کارشناسان ورزشی معتقدند که شاخص‌های ارتقا در ورزش قهرمانی کسب مقام کشوری، داشتن عضو در تیم ملی و حضور ورزشکاران در سطح عالی ورزش و درخشش در عرصه‌های بین المللی و جهانی به شمار می‌رود که رسیدن به این جایگاه نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و مدون است و فدراسیون ها و هیأت‌های ورزشی باید روند شناسایی استعدادها و پرورش آنها را بر اساس برنامه‌ای منظم پیگیری کنند.
هدف‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت از سوی فدراسیون ها و هیاهای ورزشی برای برخورداری از این شاخص‌ها باید تعریف شود که در این راستا استفاده از خرد جمعی و تجربه قدیمی‌های ورزش می‌تواند به میزان زیادی از تکرار اشتباه‌های گذشته کاسته و روند پیشرفت آنها را سرعت بخشد.
کارشناسان و مسوولان ورزشی تبدیل یک فرد به قهرمان در رشته ورزشی را نتیجه انجام یکسری کارها و اقدامات زیر ساختی می دانند که استعدادیابی و بررسی توانایی ورزشی فرد در دوران کودکی نمونه ای از این کارهاست، سوق دادن افراد مستعد در رشته های ورزشی به حضور در باشگاهها و تمرین زیر نظر مربیان ، بستری است که برای پرورش قهرمان نیاز است.
بیش از ۳۰۰ هزار ورزشکار سازمان یافته در استان اصفهان فعالیت می کنند و افزون بر یکهزار و ۳۵۰ باشگاه ورزشی در این خطه وجود دارد، بی شک این تعداد ورزشکار در استانی که بیش از پنج میلیون نفر جمعیت دارد آمار زیادی محسوب نمی شود، بنابراین باید نفرات و چهره های جدیدی را شناخت و روی آن ها سرمایه گذاری کرد که در ادامه به تقویت تیم‌های استانی منجر شود و در نهایت نفرات اصلی تیم های ملی را تشکیل دهند.
در این زمینه پدر تربیت بدنی آکادمیک ایران و چهره ماندگار ورزش کشور معتقد است که استعدادیابی ورزشی در ایران باید شکل علمی و ساختاریافته به خود بگیرد، زیرا این امر تاکنون بصورت علمی دنبال نشده است.
مهدی نمازی زاده افزود: ایران نیازمند تاسیس مؤسسه های ورزشی حرفه ای در زمینه شناخت استعدادهاست زیرا چهره های زیادی وجود دارند که در صورت شناخت پرورش آن ها به قهرمانان ملی تبدیل خواهند شد.
وی استعدادیابی درست و علمی در جامعه را مستلزم همکاری مفید و بیشتر بین دستگاه های مرتبط با ورزش مانند وزارت ورزش و جوانان، کمیته ملی المپیک و آموزش و پرورش ارزیابی کرد.
این استاد تربیت بدنی خاطرنشان کرد: متاسفانه امروز موضوع دستیابی به سلامتی به عنوان اصلی ترین دلیل، ورزش مغفول مانده است و بیشتر به ورزش قهرمانی رو آورده ایم که این موضوع باید اصلاح شود.
نمازی زاده کاهش بازی ها در سطح محله ها را غیرمفید دانست و گفت: بسیاری از این بازی ها خود منشأ شکل گیری استعدادها و ورزشکاران و قهرمانان می شدند اما بازی کودکان در محلات در کشور کمرنگ و در نتیجه فعالیت های بدنی نیز با کاهش زیادی روبه رو بوده است.
پدر علم رفتار حرکتی ایران تصریح کرد: متاسفانه بسیاری از مردم با اینکه به اهمیت ورزش واقفند اما با فقر حرکتی روبه رو هستند که جبران آن نیازمند اجرای طرح هایی که انگیزه روی آوری را در آن ها بیشتر کند.
نمازی زاده ورود متخصصان علمی ورزش به نهادهای آموزشی بویژه مدارس را موثر خواند و خاطرنشان کرد: ورزش در ایران باید بیش از گذشته به سمت علمی حرکت کند و آموزش ورزش باید در مدارس و دانشگاه علمی تر پیش رود.
استعدادیابی ورزشی نیازمند یک الگو و تبدیل به راهبرد دائم است
در ارتباط نقاط ضعف و قوت المپیاد استعدادهای برتر کشور عضو علمی دانشگاه آزاد اصفهان اظهارداشت: اگرچه در کشور فلسفه وجودی ورزش همچنان نامشخص است و به دلیل نبود آن برنامه ریزی و تدوین برنامه‌ها به درستی انجام نمی‌شود اما با این حال، المپیاد استعدادیابی ورزش، طرحی مناسب و مطلوب است و البته نقاط ضعفی هم دارد که می‌توان آن ها را رفع کرد.
رسول نظری در گفتگو با ایرنا با بیان اینکه هدف و راهبرد در کل برنامه‌ها باید مشخص باشد، تصریح کرد: با وجود این که این چنین مواردی مشخص نیست اما باید گفت که نهضت استعدادیابی در وزارت ورزش و جوانان آغاز شده که مهمترین ثمره آن می‌تواند افزایش نشاط و شور در بین ورزشکاران و مردم باشد.
وی با بیان اینکه هر رویداد فرهنگی چه در ابعاد کوچک شده و چه در ابعاد گسترده به خودی خود مفید و اثربخش است، افزود: المپیادهایی از این دست پیش زمینه مناسبی برای تربیت و پرورش ورزشکاران در جهت درخشش در رقابت‌های بین المللی محسوب می‌شود.
دانشیار مدیریت ورزشی دانشگاه آزاد اصفهان تصریح کرد: شناخت استعداد های برتر و فرآیند نخبه پروری باید در قالب یک راهبرد اساسی در دستور کار قرار گیرد، البته باید بدانیم که دیگر کشور الگوهای متفاوتی را بر می‌گزینند برای مثال کشور چین الگوی انتخاب بهترین از بین بیشترین‌ها را در دستور کار قرار دارد.
نظری اضافه کرد: در کشورهای غربی و آمریکایی استعدادیابی در قالب یک شبکه فرایند مدار در باشگاه ها فعال است و در بین آنها بهترین چهره ها برای پشتوانه سازی و همچنین حمایت بیشتر برگزیده می‌شوند.
عضو علمی دانشگاه آزاد اصفهان ادامه داد: برای مثال در رشته کبدی باید در سیستان و بلوچستان، رشته هندبال در اصفهان و در رشته کشتی در استان مازندران و خوزستان سرمایه گذاری کرد و استعدادیابی‌ها را بر محور موقعیت جغرافیایی مد نظر قرار دارد.
وی ادامه داد: برخی دیگر از کشورها نیز برای استعدادیابی، شیوه گلخانه ای را مورد استفاده قرار می‌دهند به این معنا که با بررسی شرایط روحی و جسمی حرکتی افراد مختلف رشته خاصی برای آنها انتخاب و شرایط ادامه کار برای آنها مهیا می شود.
برنامه استعدادیابی بومی سازی شده مورد نیاز کشور است
این محقق ورزشی خاطرنشان کرد: در کشور ما برنامه مشخصی برای استعدادها وجود ندارد اما باید به یک برنامه مشخص واحد بومی سازی شده و مبتنی بر شرایط کشور خودمان برسیم.
نظری با تاکید بر اینکه نبایددر استعداد یابی به سمت فشارهای بیش از حد به ورزشکار کم و سن و سال منجر شود، گفت: این امر نیازمند برنامه ریزی است زیرا در صورت فشار بیش از حد، ورزشکار از رشته زده می شود و سرمایه گذاری و وقتی صرف شده به هدر می رود.
نظری افزود: بحث نگهداری و نگهداشت ورزشکاران پس از استعدادیابی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و باید پس از آن برنامه‌ریزی کرد به دیگر سخن فرایند شناخت تا قهرمان پروری باید سلسه وار و برنامه ریزی شده پیش رود تا به حصول نتیجه منجر شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: در کشورهای دیگر این طرح ها بر مبنای باشگاه های ورزشی، اما ایران بر محور هیات های ورزشی انجام می‌شود اگرچه این یک نقص است اما با این وجود می‌توان گفت که طرح یادشده طرح مناسبی است و تداوم آن در سال‌های آینده نیز باید به طور دستی جدی در دستور کار مسوولان قرار گیرد.
برگزاری متداوم استعدادیابی ورزشی، رویکرد وزارت ورزش و جوانان
در این ارتباط رییس گروه توسعه ورزش قهرمانی وزارت ورزش و جوانان گفت: برگزاری مستمر و هر ساله المپیاد استعدادهای برتر کشور رویکرد این وزارتخانه است.
نصرت الله انصاری در گفت و گو با ایرنا اظهار داشت: این رویداد ورزشی برای پشتوانه سازی تیم های مختلف بسیار مفید و ضروری است، بنابراین برگزاری هر ساله آن با ابعاد وسیع تر در دستور کار قرار دارد.
وی ادامه داد: خوشبختانه برای این المپیاد ردیف بودجه مشخص تعریف شده تا برای برگزاری آن با مشکل روبه رو نشویم.
انصاری با اشاره به بهبود جریان استعدادیابی در کشور اضافه کرد: در دوره گذشته فرایند استعدادیابی به طور کامل اجرا نشد و بر همین اساس امسال از فدراسیون ها خواسته شد شاخص های مهارتی مشخص تعیین کنند تا روند ارزیابی دقیق تر و بهتر انجام شود.
رییس کمیته استعدادیابی المپیاد استعدادهای برتر کشور اضافه کرد: همچنین از فدراسیون ها درخواست کردیم که برنامه نگهداشت از استعدادها را پیاده کنند، به این معنا که چهره های مطرح و ارزشمند برای پرورش و سرمایه گذاری را سه تا چهار سال با نظارت هیات ها و با کمک وزارتخانه حمایت کنند تا سرانجام به اضافه شدن نیروهای خلاق و ورزشکاران حرفه ای منجر شود.
وی اضافه کرد: دومین دوره المپیاد استعدادهای برتر کشور از لحاظ تعداد شرکت کنندگان در مقایسه با سال قبل حدود ۲۰ درصد رشد داشت و این نشان از توجه مطلوب فدراسیون ها و استان ها با امر استعدادیابی است.
انصاری خاطرنشان کرد: ۹۶ رشته ورزشی در این المپیاد در نظر گرفته شد و ۲۰ استان میزبان ورزشکاران در رشته های مختلف بودند.
اهمیت تاکید و آموزش خلاق در دوران استعدادیابی
مدیرکل ورزش و جوانان اصفهان گفت: یک هزار ورزشکار از این استان به دومین دوره المپیاد استعدادهای برتر ورزشی اعزام شدند که در مقایسه با دوره قبل حدود صد در صد رشد داشته است.
محمد سلطان حسینی اظهار داشت: اصفهان سال گذشته و در نخستین دوره این المپیاد بیشترین تعداد ورزشکار را به خود اختصاص داد و امسال نیز شرایط به همین منوال بود.
مدیرکل ورزش و جوانان به اهدای جام اخلاق به اصفهان در دوره گذشته اشاره و خاطرنشان کرد: در کنار ارتقای فنی و پیشرفت در مهارت‌ها، اخلاق حرفه‌ای نیز باید بطور جدی رعایت شود و امیدواریم اینگونه برنامه‌ها سبب ایجاد روحیه جوانمردی، گذشت و اخلاق مداری شود.
وی تصریح کرد: اصفهان در المپیاد پیش رو در رشته های تیراندازی با کمان، مینی گلف، بسکتبال، تنیس روی میز و شمشیربازی میزبان ورزشکاران کشور بود.
سلطان حسینی افزود: برنامه ریزی و خرید تجهیزات و لوازم مورد نیاز تیم ها از حدود ۶ ماه قبل آغاز شد و خوشبختانه همه با لباس متحدالشکل و با کفش ورزشی مناسب به مسابقات رفتند و در نهایت اصفهان در سکوی دوم این دوره قرار گرفت.
المپیاد استعدادیابی، راهکاری مناسب برای توسعه ورزش بانوان
رییس گروه ورزش بانوان اداره کل ورزش و جوانان اصفهان گفت: طرح های استعدادیابی مانند المپیاد استعدادهای برتر کشور، روشی مناسب برای توسعه ورزش بانوان این استان و حتی کشور است.
نسرین شاکری فرد در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: توسعه ورزش بانوان از روش های مختلف قابل انجام است که یکی از بهترین آن ها، طرح های استعدادیابی به منظور تشویق هرچه بیشتر دختران کودک و نوجوان به شمار می رود.
وی اضافه کرد: کشف به موقع استعدادها و قابلیت ها در سنین پایین اجازه رشد و توانمندسازی را به ورزشکار می دهد و در همین ارتباط برگزاری دوره های مختلف استعدادیابی امری ضروری است.
رییس گروه ورزش بانوان اداره کل ورزش و جوانان اصفهان با اشاره به اهمیت پشتوانه سازی تیم های استانی و ملی خاطرنشان کرد: از اکنون باید به فکر معرفی چهره های ورزشی به تیم های مختلف باشیم تا در سال های آینده تیم های ملی با بدنه قوی و منسجم در سنین گوناگون در میادین خارجی موفق ظاهر شوند.
وی ادامه داد : از آنجا که اقوام مختلف در استان اصفهان زندگی می کنند مجموعه ای از ظرفیت ها و توانمندی جسمی حرکتی متنوع در این خطه وجود دارد، بنابراین افزایش دوره های استعدادیابی و ارزیابی می تواند به شناخت نفرات مستعد منجر شود و به دنبال آن تیم های موفق به ویژه در بخش بانوان شکل گیرد.
شاکری فرد با بیان این که بانوان اصفهانی سال قبل در نخستین دوره المپیاد استعدادیابی استعدادهای برتر کشور پس از تهران به مقام دوم دست یافتند، تصریح کرد: این مقام در کنار سایر مقام هایی که بانوان این خطه کسب می کنند نشان از ظرفیت بالای ورزشی در بانوان اصفهان است، پس می توان با برنامه ریزی بهتر و افزایش کمی و کیفی طرح های استعدادیابی و استعدادپروری شاهد توسعه هرچه بیشتر ورزش بود.
وی اظهارداشت: بانوان در دومین دوره المپیاد استعدادیابی استعدادهای برتر کشور در ۴۱ رشته شرکت خواهند کرد و کاروان اصفهان در این دوره شامل حدود ۵۰۰ ورزشکار است که نسبت به سال قبل ۱۰۰ نفر افزایش دارد.
افزایش روحیه خودباوری، ثمره دوره های استعدادیابی
سرپرست تیم کاراته بانوان اصفهان گفت: ایجاد روحیه و ایجاد هر چه بهتر شان اجتماعی بین نوجوانان یکی از بهترین ثمرات طرح های استعدادیابی به شمار می رود و در پی توجهی که به ورزشکار می شود روحیه و انگیزه او بالاتر رفته و خود نویدبخش موفقیتش خواهد بود.
آوا چگونیان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اضافه کرد: افزایش باور و روحیه از لحاظ علمی نیز ثابت شده و باید اثرات فوق العاده توجه به قشر ورزشکار سنین پایه را بیش از گذشته دریابیم و خوشبختانه این امر در المپیاد استعدادیابی استعدادهای برتر کشور مشهود است.
وی تصریح کرد: رده سنی نوجوانی در ساخت روحیه و شکل گیری شخصیت ورزشکار بیش از سنین دیگر مهم است و استعدادیابی در این مرحله روحیه خودباوری را در فرد تقویت می کند که ثمرات آن در آینده مشخص می شود.
وی با تاکید بر ضرورت بیشتر شدن طرح های کلان ورزشی به ویژه در زمینه استعدادیابی خاطرنشان کرد: اعلام اینکه برگزاری مستمر و هر ساله المپیاد استعدادهای برتر کشور رویکرد وزارت ورزش و جوانان است بسیار امیدوارکننده بود و اگر این امر تداوم یابد در سال های آینده تیم های متعددی در رده های سنی مختلف خواهیم داشت.
نایب رییس بانوان هیات کاراته استان اصفهان به اهمیت مشارکت هرچه بیشتر هیات های ورزشی برای شناخت و معرفی چهره های قابل سرمایه گذاری اشاره و خاطرنشان کرد: به همراه این مورد، ارتقای سطح مربیان و داوران نیز ضروری است و هیات ها باید این موضوع را مد نظر قرار دهند.
چگونیان افزود: از هیات هیات کاراته استان اصفهان ۳۰ نفر در دومین دوره المپیاد استعدادهای برتر کشور به میزبانی زنجان و ارومیه شرکت کردند.
خواهان افزایش المپیادهای استعدادیابی هستیم
بازیکن تیم واترپولو اصفهان، برگزاری المپیاد استعدادهای برتر کشور را مفید خواند و گفت: اینگونه برنامه ها در روحیه دهی به بازیکنان و تیم ها نقش ویژه ای دارد و سبب می شود روحیه رقابت پذیری و کار تیمی در بین ورزشکاران افزایش پیدا کند.
آرین محمدی در گفت و گو با ایرنا افزود: پیشنهاد می‌کنم تعداد المپیادهای استعدادیابی در طول سال بیشتر شود، زیرا مشوقی برای ورزشکار برای تمرین سخت تر و متداوم به شمار می رود.
وی با پیشنهاد برگزاری دوره های استعدادیابی در هر فصل، اضافه کرد: هر چه به ورزشکار نوجوان و جوان بها داده شود تیم های قوی تری شکل می گیرد و امیدواریم که در سال های آینده نیز مقام های برتر را کسب کنیم.
وزنه بردار تیم اصفهان در المپیاد استعدادیابی اظهارداشت: طرح‌های استعدادیابی زمان مناسبی برای نشان دادن توانمندی های ورزشکاران است و حضور در این رویداد ورزشی توانایی های ما را بالا می برد.
امیرحسین غفاری در گفت و گو با ایرنا افزود: اعتماد به نفس ورزشکار در طول مسابقات این دوره ها بیشتر می‌شود و می‌توانیم مهارت های خود را بهتر بشناسیم و نقص‌های خود را بهتر رفع کنیم و این موارد بسیار سودمند و اساس فعالیت ورزشکار محسوب می‌شود.
این وزنه بردار دسته ۷۳ کیلوگرم ابراز امیدواری کرد که در سال های آینده طرح های استعدادیابی کشوری در ابعادی وسیع تر و با حضور ورزشکاران بیشتری برگزار شود.
۶۰۲۰/۶۰۲۶/
