اعتیاد ؛ آرزوهایی که دود می شود

عده ای مثل خودش لباس های پاره پاره او را ورانداز کرده و جیب هایش را می گردند، موادی ، قرصی ... وچشمان سردش در ایام جوانی به آسمان خیال هایش خیره مانده و پلک هایش که دیگر بر روی هم نمی افتند.
این حکایت، قصه بسیاری از جوانانی است که در اوج آرزوها اسیر دود، قرص و تزریق شده و خیال های شعف انگیزشان زود در غبار اعتیاد دود شده و محو و نیست می شوند.
احمد یکی از همین جوان هاست ، روی بلوک سیمانی ساختمان مخروبه ای نشسته، سیگار به دست بساط دود و دم براه انداخته و در آستانه ورود به دنیای دروغین خماری است .
35 سال بیشتر ندارد، از مدت ها پیش از خانواده بریده، دختر و پسر خردسالش را از مدت ها پیش فراموش کرده و چه بی خیال می گوید که ' کجای کاری مشتی، من خودم را هم خیلی وقت پیش فراموش کرده ام '.
می گوید : در یک مراسم عروسی دوستانم به مصرف تریاک تحریکم کردند و زمان دوری نگذشت که خود را اسیر انواع مواد و قرص روانگردان دیدم ، از همه بریدم و همنشین دود و دم و خماری شدم .
کمال یکی دیگر از معتادان جوان است که می گوید: نمی دانم ولی خیلی زود و احساسی اسیر مواد شدم ، پدر و مادرم خیلی تلاش کردند که ترک کنم ولی نتوانستم و اکنون دیگر از خانه و خانواده رانده شده ام.
خانواده ام می گویند: تا ترک نکنی حق ورود به خانه نداری، من سه بار در کمپ اعتیاد درمان شدم ولی هر بار دوباره بازگشتم ، دیگر نه من توان مالی دارم و نه خانواده ام به من اعتماد .
مسلم ،اباذر، قربان ، حسین و احمد از دوستان کمال هستند؛ آنها هر شب در ساختمان مخروبه ای، زیر پلی وکانالی پاتوق می کنند، روزها در خیابان های شهر پرسه می زنند و شبها در این مکان ها در هم می لولند ، گاهی هم توسط ماموران نیروی انتظامی دستگیر شده و به کمپ های اعتیاد سپرده می شوند ولی باز حکایت همچنان تکراری است ' ترک، بازگشت و در نهایت مرگی سرد و زجرآور' .

** جان هایی که اعتیاد همچنان می گیرد
بر اساس اعلام اداره کل پزشکی قانونی استان اردبیل، در نیمه اول سال جاری 18 نفر در این استان بر اثر سوء مصرف مواد مخدر جان خود را از دست داده اند.
در این مدت تمام تلفات سوء مصرف مواد مخدر در استان اردبیل مرد بودند.
این در حالی است که بر اساس آمار کشوری ، در 6 ماه اول سال جاری از مجموع تلفات اعتیاد در کشور یک هزار و 361 نفر مرد و 166 نفر زن بودند.
در این مدت استان ‌ های تهران با 349 ، فارس با 179 و اصفهان با 101 فوتی بیشترین و استان های خراسان جنوبی با هشت ، مازندران و ایلام هر کدام با 9 و گلستان ، سمنان و بوشهر هر کدام با 12 فوتی کمترین آمار تلفات اعتیاد را داشته اند.

** سه درصد جمعیت استان اردبیل معتاد هستند
شفیع شفیعی مدیرکل امور اجتماعی استانداری اردبیل گفت:سه درصد از جمعیت یک میلیون و 270 هزار نفری استان اردبیل را معتادان تشکیل می دهد و این استان در مقایسه با استان های دیگر یکی از مناطق پاک در کشور بشمار می رود.
به گفته کارشناسان، با اینکه وضعیت استان اردبیل از نطر اعتیاد در مقایسه با دیگر استانها وضعیتی نسبتا مناسب می باشد اما اعتیاد همچنان بعنوان خطری جدی کانون گرم خانواده ها را نشانه گرفته و در صورت عدم چاره جویی مرگ سفید گریبانگیر بسیاری از جوانان اردبیلی نیز خواهد شد.ضمن اینکه هم اکنون نیز اعتیاد عامل بسیاری از آسیب های اجتماعی در استان می باشد.
دادستان عمومی و انقلاب اردبیل با تأکید به آسیب‌های جدی حضور معتادان در سطح شهرها بیان کرد: ۷۰ درصد سرقت‌های خودرو توسط معتادان انجام می‌شود و فرد معتاد از شیر دستشویی پارک گرفته تا تابلوی راهنمایی را برای تهیه مواد سرقت می‌کند.

** چه باید کرد؟ تقدم کدام است؟ پیشگیری یا مبارزه با اعتیاد؟
بسیاری از کارشناسان معتقدند که برای مقابله با معضل اعتیاد نیاز به یک کار فرهنگی گسترده است، پیشگیری بی شک مقدم بر درمان و مبارزه با معتادان و حتی قاچاقچیان است.
بهنام بهشتی دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اردبیل نیز با تاکید بر ضرورت توجه به امر پیشگیری از اعتیاد به ایرنا گفت: 45 تشکل ، سازمان و نهاد غیر دولتی در پیشگیری از اعتیاد و درمان معتادان در این استان فعالیت مستمر دارند.
وی افزود: در سال جاری بیش از 600 میلیون ریال از محل اعتبارات دولتی برای پیشبرد اهداف و برنامه های این تشکل های غیر دولتی برای مبارزه با اعتیاد در این استان کمک مالی شده است.
بهشتی گفت: شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اردبیل از فکر ، نظر ، اندیشه و پیشنهادات افراد صاحب نظر در ریشه کنی مواد افیونی از جامعه استقبال می کند.
او تشریح کرد: برای تشویق افراد در این زمینه طرح ها ، مقالات و پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد با موضوع مقابله و پیشگیری از اعتیاد و یا آسیب های اجتماعی به مبلغ 20 میلیون ریال و مقالات دانشجویان دکترای تخصصی به مبلغ 40 میلیون ریال خریداری شده و در جهت پیشگیری ، مقابله و درمان اعتیاد مورد استفاده قرار می گیرد.
بهشتی افزود: در 6 ماه اول سال جاری 14 هزار و 352 معتاد به انواع مواد مخدر سنتی و صنعتی در 92 مرکز درمانی سرپایی و یا کمپ های ترک اعتیاد تحت درمان قرار گرفته اند که هزینه 541 نفر از معتادان بی بضاعت مالی از سوی دولت و با معرفی به کمپ های ترک اعتیاد زیرپوشش بهزیستی استان تامین شده است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اردبیل بااشاره به درمان معتادان در مراکز ترک اعتیاد نیز گفت: 15 هزار و 500 معتاد در این مراکز تحت درمان و مراقبت های ویژه هستند.
بهشتی افزود: دولت در کنار افزایش شدت مبارزه با مواد مخدر از طریق تنگ کردن عرصه فعالیت قاچاقچیان مواد مخدر و سوداگران مرگ، اجتماعی کردن راهکار پیشگیری و درمان را با حمایت از تشکل های مردم نهاد غیردولتی در دستور کار قرار داده است.
وی با اشاره به پیامدهای وخیم اعتیاد به مواد مخدر برای جامعه و افزایش آسیب های اجتماعی خانواده های معتادین به مواد مخدر گفت: با راه اندازی و گسترش مراکز غیردولتی ترک اعتیاد ضمن درمان معتادان زمینه برای بازگشت افراد معتاد به آغوش خانواده و پیشگیری از هم پاشیدگی کانون خانواده فراهم می شود.

** ضرورت تهیه نقشه پیشگیری از اعتیاد
دکتر بهزاد ستاری مدیرکل بهزیستی استان اردبیل با تاکید بر ضرورت مبارزه همگانی با معضل اعتیاد گفت: دومین نقشه راه پیشگیری اولیه از اعتیاد این استان تدوین شده است.
وی افزود: در سند جامع پیشگیری اولیه از اعتیاد زیرپوشش قرار دادن 40 درصد جمعیت استان مورد توجه قرار گرفته و هر سال 500 هزار نفر از جمعیت استان را شامل می شود.
او با اشاره به راهبردهای کلان این نقشه راه افزود: رصد متغیرهای اجتماعی موثر بر اعتیاد ، توسعه مشارکت های مردمی و توسعه خدمات پیشگیری راهبردهای نقشه راه پیشگیری از اعتیاد استان را تشکیل می دهد.
ستاری بیان کرد: تقویت و گسترش برنامه های پیشگیری اولیه از اعتیاد ، کاهش نرخ بروز اعتیاد ، پرهیز از موازی کاری و همسان سازی سیاست های دستگاه های مختلف ، بکارگیری همه ابزارهای علمی و عملی برای پیشگیری از سوء مصرف و ارتقای رویکرد سلامت نگر در همه ابعاد زندگی از این نقشه راه انتظار می رود.
وی ادامه داد: کسانی که هرگز مواد مخدر مصرف نکرده اند ، کسانی که گرایش به مصرف مواد دارند ، کسانی که هنوز وابسته نشده اند و کسانی که به صورت آزمایشی و تفننی مصرف می کنند جامعه هدف نقشه راه پیشگیری اولیه را تشکیل می دهند.
وی همچنین به عضویت 22 دستگاه اجرایی استان در کمیته فرهنگی و پیشگیری اشاره کرد و افزود: در زیر مجموعه هر یک از دستگاه های اجرایی استان برنامه هایی تدوین شده که در مدت پنج سال اجرای این نقشه راه اجرا می شود.
وی همچنین با اشاره به نقاط ضعف اولین نقشه راه پیشگیری اولیه از اعتیاد که از سال 90 تا 94 اجرا شده گفت: نبود گروه ارزیاب در اجرا از جمله نقاط ضعف این نقشه بود که در نقشه دوم به آن توجه ویژه ای شد.
ستاری بیان کرد: گروه ارزیاب دیده بان اجرای برنامه های نقشه راه پیشگیری اولیه از اعتیاد هستند که با برنامه ریزی های انجام شده در مسیر پیشگیری از اولیه پیش می روند.

** ضرورت توجه به ایجاد مراکز ترک اعتیاد کاربردی
یکی از مشکلات اساسی برای ساماندهی معتادان در اردبیل کمبود مراکز ترک اعتیاد تاثیرگذار است و لازم است مسئولان نسبت به ایجاد و راه اندازی این مراکز اقدام کنند.
هرچند چندین مرکز ترک اعتیاد در اردبیل توسط بخش خصوصی ایجاد شده ولی به دلیل بالابودن هزینه درمان در این مراکز معتادان حاضر به درمان در آنها نیستند .
ناصر عتباتی دادستان عمومی و انقلاب اردبیل در این باره گفت: یکی از مشکلات معتادان برای ترک نبود مرکز نگهداری است و ضرروی است شهرداری و دیگر نهادها مرکزی را برای نگهداری معتادان ایجاد کنند .
وی افزود: افزایش حجم معتادان در زندان ها به دلیل نبود مراکز نگهداری است و هرچقدر مراکز نگهداری توسط نهادهای مربوطه ایجاد شود به همان میزان از آمار معتادان در زندان ها کم می شود .
وی با اشاره به آغاز به کار کمپ دوم اعتیاد در مسیر سامیان نیز افزود: تاکنون ۱۲۴ نفر در این مرکز پذیرفته شده اند و الگوی مناسبی برای جمع‌آوری معتادان از سطح شهر ایجاد شده است.
در حال حاضر ۱۲ مرکز اقامت میان‌مدت معتادان و کمپ ترک اعتیاد در استان دایر است.
گزارش :یعقوب شاددل / سیفعلی موسی زاده
/6016/7110