در این که لیله القدر درماه مبارک رمضان می باشد تردیدی نیست چرا که جمع آیات قرآن کریم همین معنا را تایید می کند. درجایی که می فرماید: قرآن درماه رمضان نازل شده ( بقره 185) و از طرف دیگر می فرماید: در شب قدر نازل گردیده: اناانزلناه فی لیله القدر.
اما در این که درکدام از شب های ماه مبارک رمضان است؛ مشهور و معروف در روایات این است که در دهه آخرماه رمضان و شب بیست و یکم یا بیست و سوم است و در روایتی هم آمده که پیامبر خدا(ص) دهه آخر ماه مبارک رمضان تمام شب ها را احیا می داشتند و مشغول عبادت بودند.
در روایتی از حضرت امام صادق علیه السلام نقل شده که فرموده اند: تقدیر مقدرات در شب نوزدهم است و تحکیم آن در شب بیست و یکم و در شب بیست وسوم به امضا می رسد.
شب قدر دارای فضیلت و ارزش بسیاری است، این شب برابر هزار ماه، یعنی بیشتر از 80 سال می باشد. سرنوشت و مقدرات مردم در شب قدر معلوم می گردد، شبی که فرشتگان فوج فوج از آسمان فرود می آیند و حامل رحمت الهی و برکات آسمانی و خیرات فراوان و فیض های الهی سرشارند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در عظمت و فضیلت شب های قدر می فرمایند: شیطان در این شب بیرون نیاید تا آنکه صبح طلوع کند و قدرت آسیب رساندن به کسی را ندارد و سحر هیچ ساحری در این شب اثر نکند.
از امام باقر علیه السلام روایت شده است که فرمودند: درشب قدر هر امری از امور بندگان تا شب قدر سال آینده معین می گردد. از خیر و شر، طاعت و معصیت، ولادت و مرگ و روزی موجودات و هرآنچه در آن سال مقدر گشته حتمی است و خداوند را در آن مشیت است.
در بعضی از تفاسیر آمده است که پیامبر اکرم (ص) فرمودند یکی از بنی اسرائیل که شمسون نام داشت لباس جنگ برتن کرده بود و هزار ماه از تن بیرون نیاورد و پیوسته مشغول نبرد و جهاد در راه خدا بود اصحاب تعجب کردند و آرزو داشتند چنان فضیلت و افتخاری برای آنان نیز میسر و نصیب می شد. آیه لیله القدر خیر من الف شهر نازل شد و فرمود: شب قدر از هزار ماه بهتر است.
در علت نامگذاری به شب قدر نظرهای گوناگونی می باشد که به تعدادی از آنان اشاره می شود:
1- شب قدر به این جهت نامیده شده است که در آن شب، جمیع مقدرات بندگان در تمام سال تعیین می شود.
2- بعضی نیز گفته اند آن شب را از این جهت شب قدر نامیده اند که دارای قدر و شرافت عظیمی است.
3- به خاطر آن است که قرآن کریم با تمام قدر و منزلتش بر رسول والاقدر و برای امت با قدر و ارزش و به وسیله فرشته صاحب قدر نازل گردید.( انزل فیها کتاب ذو قدر الی رسول ذی قدر لاجل امة ذات قدر علی یدی ملک ذی قدر)
4- یا این که شبی است که مقدر شده قرآن کریم در آن نازل گردد.
5- یا این که کسی که آن شب را احیا بدارد صاحب قدر و مقام و منزلت می شود.
6- یا این که در آن شب آن قدر فرشتگان نازل می شوند که عرصه زمین برآنها تنگ می شود.
** چه کسانی از برکات شبهای قدر محروم می باشند:
پایمال کنندگان حقوق مردم، رشوه گیران و رشوه دهندگان، ربا خواران و ربا دهندگان، قاطعین رحم، منافقان، شرابخواران، تهمت زنندگان، دروغ گویان و غیبت کنندگان ، محتکران، ترک کنندکان معروف و عاملان به منکر، ساحران، اذیت کنندگان والدین، کسانی که کینه مسلمانی را در دل دارند، کسانی که باهم قهر هستند، کسانی که خمس و زکات پرداخت نمی کنند، افرادی که قرآن کریم را برای تجارت می خواهند، همسایه آزار، کسانی ک سد معبر می کنند، کسی که قرآن را برسر بگذارد ولی در دل و عمل به آن معتقد نباشد، کم فروشان و گران فروشان، کسانی که خدارا به ائمه علیهم السلام قسم می دهند ولی با ولایت نباشند، کسی که کتمان حق و حقیقت کند و با زبان بک یا الله گوید اما در دل او را نجوید، بعلی گوید اما در استفاده از بیت المال بی حیا باشد.
** اعمال شب های قدر:
علاوه بر این که برای هر یک از شب های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان اعمال مخصوص وارد شده اعمال مستحبی مشترکی نیز برای تمام شب ها تاکید شده که تعدادی ازآن ها را با اعمال پیشنهادی دیگری یادآورمی شویم:
1- غسل2- احیا و شب زنده داری3- تلاوت با تدبر قرآن کریم 4- توبه و انابه و استغفار 5- خواندن دعاهای وارده و دعای جوشن کبیر6- توسل به امامان علیهم السلام7-خواندن نماز مانند نمازهای قضا؛ نمازهای مستحبی؛ نماز صد رکعتی؛خواندن دو رکعت نماز که در هر رکعت بعد از سوره حمد هفت مرتبه سوره توحید بخوانیم و بعد از نماز هفتاد مرتبه ذکر استغفرالله و اتوب الیه گفته شود.8 - قرآن کریم را برسر گذاریم. 9- دعابرای فرج وسلامتی حضرت امام زمان(عج).10- اعتکاف که بافضیلت ترین زمان آن دردهه آخر ماه مبارک رمضان است.11- علامه مجلسی فرموده:بهترین اعمال در این شب ها طلب مغفرت و آمرزش و دعا برای حوائج دنیا و آخرت خود، پدر و مادر، اقوام و خویشان، خواهران و برادران مومن می باشد، و ذکر زیاد مخصوصا صلوات بر محمدو آل محمد
12- شیخ صدوق می فرماید: افضل اعمال در شب های بیست و یکم و بیست و سوم مذاکره و مباحثه علمی و یادگیری احکام و مسائل دینی است.
13- از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که سئوال شد اگر شب قدر را درک کردیم از خداوند چه چیزی را طلب کنیم، فرمودند عافیت را. بر کسی پوشیده نیست که عافیت و سلامتی دین و دنیا و آخرت و عاقبت بخیری برای انسان های سعادتمند می باشد.
14- زیارت چهارده معصوم علیهم السلام به ویژه حضرت امام حسین علیه السلام
15-پرداخت صدقه، انفاق و کمک به مساکین، نیازمندان و ایتام 16- کمک به آزادی زندانیان غیرعمد17- پرداخت هزینه بیماران نیازمند18- وساطت برای صلح و آشتی میان مردم 19- تفکر در گفتار و رفتار خود و تصمیم برای سعادتمندی دنیا وآخرت
باید سعی کنیم تا درشب های بابرکت و با فضیلت قدر با استفاده از شب زنده داری و درک این شب های عزیز با خداوند راز و نیاز کنیم و عافیت دین و دنیا و آخرت و برکات آن را طلب نمائیم تاان شاالله از مرحومین این شب قرار بگیریم.
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش وپرورش استان قم
7406/ 6133/
انتهای پیام اما در این که درکدام از شب های ماه مبارک رمضان است؛ مشهور و معروف در روایات این است که در دهه آخرماه رمضان و شب بیست و یکم یا بیست و سوم است و در روایتی هم آمده که پیامبر خدا(ص) دهه آخر ماه مبارک رمضان تمام شب ها را احیا می داشتند و مشغول عبادت بودند.
در روایتی از حضرت امام صادق علیه السلام نقل شده که فرموده اند: تقدیر مقدرات در شب نوزدهم است و تحکیم آن در شب بیست و یکم و در شب بیست وسوم به امضا می رسد.
شب قدر دارای فضیلت و ارزش بسیاری است، این شب برابر هزار ماه، یعنی بیشتر از 80 سال می باشد. سرنوشت و مقدرات مردم در شب قدر معلوم می گردد، شبی که فرشتگان فوج فوج از آسمان فرود می آیند و حامل رحمت الهی و برکات آسمانی و خیرات فراوان و فیض های الهی سرشارند.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در عظمت و فضیلت شب های قدر می فرمایند: شیطان در این شب بیرون نیاید تا آنکه صبح طلوع کند و قدرت آسیب رساندن به کسی را ندارد و سحر هیچ ساحری در این شب اثر نکند.
از امام باقر علیه السلام روایت شده است که فرمودند: درشب قدر هر امری از امور بندگان تا شب قدر سال آینده معین می گردد. از خیر و شر، طاعت و معصیت، ولادت و مرگ و روزی موجودات و هرآنچه در آن سال مقدر گشته حتمی است و خداوند را در آن مشیت است.
در بعضی از تفاسیر آمده است که پیامبر اکرم (ص) فرمودند یکی از بنی اسرائیل که شمسون نام داشت لباس جنگ برتن کرده بود و هزار ماه از تن بیرون نیاورد و پیوسته مشغول نبرد و جهاد در راه خدا بود اصحاب تعجب کردند و آرزو داشتند چنان فضیلت و افتخاری برای آنان نیز میسر و نصیب می شد. آیه لیله القدر خیر من الف شهر نازل شد و فرمود: شب قدر از هزار ماه بهتر است.
در علت نامگذاری به شب قدر نظرهای گوناگونی می باشد که به تعدادی از آنان اشاره می شود:
1- شب قدر به این جهت نامیده شده است که در آن شب، جمیع مقدرات بندگان در تمام سال تعیین می شود.
2- بعضی نیز گفته اند آن شب را از این جهت شب قدر نامیده اند که دارای قدر و شرافت عظیمی است.
3- به خاطر آن است که قرآن کریم با تمام قدر و منزلتش بر رسول والاقدر و برای امت با قدر و ارزش و به وسیله فرشته صاحب قدر نازل گردید.( انزل فیها کتاب ذو قدر الی رسول ذی قدر لاجل امة ذات قدر علی یدی ملک ذی قدر)
4- یا این که شبی است که مقدر شده قرآن کریم در آن نازل گردد.
5- یا این که کسی که آن شب را احیا بدارد صاحب قدر و مقام و منزلت می شود.
6- یا این که در آن شب آن قدر فرشتگان نازل می شوند که عرصه زمین برآنها تنگ می شود.
** چه کسانی از برکات شبهای قدر محروم می باشند:
پایمال کنندگان حقوق مردم، رشوه گیران و رشوه دهندگان، ربا خواران و ربا دهندگان، قاطعین رحم، منافقان، شرابخواران، تهمت زنندگان، دروغ گویان و غیبت کنندگان ، محتکران، ترک کنندکان معروف و عاملان به منکر، ساحران، اذیت کنندگان والدین، کسانی که کینه مسلمانی را در دل دارند، کسانی که باهم قهر هستند، کسانی که خمس و زکات پرداخت نمی کنند، افرادی که قرآن کریم را برای تجارت می خواهند، همسایه آزار، کسانی ک سد معبر می کنند، کسی که قرآن را برسر بگذارد ولی در دل و عمل به آن معتقد نباشد، کم فروشان و گران فروشان، کسانی که خدارا به ائمه علیهم السلام قسم می دهند ولی با ولایت نباشند، کسی که کتمان حق و حقیقت کند و با زبان بک یا الله گوید اما در دل او را نجوید، بعلی گوید اما در استفاده از بیت المال بی حیا باشد.
** اعمال شب های قدر:
علاوه بر این که برای هر یک از شب های نوزدهم، بیست و یکم و بیست و سوم ماه مبارک رمضان اعمال مخصوص وارد شده اعمال مستحبی مشترکی نیز برای تمام شب ها تاکید شده که تعدادی ازآن ها را با اعمال پیشنهادی دیگری یادآورمی شویم:
1- غسل2- احیا و شب زنده داری3- تلاوت با تدبر قرآن کریم 4- توبه و انابه و استغفار 5- خواندن دعاهای وارده و دعای جوشن کبیر6- توسل به امامان علیهم السلام7-خواندن نماز مانند نمازهای قضا؛ نمازهای مستحبی؛ نماز صد رکعتی؛خواندن دو رکعت نماز که در هر رکعت بعد از سوره حمد هفت مرتبه سوره توحید بخوانیم و بعد از نماز هفتاد مرتبه ذکر استغفرالله و اتوب الیه گفته شود.8 - قرآن کریم را برسر گذاریم. 9- دعابرای فرج وسلامتی حضرت امام زمان(عج).10- اعتکاف که بافضیلت ترین زمان آن دردهه آخر ماه مبارک رمضان است.11- علامه مجلسی فرموده:بهترین اعمال در این شب ها طلب مغفرت و آمرزش و دعا برای حوائج دنیا و آخرت خود، پدر و مادر، اقوام و خویشان، خواهران و برادران مومن می باشد، و ذکر زیاد مخصوصا صلوات بر محمدو آل محمد
12- شیخ صدوق می فرماید: افضل اعمال در شب های بیست و یکم و بیست و سوم مذاکره و مباحثه علمی و یادگیری احکام و مسائل دینی است.
13- از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که سئوال شد اگر شب قدر را درک کردیم از خداوند چه چیزی را طلب کنیم، فرمودند عافیت را. بر کسی پوشیده نیست که عافیت و سلامتی دین و دنیا و آخرت و عاقبت بخیری برای انسان های سعادتمند می باشد.
14- زیارت چهارده معصوم علیهم السلام به ویژه حضرت امام حسین علیه السلام
15-پرداخت صدقه، انفاق و کمک به مساکین، نیازمندان و ایتام 16- کمک به آزادی زندانیان غیرعمد17- پرداخت هزینه بیماران نیازمند18- وساطت برای صلح و آشتی میان مردم 19- تفکر در گفتار و رفتار خود و تصمیم برای سعادتمندی دنیا وآخرت
باید سعی کنیم تا درشب های بابرکت و با فضیلت قدر با استفاده از شب زنده داری و درک این شب های عزیز با خداوند راز و نیاز کنیم و عافیت دین و دنیا و آخرت و برکات آن را طلب نمائیم تاان شاالله از مرحومین این شب قرار بگیریم.
معاون سوادآموزی اداره کل آموزش وپرورش استان قم
7406/ 6133/
کپی شد
