با توجّه به این که کودکی، مهم ترین دوران در تشکیل باورها، منش ها و رفتارهای فردی و اجتماعی یک فرد در طول زندگی اش است، آن چه بیشتر نظر اندیشمندان و جامعه شناسان و متولیان امر تعلیم و تربیت را به خود معطوف داشته است، چگونگی حفظ سلامت روحی و معنوی کودکان است که بیشتر از زمان های قبل در معرض آسیب قرار دارند.
فاطمه طباطبایی گفت: باید سعی کنیم تا کودکانمان را از همان آغاز با تربیت اخلاقی و معنوی آشنا کنیم و این البته کاری ظریف و البته دشوار است.
ظرفیت بالای عرفان اسلامی برای تربیت اخلاقی و معنوی کودکان
به گزارش خبرنگار جماران، دکتر فاطمه طباطبایی، دانشیار پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، با اشاره به قابلیت بالای عرفان اسلامی در تربیت اخلاقی و معنوی جامعه گفت: مولفه های عرفان اسلامی که مبتنی بر توحید و فطرت است، ظرفیت تربیت معنوی واخلاقی کودکان را داراست. بنابراین، وظیفه متخصصان است که این مفاهیم را از وادی نظر گذرانده و در مرحله عمل، برای تربیت اخلاقی ومعنوی کودکان همت گمارند.
بحران معنویت
طباطبایی که در جلسه دفاعیه ی پایان نامه ی دکتری با عنوان " معنویت برای کودکان با تکیه بر آراء امام خمینی " که توسط مریم داورنیا به نگارش در آمده بود، سخن می گفت، افزود: روزگار ما روزگار بحران های متعدد اجتماعی و فرهنگی ازجمله بحران معنویت است. شاید بتوان بحران معنویت را از مهمترین بحران های انسان در دوران معاصر دانست. عصر حاضر عصرپیشرفت تکنولوژی های بی شمار است، با این وجود انسان روزگار ما از تکامل تکنولوژی و رفاه اجتماعی ناشی از آن خرسند است اما دل نگران معضلات بی اخلاقی و بی معنایی است. امروزه شعار معنویت و ارائه راهکارهای معنوی برای داشتن یک زندگی سالم و آرام رو به گسترش و فزونی است.
دنیای امروز و بحران بی قراری انسان مدرن
رییس انجمن عرفان اسلامی ایران با اشاره به این که دنیای امروز غرق در ارضای نیازهای مادی است، ابراز داشت: در دنیای مدرن امروز، توجه و تمرکز برروی ابعاد جسمانی است. ارضای نیازهای مادی و غوطه ور شدن در سرگرمی های کاذب و فریبنده، رفاه زدگی بی قید وشرط، استفاده بی حد ومرز وبدون چهار چوب از تکنولوژی و بهره مندی از مادیات بدون توجه به نیاز های روحی و معنوی، انسان را به وادی سرگردانی پریشانی و نا امنی می کشاند و در اندک زمانی او را در هاله ای از ابهام پوچی بی معنایی بی هدفی و ناآرامی رها کرده و آرامش و امنیت حقیقی را از زندگی او می گیرد و همچنین است که بشر امروز علیرغم تمام امکانات رفاهی، باز هم به دنبال آرامش می گردد.
رای عارفان درباره انسان
مولف کتاب سخن عشق، با اشاره به رای عارفان درباره ی انسان و حقیقت او اظهار کرد: از منظر حکیمان و عارفان اسلامی، انسان با فطرت پاک، متوجه به عالم روحانیت و مقام و جایگاه اصلی خود است و همان طور که انسان ظاهری دارد و باطنی، جسمی دارد و روحی، این جهان نیز همین گونه است؛ ظاهری دارد و باطنی؛ ملکی دارد و ملکوتی. انسان با باطن خودش با عالم ملکوت اتصال پیدا می کند.و از این طریق است که نیاز های روحانی و معنوی اش مرتفع می گردد.
وی افزود: فراهم نمودن بستر مناسب جهت پاک ماندن روح در جهان معاصر، که عصر تکنولوژی و ارتباطات پیچیده است و انسان را از ارتباط حقیقی با خودش بازداشته و سلامت روح و روان اورا تهدید کرده بسیار دشوار و سخت می باشد.
ضرورت حفظ سلامت روحی و معنوی کودکان
مولف کتاب یک ساغر از هزار، به اهمیت دوران کودکی در زندگی اشاره کرد و بیان داشت: با توجّه به این که کودکی، مهم ترین دوران در تشکیل باورها، منش ها و رفتارهای فردی و اجتماعی یک فرد در طول زندگی اش است، آن چه بیشتر نظر اندیشمندان و جامعه شناسان و متولیان امر تعلیم و تربیت را به خود معطوف داشته است، چگونگی حفظ سلامت روحی و معنوی کودکان است که بیشتر از زمان های قبل در معرض آسیب قرار دارند.
وی اضافه کرد: کودکان با وجود روح پاک و طبع لطیف، اراده ای نحیف و قدرت تشخیص و تمییز ضعیف در معرض خطرات جبران ناپذیر دنیای مدرن هستند.
اثرات فضای مجازی در کودکان
طباطبایی به نقش و تاثیر فضای مجازی در تربیت کودکان اشاره کرد و گفت: فضاهای پرمخاطره مجازی، بازی های جذاب رایانه ای، تصاویر اینترنتی که امروزه به سادگی و سهولت در اختیار آنان قرار می گیرد، لطمات جبران ناپذیری بر روح آنان برجا می گذارد و سلامت روحی و معنویشان را تهدید خواهد کرد.
ضرورت رشد جسمی و معنوی کودکان
این استاد دانشگاه ادامه داد: از این رو، بحران معنویت و اخلاق در کودکان، که بیشتر از همه در معرض مخاطرات این وضعیت هستند و سلامت روانیشان سلامت جامعه را تضمین می کند، بیشتر نمود پیدا می کند. اگر بنا باشد کودکان فرزندان حقیقی دوران خود بوده و در عین حال از سلامت روانی برخوردار باشند، باید به گونه ای پرورش یابند که هم در ابعاد جسمانی رشد کرده و تقویت شوند و هم مهارت های لازم برای برقراری با خود و دنیای پیرامونشان را آموزش ببینند.
طباطبایی افزود:اساس معنویت در اندیشه امام خمینی، مبتنی بر جهان بینی توحیدی ایشان است ومربیان باید مسیر کمال وتعالی کودک رابه گونه ای طراحی کنند تا فطریات او شکوفا گردد. در واقع از نظر امام خمینی، فطرت حلقه اتصال کودک با عالم معنا است.
مولف کتاب اقلیم خاطرات به جایگاه مقتضیات زمان در امر تربیت کودکان اشاره کرد و گفت: با عنایت به مقتضیات زمان، ضرورت داشتن طرح وبرنامه و تربیت مربیان توانمند وکارامد برای حصول این هدف، یعنی تربیت اخلاقی و معنوی کودکان، بسیار حائز اهمیت است.
لازم با یادآوری است که رساله دکتری " معنویت برای کودکان با تکیه بر آراء امام خمینی" توسط مریم داورنیا، به راهنمایی دکتر هادی وکیلی و مشاوره دکتر فاطمه طباطبایی و دکتر زینب برخورداری، در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی دفاع شده است.
