کودکانی که تا ماه‌ها پس از آغاز کلاس‌های درس هر روز با چشمانی اشکبار و نگاهی نگران ثانیه‌های سخت جدایی از خانواده را می گذرانند و با این اختلال روانی دست و پنجه نرم می‌کنند.
ترس از مدرسه یکی از اختلال‌های روانی شایع در دوران مدرسه است که در کودکان دبستانی بیشتر دیده می‌شود که به اعتقاد کارشناسان نباید از کنار این موضوع مهم به سادگی گذشت.
بسیاری از کودکان هنگام جدا شدن از والدین ناراحت می شوند، به ویژه در خانواده‌هایی که حمایت افراطی از کودک انجام و در او این شائبه ایجاد می‌شود که وارد محیط خطرناک و قفس مانندی به دور از دسترسی از خانواده خواهد شد.
برخی از پزشکان معتقدند این اختلال و اضطراب به شکل‌های گوناگون مانند بی‌اشتهایی، دردهای شکمی، حالت تهوع، مشکلات خواب، سردرد و کابوس‌های شبانه خود را نشان می‌دهد.
در صورت بروز علایم اضطراب جدایی در کودکان باید به بررسی و درمان جدی‌تر پرداخته شود زیرا در برخی موارد علایم اولیه افسردگی در دوره نوجوان و جوانی همین اضطراب جدایی در کودکی است.
واقعیت این است که درمان کودک مدرسه هراس بسیار با اهمیت است و والدین نباید نسبت به آن بی تفاوت باشند زیرا مدرسه نرفتن تاثیرات بدی بر کودک و خانواده او می‌گذارد.
بسیاری از اختلافات خانوادگی، مشکلات تحصیلی،کم شدن تعاملات اجتماعی کودک و در نهایت ایجاد روحیه بزهکاری، اضطراب و افسردگی به اعتقاد برخی از روان شناسان از عواقب درمان نکردن اختلال مدرسه هراسی در کودکان است.
یک روانشناس بالینی درخصوص علت و ریشه هراس از مدرسه در کودکان به ویژه دانش آموزان پیش دبستانی و کلاس اولی گفت: یک از دلایل و ریشه‌های مهم بروز این رفتار در برخی از کودکان تربیت نامناسب دوران کودکی و آشنا نکردن فرزندان با مهارت‌های اجتماعی و برقراری ارتباط با دیگران است.
افسانه برومند در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: حمایت افراطی خانواده و به ویژه مادران از کودک و ایجاد وابستگی و دلبستگی بسیار در او علاوه بر اینکه در دوران مدرسه به عنوان اولین جدایی به کودک فشارهای روحی و جسمی وارد می کند می تواند در آینده برای حضور او در جامعه نیز مشکل ساز باشد.
وی اظهارداشت: انحصار طلبی و سلطه گری مادر در کانون خانواده و همچنین وجود اضطراب و استرس در برخی مادران موجب می شود که فرزندان تنها امید و دلبستگی خود را در خانواده و به ویژه مادر بیایند.
این روانشناس با بیان اینکه این کودکان اغلب ترسو و خجالتی هستند و بیشتر اوقات تصور نادرستی از توانایی‌های خود، به ویژه در مقایسه با دیگر بچه ها دارند گفت: این دسته از کودکان از حضور فردی و به تنهایی در جمع خارج از خانواده هراسان هستند.
وی تصریح کرد: بررسی‌های علمی و پژوهشی نشان داد که کودکان مبتلا به این اختلال به شدت در معرض خطر ابتلا به هراس اجتماعی هستند.
برومند با اشاره به اینکه این کودکان، مستعد پاره ای ناراحتی‌های عاطفی هستند و هراس از مدرسه تنها یکی از اشکال متعددی است که حالت رکود و شکست را منعکس می‌کند می‌توان گفت نشانه یا عارضه هراس از مدرسه گرچه فقط یکی از شیوه‌های بروز درد است، گاهی به اختلال رابطه میان یکی از والدین و کودک نیز اشاره دارد.
وی تصریح کرد: ترس‌های مفرط و غیرمعقول از مدرسه بطور معمول برای اولین بار در دوره پیش دبستانی، کودکستان یا کلاس اول نمایان می شوند و در کلاس دوم به اوج خود می رسند، با این حال خودداری از رفتن به مدرسه می تواند در هر سنی رخ دهد.
برومند تاکید کرد: واقعیت این است که درمان کودک مدرسه هراس بسیار با اهمیت است و والدین نباید نسبت به آن بی تفاوت باشند زیرا مدرسه نرفتن تاثیرات بدی بر کودک و خانواده می گذارد.
یک روانشناس تربیتی در این ارتباط گفت: یکی از راهکارهای پیشگیری از اختلال ترس از مدرسه افزایش توانمندی و اعتماد به نفس در سال‌های پیش از ورود به مدرسه در کودکان است.
زهره کثیری در گفت و گو با ایرنا افزود: برای این منظور لازم است که مهارت‌های ارتباطی و شیوه برقراری رابطه با همسالان به کودکان آموزش داده شود.
وی از جمله راهکارهای مقابله با مدرسه هراسی در کودکان را پرهیز از تنبیه و توهین شدید و یا بکاربردن الفاظ نامناسب به کودکان برشمرد و گفت: به جای این رفتار باید مهربانی و جلب نظر کودک به صحبت پیرامون علت ترس از مدرسه و همدلی و رفع اضطراب و نگرانی او در این رابطه پرداخت.
این روانشناس، کمک گرفتن از مشاوران روانشناس برای ریشه یابی و رفع حالت هراس از مدرسه و همچنین ارزیابی و شناسایی مشکلات احتمالی در مدرسه مثل بدرفتاری معلم و یا همسالان و همچنین استفاده از راهکار تشویق و ترغیب برای رفتن به موقع به مدرسه و انجام فعالیت‌ها و تکالیف مربوط را از دیگر اقدامات برای مقابله با مدرسه هراسی کودکان عنوان کرد.
کثیری با بیان اینکه هراس از مدرسه از جمله ترس‌های رایج دوران کودکی است گفت: لازم به ذکر است که هر گونه بی توجهی به درمان این اختلال علاوه بر کاهش بهره هوشی، پیامدهای تحصیلی و اجتماعی جدی برای کودک به همراه خواهد داشت.
وی تصریح کرد: کودکانی که در معرض اضطراب و استرس قرار دارند بخشی از مغز که به حافظه مربوط می شود در مقایسه با همسالان شان کوچکتر است.
این روانشنانس تربیتی بیان کرد : این تفاوت نه تنها دراندازه فیزیکی مغز، خودش را نشان نمی دهد بلکه در توانایی‌های شناختی هم موثراست که بر این اساس کودکان مضطرب درسنجش حافظه کوتاه مدت مشکلات بیشتری دارند.
وی ازجمله علائم فیزیکی اضطراب را در این دسته از کودکان اختلال درخواب، پرخاشگری، ناخن جویدن، شب ادراری و لکنت زبان عنوان کرد.
وی با بیان اینکه اضطراب و نگرانی از رفتن به مدرسه ازلحاظ روانی نیزباعث کاهش اعتمادبه نفس،تنش عضلانی و ... در کودکان می شود گفت: این دسته از کودکان در بزرگسالی در حوزه‌های تحصیلی وشغلی وخانوادگی دچار مشکل خواهند شد.
در سال تحصیلی جاری ۸۵۰ هزار دانش آموز در بیش از پنج هزار مدرسه استان اصفهان به تحصیل مشغول می شوند از این تعداد ۴۷۰ هزار دانش آموز ابتدایی در ۲۱ هزار و ۷۳ مدرسه فعالیت دارند.
/۶۰۲۶/۶۹۹۴
