به گزارش خبرنگار مهر، کارشناس اخلاق نمایندگی مرکز ملی پاسخگویی اصفهان این هفته در طرح خبرگزاری مهر با عنوان «سه شنبهها با پاسخگویی به شبهات دینی»، در ارتباط با این مطلب که پدیدهای به نام سلبریتی، در منظومه تفکر اسلامی چگونه قابل تحلیل است، توضیحاتی ارائه داده است.
میثم یاسا در این ارتباط در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: بدون شک یکی از اقشاری که امروزه در حوادث و مناسبات مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بر افکار عمومی جامعه تأثیر به سزایی دارند «سلبریتی ها» یعنی چهرههای مشهور و رسانهای هستند اما جای این سوال وجود دارد که بهراستی در دنیای سلبریتی ها چه خبر است.
وی با بیان اینکه به طور معمول در همه جای جهان، در دنیای بسیاری از سلبریتی ها همهچیز در خدمت شهرت و بالا رفتن مقبولیت آنها در میان عامه مردم است، بیان داشت: فرهنگ شهرت به طرز عجیبی با سادهسازی مفاهیم مختلف عجین شده است، برخی سلبریتی ها نسخه سادهشده و دمدستیای از کمک، صلح، انساندوستی، مبارزه با فقر را با کارهایی نظیر شرکت در کمپینهای محیطزیست و عکس گرفتن با کودکان کار به مخاطبان میلیونی خود نشان میدهند؛ بیآنکه کاری در راستای حل ریشهای آن مشکل کنند.
نکوهش شهرت طلبی در دین اسلام
کارشناس اخلاق نمایندگی مرکز ملی پاسخگویی به شبهات و سوالات دینی اصفهان تاکید کرد: دلیل این امر هم مشخص است؛ آنها، سلبریتی و نه تکنسین و پزشک و جامعهشناس هستند؛ آنها قرار است به هدفشان برسند. «دیده شدن» هدف بسیاری از این افراد قرار گرفته و بقیه چیزها وسیله است چراکه برای فراموشنشدن در مقاطع مختلف نیاز دارند به شکلهای متنوع، در عرصههای مختلف خود را به طرفدارانشان یادآوری کنند، بدین ترتیب آنها در جزئیترین نمودهای زندگی از آنها تقلید میکنند و این یکی از بزرگترین آسیبهای جوامع امروز است.
وی ادامه داد: شاید یکی از دلایلی که در تعالیم دینی ما «شهرتطلبی» بهشدت نکوهیده شده و در روایات معصومین تأکید شده است آن چنانکه از یک شیر درنده میگریزید از شهرت فرار کنید این است که اساساً شهرت به دنبال خود انسان را مبتلا بهنوعی مستی و توهم خودبرتری میکند؛ براین اساس امام صادق علیهالسلام فرموده است که «اگر توانستید گمنام بمانید، این کار را بکنید، تو را چه میشود اگر مردم تمجیدت نکنند، و اینکه نزد مردم مورد مذمّت باشی درحالیکه نزد خداوندت ستوده باشی».
انتقاد قرآن کریم از سرمستان شهرت و جامعهای که تحت تأثیر آنهاست
یاسا با تاکید بر اینکه افراد سرمست از شهرت و خودبرتربین (چه در عرصه هنر یا ورزش و یا سیاست) معمولاً خود را در همه زمینهها صاحبنظر دانسته و از خودشیفتگی به خودشگفتی رسیده همواره خود را تافتهای جدا بافته از افراد عادی جامعه میپندارند، ابراز داشت: این در حالی است که خداوند متعال در قرآن کریم در سوره مبارکه «شعراء» که درواقع تعبیری از سلبریتی ها به مفهوم امروزی آن است از سرمستان از شهرت و همچنین جامعهای که تحت تأثیر آنان است بهشدت انتقاد و آنان را موجب گمراهی معرفی میکند.
وی اضافه کرد: در واقع ازآنجاکه شعر در جزیره العرب هنری فاخر و بسیار موردتوجه به شمار میرفت موجب جایگاهی ویژه برای صاحبان این هنر و تأثیر به سزای آنان در افکار عمومی و مناسبات سیاسی اجتماعی عصر خویش محسوب میشد و به گواهی تاریخ جزیره العرب شاعران جاهلی که دارای نفوذ فراوان در جامعه بودند در تعامل با جریانات قدرت و ثروت و در مقابل مطامع دنیوی یکی از اصلیترین منشأهای رسوخ بسیاری از خرافات و انحرافات در افکار عمومی عصر خویش به شمار میرفتند.
کارشناس اخلاق نمایندگی مرکز ملی پاسخگویی اصفهان ابراز داشت: بدین ترتیب خداوند در آیه ۲۲۴ سوره شعراء ضمن انتقاد از این طایفه میفرماید که «تنها افراد کم خرد از شعراء تأثیر میپذیرند و تبعیت میکنند» و سپس به دو ویژگی آنان اشاره میفرماید که «آیا ندیدی که آنان به هر وادی و حوزهای ورود و بدون دانش نظر میدهند؟! "وَأَنَّهُمْ یَقُولُونَ مَا لا یَفْعَلُون: و آنان کسانی هستند که میگویند آن چراکه خود عمل نمیکنند.»
سلبریتی ها و عواقب و آسیبهای تبعیت از آنها در کلام شهید مطهری
وی با اشاره به فرازی جالب از سخنان متفکر شهید، استاد مطهری در موضوع سلبریتی ها و عواقب و آسیبهای تبعیت از آنها گفت: ایشان در این ارتباط می گوید که سیاری از جوانها از یک قهرمان ورزشی که افراد، او را در میدانهای ورزش در تلویزیون دیدهاند پیروی میکنند؛ یک قهرمان هنری وقتیکه پیدا میشود میبینید مردم ژستهای وی را پیروی میکنند؛ وقتیکه این قهرمانها راهی را میروند، دیگران نپرسیده و نسنجیده، دنبال آنها میروند.
یاسا ابراز داشت: شهید مطهری در این ارتباط توضیح می دهد که در مسائل کوچک، این امور خطری ندارد؛ مثلاینکه انسان در لباس پوشیدن از فلان قهرمان پیروی و تقلید کند. اما یکوقت در مسائل بزرگ و اساسی عدهای به دهان بزرگان و قهرمانها نگاه میکنند ببینند این قهرمان از کدام راه میرود تا آنها هم از آن راه بروند که این امر خطر آفرین است.
یاسا بیان داشت: مطابق صحبت شهید مطهری قرآن این امر را محکوم میکند و خداوند در این ارتباط می فرماید که «در قیامت تابعها از متبوعها و متبوعها از تابعها تبری میجویند؛ میبینید یک عده از این مردمی که کورکورانه از اکابر و کبرا پیروی کردهاند دادشان بلند است؛ میگویند پروردگارا این بزرگان ما بودند که ما را گمراه کردند. ولی آیا این به پیشگاه الهی پذیرفته میشود؟ نه. جواب میدهند ما به شما عقل و منطق داده بودیم، شما میتوانستید با عقل و منطقتان کار آن بزرگهایی را که اندیشه شما را پرکرده بود بسنجید، ببینید آیا با عقل و منطق جور درمیآید یا جور درنمیآید؟»
وی تاکید کرد: بر اساس مطالب بیان شده بهوضوح باید گفت که نگونبخت جامعهای که افکار عمومی آن بجای نخبگانش از سلبریتی هایش تأثیر بپذیرد و این مفهوم این روزها برای ما به شکل کامل قابلدرک است!.
کدام نوع از شهرت در دین اسلام نکوهیده نیست
کارشناس اخلاق نمایندگی مرکز ملی پاسخگویی اصفهان ابراز داشت: صدالبته پرواضح است که شهرت بهصورت مطلق نکوهیده نیست و چهبسا افراد مشهوری که از شهرت خود درراه خدا و خدمت به خلق استفاده کرده و میکنند؛ آنچه مذموم است شهرتطلبی و سرمستی و خودشگفتی از شهرت و اسفبارتر از آن تأثیر و تبعیت جامعه از این قبیله خودبرتربین است.