یک جامعه شناس با بیان اینکه هیچ تضمینی برای موفقیت ازدواج‌ها در سنین بالاتر وجود ندارد گفت: سن جوانی بهترین سن برای ازدواج است، به‌علاوه ازدواج در سنین بالاتر ممکن است موجب حساسیت بیشتر افراد و در نتیجه ایجاد مشکل‌های بیشتر شود.
ازدواج و تشکیل خانواده، سنگ‌بنای اجتماع و هسته‌ی اولیه‌ی تشکیل جامعه است، دین اسلام نیز به‌عنوان آیینی که هم بعد فردی و هم بعد اجتماعی انسان را مد نظر دارد، بسیار بر ازدواج تاکید دارد و در این آیین همواره به‌عنوان امری مقدس و محبوب به آن توصیه شده است.
اهمیت آثار اجتماعی ازدواج به قدری بالا است که حتی این آثار اجتماعی در منابع دینی از علل توصیه به ازدواج به‌شمار می‌رود، همان‌طور که در جلد103کتاب بحارالانوار از امام رضا(ع) نقل شده که فرمودند: "اگر درباره ازدواج دستوری هم از خدا صادر نشده بود و سنّتی هم از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله نرسیده بود، باز به خاطر همان فواید (اجتماعی) که خدا در آن نهاده، مانند نیکی به نزدیکان و پیوند با بیگانگان، انسان خردمند و مصلحت اندیش به آن رغبت می کرد و شخص کامروا و درستکار بدان پیشی می‌گرفت."
اما آمارهای امروز جامعه ما نشان از بی‌میلی افراد به ازدواج و در نتیجه افزایش سن ازدواج دارد، طبق آمار ارائه شده در پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز آمار ایران، میانگین سن ازدواج زنان از 18.5سال در سال 1335 به 23.5سال در سال 1395 افزایش پیدا کرده است و در این میان از 2هزار و 927ازدواج ثبت شده در استان قم تنها 419 ازدواج 15 سال و بیشتر دوام داشته اند، هم‌چنین طبق آمار اداره کل ثبت اسناد و املاک کشور، تعداد ازدواج های ثبت شده در استان قم در سال 97 نسبت به سال 96 کاهش پیدا کرده است.
چه عواملی ازدواج را به تاخیر می‌اندازند؟
فرزانه که 25سال دارد و دانشجوی رشته فیزیک است، در خصوص علت تجرد خود گفت: اغلب افرادی که می‌شناسم به علتی‌هایی هم‌چون عدم امنیت شغلی، عدم حمایت خانواده‌ها و دلهره‌ها و نگرانی‌های ناشی از ازدواج، این مسئله را به تاخیر می‌اندازند، اما علت تجرد خودم این است که تمایل دارم دوره جوانی و تجرد را بیشتر تجربه کنم، چون فکر می‌کنم انسان بعد از ازدواج باید مسئولیت‌های بیشتری را بر عهده بگیرد و کم‌تر می‌تواند به خود توجه کند، به همین خاطر نمی‌خواهم در آینده حسرت تجربه نکردن لذت‌های جوانی را داشته باشم.
فاطمه که 26 سال سن دارد، علت تاخیر در ازدواج را ریزبینی بیش از حد خانواده‌ها دانست و گفت: به دلیل افزایش سن طلاق و بالا رفتن اختلافات، خانواده دختران حساسیت بیشتری در انتخاب زوج مناسب فرزند خود نشان می‌دهند که در برخی موارد این حساسیت‌های ریزبینانه موجب توجه به مسائل کم‌اهمیت‌تر شده و به‌عنوان مانعی بر سر راه ازدواج جوانان قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: برخی از جوانان مشکلات اقتصادی را بهانه‌ای برای تاخیر در ازدواج قرار می‌دهند که علت آن تنها دوری ازسبک زندگی اسلامی و کم‌رنگ شدن توکل به خداوند در مراحل زندگی است.
تغییر نگرش نسبت به خانواده؛ از علل افزایش سن ازدواج
داوود صفا، جامعه شناس و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه قم، عنوان کرد: ازدواج مسئله‌ای پیچیده، چند بعدی و از دسته مسائل اجتماعی است که عوامل مختلفی در آن دخیل‌اند، سن ازدواج نیز تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که در جوامع و فرهنگ‌های مختلف، متفاوت است، اما می‌توان سن مناسب ازدواج برای خانم و آقا را به‌طور حدودی تعیین کرد، البته درکنار بلوغ جنسی، کسب بلوغ اجتماعی نیز در معیارهای آمادگی برای ازدواج بسیار حائز اهمیت است.
دلیل بالارفتن سن ازدواج چیست؟
وی درخصوص عوامل تاثیر گذار بر ازدواج عنوان کرد: مسئله ازدواج از فرهنگ، اقتصاد و حتی در برخی موارد از تصمیم‌گیری‌های سیاسی نیز تاثیر می‌پذیرد، مهم‌ترین دلیل افزایش سن ازدواج نیز تغییر نگرش افراد نسبت به تشکیل خانواده و تغییر الگوهای همسرگزینی است، جامعه ما در گذشته دارای یک الگوی همسرگزینی سنتی بود و آشنایی زوج‌ها طی مراسم خواستگاری و با حضور خانواده انجام می‌شد، اما در جامعه‌ی امروزی این الگو کم‌رنگ شده و در عین حال جایگزین مناسب برای آن به جوانان معرفی نشده است و نبود یک الگوی مشخص خود موجب سردرگمی جوانان و وقفه بیشتر در امر ازدواج شده است.
ازدواج دیرهنگام؛ ارمغان مدرنیته
این مدرس دانشگاه پیرامون عوامل موثر بر افزایش سن ازدواج بیان کرد: عامل موثر دیگر در افزایش سن ازدواج، تغییر ماهیت جامعه به یک جامعه‌ی مدرن است، یکی از ویژگی‌های جامعه‌ی مدرن، فردگرایی است که توجه به خود را به فرد آموزش می‌دهد، درحالی که خانواده مظهر ازخود گذشتگی و مسئولیت‌پذیری است.
وی ادامه داد: عامل موثر دیگر در عدم رغبت جوانان به ازدواج، رواج مناسبات جنسی در خارج از چهارچوب خانواده است، متاسفانه برخی صرفا بر کارکرد جنسی ازدواج تاکید کرده و و به دیگر ابعاد آن نمی‌پردازند، این مسئله موجب می‌شود که جوانی که ازدواج را در رفع نیاز جنسی خلاصه می‌کند، با مشاهده راه‌های رفع نیاز جنسی خود در چهارچوبی غیر از تشکیل خانواده از ازدواج چشم‌پوشی کند.
این کارشناس علوم اجتماعی با اشاره به اینکه در جامعه‌ی مدرن، به زنان خانه‌دار به‌عنوان زنانی موفق نگاه نمی‌شود، ادامه داد: افزایش تحصیلات و اشتغال زنان در جامعه، از دیگر عوامل تاثیر گذار در افزایش سن ازدواج است و تاخیر در ازدواج در بانوان با تحصیلات بالا بیشتر دیده می‌شود.
صفا عنوان کرد: مشاهده تعداد بالای طلاق در اطرافیان موجب بی‌اعتمادی جوانان به پایداری و دوام خانواده و بدبینی به جنس مخالف و در نتیجه موجب عدم تمایل به تشکیل خانواده می‌شود.
ازدواج در سنین بالا، تضمینی برای موفقیت آن نیست
وی با اشاره به اینکه برخی افراد ازدواج در سن بالا را تضمینی برای موفقیت ازدواج می‌دانند، گفت: ازدواج در سنین مناسب خود باید انجام شود، سن جوانی بهترین سن برای ازدواج است چراکه این دوره ویژگی‌های خاص خود را دارد، مانند انرژی و جنب‌وجوش بیشتر و... که بهتر است در چهارچوب خانواده ساماندهی شود، به‌علاوه هیچ تضمینی برای موفقیت ازدواج‌هایی که در سنین بالاتر صورت می‌گیرد وجود ندارد، ازدواج در سنین بالاتر ممکن است موجب حساسیت بیشتر افراد و در نتیجه ایجاد مشکل‌های بیشتر باشد.
این جامعه شناس ادامه داد: عامل موثر دیگر، رواج روحیه‌ی مصرف‌گرایی و افزایش توقعات اقتصادی طرفین از یکدیگر است که در جامعه‌ی امروزه که درگیر مشکلات اقتصادی بوده و تامین خانه و مایحتاج اولیه‌ی زندگی مشکل شده است، جوانان را به دوری از ازدواج بهنگام سوق می‌دهد، هم‌چنین سبک زندگی مدرن، فردگرایی، تنوع‌گرایی، مصرف‌گرایی و مسئولیت‌گرایی از ویژگی‌های جامعه مدرن است که وقتی باهم جمع می‌شوند، نتیجه طبیعی آن تاخیر در ازدواج است.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: شکل‌گیری برخی از شیوه‌های روابط بین زن و مرد مانند ازدواج سفید که در آن افراد بدون هیچ مناسبت شرعی و قانونی با یکدیگر زندگی می‌کنند، از دیگر علل بی‌رغبتی جوانان به ازدواج است که البته جامعه مدرن نیز برای جلوه‌ی بهتر این روابط عناوینی مانند دوستی اجتماعی را بدان نسبت می‌دهد.
صفا درخصوص راهکارهای رفع این پدیده گفت: افزایش سن ازدواج مسئله‌ای اجتماعی است، به همین دلیل راهکار حل نیز به جامعه باز می‌گردد، هر چند تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های دولت نیز در امر ازدواج موثر است، اما راهکار اصلی فرهنگ‌سازی صحیح برای بالا بردن مسئولیت مدنی و تعهد اجتماعی افراد جامعه است که می‌تواند از طریق فعال کردن مساجد و رسانهها در این زمینه و ایجاد کانون‌هایی برای حل مسائل خانواده صورت پذیرد.
انتهای پیام
انتهای پیام ازدواج و تشکیل خانواده، سنگ‌بنای اجتماع و هسته‌ی اولیه‌ی تشکیل جامعه است، دین اسلام نیز به‌عنوان آیینی که هم بعد فردی و هم بعد اجتماعی انسان را مد نظر دارد، بسیار بر ازدواج تاکید دارد و در این آیین همواره به‌عنوان امری مقدس و محبوب به آن توصیه شده است.
اهمیت آثار اجتماعی ازدواج به قدری بالا است که حتی این آثار اجتماعی در منابع دینی از علل توصیه به ازدواج به‌شمار می‌رود، همان‌طور که در جلد103کتاب بحارالانوار از امام رضا(ع) نقل شده که فرمودند: "اگر درباره ازدواج دستوری هم از خدا صادر نشده بود و سنّتی هم از سوی پیامبر صلی الله علیه و آله نرسیده بود، باز به خاطر همان فواید (اجتماعی) که خدا در آن نهاده، مانند نیکی به نزدیکان و پیوند با بیگانگان، انسان خردمند و مصلحت اندیش به آن رغبت می کرد و شخص کامروا و درستکار بدان پیشی می‌گرفت."
اما آمارهای امروز جامعه ما نشان از بی‌میلی افراد به ازدواج و در نتیجه افزایش سن ازدواج دارد، طبق آمار ارائه شده در پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز آمار ایران، میانگین سن ازدواج زنان از 18.5سال در سال 1335 به 23.5سال در سال 1395 افزایش پیدا کرده است و در این میان از 2هزار و 927ازدواج ثبت شده در استان قم تنها 419 ازدواج 15 سال و بیشتر دوام داشته اند، هم‌چنین طبق آمار اداره کل ثبت اسناد و املاک کشور، تعداد ازدواج های ثبت شده در استان قم در سال 97 نسبت به سال 96 کاهش پیدا کرده است.
چه عواملی ازدواج را به تاخیر می‌اندازند؟
فرزانه که 25سال دارد و دانشجوی رشته فیزیک است، در خصوص علت تجرد خود گفت: اغلب افرادی که می‌شناسم به علتی‌هایی هم‌چون عدم امنیت شغلی، عدم حمایت خانواده‌ها و دلهره‌ها و نگرانی‌های ناشی از ازدواج، این مسئله را به تاخیر می‌اندازند، اما علت تجرد خودم این است که تمایل دارم دوره جوانی و تجرد را بیشتر تجربه کنم، چون فکر می‌کنم انسان بعد از ازدواج باید مسئولیت‌های بیشتری را بر عهده بگیرد و کم‌تر می‌تواند به خود توجه کند، به همین خاطر نمی‌خواهم در آینده حسرت تجربه نکردن لذت‌های جوانی را داشته باشم.
فاطمه که 26 سال سن دارد، علت تاخیر در ازدواج را ریزبینی بیش از حد خانواده‌ها دانست و گفت: به دلیل افزایش سن طلاق و بالا رفتن اختلافات، خانواده دختران حساسیت بیشتری در انتخاب زوج مناسب فرزند خود نشان می‌دهند که در برخی موارد این حساسیت‌های ریزبینانه موجب توجه به مسائل کم‌اهمیت‌تر شده و به‌عنوان مانعی بر سر راه ازدواج جوانان قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: برخی از جوانان مشکلات اقتصادی را بهانه‌ای برای تاخیر در ازدواج قرار می‌دهند که علت آن تنها دوری ازسبک زندگی اسلامی و کم‌رنگ شدن توکل به خداوند در مراحل زندگی است.
تغییر نگرش نسبت به خانواده؛ از علل افزایش سن ازدواج
داوود صفا، جامعه شناس و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا منطقه قم، عنوان کرد: ازدواج مسئله‌ای پیچیده، چند بعدی و از دسته مسائل اجتماعی است که عوامل مختلفی در آن دخیل‌اند، سن ازدواج نیز تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد که در جوامع و فرهنگ‌های مختلف، متفاوت است، اما می‌توان سن مناسب ازدواج برای خانم و آقا را به‌طور حدودی تعیین کرد، البته درکنار بلوغ جنسی، کسب بلوغ اجتماعی نیز در معیارهای آمادگی برای ازدواج بسیار حائز اهمیت است.
دلیل بالارفتن سن ازدواج چیست؟
وی درخصوص عوامل تاثیر گذار بر ازدواج عنوان کرد: مسئله ازدواج از فرهنگ، اقتصاد و حتی در برخی موارد از تصمیم‌گیری‌های سیاسی نیز تاثیر می‌پذیرد، مهم‌ترین دلیل افزایش سن ازدواج نیز تغییر نگرش افراد نسبت به تشکیل خانواده و تغییر الگوهای همسرگزینی است، جامعه ما در گذشته دارای یک الگوی همسرگزینی سنتی بود و آشنایی زوج‌ها طی مراسم خواستگاری و با حضور خانواده انجام می‌شد، اما در جامعه‌ی امروزی این الگو کم‌رنگ شده و در عین حال جایگزین مناسب برای آن به جوانان معرفی نشده است و نبود یک الگوی مشخص خود موجب سردرگمی جوانان و وقفه بیشتر در امر ازدواج شده است.
ازدواج دیرهنگام؛ ارمغان مدرنیته
این مدرس دانشگاه پیرامون عوامل موثر بر افزایش سن ازدواج بیان کرد: عامل موثر دیگر در افزایش سن ازدواج، تغییر ماهیت جامعه به یک جامعه‌ی مدرن است، یکی از ویژگی‌های جامعه‌ی مدرن، فردگرایی است که توجه به خود را به فرد آموزش می‌دهد، درحالی که خانواده مظهر ازخود گذشتگی و مسئولیت‌پذیری است.
وی ادامه داد: عامل موثر دیگر در عدم رغبت جوانان به ازدواج، رواج مناسبات جنسی در خارج از چهارچوب خانواده است، متاسفانه برخی صرفا بر کارکرد جنسی ازدواج تاکید کرده و و به دیگر ابعاد آن نمی‌پردازند، این مسئله موجب می‌شود که جوانی که ازدواج را در رفع نیاز جنسی خلاصه می‌کند، با مشاهده راه‌های رفع نیاز جنسی خود در چهارچوبی غیر از تشکیل خانواده از ازدواج چشم‌پوشی کند.
این کارشناس علوم اجتماعی با اشاره به اینکه در جامعه‌ی مدرن، به زنان خانه‌دار به‌عنوان زنانی موفق نگاه نمی‌شود، ادامه داد: افزایش تحصیلات و اشتغال زنان در جامعه، از دیگر عوامل تاثیر گذار در افزایش سن ازدواج است و تاخیر در ازدواج در بانوان با تحصیلات بالا بیشتر دیده می‌شود.
صفا عنوان کرد: مشاهده تعداد بالای طلاق در اطرافیان موجب بی‌اعتمادی جوانان به پایداری و دوام خانواده و بدبینی به جنس مخالف و در نتیجه موجب عدم تمایل به تشکیل خانواده می‌شود.
ازدواج در سنین بالا، تضمینی برای موفقیت آن نیست
وی با اشاره به اینکه برخی افراد ازدواج در سن بالا را تضمینی برای موفقیت ازدواج می‌دانند، گفت: ازدواج در سنین مناسب خود باید انجام شود، سن جوانی بهترین سن برای ازدواج است چراکه این دوره ویژگی‌های خاص خود را دارد، مانند انرژی و جنب‌وجوش بیشتر و... که بهتر است در چهارچوب خانواده ساماندهی شود، به‌علاوه هیچ تضمینی برای موفقیت ازدواج‌هایی که در سنین بالاتر صورت می‌گیرد وجود ندارد، ازدواج در سنین بالاتر ممکن است موجب حساسیت بیشتر افراد و در نتیجه ایجاد مشکل‌های بیشتر باشد.
این جامعه شناس ادامه داد: عامل موثر دیگر، رواج روحیه‌ی مصرف‌گرایی و افزایش توقعات اقتصادی طرفین از یکدیگر است که در جامعه‌ی امروزه که درگیر مشکلات اقتصادی بوده و تامین خانه و مایحتاج اولیه‌ی زندگی مشکل شده است، جوانان را به دوری از ازدواج بهنگام سوق می‌دهد، هم‌چنین سبک زندگی مدرن، فردگرایی، تنوع‌گرایی، مصرف‌گرایی و مسئولیت‌گرایی از ویژگی‌های جامعه مدرن است که وقتی باهم جمع می‌شوند، نتیجه طبیعی آن تاخیر در ازدواج است.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: شکل‌گیری برخی از شیوه‌های روابط بین زن و مرد مانند ازدواج سفید که در آن افراد بدون هیچ مناسبت شرعی و قانونی با یکدیگر زندگی می‌کنند، از دیگر علل بی‌رغبتی جوانان به ازدواج است که البته جامعه مدرن نیز برای جلوه‌ی بهتر این روابط عناوینی مانند دوستی اجتماعی را بدان نسبت می‌دهد.
صفا درخصوص راهکارهای رفع این پدیده گفت: افزایش سن ازدواج مسئله‌ای اجتماعی است، به همین دلیل راهکار حل نیز به جامعه باز می‌گردد، هر چند تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های دولت نیز در امر ازدواج موثر است، اما راهکار اصلی فرهنگ‌سازی صحیح برای بالا بردن مسئولیت مدنی و تعهد اجتماعی افراد جامعه است که می‌تواند از طریق فعال کردن مساجد و رسانهها در این زمینه و ایجاد کانون‌هایی برای حل مسائل خانواده صورت پذیرد.
انتهای پیام
کپی شد
