میثم یاسا در گفت و گو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه در این روزها، برخی والدین از سوی کودکان و نوجوانان خود، با سوالات بیشتری نسبت به گذشته پیرامون مباحث دینی و اعتقادی مواجه می‌شوند، اظهار داشت: بدین ترتیب گاهی طرح سوال‌های مختلف از طرف فرزندان باعث ایجاد دغدغه در والدین محترم می‌شود، در این ارتباط که باید جواب کودک را بدهند که برای وی قابل درک باشد.
وی افزود: در واقع وضعیت خانه نشینی اجباری کرونایی و خستگی و ملالت ناشی از آن، شرایطی را برای تأمل و تفکر بیشتر، آن هم با چاشنی انتقاد و اعتراض برای کودکان به وجود آورده که اقتضا می‌کند تا والدین جهت جلوگیری از آسیب دیدن اعتقادات و افکار مذهبی کودکانشان، دقیق‌تر و عالمانه تر با سوالات آنان مواجه شوند.
از گفتن «نمی‌دانم» به کودک باکی نداشته باشید
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با اشاره به اینکه والدین قبل از هرگونه پاسخگویی به این سوالات کودکان باید به چند اصل اساسی توجه کامل داشته باشند، تاکید کرد: باید دقت کنیم که همیشه جواب ندادن بهتر از پاسخ اشتباه است، در این ارتباط امام (ع) می‌فرمایند که «اگر از شما سوالی پرسیده شد که جوابش را ندانستید، هیچ کدامتان از گفتن «نمی‌دانم» شرم نکنید.»
وی اضافه کرد: در واقع گفتن «نمی‌دانم» اگر با رعایت دیگر بایسته‌های پاسخگویی همراه باشد باعث می‌شود که کودک، شما را فردی فکور و فرهیخته بداند.
تفاوت‌های پاسخگویی به کودکان در سنین مختلف
یاسا با اشاره به تفاوت پاسخگویی به کودکان در سنین مختلف بیان داشت: اگر کودک زیر هفت سال سن دارد، به دلیل اینکه در این دوره سنی، کودکان هنوز به قدرت تحلیل لازم نرسیده‌اند، هرگونه پاسخ در مورد سوالات مربوط به اعتقادات و مخصوصاً خداشناسی، در شکل گیری تصویر آنان از خدا، می‌تواند ایجاد آسیب کند.
وی با تاکید بر این مطلب که بهترین تکنیک و راهکار، در این جور مواقع استفاده از اصل «حواس‌پرتی» است، گفت: دقت کنید که از شنیدن پرسش فرزندان، احساس رنجش از خود بروز ندهید.
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی با اشاره به اینکه والدین در سنین بالای هفت سال ترجیحاً از استفاده کنند، ابراز داشت: باید دقت کنیم که در پاسخگویی به سوالات دینی فرزندان، ضمن پرهیز از به کار بردن عبارات نامانوس، از طرح مباحث تخصصی در آن حوزه جدا پرهیز کنیم.
ارجاع کودک به پاسخ‌های فرد متخصص آشنا با زبان کودکانه
وی افزود: گاهی اوقات نیز در راستای تقویت روحیه مراجعه به متخصص در کودک، والدین باید با وجود آگاهی از پاسخ سوال کودکشان وی را به فردی متخصص که البته با زبان کودکانه آشنایی داشته باشد ارجاع دهند.
یاسا با طرح سوال رایج کودکان در دوران شیوع کرونا به نحوه پاسخگویی به این نوع سوالات پرداخت و گفت: در طول این ایام یکی از سوالات رایجی که ممکن است برای کودکان پیش بیاید این است که «اگر خدا از همه قوی‌تر است، پس چرا کرونا را نابود نمی‌کند؟».
مثالی از نحوه پاسخگویی به سوالات اعتقادی کودکان در دوران کرونا
وی با تاکید بر این مطلب که در پاسخ به این سوال، به چند نکته می‌توان اشاره کرد، اظهار داشت: باید خطاب به کودک این نکته را بیان کنیم که خداوند همیشه و در همه شرایط از همه قوی‌تر است ولی این بدان معنا نیست که ما انسان‌ها اشتباهاتی را انجام دهیم یا از انجام کارهایی که باید انجام دهیم، سر باز بزنیم و آن وقت از خدا انتظار داشته باشیم کار ما را انجام دهد.
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی اضافه کرد: در این ارتباط می‌توانید مثالی برای کودک بزنید بدین شکل که «آیا من که مادر یا پدر تو هستم، قدرت دارم که تکالیف تو را انجام دهم؟ مطمئناً جوابت آری است اما سوال می‌کنم که اگر این کار را انجام دهم، به تو کمکی کرده ام یا باعث افت تحصیلی تو شده ام؟» مطمئناً با این کار کمکی به تو نخواهم کرد؛ پس باید در کنار تو به تو کمک کنم تا تو خودت تکالیفت را انجام بدهی.»
وی تصریح کرد: در این ارتباط باید این نکته را به کودک تفهیم کنیم که در زمان شیوع بیماری کرونا نیز اگر ما رعایت بهداشت نکنیم بیمار خواهیم شد که امری طبیعی است و به خاطر عدم رعایت خودمان، این مشکل برای ما به وجود آمده است.
یاسا ادامه داد: باید در این ارتباط برای کودک توضیح دهیم که ما باید نکاتی که پزشک‌ها می‌گویند را رعایت کنیم و از خدا هم کمک بگیریم تا هرچه زودتر سلامتی‌مان را به دست بیاوریم؛ پس قرار نیست سهل انگاری ما را خدا جبران نماید اما اگر به دستور پزشک عمل کنیم خدا هم کمک ما خواهد کرد.
آموزش تشکر از نعمات‌های خداوند به کودک با مثال‌های محسوس
وی بیان داشت: ذکر این نکته به کودک در ارتباط با این سوال می‌تواند کمک کننده باشد که «نباید فراموش کنی، اگر چه کرونا یک بیماری است و دردسرهایی برای ما درست می‌کند اما همه‌اش بدی و مشکل نیست بلکه خوبی‌ها و نقاط مثبتی هم به دنبال خود خواهد داشت از جمله اینکه اکنون قدر خیلی از داشته‌هایمان را بیشتر می‌دانیم.
کارشناس اخلاق مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی ادامه داد: در این ارتباط زدن مثال‌هایی مانند اینکه مردم پیش از شیوع کرونا به داشته‌های خود مثل دست دادن، رفتن به خانه اقوام، رفتن به پارک و غیره کمتر توجه می‌کردیم و همچنین این بیماری باعث شده است که اکثر مردم بیش از پیش بهداشت فردی را رعایت کنند بر ذهن کودک تأثیرگذار خواهد بود.
ذهن کودک را بیش از اندازه با مسائل دینی درگیر نکنید
وی با تاکید بر این مطلب که ذهن کودک را نباید بیش از همین گزاره که «از خدا کمک بخواه» و امثال آن، درگیر مسائل دینی نمائیم، تصریح کرد: در واقع هنوز تصور کودک از خدا همانند ما نیست و همین ممکن است احساس‌های منفی از خدا در او ایجاد نماید.
یاسا تاکید کرد: بدین ترتیب باید دقت کنیم که صرفاً کودک را توصیه به رعایت بهداشت (البته به دور از افراط و تفریط) کنیم و همانگونه که در بالا ذکر شد، آثار و برکات این بیماری را نیز در حد فهم کودک برای وی توضیح دهیم.
