به اعتقاد کارشناسان قدرت فیزیکی دشمــن در این جنگ نابرابر مسأله‌ای واضح و روشن بود، محدودیت، کمبودها و اختلاف فناوری بین جبهه خودی و دشمن و وجود تحریم ها و افزایش روز افزون آن از دوران جنگ تاکنون همواره دیده و تجربه شده است.
این موفقیت و افتخار برای رزمندگان و به‌ویژه فرماندهان موفق دوران دفاع مقدس تنها در سایه معنویت و تفکر و اندیشه خلاق آنان حاصل شده است که آنها را با سایر جنگهای جهان متمایز و متفاوت و تحلیلگران عرصه سیاسی و نظامی را متحیر کرده است.
فرماندهان و مدیران دفاعی کشور، در سال‌های دفاع مقدس در ابتدای جنگ برای مدتی و با اندکی مقاومت مواجه شدند ولی با این حال مقاومت سد راه آنها نشد زیرا بعضی از آنها با نیروی جسمانی و بعضی دیگر با نیروی اراده یا نبوغ خلاق در زمانبندی درست عملیات‌ها و بکارگیری نیروهای باتجربه پیروز جنگ شدند و به دشمن بعثی و دشمنان این آب و خاک نشان دادند که اینجا سرزمین حماسی ایران است که تا ایران ایران است ایثار و شهادت در رگ و خون آن جاری است.
با فهم این مطلب که تصور خلاق عامل اصلی در رهبری نظامی است، در یک تحقیقات که دست کم ۱۰ سال به‌طول انجامید نشان داده شد که خلاقیت در رهبری نظامی ضروری است.
شهدایی مانند شهیدان احمد کاظمی و حسن باقری که طراح والفجرها بودند یا حسین خرازی نماد خلاقیت در جنگ شناخته می‌شوندو دهها فرمانده و رزمنده دیگر که از خلاقیت آنان می توان کتابها نوشت.
در جنگ هشت ساله همواره فرماندهان در شبهای عملیات سعی در زنده کردن روحیه حماسی و غبار زدودن از روح معنوی و احساسی افراد داشتند تا جایی که یکی از نکات مهم قبل از شروع یک عملیات، صحبت فرمانده با نیروها بود.
فرماندهان خلاق جنگ، با سواد عاطفی و علمی خود موجب بیداری ذهن رزمندگان و فعال کردن عنصر همکاری، ایثار و تلاش و صبر و مقاومت بودند.
تقویت و محور قراردادن اعتقادات عامل موفقیت جنگ بود
یکی از رزمندگان دوران دفاع مقدس در این رابطه گفت: عامل مهم و تاثیرگذاری که فرماندهان در تقویت و روحیه‌بخشی به رزمندگان در عملیات های مختلف به کار می‌گرفتند عمل بر مبنای اعتقادات دینی بود.
حبیب پورحسینی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: توسل به ائمه و شبیه‌سازی جنگ نابرابر هشت ساله با نبرد امام حسین (ع) در صحرای کربلا، انگیزشی عمیق و قوی در رزمندگان ایجاد می‌کرد.
وی اظهارداشت: این انگیزش دینی و اعتقادی که می‌تواند بیانگر مدیریت جهادی فرماندهان در آن دوران باشد باعث می‌شد که نیروها با کیفیت بهتر و ظرفیت کامل‌تری به مقابله با دشمن بپردازند و همین آمار موجب کاهش آمار تلفات و شهدا در عملیات های مختلف می‌شد.
این رزمنده و ایثارگر دفاع مقدس با اشاره به نوع مدیریت فرماندهان دوران دفاع مقدس، در اتخاذ و اعمال تصمیمات مهم و حساس در شرایط خاص نظامی گفت: در عملیات والفجر هشت، انتخاب منطقه عملیاتی و عبور از رودخانه اروندرود و هجوم به منطقه فاو عراق در واقع غافلگیر کردن دشمن بود زیرا دشمن تصـور نمی‌کرد که نیروهای ایرانی با همه کمبودها و محدودیت‌ها دست به عملیاتی بزرگ بزنند.
وی، این شیوه عملکرد فرماندهان را در انتخاب منطقه عملیاتی به عنوان یک ابتکار عمل بزرگ در جنگ عنوان کرد و گفت: در عملیات کربلای سه نیز اتخاذ تدابیر ابتکاری به منظور مقابله قایق‌های تندرو با حملات شناورهای عراقی در زمینه‌هایی همچون قدرت تحرک و قدرت هجومی و دفاعی یکی از ابتکارات مهم فرماندهی آن عملیات محسوب می‌شود.
فرماندهانی با سن کم ولی توان مدیریتی و جرات و جسارت بالا
یکی دیگر از یادگاران دفاع مقدس گفت: در تاریخ پرافتخار جنگ تحمیلی همواره اسامی فرماندهانی را می‌بینیم که با وجود سن کم از توان مدیریتی و جرات و جسارت بالایی بررخوردار بودند.
امید خسروی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: خلاقیت و ابتکار عمل‌هایی که با تکیه بر توان داخلی توسط جوانان رزمنده ایرانی رقم خورد در تاریخ جنگهای نظامی جهان کم‌نظیر بوده است.
وی با اشاره به اینکه جنگ هشت ساله به‌طور ناگهانی و نابرابرانه به کشور تحمیل شد افزود: بسیاری از فرماندهان جوان نظامی در آن زمان که در ارتش و سپاه مشغول مدیریت گردان، تیپ و لشکر بودند با بکارگیری راهبردهای دقیق نظامی، عملیات‌ها را با کمترین میزان شهید و بیشترین میزان پیشروی هدایت و مدیریت می‌کردند.
این رزمنده دفاع مقدس افزود: طراحی و سازماندهی گردان های رزمی، ترجمه اسناد و شنود بی‌سیم دشمن و ... همه نشان از نبوغ و خلاقیت جوانان مدیر و مدبر دوران جنگ بود.
وی شهید "محمد طرح چی" را به عنوان یکی از جوانان مدیر و خلاق جنگ تحمیلی عنوان کرد که از او به عنوان خط‌شکن دفاع مقدس یاد می‌شود.
خسروی خاطرنشان کرد: این جوان دلاور در زمان شکست حصر آبادان با همکاری و همفکری تعداد دیگر از همرزمان خود به طراحی و اجرای جاده استراتژیک ماهشهر ـ آبادان پرداخت که نقش سرنوشت‌سازی در شکست حصر آبادان داشت.
مدیرکل حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس اصفهان گفت : عملیات کربلای ۵ عراق با کمک ۶۳ کشور دنیا و بیش از ۱۰۰ تیپ پیاده و مکانیزه ای که داشت ادامه یافت و در این بین راهی که یک فرمانده ولایتمدار داشت امروزه چگونه می تواند بیشتر و موثرتر به نسل جوان فهمانده شود و خیلی از فرماندهان منجمله شهید خرازی ها، کاظمی ها، بابایی ها اینگونه از خود رشادت نشان می دادند.
سردار مجتبی شیروانیان ادامه داد : فرماندهان ما به طور عمده کسانی بودند که با ارتش های دنیا فرق می‌کردند و توقف نمی کردند و دستور بدهند که رزمندگان به جلو بروند بلکه خود شخصی برای شناسایی منطقه و دشمن تا نزد تکپر می رفتند.
یکی دیگر از فرماندهان و یادگاران دفاع مقدس امیر سالاری در مورد خلاقیت های فرماندهان گفت : کارهایی که روی توپ و آتش بارها کار می‌کردند شب و روز ، نمی گذاشتن این ها از کار بیفتد به طور مثال وقتی ماه دچار کمبود قطعات توپخانه می شدیم یکسری گروه به اصفهان می رفتند و با مراجعه به ذوب‌آهن و مناطق صنعتی اصفهان آنها را تعمیر و دوباره به جنگ و منطقه عملیاتی می رساندند و بودند افرادی که با خلاقیت و رشادت پیش می رفتند.
وی تصریح کرد : ما یک جایی در آیین نامه به ما می‌گوید که توپ ۱۰۵ و ۱۵۵ باید کمک مستقیم و تقویت آتش به کار رود و توپ‌های ۱۳۰ میلیمتری را به عنوان عمل کلی به کار ببرید ولی یک جایی می دیدیم که باید با توپ ۱۳۰ کمک مستقیم انجام بدهیم و این کار را انجام می دادیم و این بود خلاقیت رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس.
وی تصریح کرد : ما در همان مناطق عملیاتی کلاس آموزش توپخانه انجام می‌دادیم که کمتر مهمات مصرف بشود و دقیق‌تر به هدف بخورد به و به آنها آموزش می دادیم اینها همان کارهایی بود که با تجربه می شد انجام داد و خلاقیت به خرج داد.
دفاع مقدس در زوایا و ابعاد مختلف گنجینه ارزشمندی است که به تاکید کارشناسان امر امروز باید در هر حوزه از آن ابعاد آن به صورت تخصصی و کارشناسی شکافته و بررسی و به جامعه به ویژه به نسل جوان شناسانده شود.
۶۹۹۴/۶۰۲۶/
