سالمند به فرد بالای ۶۰ سال سن گفته می شود اما اینک امید به زندگی و سلامتی افراد در سن های بالاتر با رشد بهداشت و پیشرفت مراقبت‌های پزشکی افزایش یافته است. البته این موضوع در کشورهای توسعه یافته ملموس تر به شمار می رود اما بسیاری از کشورهای در حال توسعه هم در این مسیر حرکت می کنند که از جمله می توان به ایران اشاره داشت؛ در واقع دوره سالمندی از مرحله‌های مهم زندگی است و افراد با دوراندیشی در جوانی خواهند توانست این مرحله را به بهترین شکل سپری کنند.
سن سالمندی از نظر سازمان جهانی بهداشت در بسیاری کشورهای در حال توسعه از جمله ایران بر مبنای ۶۰ سال است. بر پایه آخرین آمار در ۱۳۹۵ خورشیدی ۹.۳۷ درصد از جمعیت کشور در مرحله سالمندی قرار دارند که هفت میلیون و ۴۵۰ هزار تن را شامل می شود؛ این رقم در استان‌های مختلف کشور با پراکندگی همراه است، به عنوان نمونه در استان گیلان بیش از ۱۰ درصد جمعیت سالمند هستند و این رقم در استان سیستان و بلوچستان پنج درصد به شمار می رود. با توجه به اینکه بحث بیماری و درمان در دوره سالمندی بیش از دیگر دوره‌های زندگی فرد مورد توجه است، دولت‌ها باید به مقوله پیشگیری بیشتر توجه کنند تا هزینه های مربوط به حوزه سلامت را در این مرحله کاهش دهند.
هزینه نگهداری هر نفر سالمند به گفته مسوولان امر در مراکز شبانه روزی اصفهان بالغ بر ۱۰ میلیون ریال است، رشد فزاینده جمعیت سالمند و پیامدهای آن باعث شده است که در بیشتر جوامع، سالمندی جمعیت به عنوان مساله ای اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.
هر چند مواجهه کشورهای مختلف با پدیده سالمندی جمعیت به نسبت توسعه یافتگی، با تقدم و تأخر زمانی همراه است ولی افق‌های آتی حکایت از رویارویی جوامع مختلف با این پدیده دارد.
۱۰.۶ تا ۱۱ درصد از جمعیت استان را سالمندان تشکیل می دهند و جمعیت پرشمار ۵۴۴ هزار نفری آنان می طلبد که تمهیدات ویژه ای برای این بخش از جامعه اتخاذ شود تا وضعیت بهتری برای زندگی داشته باشند.
احداث خانه سالمندان با امکانات مورد نیاز در کلان‌شهر و شهرستان‌های استان اصفهان، مناسب سازی معابر، بسترسازی برای بکارگیری امکانات شهری توسط سالمندان، برگزاری دوره‌های مختلف فرهنگی، تفریحی و آموزشی از ضروریات این قشر در استان اصفهان به شمار می رود.
در همین ارتباط عباس رضایی روز دوشنبه در جلسه شورای سالمندان در محل استانداری اصفهان اظهارداشت: احداث خانه‌های سالمندان مجهز و مطلوب در حد و شان این قشر از جامعه از نیازهای استان است.
عباس رضایی تاکید کرد: اگرچه ممکن است برخی حضور سالمندان در خانه‌های سالمندان را نقد کنند، اما به هر حال سبک زندگی امروزی برخی از خانواده‌ها را به این کار مجبور می کند و البته باید این سراهای سالمندان از لحاظ فیزیکی مطلوب و برخوردار از شرایط مناسب باشد.
وی خاطرنشان کرد: دستگاه‌های متولی باید بخش خصوصی را برای ساخت سراهای سالمندان یاری کنند برای مثال عدم اخذ مالیات و عوارض راهکاری مناسب برای فعالان اقتصادی و اجتماعی برای مشارکت در احداث چنین بناهایی است.
وی به آمار و ارقام در این مقوله اشاره کرد و ادامه داد: ۱۰.۶ تا ۱۱ درصد از جمعیت استان را سالمندان تشکیل می دهد و جمعیت پرشمار ۵۴۴ هزار نفری آنان می طلبد که تمهیدات ویژه ای برای این بخش از جامعه اتخاذ شود تا وضعیت بهتری برای زندگی داشته باشند.
استاندار اصفهان با اشاره به ایجاد ساز و کار بهتر در زمینه سالمندان افزود: جمعیت پیر کشور و استان در حال افزایش است و باید بر همین اساس جلسات کارشناسی تخصصی شکل گیرد و تصویب مصوبات در کارگروه‌ها و کمیته‌ها به خوبی و تا حصول نتیجه مورد نظر دنبال شود.
رضایی تغییر نگرش در موضوع کهنسالان را ضروری خواند و تصریح کرد: بسترسازی مناسب برای زندگی این قشر باید با تکریم و حفظ احترام آنان همراه باشد.
مدیرکل بهزیستی استان اصفهان در این ارتباط گفت: همگرایی و تدوین برنامه های مفید و جامع و حامی از این قشر جامعه باید با مشارکت تمامی دستگاه ها انجام شود و از نهادهای مختلف می خواهیم بهزیستی را در این زمینه یاری کنند.
مرضیه فرشاد توسعه خدمات رفاهی، بهداشتی، درمانی و آموزشی برای سالمندان را با اهمیت عنوان و بر افزایش آن تاکید کرد.
مدیرکل ورزش و جوانان استان اصفهان در این نشست فعالیت‌های بدنی و ورزش برای قشر پیر جامعه را ضروری دانست و گفت: ۲۰۰ مکان در اصفهان و ۵۰۰ مکان در استان برای فعالیت‌های ورزشی سالمندان وجود دارد و با یک برنامه ریزی جامع می توان شمار زیادی از آنان را به ورزش سوق داد و تشویق کرد.
ورزش راهبردی اساسی برای افزایش سلامت سالمندان
محمد سلطان حسینی با اشاره به تفاوت سن واقعی و سن فیزیولوژیکی گفت: ورزش باعث می شود که جسم انسان جوانتر از سن شود و این موضوع برای سالمندان نیز صدق می کند، ورزش را باید به عنوان یک راهبرد اساسی در پیشگیری از امراض تلقی کرد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این نشست اظهارداشت: موضوع آموزش در دوران پیش از سالمندی و در این دوره از اهمیت بالایی برخوردار است و باید از ظرفیت دانش و مهارتی خود کهنسالان برای آموزش به خودشان بیش از گذشته بهره برد.
کمال حیدری استفاده از تجربیات و توانمندی تشکل‌های مرتبط با این قشر از جامعه را ضروری ارزیابی و خاطرنشان کرد: تصمیم گیری و برنامه ریزی با استفاده از خرد جمعی و علم افراد می تواند نتایج بهتری را به همراه داشته باشد.
رییس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در این نشست گفت: در ساخت اماکن مربوط به سالمندان استاندارد خاص و یکسانی وجود ندارد و این معضلی در این بخش است.
محمد عیدی اضافه کرد: ۲۵ برنامه با محوریت کهنسالان در کلان‌شهر اصفهان تدوین شده تا بر اساس آن ارائه خدمات رفاهی، آموزشی و شهروندی با سهولت بیشتری امکان‌پذیر شود.
ضرورت آموزش پیش از دوران کهنسالی
عضو شورای شهر اصفهان در این جلسه بر ضرورت فرهنگ‌سازی در خانواده‌ها و همچنین آموزش تاکید کرد و گفت: آموزش را باید پیش از مرحله پیری آغاز کرد که فرد مسن مهارت‌ها و توانایی هایی در این سن داشته باشد و آن را در زندگی شخصی بکار گیرد.
کورش محمدی ایجاد بستری مناسب برای زندگی و رفاه بیشتر برای افراد مسن را با اهمیت دانست و تصریح کرد: سالمندان به عنوان کانون ارتباط خانواده با ارزش هستند و باید از دانش و تجربه آنان در کنار تکریم و احترام استفاده کرد.
براساس نتایج آخرین سرشماری درسال ۹۵ و برگرفته از پژوهشی با عنوان 'پیامدهای جمعیت سالمندی در ایران با تأکید بر چالش روز افزون نظام سلامت'، جمعیت سالمندی در کشور در حال افزایش است که هنوز برنامه ریزی و تمرکز کافی در این زمینه صورت نگرفته و ساماندهی این امور از پشتوانه قانونی کافی برخوردار نیست.
به تاکید کارشناسان توجه جدی به ساماندهی، حمایت و ارتقا سلامت سالمندان، گرچه دیر هنگام ولی امری اجتناب ناپذیر است، امروز در بیشتر جوامع، جمعیت به سرعت در حال سالمند شدن است و سالخوردگی به عنوان یک مساله مهم در دنیا مطرح می شود.
براساس آمار کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، هم اکنون ۹.۴ درصد جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دهد که به تاکید کارشناسان امور اجتماعی در آینده نه چندان دور، ۳۰ درصد جمعیت یعنی از هر سه نفر، یک نفر سالمند خواهد شد.
تعداد سالمندان کشور براساس این آمار، هفت میلیون و ۴۵۰ هزار نفر هستند که استان گیلان حدود ۱۳ درصد جمعیت سالمندی یعنی بالاترین رتبه سالمندی در کشور را داراست و از سویی سیستان و بلوچستان نیز ۶ درصد سالمندی را به خود اختصاص داده یعنی جوان ترین استان کشور است.
ایران بیش از ۸۰ میلیون نفر جمعیت دارد و تخمین زده می شود که در سال ۱۴۲۵ تعداد سالمندان کشور حداقل به ۱۷ میلیون نفر برسد.
۶۰۲۲/ ۶۰۲۰
