زخـم یا جراحت در دانش پزشکی، آسیبی است که در آن پوست خراشیده، پاره، بریده، سوراخ یا دریده شود یا بعلت یک تروما با اینکه پوست سالم مانده ولی در زیر آن آثار قرمزی یا کبودی دیده شود.
به شکل مختصر جداسازی اتصال بین سلولی بخشی از پوست یا گوشت بدن را زخم میگویند.
امروزه شاهد افزایش روز افزون تعداد بیماران مبتلا به زخم خصوصا زخمهای دیابتی هستیم.
همچنین استومی ایجاد مسیری بین اندام و پوست بیرونی است. برش دایرهای شکل کوچکی بر جداره شکم زده و بخشی از روده از شکاف بیرون آورده میشود. استومی به جراح اجازه میدهد تا مشکلات حاد سیستم را درمان کند.
تمامی بیماران استومی بعد از عمل جراحی و ترخیص از بیمارستانها دچار مشکلات روحی روانی شدید به دلیل عدم شناخت این بیماری و نداشتن تخصص در این زمینه میشوند.
اگر زخم ها عفونی شود، عمق، وسعت و شدتش بیشتر میشود بنابراین در دنیای امروز شناخت انواع زخم، درمان و پانسمان آن به عنوان تخصصی خاص و موضوعی مهم و علمی مطرح است.
از طرفی با پیشرفتهای علمی اخیر هر روز شاهد نوآوریهای جدید در محصولات زخم و معرفی روشهای درمانی تازه در این حوزه هستیم که درمانگران زخم را به چالش میکشد.
کتاب "مدیریت زخم و استومی" به عنوان یک کتاب تازههای علمی از موضوع تخصصی زخم و درمان آن در ۲۱۶ صفحه در سال ۹۸ با شمارگان دوهزار و ۱۰۰ نسخه توسط نشر پیمان دانش در اصفهان برای اولین بار به چاپ رسیدهاست.
این کتاب در هفت فصل به بیان مطالب علمی و کاربردی از جمله آناتومی و فیزیولوژی پوست، انواع ترمیم زخم (حاد و مزمن)، اصول ارزیابی زخم و بیمار، سوختگیها، اهداف مراقبت از زخم، اصول مدیریت زخم ناشی از تروم و جراحی و توصیههای پیشگیری از ایجاد زخم دیابتی پرداخته است.
همچنین مطالبی درباره طبقهبندی زخم فشاری، پانسمان سوختگی، زخمهای سرطانی، سوختگی، واریسی، عروقی و عفونی، مدیریت ترشحات زخم، انواع اگزودا، انواع پانسمان و تقسیمبندی آنها، انواع درمانها و نیز استومی و شستشوی روده بزرگ در فصلهای مختلف این کتاب عنوان شدهاست.
نویسنده این کتاب که پرستار تخصصی زخم و استومی است درباره اهداف خود برای تالیف این کتاب به خبرنگار ایرنا میگوید: با توجه به نیاز درمانگران زخم به یک منبع علمی کاربردی منسجم جهت استفاده برای درمان و مراقبت بیماران دارای زخم و استومی باعث شد تا برای تالیف این کتاب اقدام کنم.
صدیقه آقایی با اشاره به اینکه موضوع زخم و استومی بحث روز در دنیای علمی حاضر است افزود: تاکنون منبع فارسی جامعی که دانشجویان و اساتید بتوانند از آن استفاده کنند وجود نداشت.
دارنده مدرک بین المللی ET-NURSE از انجمن جهانی زخم استرالیا (WCET) تصریح کرد: این کتاب حاصل ۱۰ سال تجربه در زمینه درمان زخم، علوم و فنون فراگرفته از اساتید و نیز جدیدترین مقالات علمی است و به دلیل تازگی و چاپ اول، ممکن است هنوز کامل و جامع نباشد بنابراین آماده دریافت پیشنهادهای اصلاحی از سوی اساتید امر برای غنابخشی به کتاب در چاپهای بعدی هستم.
وی عنوان کرد: این کتاب تخصصی میتواند به فراگیران دوره زخم و درمانگران زخم از جمله پیراپزشکان و پرستاران کمک کند.
آقایی همچنین به برگزاری بیش از یکصد کارگاه تخصصی زخم و استومی در سطح کشور برای درمانگران و آموزش سه تا پنج هزار درمانگر زخم از پرستاران و پزشکان در استانهای مختلف کشور توسط خود اشاره کرد.
وی با بیان اینکه با توجه به بالا رفتن قیمت کاغذ و چاپ و نیز تمام رنگی بودن این کتاب، هزینههای بالایی برای چاپ متحمل شدهاست اظهارداشت: هیچ فرد یا ارگانی از لحاظ مالی از انتشار این کتاب حمایت نکرد و من به دلیل داشتن احساس مسوولیت در قبال حرفه خود، شخصا آن را عهدهدار شدم.
این پرستار تخصصی زخم و استومی حدود ۳۰ سال در حرفه پرستاری فعالیت داشته و سال ۸۸ به عنوان تنها اصفهانی به همراه ۱۲ نفر دیگر از سایر نقاط کشور در دوره تخصصی بینالمللی زخم و استومی که توسط انجمن جهانی زخم استرالیا (WCET)، انجمن زخم و استومی ایران و دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شده بود انتخاب شد.
آقایی همچنین ۱۵ مقاله داخلی و خارجی، طراحی دو پوستر تخصصی ویژه زخم و بیماران دیابتی جهت استفاده در مراکز درمانی و بیمارستانهای کشور و دو برنامه کاربردی تلفن همراه در این زمینه را در کارنامه علمی و کاری خود دارد.