در میان محورهای گردشگری استان اردبیل، به اذعان کارشناسان جاده تاریخی قفقاز می‌تواند به عنوان شاخص ترین مسیر گردشگری احیا و زمینه ساز معرفی آثار متعدد تاریخی و فرهنگی باشد.
به گزارش ایلنا، یکی از سرشاخه‌های مهم شاهراه ارتباطی معروف به جاده ابریشم که مناطق قفقاز و جنوب روسیه را به مسیر تجاری شرق به غرب متصل می ساخت؛ جاده قفقاز است.
این جاده تاریخی که از کشورهای متعدد عبور می کند به لحاظ موقعیت جغرافیایی غنی از آثار تاریخی بوده و به نوعی فرهنگ ملل را به نمایش گذاشته است.
گذر این جاده از استان اردبیل به اذعان کارشناسان موقعیت استراتژیک ویژه ای به اردبیل بخشیده و احیای آن می‌تواند اهداف توسعه در افق بلند مدت این استان که گردشگری را در صدر محورهای توسعه قرار داده، محقق سازد.
عبور جاده قفقاز از اولین پایتخت دوره اسلامی ایالت آذربایجان
به اذعان رئیس گروه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل این جاده از شهر میانه آغاز شده و از پل های قیز کورپوسی در میانه و قیز کورپوسی در شهرستان کوثر که بر روی رودخانه قزل اوزن واقع است، عبور می کند.
روح الله محمدی ادامه داد: در ادامه مسافران می‌توانستند در استراحتگاه قوش اوتوران شهرستان کوثر و یئدی قارداش بخش فیروز به قلعه مهم فیروز واقع در بخش فیروزآباد شهرستان کوثر برسند.
وی تصریح کرد: کاروانیان در مسیر سفر خود بعد از قلعه فیروز به شهر مهم دوره اسلامی یعنی اسفرنجان (نرسیده به هیر) می رسیدند؛ اهمیت تاریخی این شهر بدلیل سکونت یکی از اجداد شیخ صفی به نام محمد حافظ در این شهر است.
به گفته محمدی مابین شهر اسفرنجان و اردبیل کاروانسرای شاه عباسی آرپاچایی پذیرای مسافران بوده است.
رئیس گروه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان متذکر شد: یکی از دلایل اهمیت تاریخی احیای این جاده در این است که شهر اردبیل به عنوان اولین پایتخت دوره اسلامی ایالت آذربایجان با دارا بودن بازار بزرگ، کاروانسراهای مجلل و حمام‌های مجهز مهمترین اتراق گاه جاده قفقاز و محل داد و ستد تاجران بوده است.
عبور از بازار بزرگ تاجران در ساحل جنوب غربی خزر
جاده تاریخی قفقاز به واسطه قرارگیری در طول جغرافیایی استان اردبیل محلی برای معرفی آثار متعدد تاریخی شهرهای استان است.
در این خصوص رئیس گروه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تاکید کرد: بعد از اردبیل کاروانیان با طی یک روز و گذر از بخش ارشق به کاروانسرای قانلی بولاغ واقع در مشکین شهر می رسیدند.
محمدی با بیان اینکه کاوانیان در ادامه وارد قلعه – شهر تاریخی برزند در شهرستان گرمی می شدند، متذکر شد: برزند در قرون اولیه اسلامی یکی از مهمترین قصبات آذربایجان محسوب می شده و بازار بزرگ آن محل داد و ستد تاجران از سواحل جنوب غربی خزر و مناطق اطراف بوده است.
وی ادامه داد: بخشی از جاده قفقاز که در مغان امتداد داشته از دوره صفویه به بعد با نام ایل یولی نیز شناخته شده است.
رئیس گروه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان افزود: منطقه مغان غیر از برزند دو شهر مهم دیگر در مسیر جاده قفقاز داشته است که با نام های باجروان و ورثان توسط سیاحان و جغرافی نویسان مسلمان معرفی شده است.
وی ادامه داد: با استناد به کاوشهای باستان شناختی این احتمال وجود دارد که اولتان قالاسی در ساحل رود ارس همان شهر ورثان تاریخی است.
عبور از کشورهای همسایه فرصتی جهت رونق گردشگری خارجی
اهمیت تاریخی جاده قفقاز محدود به معرفی آثار تاریخی استان اردبیل نیست. به اذعان محمدی جاده قفقاز بعد از گذشتن از رود ارس از طریق شهرهای بیلقان، بردعه، شابران و شماخی که در کشور جمهوری آذربایجان واقع شده در نهایت به دربند داغستان در روسیه ختم می شده است.
وی تاکید کرد: در واقع دد مسیر اصلی، این جاده از کشورهای جمهوری اسلامی ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه و در مسیر فرعی از کشورهای اوکراین، گرجستان و ارمنستان عبور می کند.
رئیس گروه باستان شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تاکید کرد: احیاء مسیر تجاری – بازرگانی، حمل و نقل مسافر و کالا معروف به جاده قفقاز که از جنوب تا شمال استان اردبیل را می پیماید همراه با تصویب منطقه آزاد تجاری مغان و تکمیل راه آهن اردبیل می‌تواند نقش تاریخی خود را در توسعه استان ایفا کند.
وجود انواع جاذبه های تاریخی، طبیعی و فرهنگی در طول جاده قفقاز آن را به یکی از مهمترین مسیرهای بالقوه گردشگری منطقه شمال غرب کشور مبدل ساخته است.
احیای این جاده که نیازمند عزم ملی و حتی مشارکت کشورهای دوست و همسایه است بی‌شک توسعه گردشگری استان و رونق گردشگری در محور شمالی به جنوبی را به دنبال خواهد داشت. از سویی این جاده فرصتی جهت معرفی آثار متعدد تاریخی و فرهنگی استان اردبیل فراهم می سازد.
گزارش از: ونوس بهنود
