اسفند که به نیمه می‌رسد، سنت نیکو و ماندگار درختکاری بار دیگر انسان را با طبیعت آشتی می‌دهد. کهن رسم ایرانیان که علاوه بر برخورداری از پیشینه مذهبی و فرهنگی کارکردهای بیشمار دیگر نیز دارد.
براساس پیش بینی ناسا (سازمان ملی هوانوردی و فضایی) ایران سالانه یک تا ۱.۵ درصد جنگل های خود را از دست می‌دهد که این امر یک بحران به حساب می آید، بر پایه پژوهش‌های صورت گرفته این سازمان، اگر چنین روندی در ایران ادامه یابد، کشور ۷۵ تا ۱۰۰ سال دیگر جنگلی نخواهد داشت.
به گفته مسوولان اکنون تعداد درختان موجود در شهر اصفهان ۳.۵ میلیون اصله است که این تعداد تا پایان سال به سه میلیون و ۷۰۰ هزار اصله درخت افزایش می‌یابد .۶۴ هکتار دیم کاری از ابتدای امسال انجام شد که بذرهای کاشته شده اکنون سبز شدند و تا ۲ سال آینده به کمربند شهر اضافه خواهند شد.
اکنون که شیوع کرونا روزهای پایانی سال و بسیاری از روزمرگی‌ها را تحت شعاع قرار داد، مسئولان در اصفهان تدابیری اندیشیده‌اند که سنت درختکاری همچنان اجرا شود.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در این خصوص به ایرنا گفت: به دلیل شیوع ویروس کرونا توزیع نهال از طریق لایو اینستاگرام انجام شد.
فروغ مرتضایی نژاد افزود: در سایت سازمان پارک‌ها و فضای سبز از هشتم تا ۱۲ اسفندماه ثبت نام نهال رایگان را اجرا کردیم که براساس تقاضای شهروندان نهالهای مثمر از جمله به، خرمالو و نارنج انتخاب شدند و ۳۰ هزاراصله نهال در همه مناطق پی بینی شد.
مرتضایی نژاد ادامه داد: قرار بود همزمان با روز درختکاری توزیع رایگان نهال صورت بگیرد اما با شیوع ویروس کرونا تصمیم بر این شد تا در مناطق ۱۵ گانه توزیع نهال توسط مناطق انجام و درب منازل تحویل شهروندان شود.
وی با اشاره به دستورالعمل ضدعفونی سطح شهر با توجه به شیوع ویروس کرونا گفت: سطح معابر ضدعفونی شد اما چون محلول استفاده شده قلیایی بود اگر به درخت و بستر فضای سبز آسیب بزند دستورالعملی برای پیمانکاران ارسال شد تا بر روی سطح فضای سبز ضدعفونی انجام نشود که خوشبختانه با نظارت کنترل بر فضای سبز چنین مشکلی نداشتیم.
وی با بیان اینکه در سال جاری ۹۰ هکتار به سرانه فضای سبز این کلانشهر اضافه شده است.، افزود: سه هزار و ۷۰۰ هکتار فضای سبز شهر در اصفهان داریم که تا پایان سال به سه هزار و ۸۵۰ هکتار می‌رسد.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان تصریح کرد: تاکید کردیم تا گونه‌های گیاهی استفاده شده مقاوم به خشکی، با سن بالاتر و ریشه پر باشد تا دوام و سازگاری بیشتری داشته باشد.
وی با اشاره به اقدامات ویژه برای نوروز ۹۹ تصریح کرد: اقدامات از پاییز امسال آغاز شد و علاوه بر گل آرایی و فضای سبز شهر به جداره اتوبان‌ها پرداختیم و در هفت منطقه که رینگ دوم و سوم را تشکیل می‌دهد فضای سبز بیشتری ایجاد کردیم.
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری اصفهان در پاسخ به این سوال که با توجه به کاهش بارش‌ها برای آبیاری فضای سبز در تابستان چه اقداماتی صورت گرفته است، گفت: تمام تلاش ما طی ۲ سال گذشته ایجاد زیرساخت‌ها بوده که ایجاد زیرساخت فضای سبز تامین آب آن است از این رو برنامه‌ای که پیش بینی کردیم بر مبنای تامین و خطوط انتقال آب بوده است.
مرتضایی نژاد خاطرنشان کرد: از سال ۹۷ و نبود آب برای آبیاری فضای سبز به خوبی گذر کردیم اما براساس پیش بینی‌ها طی ۲ سال گذشته تدابیر متعددی انجام دشه است که مهم ترین آن خط انتقال آب و پساب در رینگ شمال و جنوب شهر است که بسیاری از مناطق شهر را پوشش می‌دهد و از طرح جامع فضای شهر و انتقال آب نشات گرفته است.
سپیده خادم، عضو یک سازمان مردن نهاد در اصفهان نیز به ایرنا گفت: با توجه به شیوع کرونا و هراس مردم از شرکت در برنامه های دسته جمعی، تصمیم گرفتیم با جذب کمک خیران و مردم از طریق فضای انتشار فراخوان در مجازی، تعدادی نهال خریداری کنیم و یه نمایندگی از افرادی که در این برنامه شرکت کردند در بوستان های سطح شهر بکاریم.
وی افزود: تا اکنون نزدیک به ۱۵۰ اصله نهال خریداری شده که کاشت آنها توسط اعضای سازمان مردم نهاد در قالب یک برنامه با رعایت نکات بهداشتی انجام خواهد شد.
خادم اضافه کرد: تحرک گروهی شهروندان، کمک سازمان ها به مردم برای تهیه نهال رایگان، حضور اشتراکی در محل واحد برای کاشت نهال و مشارکت در کاشت و آبیاری نهال ها همه نمود بعد اجتماعی درختکاری در راستای تقویت هم افزایی است.
کارشناس برنامه ریزی فرهنگی هم در این خصوص معتقد است طراحی و اجرای پویش های مختلف با موضوعات متنوع مانند مقام شهدا، پاسداشت مقام مادر، بیماران نیازمند، اهدای خون، تقویت امید و غیره همزمان با روز درختکاری به معنای ریشه دار بودن این سنت در باورهای مردم است.
علیرضا فکوری افزود: این مساله به ویژه در سال های اخیر هدایت نیت ها و نذرهای مردمی را در بستر درختکاری برای ارزش گذاری و فرهنگ سازی سایر باورها به دنبال داشته است.
به گفته وی رابطه متقابلی بین درختکاری و فرهنگ سازی وجود دارد به این معنا که بسیاری از ارزش هایی که می خواهیم در جامعه رواج پیدا کند را می توانیم با طراحی پیوست فرهنگی برای آن در روز درختکاری تثبیت و تقویت کنیم و در مقابل افکار عمومی را به اهمیت کاشت درخت جذب کنیم.
یک روانشناس اما در این خصوص معتقد است ایجاد فضای سبز به سلامت جسم و روان ساکنین شهرها کمک می‌کند، گاه کردن به گل ها و گیاهان باعث برانگیخته شدن احساس شادی، آرامش و طراوت در افراد می شود و غم و اندوه را از انسان دور می‌کند.
ساره خلجی ادامه داد : با نگاه کردن به گل‌ها، اتصال عصبی مثبتی در مغز افراد ایجاد می شود.
به گفته وی گیاهان علاوه بر ایجاد حس نگرش مثبت به زندگی و ایجاد آرامش، احساس رضایت و شادی را در افراد ایجاد می کند.
این روانشناس با بیان اینکه افراد زیادی با سپری کردن دقایقی در باغ ها و بوستان ها به شادابی و انبساط خاطر رسیدند، افزود: رویارویی با پوشش گیاهی و طبیعت سرسبز برای انسان وجد آور و فرح بخش است.
کارشناس محیط زیست در گفت و گو با ایرنا، اظهار داشت: درختان توانایی پالایش خاک را دارند و با کاهش سرعت روان آبها باعث نفوذ بیشترآنها به درون آبخوان ها و جلوگیری از هدررفت آب می شوندهمچنین با کاهش سرعت بادها موجب کاهش فرسایش خاک می شوند.
سجاد قاسم زاده با بیان اینکه ارزش فواید درختان بیشتر از دو برابر هزینه‌های کاشت و نگهداری آنهاست، افزود: کاهش سرعت باد با مقاومت در برابر جابجایی هوا، اکسیژن سازی، جلوگیری از به وجود آمدن طوفانها، جلوگیری از سیل های تخریب زا ، کنترل اقلیم با تعدیل اثرات خورشید، باد و باران از فواید دیگر درختان است.
این کارشناس افزود: درختان علاوه بر لطافت هوا باعث کاهش آلودگی صدا می شوند به این معنا که صدای عبور و مرور اتومبیل ها در خیابان ها می تواند توسط درختان کاهش یابد.
به گفته وی درختان چون حفاظی در برابر تشعشعات ماوراء بنفش بوده هوا در زیر درختان در روز خنک‌تر و در شب گرم‌تر شود.
اینکه هر ساله تعداد بیشماری نهال می کاریم اما تغییر چندانی در پوشش گیاهی نداریم به این مساله بر می گردد که هنوز نتوانسته ایم درختان متناسب با اقلیم هر منطقه را بشناسیم این را کارشناس ارشد منابع طبیعی به ایرنا گفت.
شینا فرخی افزود: برخی از درختان در خاک‌های مرطوب رشد می کنند مانند سپیدار و تبریزی که در مزارع کاشته شده و همچنان به عنوان بادگیر از آنها استفاده می شود برخی مانند بیدها آب دوست هستند و در حاشیه جوی های آب و کنار استخرها کاشته می شوند.
به گفته وی درختان را از نظر اینکه برگ‌ریز هستند و یا همیشه سبز به دو گروه تقسیم می شوند: درختان برگ ریز برگ های خود را در پاییز و زمستان می ریزند مانند درخت تبریزی و یا افرا، درختان دیگری هم هستند که برگ‌هایی همیشه سبز دارند مانند درخت زیتون و برگ‌بو، گروهی از درختان همیشه سبز هم برگ های کوچک سوزنی دارند مانند کاج‌ها و گروهی که برگ‌های کوچک فلس مانند دارند، سروها هستند.
وی کاشت انواع غیر بومی درختان و درختچه‌ها در ایران را بدون توجه به وضعیت منابع آبی و اقلیم، تهدیدی جدی برای طبیعت کشور دانست.
این مدرس دانشگاه، تأکید کرد: مدیریت این مساله حیاتی نیازمند به روزرسانی آموزه های مدیران این بخش است تا آنان خود را به دانش روز جنگلداری قرن نزدیک کنند.
کاشت درخت در همه ادیان الهی مورد تاکید قرار گرفته و در جهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است بطوری که به گفته مورخان روز درختکاری ابتدا توسط 'جان استرلینگ مورتو' در ۱۰ آوریل (۲۱ فروردین) سال ۱۸۷۲ در کشور آمریکا برگزار شد و گفته می شود که در آن روز بیش از یک میلیون درخت کاشته شده است.
بعد از مدتی این تاریخ به آخرین جمعه ماه آوریل انتقال یافت و امروزه در بیشتر کشورهای جهان روزی به نام درختکاری وجود دارد که در آن دوستداران طبیعت به کاشتن درختها و نهالهای متفاوت می پردازند.
بررسی ها نشان می دهد امروز بیشتر کشورهای دنیا روز درختکاری را محترم شمرده اند و در این روز درخت ها و نهال های متفاوتی می کارند اما تاریخ این روز با توجه به آب و هوای هر کشور متفاوت است و در موقعی از سال، این کار را انجام می دهند که درخت قابلیت رشد کردن دارد.
برای نمونه کشورهای آلمان، مصر، پاکستان و مکزیک این روز را به ترتیب در روزهای پنج اردیبهشت، ۲۶ بهمن، ۲۷ مرداد و دومین پنجشنبه از ماه جولای برگزار می کنند.در شهر اصفهان افزون بر ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر زندگی می‌کنند.
همچنین این خطه دارای ۱۵ منطقه شهری، هفت هزار و ۵۰۰ هکتار اراضی مسکونی، ۷۰۰هزار خانه ، حدود ۳۶۰ هکتار اراضی آموزشی، ۵۰ هکتار پارکینگ، یکهزا رو ۱۰۰ هکتار فضای عمومی و ۳۰۰ هکتار باغ داخل محدوده شهری است
