فاویسم یک بیماری ارثی خونی است که بهعلت کمبود یکی از آنزیمهای گلبولهای قرمز ایجاد و بیشتر در پسرها دیده میشود و بیماران در حالت عادی، طبیعی هستند و هیچگونه علامتی ندارند مگرآنکه مواد خوراکی مانند باقلا استفاده کنند.
از جمله علائم این بیماری میتوان به تب خفیف، بیحالی، رنگ پریدگی، حالت تهوع و گاهی استفراغ، قرمز یا تیره رنگ شدن ادرار به رنگ چای پُررنگ و گاهی درد شکم یا کمر اشاره کرد.
به گفته رییس بیمارستان کودکان امام حسین(ع) اصفهان، هر سال از اواخر فروردین و در اردیبهشت، تعداد مراجعه کودکان بدلیل بروز علائم بیماری فاویسم به این بیمارستان افزایش مییابد.
دکتر مهرداد معمارزاده روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا با بیان اینکه مصرف باقلا در بروز این بیماری تاثیر بسیاری دارد، افزود: خانوادهها باید هوشیار باشند و اگر علائم این بیماری را در فرزند خود مشاهده کردند بسرعت او را به بیمارستان انتقال دهند یا به متخصص اطفال یا خون مراجعه کنند.
یک فوق تخصص خون و سرطان اطفال در اصفهان نیز به ایرنا گفت: نشانههای بیماری فاویسم بیشتر در ماه اردیبهشت شعلهور میشود و با افزایش تعداد بیماران آن بدلیل مصرف باقلا مواجه میشویم.
دکتر سعید یوسفیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: فاویسم، یک بیماری ژنتیکی وابسته به کروموزوم ایکس(X) است که بطور معمول در جنس پسر اتفاق میافتد و در آن گلبولهای قرمز نسبت به مواد اُکسیدان حساس میشوند.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه اُکسیدان در برخی مواد غذایی مانند باقلا و نخود فرنگی، برخی داروها و عفونتها وجود دارد، اظهار داشت: تماس با برخی مواد مانند نفتالین و حنا نیز میتواند علائم این بیماری را بروز دهد.
یوسفیان با اشاره به اینکه علائم این بیماری مانند حالت ضعف و تب پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت و علائمی مانند رنگ پریدگی، زرد شدن مخاط چشم و پوست و پر رنگ شدن رنگ ادرار بدلیل دفع هموگلوبین پس از ۴۸ تا ۷۲ ساعت بروز میکند، خاطرنشان کرد: درمان این بیماری بصورت حمایتی است به این معنی که اگر هموگلوبین خون به حد بسیار پایین نرسیده باشد از سُرم و مایع درمانی استفاده میشود در غیر این صورت به بیمار خون تزریق خواهد شد.
وی با تاکید براینکه این بیماری ژنتیکی است و فقط راه پیشگیری دارد، توضیح داد: در برخی کشورها در هنگام تولد با تست اسکرین(G۶PD) بیماری فاویسم در کودکان تشخیص داده میشود اما هنوز در کشور ما این کار انجام نمیشود بههمین دلیل خانوادهها باید هوشیار باشند و اگر نمونههای آن را بویژه در خانواده مادری مشاهده کردند، احتمال بروز آن را در باره فرزندان خود در نظر بگیرند.
این پزشک با اشاره به اینکه این بیماری بیشتر در استانهای شمالی کشور شیوع دارد، گفت: بطور میانگین ۳ تا ۴ درصد مردم در دنیا به فاویسم مبتلا هستند.
یوسفیان با بیان اینکه بروز علائم بیماری فاویسم پس از مصرف باقلا به برخی مسائل مانند نوع این دانه، میزان مصرف آن و تغییرات آنزیمی فرد نیز بستگی دارد، افزود: ممکن است برخی افراد مبتلا به این بیماری بویژه زنان هیچ علائمی از خود نشان ندهند.
پزشکان به خانواده هایی که فرزند مبتلا به فاویسم دارند، توصیه کردند که با شناخت دقیق عواملی که موجب بروز حملات بیماری میشود از جمله مصرف باقلا و برخی داروهای خاص و پرهیز از مصرف خودسرانه آنها، برای تسکین درد یا پایین آوردن تب کودک، هرگز به او آسپرین ندهند و در این موارد از استامینوفن، تنها با مقداری که پزشک تجویز کرده است استفاده شود.
همچنین در صورتی که کودکی مبتلا به فاویسم است هنگام مراجعه به پزشک یا مراکز درمانی باید ابتلای او به این بیماری اعلام شود تا پزشکان داروهای بیخطر، تجویز و از استفاده از نفتالین و حشره کش در منزل پرهیز کنند.
مرکز آموزشی درمانی کودکان امام حسین(ع) زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بیمارستان تخصصی کودکان با ۱۹۲ تخت است که از سال ۹۱ مورد بهرهبرداری قرار گرفت.
آزمایشگاه و بانک خون، تختها و اتاق عمل اطفال، داروخانه، درمانگاه عمومی و تخصصی و بخش های قلب و همودیالیز از جمله تجهیزات این مرکز آموزشی است.