزود: فرصتهای اشتغالزایی برای معلولان و مددجویان بهزیستی فراهم و از نظر کیفی بسیار مناسب است اما کمیت آن کافی نیست که دلیل آن نبود اعتبارات لازم برای این منظور است.
وی اشاره کرد: استفاده از تسهیلات برای مددجویان و زنان سرپرست خانوار یکی دیگر از فرصتهای موجود برای اشتغالزایی معلولان و زنان سرپرست خانوار است که هر نفر از این افراد میتواند تا ۵۰۰ میلیون ریال از تسهیلات اشتغالزایی استفاده کند.
جوانان تئوریآموز شدهاند
یک تولیدکننده پوشاک در شهر اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در تشریح فعالیتهای خود گفت: ما در زمینه دوخت انواع فرمهای اداری، کار و سفارشهای عمده دوخت لباس در شهر اصفهان فعالیت داریم و حدود پنج کارگر و دوزنده با ما همکاری میکنند.
جعفر طاهری افزود: در ماههای اخیر و به دنبال گسترش و تنوعبخشی به تولیدات خود نیازمند تعدادی دوزنده ماهر و متخصص در زمینه پوشاک و مانتوهای مجلسی هستیم اما هیچ فرد متخصص و دارای مهارت ویژه در این بخش پیدا نمیشود.
وی با تاکید بر اینکه بسیاری از جوانان از نبود شغل گلایه دارند تصریح کرد: به نظر من اشتغال در بسیاری از حوزه های کاری وجود دارد ولی متاسفانه جوانان مهارتهای لازم برای ورود به برخی مشاغل را کسب نکردهاند
این تولیدکننده بیان کزد: بسیاری از جوانان تئوریآموز هستند و در عمل و در محیط واقعی کار قادر به پیادهسازی آموختههای خود نیستند.
وی خاطرنشان کرد: اگر افراد جویای کار، در یک شغل و یا فارغ التحصیلان در رشته دانشگاهی خود به فردی متخصص تبدیل شون بدون شک بیکار نمیماند و به سرعت جذب بازار کار میشوند.
مهدی که یک تعمیرکار تلفن همراه است درباره چگونگی اشتغال خود میگوید: من دیپلم علوم انسانی دارم و در هیچ زمینه کاری تخصص نداشتم تا اینکه به تشویق یکی از دوستان در مراکز فنی و حرفهای به فراگیری تعمیرات تخصصی تلفن همراه پرداختم.
این جوان با اشاره به اینکه این آموزش باعث شد تا بتواند برای کاریابی اقدام کند افزود: من پس از مدتی جستجو برای کار، سرانجام در یک فروشگاه تعمیرات موبایل مشغول شدم ولی تا در این شغل حرفهای شوم مدتی زمان لازم است.
این تعمیرکار تلفن همراه اما از داشتن این شغل و منبع درآمد ابراز خوشحالی میکند، هرچند که خودش آن را برای گذران زندگی و دست و پا کردن سرمایهای کوچک برای ازدواج و مخارج خانه کافی نمیداند ولی میگوید: همین که شاغل باشم از بیکاری و در خانه نشستن بهتر است.
در استان افزون بر پنج هزار نفری اصفهان بیش از 9 هزار واحد تولیدی و صنعتی فعالیت دارد.