به گزارش ایرنا، بقعه شیخ جبرییل که در خود نشانی از معماری پر فروغ دوران صفوی و قاجاریه را دارد در طول سالیان گذشته به هیچ وجه نتوانسته حتی درصدی از عظمت بقعه جهانی شیخ صفی الدین اردبیلی را داشته و برنامه ریزی ها برای تبدیل آن به یکی از قطب های سیاحتی و مورد توجه گردشگران تا کنون به نتیجه قابل قبولی نرسیده است.
عدم توجه به این بقعه تاریخی در سالیان گذشته باعث شده تا ساختمان و تزیینات تاریخی آن دچار آسیب های جدی شده و هم اکنون ضروری است که اقدام های اساسی در بازسازی و مرمت آن صورت گیرد.
بر اساس ذکر منابع تاریخی، زمانی که بقعه معروف 'الله الله' بر روی مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی احداث می‌شد؛ مقبره مشابهی برای پدر شیخ صفی‌الدین در سه کیلومتری اردبیل درروستایی به نام کلخوران که هم اکنون به یکی از محله های این شهر تبدیل گشته، احداث شده است.
مرحوم بابا صفری در کتاب ' اردبیل در گذرگاه تاریخ' نوشته است:'کلخوران از زمان حیات شیخ صفی‌الدین به او و فرزندانش وقف شده و واقفان نیز از نوادگان چنگیز و فرزندان هلاکوخان مغول بوده‌اند که زمانی بر سرزمین ایران حکومت می‌کردند'.
مقبره شیخ جبرائیل در اوایل قرن دهم هجری قمری بنا شده است، این بنا در محوطه مشجری به ابعاد 150 در 200 متر قرار دارد که مقبره سید امین الدین جبراییل به صورت یک هشت ضلعی در وسط باغ قرار گرفته است.
بنای مقبره شیخ جبرائیل از قسمت های حیاط بقعه، ایوان جلو بنا، رواق، حجرات و غرفه ها تشکیل شده است.
حیاط مقبره چهار ضلعی، به شکل مستطیل که دارای دو در (ورودی و خروجی) بوده و در وسط آن بقعه شیخ جبرائیل قرار دارد، دارای خیابان هایی سنگفرش شده و موازی دیوارها بوده و برای عبور و مرور کشیده شده و دارای باغچه های متعددی می باشد.
در گذشته درهای حیاط دارای سردرهای کاشی کاری شده بود، ولی بر اثر مرور زمان از بین رفته و هم اکنون قسمتی جزیی از کاشی کاری های نفیس این سردرها که به صورت طاق ها و مقرنس های گچی دیده می‌شود، باقی مانده اند.
در انتهای محوطه باغ شیخ، یعنی در محل درب خروجی، حجره ها و ساختمانی آجری طاق بندی شده وجود دارند، هر یک از این ساختمان ها دو طبقه بوده و دارای اتاق های نسبتا کوچک با پله های مار پیچی است که اصول ساختمانی قدیم در آن رعایت شده است.
بر اساس ذکر برخی منابع تاریخی، علاوه بر قبر سه تن از اجداد شیخ صفی از جمله شیخ جبرئیل پدر شیخ صفی، شیخ قطب‌الدین جد او و صلاح‌الدین جد شیخ جبرئیل در این بقعه، 2 تن از برادران تنی امام رضا(ع) به نام‌های سیدحمزه و صدرالدین نیز در این مکان دفن شده‌اند که قبر آنها نیز وضعیت مطلوبی ندارد.
در گفت و گوی ایرنا با تعدادی از اهالی محله کلخوران، آنها گفتند: با آنکه این مقبره دارای اهمیت خاص تاریخی بوده و می تواتند بعنوان مکمل گردشگری شهر اردبیل بویژه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی مطرح باشد اما در سالیان گذشته شیخ کلخوران به فراموشی سپرده شده و کمترین توجه به آن صورذت گرفته است.
به گفته آنها ، در سال های اخیر اقدام خاصی در مرمت و بازسازی این مقبره صورت نگرفته و بازدید کنندگان آن نیز به اهالی همین محله که برای برای زیارت قبوربه آن مراجعه می کنند محدود می باشد.
کارشناسان میراث فرهنگی می گویند که بقعه شیخ جبرئیل با توجه به اینکه جد سلاطین صفوی در آن آرمیده اند می تواند به یکی از مناطق پربازدید گردشگران فرهنگی تبدیل شود.
به گفته آنها ، بی شک بخش بزرگی از افرادی که برای بازدید بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی به اردبیل سفر می کنند در صورت راهنمایی و ایجاد تسهیلات مناسب خواهان بازدید از بقعه شیخ جبرییل هم خواهند بود اما متاسفانه این اقدام تاکنون صورت نگرفته است.
وضعیت نامناسب این بقعه در سال های اخیر به حدی نامناسب بوده است که موجبات نارضایی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل نیز شده و وی از وضعیت موجود لب به انتقاد گشود.
آیت الله سید حسن عاملی نماینده به تازگی با تاکید بر ساماندهی محوطه بقعه شیخ جبرئیل : این مجموعه یکی از آثار غنی و بخشی از هویت فرهنگی این شهر است و بازسازی و مرمت آن باید در اولویت قرار گیرد .
آیت الله عاملی بیان کرد: با وجود اینکه در گذشته این مجموعه از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده اما بعدها محوطه این اثر تاریخی دچار مشکلاتی شده و نیازمند ساماندهی است.
او به اهمیت و نقش آثار تاریخی برای جذب گردشگران اشاره و ابراز امیدواری کرد این مجموعه تاریخی در آینده نزدیک به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل شود.
** مرمت بقعه شیخ جبرائیل نیازمند اعتبار است
در این حال منصور عالیقدر معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل گفت: مشکل اصلی در اجرای مرمت بنای شیخ جبرییل کمبود اعتبار است. وی افزود: اعتبارمورد نیاز سالانه برای مرمت و نگه داری این بنا 20 میلیارد ریال برآورد شده اما سال گذشته و امسال تخصیص مطلوبی برای این مهم صورت نگرفته است .
وی اضافه کرد: سال 85 طرح جامع مرمت و احیای این بنا در فضایی شامل 2 هکتار تهیه شده و تلاش بر این است تا بقعه تاریخی شیخ جبرائیل کلخوران اردبیل به عنوان پایگاه ملی به ثبت رسد که این اقدام در راستای ساماندهی هرچه بهتر این مجموعه تاریخی است.
او بیان کرد: این طرح بیشتر شامل بقعه اصلی، سر درب شمالی و جنوبی، مقابر اطراف و قبرستان تاریخی است که در سال های اخیر نیز بخش هایی از آن عملیاتی شده است.
عالیقدر اضافه کرد: طراحی فضای باغ نیز از سال های قبل با اعتبارات استانی آغاز شده و امسال در قسمت ضلع غربی اجرا می شود.
وی میزان هزینه کرد برای مرمت و بهسازی این مجموعه را ناچیز عنوان کرد و گفت: در این مجموعه مشکل اصلی مرمت کمبود اعتبارات است.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل هم از به تازگی از اجرای طرح ساماندهی مجموعه شیخ جبرئیل توسط این اداره کل در سال جاری خبر داد.
نادر فلاحی در جریان بازدید استاندار اردبیل از این مجموعه گفت: پیش از این موضوع واگذاری ساماندهی محوطه این اثر تاریخی به شهرداری اردبیل مطرح بود.
او اظهار کرد: پس از بررسی و همفکری با مسئولان استان و تجمیع نظرات، اجرای طرح ساماندهی از جمله مرمت اثر تاریخی ، نگهداری و احیا و همچنین ساماندهی محوطه با توجه به تخصصی بودن طرح و نیز ضرورت کیفیت خدمات همچنان توسط میراث فرهنگی استان عملیاتی خواهد شد.
او افزود: در طرح ساماندهی علاوه بر مرمت بنا، نورپردازی محوطه، احداث سرویس بهداشتی و طراحی و اجرای فضای سبز در شان این اثر تاریخی در دستور کار قرار گرفته است.
فلاحی تصریح کرد: کارشناسان و معماران بومی استان توانمندی قابل قبولی برای اجرای طرح ساماندهی دارند و تمام توان اداره کل نیز به این منظور به کار گرفته خواهد شد.
او اظهار کرد: برای اجرای طرح ساماندهی چهار میلیارد ریال از محل اعتبارات استانی درخواست شده است.
وی اظهار امیدواری کرد با تخصیص به موقع این اعتبارات طرح ساماندهی در کمترین زمان ممکن آغاز شده و در این مجموعه تاریخی شاهد تحول قابل توجه باشیم.
وی همچنین از نصب تابلوی جدید معرفی این اثر تاریخی خبر داد و تاکید کرد: اداره کل میراث فرهنگی استان عزم راسخ برای ساماندهی و معرفی در سطح جهانی و ملی این اثر تاریخی دارد.
وی تشریح کرد:این اثر تاریخی می تواند به عنوان پایگاه ملی پژوهشی به ثبت رسد و این مهم نیز از سوی این نهاد اجرایی دنبال می شود.
کارشناسان اقدامات اساسی درمرمت بنای شیخ جبرییل، معرفی این بنای تاریخی به گردشگران، ایجاد تورهای گردشگری، مکمل سازی بقعه شیخ جبرییل به بقعه شیخ صفی الدین را از جمله اقدامات ضروری برای احیای این اثر تاریخی و هدایت گردشگران به بازدید از آن ذکر می کنند.
گزراش : یعقوب شاددل
6016/7110
انتهای پیام عدم توجه به این بقعه تاریخی در سالیان گذشته باعث شده تا ساختمان و تزیینات تاریخی آن دچار آسیب های جدی شده و هم اکنون ضروری است که اقدام های اساسی در بازسازی و مرمت آن صورت گیرد.
بر اساس ذکر منابع تاریخی، زمانی که بقعه معروف 'الله الله' بر روی مقبره شیخ صفی‌الدین اردبیلی احداث می‌شد؛ مقبره مشابهی برای پدر شیخ صفی‌الدین در سه کیلومتری اردبیل درروستایی به نام کلخوران که هم اکنون به یکی از محله های این شهر تبدیل گشته، احداث شده است.
مرحوم بابا صفری در کتاب ' اردبیل در گذرگاه تاریخ' نوشته است:'کلخوران از زمان حیات شیخ صفی‌الدین به او و فرزندانش وقف شده و واقفان نیز از نوادگان چنگیز و فرزندان هلاکوخان مغول بوده‌اند که زمانی بر سرزمین ایران حکومت می‌کردند'.
مقبره شیخ جبرائیل در اوایل قرن دهم هجری قمری بنا شده است، این بنا در محوطه مشجری به ابعاد 150 در 200 متر قرار دارد که مقبره سید امین الدین جبراییل به صورت یک هشت ضلعی در وسط باغ قرار گرفته است.
بنای مقبره شیخ جبرائیل از قسمت های حیاط بقعه، ایوان جلو بنا، رواق، حجرات و غرفه ها تشکیل شده است.
حیاط مقبره چهار ضلعی، به شکل مستطیل که دارای دو در (ورودی و خروجی) بوده و در وسط آن بقعه شیخ جبرائیل قرار دارد، دارای خیابان هایی سنگفرش شده و موازی دیوارها بوده و برای عبور و مرور کشیده شده و دارای باغچه های متعددی می باشد.
در گذشته درهای حیاط دارای سردرهای کاشی کاری شده بود، ولی بر اثر مرور زمان از بین رفته و هم اکنون قسمتی جزیی از کاشی کاری های نفیس این سردرها که به صورت طاق ها و مقرنس های گچی دیده می‌شود، باقی مانده اند.
در انتهای محوطه باغ شیخ، یعنی در محل درب خروجی، حجره ها و ساختمانی آجری طاق بندی شده وجود دارند، هر یک از این ساختمان ها دو طبقه بوده و دارای اتاق های نسبتا کوچک با پله های مار پیچی است که اصول ساختمانی قدیم در آن رعایت شده است.
بر اساس ذکر برخی منابع تاریخی، علاوه بر قبر سه تن از اجداد شیخ صفی از جمله شیخ جبرئیل پدر شیخ صفی، شیخ قطب‌الدین جد او و صلاح‌الدین جد شیخ جبرئیل در این بقعه، 2 تن از برادران تنی امام رضا(ع) به نام‌های سیدحمزه و صدرالدین نیز در این مکان دفن شده‌اند که قبر آنها نیز وضعیت مطلوبی ندارد.
در گفت و گوی ایرنا با تعدادی از اهالی محله کلخوران، آنها گفتند: با آنکه این مقبره دارای اهمیت خاص تاریخی بوده و می تواتند بعنوان مکمل گردشگری شهر اردبیل بویژه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی مطرح باشد اما در سالیان گذشته شیخ کلخوران به فراموشی سپرده شده و کمترین توجه به آن صورذت گرفته است.
به گفته آنها ، در سال های اخیر اقدام خاصی در مرمت و بازسازی این مقبره صورت نگرفته و بازدید کنندگان آن نیز به اهالی همین محله که برای برای زیارت قبوربه آن مراجعه می کنند محدود می باشد.
کارشناسان میراث فرهنگی می گویند که بقعه شیخ جبرئیل با توجه به اینکه جد سلاطین صفوی در آن آرمیده اند می تواند به یکی از مناطق پربازدید گردشگران فرهنگی تبدیل شود.
به گفته آنها ، بی شک بخش بزرگی از افرادی که برای بازدید بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی به اردبیل سفر می کنند در صورت راهنمایی و ایجاد تسهیلات مناسب خواهان بازدید از بقعه شیخ جبرییل هم خواهند بود اما متاسفانه این اقدام تاکنون صورت نگرفته است.
وضعیت نامناسب این بقعه در سال های اخیر به حدی نامناسب بوده است که موجبات نارضایی نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اردبیل نیز شده و وی از وضعیت موجود لب به انتقاد گشود.
آیت الله سید حسن عاملی نماینده به تازگی با تاکید بر ساماندهی محوطه بقعه شیخ جبرئیل : این مجموعه یکی از آثار غنی و بخشی از هویت فرهنگی این شهر است و بازسازی و مرمت آن باید در اولویت قرار گیرد .
آیت الله عاملی بیان کرد: با وجود اینکه در گذشته این مجموعه از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده اما بعدها محوطه این اثر تاریخی دچار مشکلاتی شده و نیازمند ساماندهی است.
او به اهمیت و نقش آثار تاریخی برای جذب گردشگران اشاره و ابراز امیدواری کرد این مجموعه تاریخی در آینده نزدیک به یکی از مقاصد گردشگری تبدیل شود.
** مرمت بقعه شیخ جبرائیل نیازمند اعتبار است
در این حال منصور عالیقدر معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل گفت: مشکل اصلی در اجرای مرمت بنای شیخ جبرییل کمبود اعتبار است. وی افزود: اعتبارمورد نیاز سالانه برای مرمت و نگه داری این بنا 20 میلیارد ریال برآورد شده اما سال گذشته و امسال تخصیص مطلوبی برای این مهم صورت نگرفته است .
وی اضافه کرد: سال 85 طرح جامع مرمت و احیای این بنا در فضایی شامل 2 هکتار تهیه شده و تلاش بر این است تا بقعه تاریخی شیخ جبرائیل کلخوران اردبیل به عنوان پایگاه ملی به ثبت رسد که این اقدام در راستای ساماندهی هرچه بهتر این مجموعه تاریخی است.
او بیان کرد: این طرح بیشتر شامل بقعه اصلی، سر درب شمالی و جنوبی، مقابر اطراف و قبرستان تاریخی است که در سال های اخیر نیز بخش هایی از آن عملیاتی شده است.
عالیقدر اضافه کرد: طراحی فضای باغ نیز از سال های قبل با اعتبارات استانی آغاز شده و امسال در قسمت ضلع غربی اجرا می شود.
وی میزان هزینه کرد برای مرمت و بهسازی این مجموعه را ناچیز عنوان کرد و گفت: در این مجموعه مشکل اصلی مرمت کمبود اعتبارات است.
سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل هم از به تازگی از اجرای طرح ساماندهی مجموعه شیخ جبرئیل توسط این اداره کل در سال جاری خبر داد.
نادر فلاحی در جریان بازدید استاندار اردبیل از این مجموعه گفت: پیش از این موضوع واگذاری ساماندهی محوطه این اثر تاریخی به شهرداری اردبیل مطرح بود.
او اظهار کرد: پس از بررسی و همفکری با مسئولان استان و تجمیع نظرات، اجرای طرح ساماندهی از جمله مرمت اثر تاریخی ، نگهداری و احیا و همچنین ساماندهی محوطه با توجه به تخصصی بودن طرح و نیز ضرورت کیفیت خدمات همچنان توسط میراث فرهنگی استان عملیاتی خواهد شد.
او افزود: در طرح ساماندهی علاوه بر مرمت بنا، نورپردازی محوطه، احداث سرویس بهداشتی و طراحی و اجرای فضای سبز در شان این اثر تاریخی در دستور کار قرار گرفته است.
فلاحی تصریح کرد: کارشناسان و معماران بومی استان توانمندی قابل قبولی برای اجرای طرح ساماندهی دارند و تمام توان اداره کل نیز به این منظور به کار گرفته خواهد شد.
او اظهار کرد: برای اجرای طرح ساماندهی چهار میلیارد ریال از محل اعتبارات استانی درخواست شده است.
وی اظهار امیدواری کرد با تخصیص به موقع این اعتبارات طرح ساماندهی در کمترین زمان ممکن آغاز شده و در این مجموعه تاریخی شاهد تحول قابل توجه باشیم.
وی همچنین از نصب تابلوی جدید معرفی این اثر تاریخی خبر داد و تاکید کرد: اداره کل میراث فرهنگی استان عزم راسخ برای ساماندهی و معرفی در سطح جهانی و ملی این اثر تاریخی دارد.
وی تشریح کرد:این اثر تاریخی می تواند به عنوان پایگاه ملی پژوهشی به ثبت رسد و این مهم نیز از سوی این نهاد اجرایی دنبال می شود.
کارشناسان اقدامات اساسی درمرمت بنای شیخ جبرییل، معرفی این بنای تاریخی به گردشگران، ایجاد تورهای گردشگری، مکمل سازی بقعه شیخ جبرییل به بقعه شیخ صفی الدین را از جمله اقدامات ضروری برای احیای این اثر تاریخی و هدایت گردشگران به بازدید از آن ذکر می کنند.
گزراش : یعقوب شاددل
6016/7110
کپی شد
