شروعی بامعرفت دارند تا لبیک اللهم لبیک را با شناخت کامل و با دعا، استغفار، توبه و انابه رقم زنند و بر هواهای نفسانی غالب آیند و از مولای خود پاسخ بشنوند.
و یکی از علل را روز عرفه گفته‌اند چون زمانی است که از طرف خدای متعال مناسک حج توسط جبرئیل به حضرت ابراهیم علی نبیناوآله وعلیه السلام را آموزش داد و از حضرت سئوال کرد یاد گرفتی پاسخ داد: شناختم.
بندگانی که درشب های قدر و ماه مبارک رمضان آمرزیده نشدند و مشتاق دیدار یار و رسیدن به خالق بی‌نیاز و معشوق را طالب‌اند، به آنان بشارت و نوید یارب یارب را در این روز داده‌اند وهمه به این روضه رضوان الهی برای طهارت روح و جسم دعوت‌شده‌ایم.
روز عرفه نگاه خاص معبود مطلق به بندگان و عاشقان عارف است: چه در کربلای حسینی و یا صحرای عرفات و یا درهر جای عالم باشند.
در این روز هر دستی به سویش بلند و اشکی جاری و آهی با ناله‌ای قرین گردد، خدای مهربان بر او نظر رحمت و مغفرت می‌کند، چون عبد او با امید بر در خانه‌اش آمده است.
و از او انتظار داریم تا گوش؛ چشم و دل و همه جوارح و جوانح ما را در صراط مستقیم خودش قرار دهد و برای همیشه ثابت بمانند و عقل ما را برجهل، غضب، شهوت و وهم پیروز گرداند.
عرفه روز پیوستن به او و جستن از غیر او است و روز رفع و دفع آفات و آثام و پلیدی‌ها و معاصی از جسم و جان است.
در مدرسه عرفه؛ شاگردان ممتاز تربیت می‌شوند تابندگی و عشق‌ورزی را بیاموزند و بر هوس‌های حیوانی و شهوانی فائق آیند و با قربانی نفس سرکش به قرب او برسند.
و معبودم از تو می‌خواهم تا عرصه و آثار حکم رانی و پیروی از فرمان‌ها و دسیسه‌های شیطان را منکوب و مقهور کنی و توفیق توبه و انابه و استغفار را به ما عنایت کنی و ما را بپذیری و عاقبت به خیرشویم.
از امام زین‌العابدین علیه‌السلام نقل‌شده که آن حضرت در روز عرفه گروهی را دیدند که به‌سوی مردم دست نیاز دراز کرده‌اند و کمک طلب می‌کردند، حضرت به آنان فرمود: وای بر شما آیا در این روز عرفه ازغیرخدا چیزی می‌خواهید درحالی‌که در امروز امید می‌رود فضل خداوند به بچه‌هایی که حتی درشکم مادر هستند شامل شود.
از دعاهای معروف و سفارش شده درعصر روز عرفه دعای پرمغز و معنای عرفانی اخلاقی و روح‌بخش و معرفت آفرین دعای حضرت امام حسین علیه‌السلام است که باعده ای از اهل‌بیت و پیروان و محبین خود در وسط سرزمین عرفات و کنار جبل الرحمه روبه سوی کعبه ایستادند و دست‌ها را در مقابل صورت گرفتند و با تضرع و خشوع و خشیت دعا را خواندند!
خوب است بدانیم که ادب خواندن این دعا را با الگوپذیری از حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام؛ شایسته است روبه‌قبله و ایستاده و دست ها به‌طرف آسمان بلند باشد و دعا را جمعی بخوانیم.
و دعای چهل وهفتم حضرت امام سجاد علیه‌السلام در صحیفه سجادیه نیز با معارف و مضامین بلند اختصاص به این روز دارد و به خواندن آن توصیه‌شده‌ایم.
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش‌وپرورش قم
۷۴۰۵/ ۶۱۳۳/
