نادر فلاحی روز یکشنبه گفت: این خانه تاریخی در همایش ملی ثبت میراث صنعتی کشور که در ماهشهر برگزار شد، با موافقت کارشناسان دفتر ثبت آثار تاریخی و با همکاری شهرداری اردبیل در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
او افزود: خانه قاجاری اسماعیل بیگ متعلق به مرحوم اسماعیل بیگ شیروانی کاردار فرهنگی سفیر روس در اردبیل و تاجر اردبیلی بوده که در جریان قحطی ۱۳۲۷ قمری نقشی اساسی در تامین معیشت مردم اردبیل داشت.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل گفت: در ۲ سال گذشته همه خانه‌های تاریخی تحت مالکیت میراث فرهنگی استان مرمت شده و در صورت اعلام موافقت مالک آماده مرمت خانه تاریخی مشروطیت نیز هستیم.»
او با تاکید بر این‌که با ثبت ملی این خانه تاریخی، هرگونه دخل و تصرفی بدون اجازه میراث فرهنگی در این بنای قاجاری غیرقانونی است؛ افزود: هر اقدامی مغایر این موضوع با برخورد قانونی مواجه می‌شود.
خانه مشروطیت اردبیل مدتی به عنوان بانک استفاده شده، بعد از مدتی دفتر سرکنسول‌گری روسیه می‌شود. در دوره قحطی آذربایجان، روس‌ها اردبیل را محاصره می‌کنند و خسارت زیادی به این منطقه وارد می‌شود. به مرور با محاصره این خانه که مأمن مردم بوده، آن‌ها دور خانه خندق حفر می‌کنند و در نهایت سردار باباخان اردبیلی سیاستمدار ایرانی در دوره جنبش مشروطه خانه را آزاد می‌کند، به همین دلیل این خانه به عنوان نماد مقاومت و مشروطیت در اردبیل شناخته می‌شود.
