حجت الاسلام و المسلمین هادی سروش استاد حوزه علمیه قم در جلسات هفتگی هیئت انصارالمهدی تهران در زمینه پیدایش محبوبیت اجتماعی گفت: پیدایش محبوبیت در پیشگاه جامعه و افکار عمومی در رفتار صادقانه و درست و محترمانه با مردم است. ریاکاری و سخت گیری و اتهام زنی هیچگاه باعث محبوبیت نمیشود ، بلکه باعث تنفر جامعه از فرد میشود.
به گزارش جماران؛ استاد حوزه علمیه قم در جلسات هفتگی هیئت انصارالمهدی تهران که در بیستم آبان بمناسبت چهاردهمین سالگرد رحلت آیت الله سروش محلاتی در جمع گرم ارادتمندان آن عالم ربانی سخن میگفت ، اشاره نمود ؛ محبوبیت یک لطف خاص خدا به برخی بندگان است که جایگزین نداشته و ریشه در اُنس باخدا و ارتباط متواضعانه و صادقانه با جامعه دارد و امکان ندارد چهره های منفور در افکار عمومی بتوانند هدایتگری داشته باشند پس محبوبیت در پیشگاه جامعه از عناصر ضروری برای هر گونه تبلیغ و خیرخواهی است .
*محبوبیت در دست خداست*
استاد حوزه افزود؛ محبوبیت از آن خداست و در دست خداست و خدا کرامت میفرماید :
«إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیجْعَلُ لَهُمُ الرحمن وُدًّا - به طورحتم کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده اند، خداوند رحمان محبتی برای آنان در دلها قرارمیدهد.» (مریم /۹۶)
در کتاب مناقب آمده ؛ شخصی به امام حسن مجتبی عرض کرد: « إِنَّ فِیک عَظَمَة - در شما عظمتی است. حضرت فرمود: بله ، این عزت از آنِ خداست ؛ بَلْ فِی عِزَّةٌ . قَالَ اللَّهُ تَعَالَی وَ لِلَّهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنینَ»
*قدرت ها نمیتوانند محبوبیت آور باشند*
سروش گفت : در زمینه محبوبیت ، قدرت ها نمیتوانند اثر دائمی محبوبیت اجتماعی را رقم بزنند .
در حدیث قدسی که علامه مجلسی نقل میکند آمده که پروردگار فرمود : «ای داوود من عزت را در طاعت از خود قرار دادم؛ ولی مردم آن را در خدمت به کسی که دارای مقام و منصبی است جست و جو می کنند؛ از این رو آن را نمی یابند.»
در جلد ششم تفسیر مجمع البیان آمده ؛ رسول خدا (ص) فرمودند: «ما أقْبَلَ عَبْدٌ إلی اللهِ إلّا أقْبَلَ اللهُ بِقُلُوبِ المؤمنین إلَیهِ حتّی یرْزُقَهُمْ مَوَدَّتَهُمْ وَ رَحْمَتَهُمْ وَ مَحَبَّتَهُمْ - هیچ بنده ای قلب و دلش متوجه خدا نمی شود؛ مگر این که خدا دل های مؤمنان را متوجه او می کند تا دوستی، رحمت و محبت آن ها را روزی او کند.»
*امام خمینی و توجه به محبوبیت*
امام خمینی در زمینه محبوبیت اجتماعی در کتاب چهل حدیث مینویسد ؛ «پس ای عزیز! نام نیک را از خداوند بخواه، قلوب مردم را از صاحب قلب خواهش کن که با تو باشد، تو کار را برای خدا بکن، خداوند علاوه بر کرامت های اخروی و نعمت های آن عالم، در همین عالم هم به تو کرامت ها می کند، تو را محبوب می نماید، موقعیت تو را در قلوب زیاد می کند، تو را در دو دنیا سر بلند می فرماید.»
*چهره های محبوب ، مقبول هستند*
هادی سروش گفت ؛ فردی که دارای محبوبیت است هر جا باشد مورد توجه مردم است
در داستان حضرت یوسف نکته ای جالب توجه در قرآن آمده که وقتی در زندان بود و آن دو نفری که آمدند تا حضرت خوابشان را تعبیر کند، آثار محبوبیت را در سیمای یوسف دیدند و همین باعث شد که به سمت ایشان کشانده شوند و گفتند: إِنَّا نَراک مِنَ الْمُحْسِنینَ - ما تو را از نیکوکاران می بینیم (یوسف ۳۶)
*اهمیت محبوبیت برای هدایت جامعه*
وی گفت : این محبوبیت که برای هر فردی ضروری است ، برای هدایتگران جامعه که انبیاء و اولیاء و سپس عالمان ربانی باشند ضرورت دوچندان پیدا میکند .
خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب "تجریدالاعتقاد" که از کُتب درسی حوزه های شیعه بوده و مورد شرح عالمان بزرگ شیعه و سنی است گوید ؛ انبیاء که مظهر هدایت بشری هستند از هر گونه چیزی که باعث تنفر و روبرگردانی باشد مبرا هستند ، آنان نه بیماری ها تنفراور میگیرند و نه رفتار تنفرآور دارند. این مبنای مستحکم کلامی به تایید همه اندیشمندان اسلامی رسیده است.
بی جهت نیست که خدای متعال وقتی از مروجان دین سخن میگوید ، وصف آنان در "حب و محبت و محبوبیت" قرار داده است و می فرماید: «یأَیهُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ مَن یرْتَدَّ مِنکمْ عَن دِینِهِ فَسَوْفَ یأْتی اللَّهُ بِقَوْمٍ یحُبهُّمْ وَ یحُبُّونَهُ..» (مائده/ ۵۴) میتوان استفاده نمود که خداوند مهربان اجازه ایجاد و ادامه منفوریت دین خدا را بوسیله افراد منفور نمیدهد و حتما صحنه را عوض خواهد کرد.
*رفتار صادقانه ایجاد محبوبیت میکند نه منش های ریاکارانه*
سروش در زمینه پیدایش محبوبیت اجتماعی گفت ؛ پیدایش محبوبیت در پیشگاه جامعه و افکار عمومی در رفتار صادقانه و درست و محترمانه با مردم است . ریاکاری و سخت گیری و اتهام زنی هیچگاه باعث محبوبیت نمیشود ، بلکه باعث تنفر جامعه از فرد میشود . دستور خدا به پیامبرش این است ؛ «وَ اخْفِضْ جَناحَک لِلْمُؤْمِنین » (حجر۸۸)
*توصیه امام خمینی به بزرگان*
امام خمینی در آثار اخلاقیش تصریح کرده : «ممکن است نفس از راه بحث با تو پیش آید و بگوید تو دارای مقامی باید مقام خود را برای ترویج شریعت حفظ کنی، با فقرا نشستن وقع تو را از قلوب می برد، مزاح با زیر دستان تو را کم وزن می کند، پایین نشستن در مجالس از مقام تو کاسته می کند، آن وقت خوب نمی توانی به وظیفه ی شرعی خود اقدام کنی، بدان تمام این ها دام های شیطان و مکاید نفس است. رسول اکرم، صلّی اللّه علیه و آله، موقعیتش در دنیا از حیث ریاست از تو بیشتر بود، و سیره اش آن بود که دیدی. من خود در علمای زمان خود کسانی را دیدم که ریاست تامّه یک مملکت، بلکه قُطر شیعه را، داشتند، و سیره ی آن ها تالی تلو سیره رسول اکرم، صلّی اللّه علیه و آله، بود. جناب استاد معظم و فقیه مکرم، حاج شیخ عبد الکریم حائری یزدی، که از هزار و سیصد و چهل تا پنجاه و پنج ریاست تامه و مرجعیت کامله قُطر شیعه را داشت، همه دیدیم که چه سیره ای داشت. با نوکر و خادم خود هم سفره و هم غذا بود، روی زمین می نشست، با کوچک ترین طلاب مزاح های عجیب و غریب می فرمود.»
امتیاز مرحوم آیت الله سروش و بهرمندی از امام خمینی
هادی سروش در ادامه به تجلیل از آیت الله سروش محلاتی پرداخت و گفت : ایشان دارای سه امتیاز مهم بود که همو باعث محبوبیت چهره او در میان جامعه شد؛ اول اینکه در فقدان مادر، تحت مدیریت دینی یک مادربزرگ ارزشمند قرار گرفت و قبل از بلوغ عاشقانه دست در دست آن مادربزرگ در جماعت صبح مسجد محل در شهر محلات شرکت میکرد . دوم اینکه بهره مند از یک استاد بزرگ شد و آن حضرت امام خمینی بود که در حوزه قم با بزرگوار مرتبط و متصل شد و برکات عظیمی را برد . و سوم امتیاز او که باعث محبوبیت او شد همراه شدنِ چهره های مثبت و ارزشمند بود که با یاری انان توانست به مسجد و هئیت و صندوق و مرکز خیریه و درمانگاه خیریه توسعه و رونق بخشد. این محبوبیت دیروز در تشییع جنازه آیت الله سروش خود را نشان داد ، و امروز بعد از چهارده سال در این محبت و تشکیل این محفل باشکوه نمایان است .
