سال‌های گذشته و در ایام ماه مبارک رمضان مجموعه یادداشت هایی در شرح دعاهای 43، 44 و 45 صحیفه سجادیه(ع) به قلم حجت الاسلام و المسلمین حسین مستوفی منتشر کردیم. در نظر داریم در ایام عید سعید فطر شرح دعای چهل و ششم، که مربوط به عید فطر است را نیز منتشر کنیم.
پایگاه خبری جماران: در ادامه پیشگفتار مجموعه یادداشت‌های شرح دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه(ع) را می خوانید:
عید از «عاد» به معنی بازگشت و به عبارت دیگر تجدید و نو شدن است. البته برخی آن را از عادت دانسته‌اند. عید می‌تواند برگشت شادی، غم، سلامتی، بیماری ، سال، روز و ... باشد. ابن اعرابی آن را منحصر در شادی دانسته است و در عرف اجتماعی نیز چنین است.
در زندگی انسان و به طور کلی ملت‌ها، روزهایی به نام «عید» است. این بازگشت سرور و شادمانی دارد، شادی از نو پدید شدن انچه گذشته است. مانند شادی از آمدن بهار در طبیعت که به زمین شادابی و طراوت داده است وانسان را شادمان کرده است.
برخی را رسم بر این است که در روزهای عید، اظهار خوشی و شادی خویش را همراه دنیای بی خیالی و شادی‌های زودگذر زیان‌آور ابراز و اظهار می‌کنند. این فریبی است که به ان دچار شده و به دستاوردهای آن توجه ندارند.
در نگاه اسلام، هرگاه بازگشت و نو شدن و گذری از زندگی همراه با پیدا شدن فرصت مناسبی و یا تحصیل موقعیتی باشد که در مسیر زندگی انسان به سوی غایت و هدف به وجود آمده است، آن را عید می‌داند.
امیرالمؤمنین علی(ع) پیرامون عید فطر می‌فرماید:
«اِنَّما هُوَ عیدٌ لِمَنْ قَبِلَ اللّهُ صِیامَهُ وَ شَکَرَ قِیامَهُ، وَ کُلُّ یَوْم لایُعْصَی اللّهُ فیهِ فَهُوَ یَوْمُ عید؛ همانا این عید است برای کسی که خداوند روزه او را پذیرفته و نماز او را سپاس نهاده و هر روزی که خداوند نافرمانی نشود، روز عید است. (نهج اللاغه، حکمت 428).
سخن این است که اگر روزی خدا را عصیان نکردی، کاستی به دست نیاوردی، زمینه افزون و نو شدن خود را فراهم کردی و این «عید» است.
عید فطر، عید است چون پس از مدتی بندگی و روزه‌داری روح و جان انسان را از بدی‌ها و زشتی‌ها پالایش داده شده و به کمالات پرورش یافته و بارور شده است.
عید است و روز ابراز شادی از این دستاورد ارزشمند و به شکرانه این موفقیت، روح و جان و جسم و تن می‌تواند هر یک از لذت‌های مناسب خویش بهره‌مند شود. به جسم اجازه داده می‌شود که پس از مدتی که برخی محرومیت‌ها را داشته، از آنها لذت ببرد و روح و جان نیز از لذت‌های معنوی و... کامروا شوند و این برای کسانی است که به خوبی از ماه رمضان استفاده کرده و بهره‌مند شده‌اند.
امام مجتبی حسن بن علی(ع)، روز عید فطر بر گروهی از مردم گذر کرد که مشغول بازی و خنده بودند. بالای سر ایشان ایستاد و فرمود: «به راستی خداوند ماه رمضان را ماه مسابقه برای خلق ساخته تا به وسیله اطاعت او برای جلب رضایش بر یکدیگر سبقت گیرند، مردمی پیشی گرفته و کامیاب گشتند و دیگران کوتاهی کردند و ناکام ماندند، پس بسیار بسیار شگفت است، حال شخص خندان اهل بازی در روز قیامت که در آن روز نیکوکاران پاداش یابند و بیهوده‌پیشه‌گان زیان. به خدا سوگند چون پرده‌برداری شود، حتماً بدانند که نیکوکار مشغول به نیکوکاری خویش است و بدکار مشغول به بدکرداری خویش.» سپس امام حسن (ع) راه خویش را گرفتند و رفتند. (تحف العقول، سخنان امام حسن (ع)، ص 429، ترجمه حسن زاده).
ابراز شادی و شکرگزاری در آن روز، همراه شدن با اجتماع مسلمانان، همراه زینت‌ها و سر دادن تکبیر و تهلیل و تسبیح است که پیغمبر خدا (ص) فرمودند: «عیدتان را با آنها (تکبیر)، زینت دهید.» (میزان الحکمه، ج 8، ص 313) و رو به درگاه حق در جمع نماز عید بگذارند که حق تعالی آن را عید برای مسلمانان قرار داده است.
و چه زیباست که در این شادی و شادمانی همه افراد جامعه مسلمین شرکت داشته باشند. و از آنجایی که یکی از علت‌های غم و اندوه فقر و ناداری است، دستور است که پیش از حضور در نماز، به یازی نیازمندان شتابند و با دادن فطریه نیازی از آنها را کاهش داده و آنها را نیز در این شادی شریک گردانند و این همدردی عمومی با نیازمندان خود سبب محبت و الفت بین افراد جامعه شده و زمینه سرور و شادی را فراهم آورده می‌سازد.
و از آنجا که نباید شادی و سرور سبب غفلت و... شود، امام سجاد (ع) پس از نماز عید روز فطر (و روز جمعه) رو به آستان حضرت حق آورده و چنین با حق مناجات می کردند،در این دعا و مناجات هم معارفی از شناخت حق را ارایه داده وهم شکرگزاری وجبران نقص ها،و هم در آن درخواست استمرار وحفظ دستاوردهاست.
