در این مطلب آمده است: در سال های گذشته و اخیر به ویژه، رد پای فساد در دستگاه ها و جایگاه های مختلف دیده و برخی افراد نیز در این رابطه پایشان به محکمه باز شده است. فساد به هر شکلش پوساننده است. آنچه می تواند پایه های یک نظام حکومتی را بلرزاند و زنگ خطر را برایش به صدا درآورد، فساد است که این فساد برای نظامی با عنوان اسلامی حتی ریز و کمش هم قابل پذیرش و تحمل نیست؛ اما اینکه بگوییم به کلی فساد برچیده شود، شدنی نیست؛ زیرا کار دست انسان هاست و هر انسانی امکان دارد به دام شیطان نفس بیفتد و گرفتار یک و حتی انواع فساد شود؛ بنابراین وقتی قرار است مال و ناموس و سایر امور جامعه را به فرد و افرادی بسپارند، باید دست کم چنان با ذره بین گذشته اش را وارسی کنند که هیچ ابهامی نبینند و بعد کار به او سپرده شود؛ اما امان از سیاست بازی ! وقتی فرد احساس کند رها شده است و هر کاری بکند کسی را با او کاری نیست، یعنی سیستم های نظارتی خاصیت خود را از دست بدهند، حال به هر دلیلی، تهدید یا تطمیع یا فشار های مختلف دیگر و افراد فاسد دستی در کار مردم داشته باشند ، وضعیت اقتصادی و اجتماعی روز به روز بدتر خواهد شد و امور به درستی سر و سامان نخواهد یافت.
امام علی(ع) در نهج البلاغه راهکارهای مناسبی برای مبارزه با فساد ارائه فرموده اند که می تواند برای مبارزه با فساد مفید و مؤثر باشد. بی شک در این بین تقویت ارزش های دینی در جامعه، افزایش نظارت بر مسئولان، تحمل نقدهای منصفانه توسط مسئولان، اهمیت دادن به آزادی رسانه ها و مطبوعات برای شفاف سازی امور، نقش مهمی در مبارزه با فساد اداری و اقتصادی دارند.
امروز فساد مالی و اداری، عارضه ای است که گریبان گیر کشور است. رواج فساد اداری و اقتصادی در یک جامعه باعث بی اعتمادی به نظام سیاسی، پایمال شدن حقوق افراد جامعه، افزایش فقر، کاهش سرمایه گذاری، بهره‌مند ی نابرابر از فرصت ها، تضعیف فرهنگ کار و نوآوری و ایجاد و افزایش بی عدالتی می شود. از نگاه امیرالمؤمنین علیه السلام برخورد قاطعانه با خیانت کارگزاران، یکی از وظایف مهم نظام اسلامی است. در شأن نظام اسلامی نیست که خدای ناکرده برخی کارگزاران طوری زندگی و رفتار کنند که با تضییع حقوق مردم موجب فراهم شدن ثروت های باد آورده شوند و اشرافی گری جای پا پیدا کند.
حضرت علی(ع) به رفتار و اعمال کارگزاران نظام اسلامی حساسیت ویژه ای و به طور کامل بر آنها نظارت داشت تا آنها از صراط مستقیم گمراه نشوند. آن حضرت به اشعث بن قیس، فرماندار آذربایجان، درباره استفاده ناروا از بیت المال هشدار می دهد و بیت المال را مال خدا می داند و می فرماید: « همانا پست فرمانداری برای تو وسیله آب و نان نیست؛ بلکه امانتی در گردن توست... در دست تو اموالی از ثروت های خدای بزرگ و عزیز است و تو خزانه دار آنی.»
حضرت در نکوهش یکی از فرمانداران که از بیت المال سوء استفاده کرده بود، نوشت: «دشمنت بی پدر باد! گویا میراث پدر و مادرت را به خانه می بری ! سبحان الله! آیا به معاد ایمان نداری و از حسابرسی دقیق قیامت نمی ترسی؟ ای کسی که در نزد ما از خردمندان به شمار می آمدی، چگونه نوشیدن و خوردن را بر خود گوارا کردی، در حالی که می دانی حرام می خوری و حرام می نوشی؟... سوگند به خدا اگر حسن و حسین چنان می کردند که تو انجام دادی، از من روی خوش نمی دیدند و به آرزو نمی رسیدند تا آنکه حق را از آنان باز پس ستانم و باطلی را که به دستم پدید آمده، نابود سازم.»
برخورد یکسان با مردم و نزدیکان بی شک یکی از اصول گرانبها در مکتب امیر مؤمنان است که ایشان برای مبارزه با فساد تمایزی بین نزدیکان و دیگران نمی گذاشت. ایشان اصول اسلامی را یکسان و بدون گذشت بر تمام افراد جامعه اجرا می کرد. حضرت رفتار با برادرش را که خواهان سهم بیشتری از بیت المال شده بود، این گونه توضیح می دهد: «به خدا سوگند برادرم عقیل را دیدم که به‌شدت تهیدست شده بود و از من درخواست داشت یک من از گندم‌های بیت‌المال را به او ببخشم.... چون به گفته های او گوش دادم، پنداشت دین خود را به او واگذار می کنم و از راه عادلانه خود دست بر می دارم. روزی آهنی را گداخته به جسمش نزدیک کردم؛ چون بیمار از درد فریاد زد... به او گفتم... از حرارت آهنی می‌نالی که انسانی به بازیچه آن را گرم ساخته است، اما مرا به آتش دوزخی می‌خوانی که خدای جبارش با خشم خود آن را گداخته است؟»
این رفتار امیرالمؤمنین(ع) با نزدیکان و کارگزارانی که خود منصوب کرده‌اند، سبب تقویت و اقتدار نظام اسلامی است که باید امروز الگوی ما در کشور باشد؛ اما آیا به آن عمل می‌شود یا فقط داستان‌وار رفتار مولا را می‌گوییم و رد می‌شویم؟
البته نمونه هایی دیده شده که دستگاه قضا برای مبارزه با فساد اقدام کرده است؛ هرچند بسیاری با تأخیر بوده که شاید جبران ناپذیر باشد؛ زیرا افراد فرصت فساد بیشتری پیدا کرده و چنان جری می شوند که هیچ باکی از موضوع ندارند. کاش مسئولان بدون کوچک ترین چشم پوشی و به محض اطلاع از یک حرکت فساد گونه با جرئت وارد عمل می شدند و صداقت و قاطعیت و امانتداری خود را عیان می کردند تا مردم با اعتماد بیشتر در میدان باشند! حال باید دید در این مسئله قوای سه گانه عزمشان جزم بر برخورد با آلودگی و فساد است یا تعارف و ... مانع از نظارت و مبارزه همیشگی می شود و آیا مردم را از کم و کیف مبارزه با فساد به روز آگاه می کنند.؟
7141
انتهای پیام امام علی(ع) در نهج البلاغه راهکارهای مناسبی برای مبارزه با فساد ارائه فرموده اند که می تواند برای مبارزه با فساد مفید و مؤثر باشد. بی شک در این بین تقویت ارزش های دینی در جامعه، افزایش نظارت بر مسئولان، تحمل نقدهای منصفانه توسط مسئولان، اهمیت دادن به آزادی رسانه ها و مطبوعات برای شفاف سازی امور، نقش مهمی در مبارزه با فساد اداری و اقتصادی دارند.
امروز فساد مالی و اداری، عارضه ای است که گریبان گیر کشور است. رواج فساد اداری و اقتصادی در یک جامعه باعث بی اعتمادی به نظام سیاسی، پایمال شدن حقوق افراد جامعه، افزایش فقر، کاهش سرمایه گذاری، بهره‌مند ی نابرابر از فرصت ها، تضعیف فرهنگ کار و نوآوری و ایجاد و افزایش بی عدالتی می شود. از نگاه امیرالمؤمنین علیه السلام برخورد قاطعانه با خیانت کارگزاران، یکی از وظایف مهم نظام اسلامی است. در شأن نظام اسلامی نیست که خدای ناکرده برخی کارگزاران طوری زندگی و رفتار کنند که با تضییع حقوق مردم موجب فراهم شدن ثروت های باد آورده شوند و اشرافی گری جای پا پیدا کند.
حضرت علی(ع) به رفتار و اعمال کارگزاران نظام اسلامی حساسیت ویژه ای و به طور کامل بر آنها نظارت داشت تا آنها از صراط مستقیم گمراه نشوند. آن حضرت به اشعث بن قیس، فرماندار آذربایجان، درباره استفاده ناروا از بیت المال هشدار می دهد و بیت المال را مال خدا می داند و می فرماید: « همانا پست فرمانداری برای تو وسیله آب و نان نیست؛ بلکه امانتی در گردن توست... در دست تو اموالی از ثروت های خدای بزرگ و عزیز است و تو خزانه دار آنی.»
حضرت در نکوهش یکی از فرمانداران که از بیت المال سوء استفاده کرده بود، نوشت: «دشمنت بی پدر باد! گویا میراث پدر و مادرت را به خانه می بری ! سبحان الله! آیا به معاد ایمان نداری و از حسابرسی دقیق قیامت نمی ترسی؟ ای کسی که در نزد ما از خردمندان به شمار می آمدی، چگونه نوشیدن و خوردن را بر خود گوارا کردی، در حالی که می دانی حرام می خوری و حرام می نوشی؟... سوگند به خدا اگر حسن و حسین چنان می کردند که تو انجام دادی، از من روی خوش نمی دیدند و به آرزو نمی رسیدند تا آنکه حق را از آنان باز پس ستانم و باطلی را که به دستم پدید آمده، نابود سازم.»
برخورد یکسان با مردم و نزدیکان بی شک یکی از اصول گرانبها در مکتب امیر مؤمنان است که ایشان برای مبارزه با فساد تمایزی بین نزدیکان و دیگران نمی گذاشت. ایشان اصول اسلامی را یکسان و بدون گذشت بر تمام افراد جامعه اجرا می کرد. حضرت رفتار با برادرش را که خواهان سهم بیشتری از بیت المال شده بود، این گونه توضیح می دهد: «به خدا سوگند برادرم عقیل را دیدم که به‌شدت تهیدست شده بود و از من درخواست داشت یک من از گندم‌های بیت‌المال را به او ببخشم.... چون به گفته های او گوش دادم، پنداشت دین خود را به او واگذار می کنم و از راه عادلانه خود دست بر می دارم. روزی آهنی را گداخته به جسمش نزدیک کردم؛ چون بیمار از درد فریاد زد... به او گفتم... از حرارت آهنی می‌نالی که انسانی به بازیچه آن را گرم ساخته است، اما مرا به آتش دوزخی می‌خوانی که خدای جبارش با خشم خود آن را گداخته است؟»
این رفتار امیرالمؤمنین(ع) با نزدیکان و کارگزارانی که خود منصوب کرده‌اند، سبب تقویت و اقتدار نظام اسلامی است که باید امروز الگوی ما در کشور باشد؛ اما آیا به آن عمل می‌شود یا فقط داستان‌وار رفتار مولا را می‌گوییم و رد می‌شویم؟
البته نمونه هایی دیده شده که دستگاه قضا برای مبارزه با فساد اقدام کرده است؛ هرچند بسیاری با تأخیر بوده که شاید جبران ناپذیر باشد؛ زیرا افراد فرصت فساد بیشتری پیدا کرده و چنان جری می شوند که هیچ باکی از موضوع ندارند. کاش مسئولان بدون کوچک ترین چشم پوشی و به محض اطلاع از یک حرکت فساد گونه با جرئت وارد عمل می شدند و صداقت و قاطعیت و امانتداری خود را عیان می کردند تا مردم با اعتماد بیشتر در میدان باشند! حال باید دید در این مسئله قوای سه گانه عزمشان جزم بر برخورد با آلودگی و فساد است یا تعارف و ... مانع از نظارت و مبارزه همیشگی می شود و آیا مردم را از کم و کیف مبارزه با فساد به روز آگاه می کنند.؟
7141
کپی شد
