کم‌آبی مناطق مرکزی ایران و خشکی زاینده‌رود به عنوان شاهرگ حیاتی این مناطق یکی از اصلی‌ترین مشکلات امروز کشورمان است، زاینده‌رودی که قرن‌ها سرچشمه حیات و رشد در مرکز ایران زمین بود، سالهاست که بر اثر بی‌توجهی و دخالت بی‌حساب و کتاب در طبیعت، گرفتار خشکی شده و به کما رفته است.
در کنار جریان دوره‌ای و نه دائم این رودخانه که مشکلات متعدد و متنوع برای محیط‌زیست، پوشش گیاهی و گونه‌ای جانوری منطقه ایجاد کرد، کشاورزی به عنوان یکی از مشاغل اصلی فلات مرکزی را تحت‌الشعاع قرار داده و در دهه‌ها و سال‌های اخیر حتی تامین آب آشامیدنی مردم را با معضل روبه رو کرده است.
زنده‌رود به معنی رود زندگی بخش، بزرگترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی بویژه زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق حدود ۲۰۰ کیلومتر پیش می‌رود و در نهایت به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد.
این رودخانه که علاوه بر جاذبه تفریحی و فرهنگی، همواره نقشی مؤثر در کشاورزی و اقتصاد منطقه مرکزی کشورمان و هستی تالاب گاوخونی داشته است، در دهه‌های اخیر به علت کمبود بارش‌ها، خشکسالی‌های متوالی، تراکم جمعیت و افزایش برداشت به یک رودخانه فصلی تبدیل شد و در پایین دست در فصول گرم بویژه تابستان با خشکی مواجه شده است.
حوضه زاینده‌رود از 2 استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری تشکیل شده است، این حوضه دارای ۲۶ هزار و ۹۱۷ کیلومتر مربع است که ۹۲.۹ درصد آن در استان اصفهان و ۷.۱ درصد در استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد.
کاهش شدید بارش در سال‌های اخیر در حوضه‌آبریز فلات مرکزی ایران که زاینده‌رود بزرگترین رودخانه آن به شمار می‌رود، باعث شده است تا میزان آب ورودی به سدهای استان بخصوص سد زاینده رود به حداقل خود برسد و امکان تخصیص آب برای کشت کشاورزان غرب و شرق اصفهان وجود نداشته باشد و حتی شرایط ذخیره آب در سد زاینده رود به گونه‌ای بود که مسؤولان را مجبور کرد که تنها آب آشامیدنی را اختصاص دهند و تخصیص آب برای کشاورزی را به افزایش بارندگی در ماه‌های آینده و افزایش ذخیره سد موکول کردند.
حتی در پی عدم تخصیص آب کشاورزی به کشاورزان، این قشر از شرق و غرب اصفهان که پیش تر و در سال‌های گذشته با حضور در برخی مکان‌های از قبل اعلام شده در استان تجمع کنند، باز هم و به دفعات برای احیای زاینده رود و تخصیص حقابه خود از این رودخانه در مکان‌های اجتماع کرده و مطالبات خود را خواستار شدند.
میزان کاهش آب ذخیره شده در سد زاینده رود در سال‌های اخیر بی سابقه بوده و نسبت به میانگین بلند مدت (۴۴ ساله) در ایامی ۸۰ درصد و حتی بیشتر نیز کاهش داشته است و حتی در روزهایی میزان آب ذخیره شده در سد زاینده رود به یک دهم ظرفیت کلی این سد رسید و چالش‌های بسیاری را در بخش‌های مختلف از جمله آب آشامیدنی برای این خطه به وجود آورد.
مشاهده شرایط بحران آبی در سال‌های اخیر لزوم برنامه ریزی و اقدامات اساسی و جدی را برای مقابله با بحران آبی در بلند مدت و کوتاه مدت نشان می‌دهد و همین امر طرح‌های بلند مدت و کوتاه مدت انتقال آب، حفظ منابع آبی و کاهش هدر رفت ها را طی سال‌های گذشته در دستور کار مسئولان قرار داد.
طرح سامانه دوم آبرسانی اصفهان، تشکیل ستاد احیای زاینده رود، طرح ۹ ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده رود، احداث سد و تونل سوم کوهرنگ و طرح انتقال آب از بهشت آباد به فلات مرکزی ایران و طرح مدیریت یکپارچه منابع آب زاینده رود و طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی از جمله طرح های مورد اشاره است.
صدای زنگ خطر تامین آب آشامیدنی اصفهان به گوش می‌رسد
افزایش جمعیت هر ساله در استان، قدمت سامانه نخست آبرسانی آشامیدنی اصفهان و جلوگیری از بروز بحران‌های ناشی از نبود آب آشامیدنی ضرورت هر چه بیشتر اجرا و تکمیل سامانه دوم آبرسانی این خطه را نشان می‌دهد و بی شک این طرح نیاز و خواسته حدود پنج میلیون نفر از ساکنان منطقه مرکزی کشورمان است.
بررسی آمار و ارقام نشان می‌دهد که میزان مصرف آب شرب کشور سالانه حدود ۷.۵ میلیارد مترمکعب است، ۲۵ میلیون واحد خانگی و ۱۵ میلیون اشتراک در کشور وجود دارد و بر طبق گزارش‌ها بیش از ۹ میلیون ۸۰۰ هزار واحد در کشور بالاتر از الگوی مصرف، آب مصرف می‌کنند، استان اصفهان با قرار گرفتن در منطقه خشک همچون برخی دیگر مناطق کشور با چالش جدی تامین آب در بخش‌های مختلف مواجه است، اما در کنار دیگر نیازها باید تامین آب آشامیدنی را مهم‌ترین نیاز این منطقه دانست.
نبود آب آشامیدنی کافی، بهداشتی و مطمئن وضعیت سلامت در یک منطقه را با چالش روبه رو می‌کند و بهداشت مردم را تا حدزیادی به خطر می‌اندازد، از سوی دیگر مسائل مختلف امنیتی و اجتماعی به تامین آب به خصوص آب آشامیدنی مرتبط است و بی شک نمی‌توان ساده از کنار آن عبور کرد.
با بررسی وضعیت در منطقه مرکزی ایران مشاهده می‌کنیم که کاهش شدید منابع آبی از یک سو و گره خوردن سرنوشت تامین آب شرب مردم استان اصفهان به تنها یک سامانه آبرسانی (تصفیه خانه بابا شیخعلی) از سوی دیگر، تسریع در اجرا و تکمیل عملیات و راه اندازی سامانه دوم آبرسانی این خطه را بیش از گذشته حیاتی می‌کند.
سامانه اول این تصفیه خانه (بابا شیخعلی) آب ۵۶ شهر و ۳۰۰ روستا و جمعیتی یادشده استان را تأمین می‌کند، اما رشد جمعیت و افزایش استفاده شهروندان، احتمال نقص در این تصفیه خانه و وقوع هرگونه اتفاق ناگوار و توقف این سامانه، سبب خواهد شد که تأمین آب آشامیدنی مردم این خطه با مشکل و حتی بحران رو به رو شود.
نگاهی به حوادث پیش آمده طی سال‌های گذشته که شبکه آبرسانی اصفهان را با اختلال و مشکل مواجه کرد به تاکید کارشناسان ضرورت احداث و بهره برداری از سامانه دوم آبرسانی این خطه را دو چندان می‌کند، پیش از این، حوادث مربوط به نشت مواد نفتی به زاینده رود باعث بروز مشکل در تأمین آب آشامیدنی مردم و قطعی آب آشامیدنی ساکنان این منطقه شد، مرداد سال ۹۳ ورود مواد سوختی درمنطقه بالادست به زاینده رود در محدوده باغبهادران از توابع شهرستان لنجان سبب قطع شبکه آب آشامیدنی اصفهان و شهرستان های مجاور را رقم زد.
نشت گازوئیل به آب رودخانه زاینده رود باعث از کار افتادگی عملیات تصفیه و پمپاژ آب در محل تصفیه خانه بابا شیخعلی شد.سال ۸۷ در رویدادی مشابه نشت مواد نفتی به این رودخانه باعث قطعی آب آشامیدنی اصفهان شده بود.
بنابراین بسیاری از کارشناسان حوزه آب و مسئولان اجرایی اصفهان، اجرای طرح سامانه دوم آبرسانی این شهرستان را برای جلوگیری از بروز مشکلات مشابه ضروری می‌دانند.
از سوی دیگر تأمین آب آشامیدنی مردم اصفهان برخی اوقات به دلیل عدم وجود منابع کافی آب در برخی مواقع، افت فشار آب و مباحث کیفی را در پی دارد و موجب گلایه‌های شهروندان می‌شود، از این رو احداث، تکمیل و بهره برداری هرچه سریع‌تر از سامانه دوم آبرسانی اصفهان ضروری است.
پروژه سامانه دوم آبرسانی اصفهان شامل تونل انتقال آب و تصفیه خانه موسوم به 'گلاب ۲' است و به عنوان طرح توسعه آبرسانی به ۱۴ شهرستان استان اصفهان به طول ۲۷ کیلومتر، آب دریاچه سد زاینده رود را به تصفیه خانه انتقال می‌دهد و تکمیل آن در مجموع حدود ۱۳ هزار میلیارد ریال هزینه در بردارد.
اکنون حداکثر ظرفیت آب انتقالی از طریق سامانه کنونی آبرسانی اصفهان (بابا شیخعلی) حدود ۱۰.۵ متر مکعب بر ثانیه است که البته به علت کاهش منابع آبی این میزان حدود هفت متر مکعب برثانیه است، اما در صورت تکمیل و بهره برداری از پروژه تصفیه خانه ' گلاب ۲ '، زمینه انتقال ۱۶ مترمکعب بر ثانیه آب شرب برای شرب شهرها و روستاهای اصفهان فراهم خواهد شد.
طرح سد و تونل سوم کوهرنگ، امیدبخش برای نصف جهان
عملیات اجرایی تونل سوم کوهرنگ در سال ۱۳۷۷ با هدف تأمین آب به میزان حدود ۲۵۵ میلیون مترمکعب در سال برای تأمین بخشی از کمبود آب منطقه مرکزی ایران آغاز شد.
قرارداد ساخت سد تونل سوم کوهرنگ نیز در سال ۱۳۸۹ بسته شد و قرار بود سال ۹۳ به بهره برداری برسد اما پیشرفت فیزیکی کنونی طرح کمتر از ۲۰ درصد است.
عملیات ساخت تونل سوم کوهرنگ مراحل خود را طی می‌کند اما عملیات اجرایی سد مخزنی این تونل در چند سال اخیر به مسوولان امر به دلیل مشکلاتی از جمله منابع مالی متوقف مانده بود و امید است در آینده ای نزدیک شاهد تکمیل آن باشیم.
نیم نگاه دیار زاینده‌رود به طرح انتقال آب بهشت آباد
طرح انتقال آب از بهشت آباد به فلات مرکزی ایران شامل سه بخش، احداث سد ۱.۵ میلیارد متر مکعبی به ارتفاع ۱۷۸ متر، سامانه انتقال آب تا منطقه 'شلمزار' (در ۳۵ کیلومتری جنوب شهرکرد واقع در استان چهارمحال و بختیاری) که سامانه‌ای مشترک و بخش احداث خطوط انتقال از سامانه انتقال آب از شلمزار به اصفهان، یزد و کرمان است.
شرکت آب منطقه‌ای اصفهان حدود ۱۲ سال پیش مطالعات این طرح مشتمل بر یک سد بنتی و تونل ۶۰ کیلومتری را آغاز کرد که وزارت نیرو در دولت یازدهم با بازنگری آن و با حذف تونل، با انجام آن از طریق خط لوله و ایستگاه پمپاژ و همچنین احداث یک سد موافقت کرد.
بدلیل اینکه قراراست علاوه بر اصفهان استان‌های دیگری نیز از طرح بهشت آباد بهره ببرند، وزارت نیرو به درخواست آن استان‌ها، دستگاه اجرایی طرح را تغییر و آن را از آب منطقه‌ای اصفهان به شرکت آب نیرو واگذار کرد.
هدف این طرح، تأمین آب آشامیدنی بر اساس پیش بینی جمعیتی برای استان‌های اصفهان، کرمان و یزد است، حجم آب انتقالی طرح مذکور در صورت تکمیل در مجموع ۵۸۰ میلیون متر مکعب خواهد بود که ۲۵۰ میلیون مترمکعب آن برای اصفهان، ۱۸۰ میلیون متر مکعب برای کرمان و ۱۵۰ میلیون متر مکعب برای یزد اختصاص خواهد یافت که این ارقام به صورت مصوبه قانونی ابلاغ شده است.
طبق برآوردهای سال ۹۶ پیمانکار، اتمام این طرح به طور کلی با احتساب یزد و کرمان حدودپنج میلیارد دلار هزینه دارد و آخرین برآوردهای پیمانکار بدون محاسبه خط انتقال یزد و کرمان حدود ۷۵۰ میلیون دلار هزینه سد، حدود ۳۰۰ میلیون دلار سامانه انتقال، ۴۷۰ میلیون دلار خط اولیه انتقال از شلمزار به اصفهان در جمع حدود یک میلیارد و ۵۲۰ میلیون دلار هزینه خواهد داشت.
در ابتدای فعالیت دولت تدبیر و امید در خصوص سامانه انتقال یعنی از سد تا مخزن شلمزار نظرهای گوناگونی مطرح شد، طبق این طرح، پیش بینی شده بود که تونل ۶۰ کیلومتری برای انتقال آب در نظر گرفته شود اما وزیر نیرو وقت و کارشناسان وزارتخانه، به ترکیبی از تونل و خط لوله اعتقاد دارند، به نحوی که ۱۱ کیلومتر توسط تونل کوتاه و مابقی بوسیله خط لوله پوشش داده شود.
مطالعات سامانه انتقال هنوز کامل نشده و هر تصمیمی که اتخاذ شود در کل طرح هیچ تغییری ایجاد نمی‌کند زیرا فقط سامانه انتقال و روش آن ممکن است تغییر کند.
عملیات و داده‌های ژئوتکنیکی، آن دسته اطلاعات مربوط به زمین هستند که در برنامه ریزی، اکتشاف طراحی، ساخت و بهره برداری از سازه‌های مهندسی و پروژه‌های عمرانی و معدنی به کار رفته و ایمنی و کارایی مؤثر آنها را تضمین می‌کند، این اطلاعات دامنه گسترده‌ای از داده‌ها را در زمینه‌های مکانیک خاک، مکانیک سنگ، منابع آب، لرزه خیزی، مهندسی عمران، زمین شناسی مهندسی و زیست محیطی، شامل می‌شود.
ستاد احیای زاینده‌رود یک خواسته عمومی اما همچنان معطل
در همین ارتباط برخی مسؤولان یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای احیای زاینده رود را تشکیل ستاد احیای آن می‌دانند.
رئیس جمهوری آذرماه سال ۹۷ خواهان طرح تشکیل ستاد احیای زاینده رود در هیأت دولت شد، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی در پی نامه ارسالی نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی به ایشان مبنی بر تشکیل ستاد احیای زاینده رود، اسحاق جهانگیری معاون اول دولت را مسؤول بررسی این موضوع کرد.
دکتر روحانی که در سفر سال ۹۳ خود به اصفهان وعده به جریان انداختن زاینده رود را داده بود، در دستور خود به معاون اول به اهمیت احیای این رودخانه برای زندگی مردم، وضعیت کشاورزی، صنعت و گردشگری تاکید کرد.
در همین ارتباط رییس مجمع نمایندگان استان اصفهان در این زمینه در گفت و گو با ایرنا با تاکید بر ضرورت تشکیل این ستاد اظهار داشت: ستاد احیای زاینده رود برای حل مشکلات این رودخانه باید طرح‌های کوتاه، میان و بلند مدت عملیاتی داشته باشد.
حجت الاسلام والمسلمین سید ناصر موسوی لارگانی تصریح کرد: برنامه ریزی دقیق و جامع برای احیای زاینده رود بسیار مهم است، زمان‌های زیادی از دست رفته و باید این موضوع جبران شود.
وی با اشاره به اهمیت پیشبرد اهداف ستاد احیای زاینده رود همچون ستاد احیای دریاچه ارومیه خاطرنشان کرد: خشکی این رودخانه تنها یک مساله شهری و منطقه‌ای نیست، بلکه تبعات زیست محیطی و اجتماعی آن کل کشور را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
این نماینده مجلس با بیان اینکه درخواست تشکیل ستاد احیای زاینده رود، پیش از این نیز از سوی نمایندگان استان در مجلس مطرح شده بود، تصریح کرد: شکل گیری این ستاد با محوریت چند وزیر می‌تواند مسیر احیای زاینده رود را هموار کند و حضور چند وزیر در این ستاد ضروری و مهم است، تا بر اساس آن تصمیماتی مناسب، دقیق و راهگشا گرفته شود
ضرورتی با عنوان طرح ۹ ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده‌رود
طرح ۹ ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده رود که در سال ۹۳ با هدف هماهنگی و اعمال مدیریت واحد بر این حوضه آبریز در موضوعات منابع، مصارف و حقابه ها به تصویب شورای آب کشور رسید همواره مورد درخواست مردم، تشکل‌های زیست محیطی، صنف کشاورزان و مسؤولان بوده است.
بندهای «طرح ۹ ماده‌ای احیای حوضه آبریز زاینده رود» به شرح زیر است:
بند نخست: وزارت نیرو مکلف است نسبت به تأسیس واحد مدیریت یکپارچه حوضه آبریز زاینده رود اقدام کند.
بند دوم: تشکیل شورای هماهنگی حوضه آبریز زاینده رود با حضور استانداران اصفهان، چهارمحال و بختیاری و یزد و معاونان وزرای نیرو، جهاد کشاورزی، صنعت معدن و تجارت و نمایندگان اصناف کشاورزی؛ وزارت نیرو مکلف شده است تا درمدت سه ماه نسبت به تشکیل این شورا اقدام کند.
بند سوم: تعیین میزان حقابه ها، سهم آبه ها و صاحبان حق اشتراک و حقابه زیست محیطی رودخانه زاینده رود و تالاب گاوخونی توسط وزارت نیرو.
بند چهارم: ممنوعیت بارگذاری جدید بر منابع آب زاینده رود تا پیش از تعیین تکلیف در این حوضه.
بند پنجم: ساماندهی برداشت آب در استان‌های اصفهان، یزد و چهارمحال و بختیاری و جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز.
بند ششم: فراهم کردن تسهیلات لازم برای تغییر شیوه‌های آبیاری توسط وزارت جهاد کشاورزی در منطقه.
بند هفتم: تأسیس صندوق تأمین خسارت خشکسالی در حوضه آبریز زاینده رود بر اساس این بند مصرف کنندگان بخش صنعت که در زمان خشکسالی بدون کاهش سهم خود آب دریافت می‌کنند باید خسارات کمبود آب سایر مصرف کنندگان حوضه را پرداخت کنند.
بند هشتم: انجام مطالعات تونل آبرسانی به اصفهان با عنوان طرح گلاب (انتقال آب) توسط وزارت نیرو.
بند نهم: وزارت نیرو باید در باره طرح انتقال آب بهشت آباد که تنها به منظور تأمین آب شرب طراحی شده است، بررسی دقیق انجام داده و ضمن ارزیابی زیست محیطی، طرح را به اجرا در آورد.
در همین ارتباط استاندار اصفهان در گفت و گو با ایرنا درباره وضعیت طرح های انتقال آب این خطه اظهارداشت: طرح انتقال آب از محل تونل و سد سوم کوهرنگ از سال‌های قبل شروع شد و امید است عملیات اجرایی تونل تا ۲۲ بهمن امسال پایان یابد.
عباس رضایی افزود: شایسته بود که این طرح چند سال گذشته به‌طور کامل اجرا می‌شد اما به دلایل متعدد فعال نبود و امیدواریم ۲۲ بهمن امسال طرح تونل آن پایان یابد.
وی با بیان اینکه تونل و سد سوم کوهرنگ، یکی از طرح‌های بزرگ انتقال آب برای تامین آب آشامیدنی اصفهان است، اظهارداشت: عملیات اجرایی سد تونل سوم کوهرنگ از اسفند پارسال مجدد کلید خورد و پیشرفت خوبی دارد و امید است تا یک ماه آینده خاکبرداری از سد انجام شود.
استاندار اصفهان اظهار امیدواری کرد که تا پایان دولت دوازدهم، سد سوم کوهرنگ وارد مدار فعالیت شود.
وی با اشاره به اینکه اصفهان با حدود ۱۰۷ هزار کیلومتر مربع وسعت، پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که ۴۰ درصد آن در کلانشهر اصفهان زندگی می‌کنند، گفت: این خطه با مشکلاتی برای تامین آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت مواجه است.
رضایی با بیان اینکه در ۱۴ شهر استان از جمله کلانشهر اصفهان در ماه‌هایی از سال با کمبود شدید آب آشامیدنی مواجه هستیم، خاطرنشان کرد: محله‌هایی در این شهرها داریم که آب به آنها حتی برای ۷۲ ساعت نمی‌رسد و مردم برای وضو گرفتن هم دچار مشکل هستند.
وی به تمهیدات استانداران و مسوولان آب اصفهان در قدیم برای رفع این معضل اشاره و تصریح کرد: یکی از این تمهیدات، استفاده از آب چاه است که آلودگی‌هایی به‌همراه دارد.
استاندار اصفهان با تاکید بر اینکه برای رفع مشکل کمبود منابع آبی، ابتدا دست نیاز و تمنا به سوی درگاه الهی باز می‌کنیم، اضافه کرد: اگر مانند سال قبل این میزان بارندگی داشته باشیم امیدواریم این مشکل حل شود.
رضایی ادامه داد: هرچند به دلیل قدیمی بودن و از کار افتادن سیستم‌های انتقال آب و لوله‌کشی آب و فاضلاب در شهر اصفهان در شرایط فعلی اگر پنج هزار میلی‌متر در سال هم بارندگی داشته باشیم به دلیل اینکه پیش‌بینی نشده بود با مشکل آب به لحاظ فنی مواجه خواهیم بود.
وی با بیان اینکه به‌همین دلیل، مساله انتقال آب در این استان را فعال کردیم، خاطرنشان کرد: طرح‌های انتقال آب از سال‌های گذشته بوده و ما آنها را فعال کردیم.
استاندار اصفهان یکی از این طرح‌ها را سامانه دوم آبرسانی به اصفهان بزرگ خواند و گفت: این طرح مقداری آب را به سمت اصفهان منتقل می‌کند و با وجود فعال شدن هنوز به آن صورت شکل کارگاهی به خود نگرفته است.
وی با اشاره به اینکه تا کنون موفق به گرفتن مجوز از سازمان برنامه و بودجه کشور برای یافتن سرمایه‌گذار جهت اجرای این طرح شدیم، تصریح کرد: اینکه آیا بتوانیم با این شرایط سرمایه‌گذار پیدا کنیم در حال بررسی است و امیدواریم تا عید نوروز آینده بتوانیم این کار را انجام دهیم.
رضایی به ۲ اقدام برای تامین آب مورد نیاز صنعت نیز اشاره و اضافه کرد: یکی از آنها، خرید پساب و استفاده از آن برای صنعت است که مشکل قانونی و محیط زیستی ندارد.
به گفته وی، تا کنون قراردادهایی برای خرید پساب از ۱۴ روستا و ۲ شهر فلاورجان و نجف‌آباد منعقد شده است و صنایع اصفهان با خرید پساب از این مناطق، آب آن را تصفیه و برای مصارف خود استفاده می‌کنند، در این طرح، صنایع علاوه بر خرید پساب، کار لوله‌کشی فاضلاب را نیز انجام می‌دهند که کار بزرگ و مهمی در جهت بهداشت و ایجاد شبکه فاضلاب است، دولت هیچ پولی در این زمینه هزینه نمی‌کند و اجرا شدن این طرح‌ها، اشتغال و توسعه کسب و کار را به همراه دارد.
رضایی، اقدام دوم برای تامین آب صنعت را انتقال آب از بندرعباس و دریا عنوان و اضافه کرد: ۱۱ واحد صنعتی بزرگ استان شرکتی را در این زمینه ثبت کردند تا بتوانند ۲۵۰ میلیون متر مکعب آب از دریا به صنایع اصفهان منتقل کنند.
استاندار اصفهان با بیان اینکه بیشتر این کار از طریق لوله‌کشی انجام می‌شود، اظهار داشت: پیمانکاران این طرح انتخاب شدند و در حال مطالعه برای تعیین مسیر انتقال آب هستند.
وی تاکید کرد: اگر این ۲ طرح به ویژه انتقال ۲۵۰ میلیون متر مکعب آب اجرایی شود بیش از ۵۰ درصد از مشکلات مربوط به تامین آب صنایع استان اصفهان حل و فصل می‌شود تا نخواهیم از آب رودخانه به صنایع بدهیم.
دیدگاه پدافند غیرعامل درباره طرح‌های آبی اصفهان
درباره اهمیت طرح‌های انتقال آب بویژه مرتبط با تامین آب آشامدیدنی، مدیرکل پدافند غیرعامل استانداری اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: در طول تاریخ، بشر با تهدیدها و بحران‌های گوناگونی مواجه و همواره در پی جستجوی راهکاری جهت مقابله با آنها بوده است.
عبدالرسول صفری اضافه کرد: تهدیدات در حوزه آب نیز با توجه به اهمیت آن در زندگیساکنان مورد توجه کشورها و ملت‌ها قرار داشته و در بسیاری از درگیری‌ها در طول تاریخ منابع آب به عنوان ابزار و تهدید از سوی مهاجمان مورد استفاده قرار می‌گرفته و از گذشته دور استفاده از منابع به عنوان استراتژی در جنگ‌ها به کار برده می‌شده است.
وی ادامه داد: در کشور ما ایران به دلیل محدود بودن منابع آب و افزایش روز افزون نیاز مردم، منابع آبی با محدودیت‌ها و مشکلات مختلفی روبروست در این راستا رعایت الزامات پدافند غیرعامل به عنوان راهبردی در برابر مخاطرات از اصول لازم برای توسعه پایدار و ماندگاری تأسیسات و زیرساخت های آبی و حفظ جان و مال مردم محسوب می‌شود.
مدیرکل پدافند غیرعامل تصریح کرد: مسوولان آب استان اصفهان نیز در جهت بهره گیری از رودخانه زاینده رود برای تامین آب شرب و اهداف پدافند غیرعامل در کنار دیگر طرح های مهم آبی، سامانه دوم آبرسانی اصفهان یا همان طرح انتقال آب از تونل گلاب را اجرا کرده اند که به تامین مطمئن کمبود آب آشامیدنی مورد نیاز مناطق زیر پوشش طرح بویژه شامل ۱۴ شهرستان در استان اصفهان است.
بارها زنگ خطر مشکلات آب در اصفهان به صدا در آمده
صفری افزود: تمرکززدایی و رعایت اصول پراکندگی در خصوص منابع تامین آب شرب استان، کاهش وابستگی آب به تصفیه خانه باباشیخعلی و جلوگیری از هرگونه اتفاق ناگوار از جمله مزایای طرح یاد شده به شمار می‌رود.
وی خاطرنشان کرد: تسهیلِ مدیریت بحران در صورت از مدار خارج شدن سامانه اول آبرسانی از دیگر مباحث مهم است، به یاد داریم که وقوع حوادث پیش آمده برای سامانه اول در سال‌های گذشته، در صورتی که سامانه دوم وجود داشت می‌توانستیم مدیریت بحران را به خوبی انجام دهیم.
مدیرکل پدافند غیر عامل تاکید کرد: افزایش کیفیت آب آشامیدنی با بهره‌برداری از منابعی که به مراتب کمتر در معرض آلاینده‌ها قرار می گیرد از دیگر نکته های اساسی سامانه دوم به شمار می‌رود، زیرا آب سامانه اول استان اصفهان بزرگ از سد چم آسمان تامین می‌شود و احتمال آلودگی رودخانه در مسیر سد زاینده رود تا این سد مانند انچه در سال ۹۲ رخ داد، وجود دارد.
سرعت، چاشنی اجرای طرح‌های انتقال آب شود
در همین ارتباط عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: تامین آب آشامیدنی بیش از پنج میلیون نفر در منطقه مرکزی ایران بیشتر در استان اصفهان تنها بوسیله تصفیه خانه باباشیخعلی قابل اعتماد نیست، زیرا هر نوع حادثه طبیعی یا غیر طبیعی در بالادست این منطقه و یا در خود تصفیه خانه سبب قطع آبرسانی به مردم می‌شود و بی شک به یک مشکل جدی برای سلامت و جان شهروندان این استان تبدیل خواهد شد
حمیدرضا صفوی با بیان اینکه از لحاظ پدافند غیرعامل راه اندازی هر چه زودتر سامانه دوم آبرسانی اصفهان از اهمیت بالایی برخوردار است، گفت: در تکمیل و بهره برداری طرح‌های انتقال آب و بویژه سامانه یاد شده هیچ شکی نیست و صحبت از لروم اجرا یا عدم اجرا هیچ ضرورتی ندارد.
وی با اشاره به الزام در تامین آب آشامیدنی از لحاظ کمی و کیفی، ادامه داد: هم اکنون بسیاری از چاه های فِلمَن اصفهان که در گذشته وظیفه تامین بخشی از آب آشامیدنی را داشتند بدلیل خشکی از مدار آبدهی خارج شده اند و چاه‌های شهری که باید برای آبیاری مورد استفاده قرار گیرند برای آب شرب استفاده می‌شوند که موضوعی منطقی نیست و به ناچار انجام می‌شود.
این پژوهشگر منابع آبی با تاکید بر اینکه تامین آب آشامیدنی سالم، با کیفیت و به میزان کافی حق مردم است، افزود: برای راه اندازی هر چه سریع‌تر سامانه دوم آبرسانی اصفهان لازم است که اعتبارات به موقع تامین تا روند اجرا طرح تسریع شود.
استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به دیگر طرح انتقال آب به فلات مرکزی ایران یعنی سد و تونل کوهرنگ ۳، خاطرنشان کرد: بر اساس گفته های مسوولان تونل این طرح تا سال آینده به بهره برداری می‌رسد، ولی برای تکمیل سد آن باید بیشتر تلاش کرد.
پدیده خطرناکی همچون فرونشست زمین، حاصل بی‌توجهی به کم آبی
مدیر حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: در کنار طرح های انتقال آب، مباحث حفظ و نگهداری از منابع آبی از اهمیت بالایی برخوردار است که به طرح احیا و تعادل‌بخشی آب‌های زیرزمینی بعنوان مهم ترین طرح می توان اشاره کرد.
سید مهدی میرباقری با اشاره به وضعیت نامناسب منابع آبی در استان اصفهان افزود: سطح آب‌های زیرزمینی حدود ۳۸ سانتی‌متر پایین رفته و این وضعیت، در کنار کاهش منابع ابی زیرزمینی، فرونشست زمین بعنوان یک پدیده خطرناک و فراگیر را به دنبال دارد.
وی به اهمیت جلوگیری از برداشت غیرقانونی آب توسط سودجویان و برداشت با حساب و کتاب از چاه های مجاز اشاره و تصریح کرد: ۱۷ هزار و ۴۶۰ چاه غیر مجاز در استان وجود دارد که از سال ۸۴ تاکنون ۶ هزار و ۱۴۴ حلقه از آنها مسدود و یک هزار و ۴۸۳ پروانه بهره‌برداری از چاه نیز اصلاح و تعدیل شده و این رقم به تا آخر سال به ۱۰ هزار پروانه بهره‌برداری خواهد رسید.
مدیر حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای توقف فعالیت دستگاه های حفاری غیرمجاز را ضروری خواند و گفت: از سال ۹۲ تاکنون ۲ هزار و ۵۴۹ دستگاه و وسیله غیرمجاز حفاری در استان توقیف شده که سهم امسال آن ۳۴۵ مورد است.
